2.580 lượt xemSau khi hoàn thiện lại nhà cửa - với lớp sơn mới, ron gạch mới, đồ nội thất sáng bóng - nhiều người kỳ vọng một không gian sống sạch sẽ, dễ chịu. Tuy nhiên, thay vì cảm giác dễ chịu, không ít người lại rơi vào tình trạng nhức đầu âm ỉ, buồn nôn, mệt mỏi, khô họng hoặc cay mắt mỗi khi ở trong phòng quá lâu.
Tình trạng này không phải do "thiếu ngủ" hay "làm việc nhiều", mà có thể là dấu hiệu rõ ràng của nhiễm độc từ hợp chất hữu cơ bay hơi - VOC.
Phản ứng khó chịu của cơ thể trong không gian mới sửa không đơn thuần là cảm giác thoáng qua, mà là lời cảnh báo rõ ràng về môi trường sống đang bị ô nhiễm bởi hóa chất bay hơi độc hại.
VOC là gì và vì sao chúng nguy hiểm?
VOC (Volatile Organic Compounds) là các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, có khả năng phát tán vào không khí ngay ở nhiệt độ phòng. Đây chính là nguyên nhân tạo nên "mùi mới" sau khi sơn nhà, lát gạch, dán giấy dán tường hay mua nội thất gỗ ép. Nhưng mùi đó không phải mùi "sạch", mà là dấu hiệu cho thấy bạn đang sống chung với một loại khí độc tiềm ẩn.
Nguồn phát VOC thường gặp trong nhà bao gồm:
- Sơn tường, sơn gỗ, sơn phủ kim loại
- Keo dán gạch, keo ron gốc dung môi
- Gỗ công nghiệp (MDF, HDF) do chứa keo formaldehyde
- Các chất chống thấm, chống nấm mốc
- Nước lau sàn, nước xịt phòng, hóa chất vệ sinh tổng hợp
VOC là thủ phạm vô hình khiến chất lượng không khí trong nhà mới trở nên độc hại mà nhiều người không nhận ra.
Tác động của VOC đến sức khỏe: nguy cơ không thể coi thường
Các nhà nghiên cứu, bao gồm nhóm chuyên gia từ Đại học Harvard (2021), đã chỉ ra rõ mối liên hệ giữa nồng độ VOC cao trong không gian sống và sự suy giảm chức năng nhận thức, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người lớn tuổi. Tác hại của VOC không chỉ là cảm giác mệt mỏi thoáng qua, mà có thể kéo dài và nguy hiểm nếu tiếp xúc liên tục.
| Ảnh hưởng sức khỏe | Biểu hiện phổ biến |
| Cấp tính (ngắn hạn) | Nhức đầu, buồn nôn, khó ngủ, khô họng, cay mắt, mệt mỏi |
| Mãn tính (dài hạn) | Rối loạn nội tiết, giảm trí nhớ, tổn thương gan – thận, suy giảm miễn dịch |
| Nguy cơ nghiêm trọng | Một số VOC như formaldehyde được WHO xếp vào nhóm chất gây ung thư ở người |
Chia sẻ thực tế:
"Sau khi làm mới toàn bộ nhà vệ sinh, sáng nào tôi cũng nhức đầu, tưởng do stress. Nhưng chỉ khi ra khỏi nhà thì lại hết. Sau mới phát hiện keo ron được thợ sử dụng chứa lượng VOC vượt mức - không đạt chuẩn khí thải."
- Anh T. (32 tuổi, quận 7, TP.HCM)
Không gian càng kín, thời gian tiếp xúc càng dài, nguy cơ nhiễm độc từ VOC càng lớn - dù bạn có dùng máy lọc không khí hay xịt thơm phòng thường xuyên.
Vì sao nhà mới sửa lại chứa nhiều VOC?
Hiện tượng "đầy mùi hóa chất" trong phòng mới sửa đến từ sự cộng dồn nhiều yếu tố:
- Sử dụng vật liệu hoàn thiện mới cùng lúc: sơn, keo, gạch, ron, nội thất gỗ ép... cùng phát thải VOC liên tục.
- Không gian kín, thông gió kém: tạo điều kiện cho VOC tích tụ, nồng độ không khí ô nhiễm tăng cao.
- Vật liệu giá rẻ, không kiểm soát khí thải: dễ chứa dung môi độc, không được chứng nhận khí thải - dẫn đến ô nhiễm "âm thầm".
Nhà càng mới, nguy cơ tiếp xúc VOC càng cao nếu bạn không kiểm soát nguồn phát thải từ vật liệu.
Làm sao để nhận biết và phòng tránh VOC trong nhà?
VOC không thể nhìn thấy, nhưng có thể cảm nhận thông qua mùi hắc, buồn nôn hoặc cảm giác khô họng, khó thở kéo dài khi ở trong không gian kín.
Để giảm nguy cơ nhiễm độc VOC, bạn cần:
| Giải pháp | Lý do nên áp dụng |
| Chọn vật liệu có chứng nhận khí thải thấp (A+) | Được kiểm định nồng độ khí phát thải gần như không gây hại cho sức khỏe |
| Tránh vật liệu chứa formaldehyde | Đây là một trong những VOC gây ung thư phổ biến nhất |
| Ưu tiên sơn, ron, keo gốc nước | Không chứa dung môi bay hơi như xylene, toluene |
| Thông gió kỹ ít nhất 1–2 tuần sau thi công | Giúp đẩy VOC ra khỏi không gian sống |
| Hạn chế thi công trong phòng có trẻ em, người già | Đây là nhóm có sức đề kháng thấp, dễ chịu ảnh hưởng từ khí độc |
Bạn có thể tìm thấy những sản phẩm ron gạch, keo, sơn... đạt chuẩn A+ hoặc chứng nhận không VOC tại các thương hiệu vật liệu xây dựng uy tín.
Ron gạch - yếu tố nhỏ nhưng có thể là “máy phát VOC” âm thầm
Nhiều người không ngờ rằng keo ron gạch - vật liệu thường dùng trong nhà vệ sinh, bếp, sàn nhà - lại có thể là nguồn phát VOC cực mạnh nếu sử dụng loại gốc dung môi giá rẻ.
Dù chỉ là một chi tiết nhỏ, nhưng nếu bạn đặt nó trong không gian ẩm, kín và tiếp xúc hàng ngày, nguy cơ phơi nhiễm VOC sẽ kéo dài suốt nhiều năm sau thi công.
Hãy chọn ron gạch không chứa dung môi VOC, được chứng nhận khí thải thấp (A+) để bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Kết luận: Đầu tư cho vật liệu sạch - đầu tư cho sức khỏe
Căn nhà mới sửa nên là nơi phục hồi năng lượng và đem lại sự thoải mái - không phải là nơi âm thầm đầu độc bạn mỗi ngày bằng khí VOC.
Chọn vật liệu an toàn, đạt chứng nhận khí thải thấp, tránh các sản phẩm giá rẻ chứa formaldehyde hay dung môi độc là cách thiết thực nhất để bảo vệ sức khỏe của cả gia đình.
Không phải mọi mùi thơm mới đều là mùi an toàn. Hãy lắng nghe cơ thể bạn - và đừng để VOC âm thầm phá hoại chất lượng sống.
