Cảnh báo 7 vật dụng quen thuộc phát tán formaldehyde ảnh hưởng sức khỏe

Khi nhắc đến formaldehyde – một chất được xếp vào nhóm độc hại và có thể gây kích ứng, đau đầu, khó thở, thậm chí ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe – hầu hết mọi người nghĩ tới sơn tường, gỗ ép hay keo dán. Sau mỗi lần sửa nhà, nhiều gia đình mở cửa thông gió vài tuần liền để “đuổi” mùi.

Nhưng có một thực tế đáng lo hơn: formal­dehyde không chỉ xuất hiện trong vật liệu xây dựng mà còn âm thầm phát tán từ nhiều vật dụng quen thuộc. Nếu bạn đang sống trong một không gian “trông có vẻ sạch” nhưng lại thường xuyên đau đầu, mệt mỏi… thì rất có thể chính khí độc này là nguyên nhân. Dưới đây là 7 món được cảnh báo chứa formaldehyde – và cách để giảm thiểu rủi ro cho gia đình bạn.

1. Tủ đầu giường bọc nệm – sang trọng nhưng ẩn chứa nhiều hóa chất

Tủ đầu giường bọc nệm đang là xu hướng nội thất được ưa chuộng, nhưng bên trong chúng thường cấu tạo từ ván MDF và bông tái chế – hai vật liệu có thể phát tán formaldehyde theo thời gian. Khi sử dụng lâu, bạn có thể thấy mùi hắc, khó chịu, thậm chí gây nhức đầu và chóng mặt.

Nếu vẫn muốn dùng thiết kế này, bạn nên:

• Chọn sản phẩm có chứng nhận an toàn từ nhà sản xuất

• Ưu tiên vật liệu tự nhiên, không phủ keo

• Tránh các dòng giá rẻ, xuất xứ không rõ ràng

Tủ đầu giường bọc nệm có thể phát tán formaldehyde gây mùi khó chịu và ảnh hưởng sức khỏe, nên chọn sản phẩm an toàn, dùng vật liệu tự nhiên và rõ nguồn gốc.

2. Rèm cửa – vật dụng tưởng vô hại nhưng là “ổ” formaldehyde

Trong quá trình sản xuất rèm cửa, keo dán và chất chống nhăn, chống thấm là hai nguồn chứa formaldehyde phổ biến nhất. Các loại rèm phủ keo chống nắng, vải dù, rèm chống nước càng dễ phát tán khí độc.

Một dấu hiệu quan trọng: rèm bị phai màu nhanh sau khi giặt. Đây thường là biểu hiện của lượng hóa chất dư thừa.

Gợi ý lựa chọn an toàn:

• Chọn rèm từ vải tự nhiên (cotton, linen, vải thô)

• Tránh các loại vải phủ keo, vải tổng hợp màu quá đậm

• Giặt – phơi kỹ trước khi dùng

Rèm cửa phủ keo chống nắng hoặc làm từ vải tổng hợp dễ phát tán formaldehyde; nên chọn vải tự nhiên, tránh vải phủ keo và giặt phơi kỹ trước khi dùng.

3. Thú nhồi bông – món đồ trẻ em rất thích nhưng lại dễ “độc”

Thú bông là món quen thuộc trong mọi gia đình có trẻ nhỏ, nhưng đây lại là sản phẩm có nguy cơ formaldehyde cao nhất. Lý do:

• Nhiều loại làm từ bông tái chế, không qua xử lý sạch

• Một số bị tẩm hóa chất để chống mốc, giữ màu

• Thu hút vi khuẩn, mạt bụi – kết hợp với formaldehyde càng gây hại

Đặc biệt, khi trẻ ôm thú bông lúc ngủ, lượng khí độc thoát ra dễ được hít trực tiếp.

Cách bảo vệ trẻ:

• Chỉ mua sản phẩm có thương hiệu và chứng nhận an toàn

• Giặt và phơi nắng thường xuyên

• Hạn chế để thú bông gần gối ngủ

Thú bông dễ phát tán formaldehyde do dùng bông tái chế và hóa chất chống mốc, nên chọn sản phẩm có chứng nhận an toàn, giặt phơi thường xuyên và tránh để gần gối ngủ.

4. Thảm trải sàn – ấm cúng nhưng tỏa formaldehyde liên tục

Thảm giá rẻ thường làm từ sợi tổng hợp, mặt lót nhựa hoặc cao su kém chất lượng. Những vật liệu này có thể phát tán formaldehyde và mùi hắc rất mạnh, đặc biệt khi mới mua về.

Dù phơi nắng nhiều ngày, mùi vẫn khó biến mất hoàn toàn. Thảm còn dễ tích bụi, nấm mốc và mạt – tác nhân gây dị ứng đường hô hấp.

Để an toàn:

• Chọn thảm dệt từ sợi tự nhiên

• Ưu tiên thảm có chứng nhận an toàn sinh thái

• Giặt định kỳ và vệ sinh bằng máy hút bụi

Thảm giá rẻ từ sợi tổng hợp dễ phát tán formaldehyde và gây dị ứng, nên chọn thảm sợi tự nhiên có chứng nhận an toàn và vệ sinh định kỳ.

5. Nệm xơ dừa – “tự nhiên” nhưng không phải lúc nào cũng sạch

Dù được quảng bá là tốt cho sức khỏe và thân thiện môi trường, nhiều loại nệm xơ dừa lại được sản xuất từ xơ dừa trộn keo dán rẻ tiền. Theo điều tra của CCTV (Trung Quốc), một số loại nệm chứa keo formaldehyde vượt mức an toàn, gây độc khi sử dụng lâu dài.

Khi nằm ngủ, cơ thể tiếp xúc liên tục với hơi formaldehyde có thể gây kích ứng và ảnh hưởng hô hấp.

Giải pháp:

• Chọn nệm từ thương hiệu uy tín

• Kiểm tra chứng nhận về vật liệu sạch

• Tránh các sản phẩm giá quá rẻ

Nhiều nệm xơ dừa giá rẻ chứa keo formaldehyde gây hại sức khỏe, nên chọn sản phẩm uy tín có chứng nhận vật liệu sạch và tránh hàng trôi nổi.

6. Giấy dán tường – đẹp nhưng tiềm ẩn rủi ro sức khỏe

Giấy dán tường vốn chứa một lượng formaldehyde nhất định để chống ẩm và giữ màu. Tuy nhiên, phần keo dán đi kèm mới là “thủ phạm” chính. Khi sử dụng trên diện tích lớn, formaldehyde phát tán mạnh và bao phủ khắp không gian.

Thay thế an toàn hơn:

• Sơn latex chất lượng cao

• Sơn gốc nước ít mùi, đạt chuẩn an toàn

Giấy dán tường và keo dán đi kèm có thể phát tán formaldehyde gây ô nhiễm không khí trong nhà; nên thay bằng sơn latex hoặc sơn gốc nước an toàn, ít mùi.

7. Đồ nhựa giá rẻ, đồ dùng một lần – tiện nhưng rất dễ giải phóng chất độc

Bát, đĩa, muỗng, cốc nhựa dùng một lần hoặc nhựa kém chất lượng có thể chứa formaldehyde và các chất hóa dẻo như phthalate. Khi tiếp xúc với nhiệt (thức ăn nóng, nước nóng), chất độc sẽ nhanh chóng được giải phóng.

Hậu quả lâu dài có thể ảnh hưởng hệ nội tiết, gan, thận và sức khỏe sinh sản.

Lời khuyên:

• Hạn chế dùng đồ nhựa để đựng đồ nóng

• Chọn vật liệu an toàn như thủy tinh, inox, gốm

• Tránh mua nhựa không rõ nguồn gốc

Đồ nhựa dùng một lần hoặc kém chất lượng dễ giải phóng formaldehyde và chất hóa dẻo khi gặp nhiệt, nên chọn vật liệu an toàn như thủy tinh, inox, gốm để bảo vệ sức khỏe.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Formaldehyde là gì và vì sao nguy hiểm?

Formaldehyde là một hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) thường xuất hiện trong keo dán, sơn, gỗ ép và một số vật liệu tổng hợp. Khi hít phải trong thời gian dài, chất này có thể gây kích ứng mắt – mũi – họng, đau đầu, dị ứng hô hấp, ảnh hưởng gan, thận và thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư nếu tiếp xúc ở nồng độ cao.

2. Những món đồ nào trong nhà dễ phát tán formaldehyde nhất?

Ngoài vật liệu xây dựng, các sản phẩm như tủ bọc nệm, rèm cửa, thú nhồi bông, thảm trải sàn, nệm xơ dừa, giấy dán tường và đồ nhựa giá rẻ đều có nguy cơ phát tán formaldehyde, đặc biệt là các loại làm từ vật liệu tái chế hoặc phủ keo.

3. Làm sao để nhận biết đồ gia dụng có formaldehyde?

Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Mùi hắc, nồng, khó chịu kéo dài dù đã mở cửa thông gió

• Vật liệu bị phai màu khi giặt (như rèm phủ keo)

• Đồ mới nhưng gây đau đầu, cay mắt khi sử dụng trong phòng kín

• Sản phẩm quá rẻ, không có chứng nhận hoặc thông tin rõ ràng về vật liệu

4. Thú nhồi bông có nguy hiểm cho trẻ nhỏ không?

Có. Thú nhồi bông kém chất lượng dễ chứa bông tái chế, hóa chất chống mốc và thuốc nhuộm - tất cả đều có thể phát tán formaldehyde. Trẻ thường ôm khi ngủ nên khí độc dễ đi thẳng vào đường hô hấp. Vì vậy, chỉ nên mua thú nhồi bông có chứng nhận an toàn và giặt phơi định kỳ.

5. Thảm trải sàn có phải loại nào cũng chứa formaldehyde?

Không phải tất cả, nhưng thảm giá rẻ làm từ sợi tổng hợp, lót cao su hoặc nhựa kém chất lượng thường có hàm lượng formaldehyde cao. Nếu thảm có mùi hắc lâu ngày, dễ gây dị ứng, mẩn ngứa hoặc chảy nước mắt khi sử dụng trong phòng kín, đó là dấu hiệu nên thay thảm ngay.

6. Tôi có nên bỏ hoàn toàn giấy dán tường không?

Không nhất thiết phải bỏ hoàn toàn. Bạn có thể chọn giấy dán tường cao cấp, có chứng nhận an toàn, ít chất độc và đi kèm keo dán đạt chuẩn. Tuy nhiên, nếu muốn giải pháp an toàn hơn, sơn latex hoặc sơn gốc nước sẽ là lựa chọn phù hợp.

7. Làm sao để giảm formaldehyde trong nhà?

Bạn có thể áp dụng các cách sau:

• Thường xuyên mở cửa thông gió

• Dùng máy lọc không khí có màng lọc than hoạt tính

• Tránh mua đồ rẻ tiền, không rõ nguồn gốc

• Ưu tiên vật liệu tự nhiên như gỗ đặc, vải cotton, sợi tre

• Phơi đồ mới ngoài trời vài ngày trước khi đưa vào nhà

8. Đồ nhựa có luôn chứa formaldehyde không?

Không phải tất cả đều chứa formaldehyde, nhưng đồ nhựa tái chế, nhựa giá rẻ, nhựa không đạt chuẩn hoặc dùng một lần rất dễ phát tán hóa chất độc, đặc biệt khi tiếp xúc nhiệt. Đồ nhựa chất lượng cao, có ký hiệu an toàn (như PP, Tritan) sẽ an toàn hơn.

Nhiều vật dụng quen thuộc trong nhà có thể là nguồn phát tán formaldehyde mà chúng ta ít ngờ tới. Việc lựa chọn sản phẩm an toàn, thông gió thường xuyên và thay thế vật liệu độc hại bằng các chất liệu tự nhiên là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe.

Để tìm hiểu thêm các mẹo giữ nhà an toàn, sạch khí độc và nhiều thông tin hữu ích khác, bạn có thể xem thêm các bài viết tại chuyên mục Đời sống của Happynest.

Nguồn: eva

*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.