Bả tường là gì? Hướng dẫn chọn bột bả và quy trình bả tường đúng kỹ thuật cho nhà ở

Nhiều gia chủ thắc mắc vì sao tường đã sơn loại tốt vẫn không phẳng mịn, dưới ánh sáng lại lộ gợn sóng, lỗ chân kim. Vấn đề thường không nằm ở lớp sơn mà ở công đoạn bả tường bị bỏ qua hoặc làm sai kỹ thuật.

Bài viết này của Happynest sẽ giúp bạn hiểu bả tường là gì, vì sao quan trọng, cách chọn bột bả phù hợp và quy trình thi công chuẩn kèm checklist – ví dụ – lỗi thường gặp để người mới cũng làm đúng.

Bả tường là gì? Vì sao quyết định chất lượng bề mặt sơn

Bả tường (bả matit) là quá trình dùng bột bả để trám lấp khuyết điểm (lỗ chân kim, rạn nứt nhỏ, gờ vữa), tạo một lớp đệm phẳng – mịn trước khi sơn lót và sơn phủ. Sau khi khô và xả nhám, lớp bả giúp bề mặt đạt độ phẳng thị giác, tăng bám dính cho sơn, lên màu đều và đẹp.

Bả tường là bước xử lý bề mặt trước khi sơn, dùng bột bả trám khuyết điểm và tạo lớp phẳng mịn giúp sơn bám tốt, lên màu đều và bền đẹp hơn.

Lợi ích chính của bả tường:

• Tăng thẩm mỹ: mặt tường phẳng, mịn; ánh sáng chiếu không bị “ripple” gợn sóng.

• Tăng bám dính hệ sơn: lớp trung gian tương thích cả nền vữa và sơn lót, hạn chế bong tróc – phồng rộp.

• Tiết kiệm sơn: nền thô “hút” sơn mạnh; bả đúng kỹ thuật có thể giúp giảm định mức sơn 25–30%.

• Dễ vệ sinh, ít bám bẩn, hạn chế nấm mốc.

Phân loại bột bả: theo thành phần và theo khu vực sử dụng

Theo thành phần

Bột bả được chia theo thành phần gồm: gốc xi măng bền, chịu ẩm tốt dùng trong – ngoài nhà; gốc thạch cao mịn, trắng, phù hợp nội thất khô; và gốc polymer cải tiến bám dính cao, ít nứt, dùng cho công trình hoàn thiện cao cấp.

Theo khu vực

• Bột bả nội thất: ưu tiên mịn – trắng – dễ xả; chịu ẩm ở mức vừa.

• Bột bả ngoại thất: yêu cầu kháng nước, kháng kiềm, chống nứt và bám dính cao.

Lưu ý: Không dùng bột bả nội thất cho ngoài trời.

Quy tắc chọn nhanh

• Khu vực ngoài trời/ẩm → ưu tiên gốc xi măng hoặc ngoại thất chuyên dụng.

• Khu vực trần – vách khô cần siêu mịn → cân nhắc gốc thạch cao.

• Yêu cầu hoàn thiện cao, ít nứt chân chim → cân nhắc gốc polymer cải tiến.

Quy trình bả tường chuẩn kỹ thuật (kèm thời gian tham chiếu)

Phần này trình bày theo 5–6 bước để người mới dễ làm đúng ngay lần đầu.

Bước 1. Chuẩn bị bề mặt (quyết định ~70% chất lượng)

• Vệ sinh: cạo vữa thừa, xi măng dính, bụi bẩn, dầu mỡ; với tường cũ, cạo sạch sơn bong.

• Độ ẩm nền: < 16% trước khi bả (dùng máy đo độ ẩm nếu có). Nền quá ẩm phải chờ khô hoặc xử lý chống thấm.

• Làm ẩm nhẹ (phun sương) nếu nền khô <10% để tránh “cháy” bột.

• Xử lý nứt lớn/lỗ sâu bằng vữa – keo trám chuyên dụng trước khi bả.

Làm sạch bụi, dầu, vữa thừa và xử lý vết nứt, mốc, ẩm trước khi bả. Bề mặt phải khô, phẳng, đạt độ ẩm <16% để lớp bả bám chắc và không bong tróc sau này.

Bước 2. Trộn bột bả đúng tỷ lệ

• Cho nước sạch trước – bột sau, khuấy máy tốc độ chậm (<500 vòng/phút) đến khi dẻo, mịn, không vón.

• Để nghỉ 5–7 phút, khuấy lại rồi dùng.

• Chỉ trộn lượng đủ dùng trong 1–2 giờ (bột “chết” sẽ mất bám dính).

Đổ nước trước, bột sau, khuấy chậm đến khi dẻo mịn rồi để nghỉ 5–7 phút trước khi dùng; chỉ pha lượng đủ trong 1–2 giờ để tránh mất độ bám dính.

Bước 3. Bả lớp 1 (bả mồi)

• Dùng bay/dao bả, miết mỏng để trám lấp khuyết điểm, độ dày ~≤2 mm.

• Chờ khô bề mặt 2–4 giờ (tùy thời tiết).

Dùng bay miết lớp bả mỏng ≤2mm để che khuyết điểm, sau đó chờ khô tự nhiên 2–4 giờ trước khi thực hiện lớp tiếp theo.

Bước 4. Bả lớp 2 (bả hoàn thiện)

• Bả mỏng hơn lớp 1 (~1 mm), kéo vuông góc hướng dao của lớp 1 để triệt mí.

• Tổng độ dày 2 lớp ≤3 mm để tránh co ngót – nứt chân chim.

Tiếp tục bả lớp mỏng khoảng 1mm, kéo dao vuông góc lớp trước để xóa mí; tổng độ dày hai lớp không vượt quá 3mm nhằm tránh co ngót và nứt chân chim.

Bước 5. Xả nhám – làm phẳng

• Khi lớp 2 khô hoàn toàn (24–48 giờ), xả nhám P150–P240; ưu tiên máy xả có hút bụi.

• Xả đều tay, tránh mài lõm.

Sau khi lớp bả thứ hai khô hoàn toàn (24–48 giờ), dùng giấy nhám P150–P240 hoặc máy xả có hút bụi để mài nhẹ, giúp bề mặt phẳng mịn; thao tác đều tay, tránh tạo lõm.

Bước 6. Vệ sinh – nghiệm thu – sơn

• Hút/bụi sạch bề mặt trước khi lăn sơn lót.

• Soi đèn chéo kiểm tra: không thấy gờ, mí, vệt dao.

• Nên để tường “thở” thêm ~24 giờ sau xả nhám rồi mới sơn lót → sơn phủ.

Làm sạch bụi trước khi sơn, soi đèn chéo kiểm tra độ phẳng; để tường nghỉ khoảng 24 giờ sau xả nhám rồi mới tiến hành sơn lót và sơn phủ.

Checklist thi công nhanh

• Nền đạt độ ẩm <16%, đã xử lý chống thấm/nứt lớn

• Chọn đúng bột bả theo khu vực (nội/ngoại thất)

• Trộn đúng tỷ lệ, nghỉ 5–7 phút, dùng trong 1–2 giờ

• Tổng bề dày bả ≤3 mm

• Xả nhám P150–P240, vệ sinh bụi kỹ trước khi sơn

• Nghiệm thu bằng đèn chéo, sau đó sơn lót – sơn phủ

Lỗi thường gặp và cách khắc phục

• Bong tróc, phồng rộp: nền ẩm, bụi, dầu mỡ; trộn sai tỷ lệ. Khắc phục: cạo bỏ đến nền tốt, làm sạch – sấy khô, bả lại đúng quy trình.

• Nứt chân chim: bả quá dày, nền co ngót, thay đổi nhiệt nhanh. Khắc phục: cạo xử lý khu vực nứt, bả mỏng nhiều lượt, ổn định nhiệt – ẩm.

• Lộ vệt dao, gợn sóng dưới ánh đèn: xả nhám không đều, thiếu soi đèn chéo. Khắc phục: trám vá cục bộ, xả lại có kiểm soát, nghiệm thu bằng đèn chéo.

• Ố vàng, loang màu sau sơn: kiềm ẩm nền, bám bụi. Khắc phục: xử lý kháng kiềm – chống thấm, vệ sinh kỹ, dùng sơn lót kháng kiềm chuẩn.

Các lỗi bả tường thường gặp gồm: bong tróc, phồng rộp do nền ẩm hoặc trộn sai; nứt chân chim vì bả dày hay thay đổi nhiệt; lộ vệt dao do xả nhám kém; và ố vàng loang màu do kiềm ẩm.

Chi phí tham khảo và lưu ý dự toán

• Đơn giá bả tường (vật tư + nhân công): khoảng 30.000–60.000 đ/m² tùy thương hiệu bột bả, mức độ phẳng nền, điều kiện thi công.

• Các yếu tố làm tăng chi phí: nền ẩm phải xử lý chống thấm; trám nứt nhiều; yêu cầu hoàn thiện siêu mịn; thi công cao tầng khó tổ chức.

• Mẹo tối ưu: chuẩn bị nền kỹ, tiêu chuẩn hóa quy trình, nghiệm thu theo đèn chéo từng phòng để giảm sửa nguội.

Đơn giá bả tường dao động 30.000–60.000 đ/m² tùy vật liệu và điều kiện thi công.

FAQ – Câu hỏi thường gặp

1) Không bả tường mà sơn trực tiếp có được không?

Có thể nhưng không khuyến nghị. Tường sẽ không phẳng, tiêu hao sơn cao, màu không đều và dễ bong tróc.

2) Bao lâu sau khi bả có thể sơn?

Thường 24–48 giờ để lớp bả khô hoàn toàn; sau xả nhám – vệ sinh, nên để ~24 giờ rồi mới sơn lót.

3) Dùng bột bả nội thất cho ngoài trời có sao không?

Không nên. Bột nội thất chịu ẩm – kiềm kém, dễ phồng rộp – nứt khi mưa nắng.

4) Nên chọn bột gốc xi măng hay thạch cao?

Ngoài trời/ẩm: gốc xi măng hoặc ngoại thất chuyên dụng. Trần – vách khô cần siêu mịn: thạch cao. Yêu cầu hoàn thiện cao, ít nứt: cân nhắc polymer cải tiến.

Bả tường là mắt xích kỹ thuật quyết định thẩm mỹ – độ bền của hệ sơn. Làm đúng từ khâu chuẩn bị nền, chọn bột bả phù hợp đến quy trình bả hai lớp – xả nhám – vệ sinh sẽ giúp mặt tường phẳng mịn, bám dính tốt và tiết kiệm đáng kể chi phí sơn. Với công trình nhà ở, hãy chuẩn hóa quy trình và nghiệm thu bằng đèn chéo để “chốt” chất lượng ngay từ bước nền trước khi sơn.

Xem thêm hướng dẫn, tiêu chuẩn thi công hoàn thiện tại chuyên mục Kho Kiến Thức của Happynest nhé.

Nguồn: Vinavic

*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.