785 lượt xemBạn thường xuyên bị cảm cúm, ho dai dẳng hay viêm họng tái đi tái lại dù không hút thuốc, không có bệnh nền? Theo chuyên viên dinh dưỡng Trần Phạm Thúy Hòa (Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội), nguyên nhân có thể đến từ sự thiếu hụt vitamin và khoáng chất quan trọng trong chế độ ăn hàng ngày - yếu tố khiến hệ miễn dịch suy yếu, không thể bảo vệ bạn trước các tác nhân gây bệnh từ môi trường.
Vì sao thiếu vitamin và khoáng chất lại gây bệnh hô hấp?
Đường hô hấp là “cánh cửa đầu tiên” tiếp xúc với không khí ô nhiễm, bụi mịn, virus và vi khuẩn mỗi ngày. Nếu hệ miễn dịch không đủ mạnh, biểu mô niêm mạc yếu, khả năng lọc - kháng khuẩn - chống viêm của cơ thể sẽ suy giảm, dẫn đến các bệnh như viêm họng, cảm cúm, viêm phổi, viêm phế quản hay hen suyễn.
Chuyên viên dinh dưỡng Trần Phạm Thúy Hòa nhấn mạnh: “Phần lớn khả năng miễn dịch được xây dựng từ những yếu tố như giấc ngủ đủ, vận động hợp lý, chế độ dinh dưỡng đầy đủ vi chất.”
>>> Xem thêm: Ăn chay đúng cách: 7 dưỡng chất cần bổ sung để cơ thể luôn khỏe mạnh
6 loại vitamin và khoáng chất quan trọng cho hệ hô hấp
1. Vitamin C - Tăng cường đề kháng, giảm viêm hô hấp
Vitamin C là chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ biểu mô niêm mạc đường thở, tăng cường bạch cầu chống lại virus - vi khuẩn, thúc đẩy hồi phục sau nhiễm trùng.
Cơ thể không tự tổng hợp vitamin C nên cần bổ sung từ thực phẩm như cam, bưởi, chanh, ổi, súp lơ, ớt chuông. Nên ăn tươi sống hoặc chế biến nhanh vì vitamin C dễ bị phá hủy bởi nhiệt.
Thiếu vitamin C khiến cơ thể dễ cảm cúm, ho lâu khỏi, viêm họng kéo dài
2. Vitamin D - Chìa khóa điều hòa phản ứng viêm ở phổi
Vitamin D không chỉ giúp hấp thu canxi, mà còn bảo vệ mô phổi, tăng miễn dịch, giảm nguy cơ viêm phế quản, viêm phổi và hen suyễn. Vitamin D còn có vai trò ngăn ngừa bệnh hô hấp mạn tính như COPD.
Vitamin D chủ yếu tổng hợp từ ánh nắng mặt trời. Ngoài ra, nên bổ sung qua thực phẩm như cá béo (cá hồi, cá thu), gan, trứng, nấm, sữa. Dành ít nhất 15-20 phút mỗi sáng tắm nắng để tăng tổng hợp vitamin D tự nhiên.
Ngồi văn phòng cả ngày, ít tiếp xúc ánh nắng là nguyên nhân phổ biến khiến bạn thiếu hụt vitamin D
3. Vitamin A - Bảo vệ lớp màng niêm mạc đường hô hấp
Vitamin A giúp duy trì lớp biểu mô khỏe mạnh tại mũi - họng - phổi, ngăn vi khuẩn virus xâm nhập. Nếu thiếu, lớp màng dễ bị khô, tổn thương, gây viêm nhiễm lặp lại như viêm phế quản, viêm phổi.
Vitamin A có nhiều trong gan động vật, trứng, sữa, cà rốt, khoai lang, đu đủ, rau bina. Bổ sung đầy đủ giúp xây dựng “hàng rào đầu tiên” ngăn bệnh hô hấp từ bên ngoài.
Thiếu vitamin A không chỉ ảnh hưởng đến mắt mà còn khiến bạn dễ viêm đường hô hấp mà không rõ lý do
>>> Xem thêm: Hải sản giàu dinh dưỡng nhưng chứa nhiều vi nhựa: Cách ăn đúng để bảo vệ sức khỏe
4. Vitamin E - Chống oxy hóa, phục hồi mô phổi
Vitamin E giúp vô hiệu hóa các gốc tự do trong không khí ô nhiễm, bảo vệ mô phổi khỏi tổn thương. Đồng thời giúp giảm viêm, phục hồi tổn thương phổi, cải thiện chức năng hô hấp ở người có bệnh phổi mạn tính.
Nguồn vitamin E tự nhiên gồm: đậu nành, lúa mì, rau mầm, hạt hướng dương, rau bina. Kết hợp trong chế độ ăn lành mạnh có thể giúp phổi “thở tốt hơn” mỗi ngày.
Người sống ở đô thị ô nhiễm nên đặc biệt chú ý bổ sung vitamin E để bảo vệ mô hô hấp
5. Vitamin B12 - Hỗ trợ vận chuyển oxy và điều khiển nhịp thở
Vitamin B12 cần thiết để tạo hồng cầu và duy trì hệ thần kinh khỏe mạnh. Thiếu B12 khiến khả năng vận chuyển oxy giảm, gây mệt mỏi, khó thở khi vận động. B12 cũng ảnh hưởng đến dây thần kinh điều khiển cơ hoành - nhóm cơ giúp bạn hít thở sâu.
Nguồn vitamin B12 chủ yếu đến từ thịt, cá, trứng, sữa, gan. Người ăn chay cần đặc biệt lưu ý vì có nguy cơ thiếu B12 cao hơn.
Nếu bạn hay hụt hơi khi leo cầu thang hoặc vận động nhẹ đã thở dốc, hãy kiểm tra B12 ngay
6. Kẽm - Khoáng chất nhỏ nhưng cực kỳ quan trọng cho hệ miễn dịch
Kẽm giúp kích hoạt tế bào miễn dịch, làm lành mô, giảm viêm, chống virus, chống oxy hóa tại mô phổi. Trong bối cảnh ô nhiễm không khí và dịch bệnh mùa đông, kẽm trở thành vi chất không thể thiếu.
Thiếu kẽm khiến cơ thể dễ cảm cúm, nhiễm trùng đường hô hấp tái phát, vết thương lâu lành. Trẻ thiếu kẽm dễ bị viêm phế quản, viêm họng; người lớn thiếu kẽm tăng nguy cơ biến chứng từ cảm lạnh.
Thực phẩm giàu kẽm: hàu, hải sản có vỏ, thịt bò, đậu xanh, hạt bí, ngũ cốc nguyên cám.
Kẽm chỉ cần một lượng nhỏ, nhưng thiếu là đủ để cả hệ miễn dịch “lơi tay” trước tác nhân gây bệnh
Giải đáp thường gặp về vitamin và bệnh hô hấp
1. Tôi thường xuyên ho kéo dài, có thể do thiếu vitamin không?
Có thể. Thiếu vi chất như vitamin C, D, A, kẽm khiến hệ miễn dịch suy yếu, đường hô hấp dễ viêm nhiễm dai dẳng.
2. Nên uống vitamin C vào thời điểm nào trong ngày?
Nên uống vào buổi sáng sau ăn. Không uống lúc đói để tránh kích ứng dạ dày.
3. Người ăn chay có nguy cơ thiếu vitamin nào?
Chủ yếu là vitamin B12 và D. Nên xét nghiệm định kỳ và bổ sung theo chỉ định chuyên gia dinh dưỡng.
4. Có nên dùng viên bổ sung vitamin hay chỉ ăn thực phẩm tự nhiên?
Ưu tiên thực phẩm tươi sống, nhưng nếu bạn thiếu hụt rõ rệt, có thể dùng viên bổ sung theo tư vấn chuyên môn.
>>> Xem thêm: Dừng ngay 7 kiểu ăn đậu phụ sau nếu không muốn rước độc vào người
Một chế độ ăn thiếu hụt vi chất - dù chỉ là chút ít mỗi ngày - có thể là nguyên nhân khiến bạn dễ mắc bệnh hô hấp hơn người khác. Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ: một ly nước cam vào buổi sáng, vài phút tắm nắng, thêm rau xanh vào mâm cơm hay vài con hàu vào bữa tối. Dinh dưỡng không chỉ để no mà để bạn thở dễ hơn, khỏe mạnh hơn và tránh xa các bệnh đường hô hấp thường gặp.
Nguồn: VnExpress
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
