Mỡ lợn có tốt không? 4 lưu ý khi dùng mỡ lợn để nấu ăn ngon, không hại sức khỏe

Mỡ lợn từng bị “ruồng bỏ” vì lo ngại béo phì và bệnh tim mạch. Nhưng gần đây, các chuyên gia dinh dưỡng đã chỉ rõ: mỡ lợn không xấu - quan trọng là cách sử dụng. Dưới đây là 4 lưu ý cần nhớ nếu bạn muốn dùng mỡ lợn đúng cách, vừa ngon vừa an toàn.

Trong ký ức của nhiều người Việt, mỡ lợn gắn liền với những bữa cơm quê đậm đà và thơm nức. Nhưng từ khi dầu thực vật lên ngôi, mỡ lợn dần bị gắn mác “kém lành mạnh”. Sự thật có đúng như vậy? Theo các chuyên gia, mỡ lợn hoàn toàn có lợi cho sức khỏe nếu sử dụng hợp lý - thậm chí còn chứa một số vitamin mà dầu thực vật không có.

>>> Xem thêm: Bác sĩ cảnh báo: Một đĩa lòng đủ làm bạn “vượt ngưỡng” cholesterol cả ngày 

Mỡ lợn có gì tốt? Vì sao ngày càng được ưa chuộng trở lại?

Trái với quan niệm trước đây cho rằng mỡ lợn là “chất béo xấu”, nhiều nghiên cứu và chuyên gia dinh dưỡng hiện đại đã khẳng định: mỡ lợn có những giá trị dinh dưỡng nhất định, đặc biệt nếu được sử dụng đúng cách và liều lượng.

Mỡ lợn là nguồn chất béo tự nhiên có giá trị

Mỡ lợn không chỉ cung cấp năng lượng, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể hấp thu các vitamin tan trong chất béo. 100g mỡ lợn chứa:

• 89 microgram vitamin A: cần thiết cho thị lực, da và hệ miễn dịch khỏe mạnh
• 21,8 milligram vitamin E: hoạt động như một chất chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương
• Vitamin D với hàm lượng cao hơn nhiều so với dầu thực vật và bơ - chỉ đứng sau dầu gan cá tuyết

Vitamin D rất quan trọng đối với sức khỏe hiện đại. Trong khi nhiều người thiếu vitamin D do ít tiếp xúc với ánh nắng hoặc ăn uống thiếu đa dạng, mỡ lợn lại cung cấp một nguồn tự nhiên quý giá giúp:

• Tăng khả năng hấp thụ canxi, bảo vệ xương chắc khỏe
• Duy trì chức năng cơ bắp và phổi ổn định
• Hỗ trợ hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại vi khuẩn, virus và viêm nhiễm
• Cải thiện chức năng tim mạch, giảm nguy cơ loãng xương và suy nhược

Mỡ lợn chứa chất béo cần thiết cho hoạt động sống

Chất béo chiếm khoảng 90% thành phần của mỡ lợn, trong đó có chất béo bão hòa và không bão hòa đơn - những chất mà cơ thể cần để tổng hợp:

• Hormone sinh dục, giúp duy trì sinh lý bình thường
• Màng tế bào thần kinh, đảm bảo sự dẫn truyền tín hiệu thần kinh ổn định
• Prostaglandin, một nhóm chất tham gia vào quá trình viêm - miễn dịch - đông máu

Điểm đặc biệt là mỡ lợn không qua hydro hóa công nghiệp như nhiều loại dầu ăn rẻ tiền, nên không chứa chất béo chuyển hóa (trans fat) - loại chất béo gây xơ vữa động mạch, đột quỵ và bệnh tim mạch.

Nếu dùng đúng cách, mỡ lợn không chỉ là nguyên liệu tạo vị ngon cho món ăn mà còn là nguồn dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe tổng thể - điều mà nhiều người hiện nay đang dần nhìn nhận lại một cách công bằng hơn.

4 lưu ý quan trọng khi dùng mỡ lợn để nấu ăn

Dù mỡ lợn có nhiều lợi ích, nếu sử dụng sai cách, nó hoàn toàn có thể gây hại cho sức khỏe. Dưới đây là 4 nguyên tắc quan trọng bạn nên tuân thủ nếu muốn sử dụng mỡ lợn an toàn, khoa học và hiệu quả.

1. Kiểm soát liều lượng: Ăn đúng mức để tốt cho tim mạch và hệ chuyển hóa

Chất béo nói chung - dù từ động vật hay thực vật - nếu dùng quá nhiều đều có thể gây tích tụ mỡ trong máu, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, tiểu đường, cao huyết áp và béo phì.

Mỡ lợn chứa tới 40-45% chất béo bão hòa. Loại chất béo này khi tiêu thụ quá mức sẽ:

• Làm tăng cholesterol xấu (LDL) và triglyceride trong máu
• Gây rối loạn chuyển hóa đường và mỡ
• Làm giảm độ nhạy insulin - yếu tố nguy cơ của bệnh tiểu đường type 2

Khuyến nghị an toàn:

• Người lớn không nên ăn quá 30g mỡ lợn/ngày
• Tổng năng lượng từ chất béo bão hòa không vượt quá 10% tổng calo/ngày, theo hướng dẫn của WHO và Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ

Duy trì lượng mỡ lợn hợp lý giúp tận dụng được lợi ích mà không làm tăng rủi ro sức khỏe.

>>> Xem thêm: Lòng lợn – Món ăn gây tranh cãi: Biết cách ăn mới thấy ngon 

2. Đun mỡ đúng cách: Nhiệt độ cao có thể biến mỡ thành “chất độc”

Đun nóng mỡ lợn ở nhiệt độ quá cao hoặc trong thời gian quá lâu sẽ khiến chất béo bị phân hủy, sinh ra các hợp chất gây ung thư.

Các sai lầm thường gặp khi rán mỡ:

• Rán quá lửa, làm mỡ bốc khói, khét mùi
• Rán đến khi tóp mỡ cháy vàng sậm, tạo ra các chất như:
  • Acrylamide: liên quan đến ung thư thần kinh
  • Benzopyrene: chất sinh ung thư mạnh
  • Heterocyclic amines: tăng nguy cơ ung thư gan và đại tràng

Giải pháp đúng:

• Luôn rán mỡ trên lửa nhỏ hoặc vừa
• Ngưng rán khi tóp mỡ vừa ngả vàng nhạt, không để sậm màu
• Tránh tái sử dụng mỡ rán nhiều lần

Cách chế biến quyết định phần lớn đến giá trị dinh dưỡng và độ an toàn của mỡ lợn.

3. Bảo quản đúng cách: Tránh mỡ biến chất, sinh độc

Sau khi rán, nếu mỡ không được bảo quản cẩn thận, rất dễ bị oxy hóa, trở mùi hoặc nhiễm vi khuẩn - làm mất giá trị dinh dưỡng và có thể gây rối loạn tiêu hóa.

Nguyên tắc bảo quản:

• Dùng lọ thủy tinh có nắp đậy kín, sạch sẽ
• Để nơi thoáng mát, tránh ánh sáng và nhiệt độ cao
• Nếu muốn giữ lâu hơn 1 tuần, nên bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh

Lưu ý quan trọng:

• Không dùng mỡ để quá 3 tháng, ngay cả khi chưa có dấu hiệu hỏng
• Mỡ có mùi chua, đổi màu, nổi váng - tuyệt đối không nên tiếp tục sử dụng

Việc bảo quản mỡ đúng cách không chỉ giữ mùi vị mà còn đảm bảo an toàn cho sức khỏe khi dùng lâu dài.

4. Biết khi nào nên tránh: Không phải ai cũng phù hợp ăn mỡ lợn

Dù là chất béo tự nhiên, mỡ lợn không phù hợp với một số người có vấn đề sức khỏe mạn tính.

Những đối tượng nên hạn chế hoặc kiêng:

• Người bị bệnh tim mạch, mỡ máu cao, cao huyết áp
• Người đang điều trị béo phì, tiểu đường hoặc hội chứng chuyển hóa
• Người đang theo chế độ ăn kiêng cholesterol hoặc theo lời khuyên của bác sĩ

Giải pháp thay thế lành mạnh:

• Dầu ôliu nguyên chất, dầu hạt lanh, dầu óc chó: giàu chất béo không bão hòa đơn, chống viêm và tốt cho tim mạch
• Dầu hướng dương, dầu đậu nành: ít cholesterol, nhiều omega-6
• Dầu gạo, dầu hạt cải: giàu vitamin E và chất chống oxy hóa

Cần cân nhắc tình trạng sức khỏe của bản thân trước khi đưa mỡ lợn vào thực đơn hằng ngày.

>>> Xem thêm: Nguy cơ sức khỏe khi ăn lòng se điếu: Món ngon “gây sốt” nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro 

FAQs: Giải đáp thắc mắc thường gặp về mỡ lợn trong nấu ăn

1. Mỡ lợn có làm tăng cholesterol không?

Nếu dùng đúng lượng, không làm tăng quá mức. Vấn đề chỉ xảy ra nếu ăn quá nhiều chất béo bão hòa trong thời gian dài.

2. Có thể rán mỡ và dùng lại nhiều lần được không?

Không nên. Rán lại nhiều lần khiến mỡ sinh độc tố, biến màu và giảm chất lượng dinh dưỡng.

3. Mỡ lợn và dầu thực vật - cái nào tốt hơn?

Không có loại nào “tuyệt đối tốt hơn”. Nên kết hợp cả hai một cách cân bằng, tùy vào món ăn và thể trạng mỗi người.

4. Mỡ lợn để bao lâu thì hỏng?

Thông thường là 3 tháng nếu bảo quản lạnh và kín. Mỡ chuyển mùi, có vị chua, nổi váng thì không nên dùng.

Từng bị “ghẻ lạnh” vì lo ngại sức khỏe, mỡ lợn đang dần trở lại bếp Việt như một nguyên liệu quen thuộc, tự nhiên và giàu dinh dưỡng. Quan trọng nhất là biết kiểm soát liều lượng, chọn cách đun nấu an toàn và bảo quản đúng cách. Khi sử dụng hợp lý, mỡ lợn có thể là phần không thể thiếu trong bữa ăn ngon - lành - khỏe của gia đình.

Nguồn: afamily

*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.