8 lượt xemMột vụ kiện hy hữu tại Hải Phòng đang thu hút sự chú ý của dư luận: bà Trần Thị Kim Loan phát hiện một căn nhà hai tầng được xây ngay trên phần đất mà bà vừa nhận chuyển nhượng. Vụ việc đặt ra nhiều câu hỏi pháp lý quan trọng liên quan đến quyền sử dụng đất hợp pháp và cách xử lý khi có hành vi xây dựng sai phạm.
Tóm tắt vụ việc "xây nhầm nhà trên đất người khác" ở Hải Phòng
Tháng 9/2024, bà Trần Thị Kim Loan mua hai lô đất tại Kiền Bái (nay là phường Thiên Hương, Hải Phòng) và đã có sổ đỏ. Trong khi làm thủ tục sang tên, bà phát hiện ông Đỗ Văn Hữu xây nhà hai tầng trên một trong các lô đất của mình.
Dù bà Loan nhiều lần yêu cầu dừng thi công và UBND xã đã ra thông báo đình chỉ, ông Hữu vẫn tiếp tục xây dựng. Ông cho rằng mình mua đất qua môi giới, nhưng bị nhầm vị trí: sổ đỏ cấp cho lô đất ở vị trí khác, còn lô ông xây dựng lại thuộc về bà Loan. Ông Hữu đề nghị đổi đất hoặc bồi thường 550 triệu đồng để giữ lại ngôi nhà, song bà Loan không chấp thuận.
Tòa án nhân dân khu vực I - Hải Phòng xét xử sơ thẩm (11/8/2025) xác định việc ông Hữu xây nhà trên đất của bà Loan là trái pháp luật, xâm phạm quyền sử dụng đất hợp pháp. Tòa tuyên buộc ông Hữu tháo dỡ toàn bộ công trình, trả đất cho bà Loan và chịu án phí, chi phí tố tụng 10 triệu đồng.
Tuy nhiên, sau hơn một tháng, căn nhà vẫn chưa được tháo dỡ. Ngày 15/9, ông Hữu tiếp tục kháng cáo, không đồng ý với bản án. Chính quyền địa phương cho biết sẽ chờ phán quyết cuối cùng của tòa để tổ chức cưỡng chế hoặc thực thi theo quy định pháp luật.
Phần móng ngôi nhà ông Hữu xây trên đất bà Loan vào thời điểm chủ đất phát hiện sự việc. Ảnh: NVCC
Ngôi nhà hai tầng do ông Hữu xây nhầm trên đất của bà Loan sau khi đã hoàn thiện. Ảnh: Lê Tân
Luật sư: “Không thể tạo tiền lệ xây nhầm rồi hợp thức hóa”
Theo luật sư Phạm Ngọc Hải (Trung tâm Tư vấn pháp luật Thăng Long), trường hợp “xây nhầm” khó có thể xảy ra. Bởi thông thường, người mua đất sẽ trực tiếp đến xem vị trí, đồng thời việc xây dựng phải có giấy phép và hồ sơ pháp lý cụ thể.
Ông Hữu khai rằng xây dựng dựa trên vị trí do môi giới chỉ dẫn, chưa có sổ đỏ và hiện không liên lạc được với người môi giới. Luật sư Hải cho rằng nếu có dấu hiệu lừa đảo, ông Hữu có thể khởi kiện môi giới để yêu cầu bồi thường, nhưng điều đó không làm thay đổi thực tế: ngôi nhà đã được xây trên đất của người khác.
Luật sư Lê Hằng (Công ty TAT Law Firm) nhấn mạnh: phán quyết buộc tháo dỡ công trình, trả lại đất cho chủ sử dụng hợp pháp là hoàn toàn hợp lý. Nếu viện lý do chi phí tháo dỡ cao để cho phép “mua lại” hay “hoán đổi” thì sẽ tạo ra tiền lệ nguy hiểm – rằng cứ xây sai rồi xin hợp thức hóa. Đây là điều pháp luật không thể chấp nhận.
Quyền sử dụng đất được bảo vệ tuyệt đối
Cả hai luật sư đều thống nhất rằng bản án sơ thẩm đã khẳng định nguyên tắc cơ bản: người có sổ đỏ là chủ thể được pháp luật bảo vệ tuyệt đối về quyền sử dụng đất. Khi xảy ra tranh chấp, tòa án phải dựa trên cơ sở pháp lý này để xử lý minh bạch và nghiêm minh.
Nếu tòa phúc thẩm giữ nguyên bản án sơ thẩm mà ông Hữu vẫn không chấp hành, cơ quan thi hành án sẽ tiến hành cưỡng chế. Lúc đó, toàn bộ chi phí phát sinh ông Hữu phải chịu trách nhiệm.
Bài học từ vụ việc: Sự cẩn trọng là tiên quyết
Từ góc nhìn pháp lý, vụ án này là lời cảnh tỉnh với cả người dân lẫn cơ quan quản lý:
- Đối với người dân: trước khi mua đất cần kiểm tra kỹ hồ sơ địa chính, xác định ranh giới thực địa, không chỉ dựa vào lời giới thiệu của môi giới. Trước khi xây dựng, phải đảm bảo có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và giấy phép hợp lệ.
- Đối với cơ quan quản lý: cần tăng cường trách nhiệm trong kiểm soát trật tự xây dựng, đồng thời đẩy nhanh tiến độ số hóa bản đồ địa chính, dữ liệu đất đai để người dân có thể tra cứu, giảm thiểu nhầm lẫn.
Vụ việc xây nhầm nhà trên đất người khác tại Hải Phòng một lần nữa khẳng định nguyên tắc bất di bất dịch của pháp luật: không thể dùng sự đã rồi để hợp thức hóa sai phạm. Đất đai là tài sản lớn nhất của nhiều gia đình Việt Nam, do đó mọi hành vi xâm phạm quyền sử dụng đất hợp pháp đều gây hệ quả nặng nề về kinh tế và xã hội.
Trong bối cảnh thị trường bất động sản còn nhiều biến động, sự nghiêm minh của pháp luật không chỉ bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân mà còn củng cố niềm tin vào tính công bằng và kỷ cương trong quản lý đất đai.
Nguồn: Vnexpress
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
