Tia UV có thực sự hiệu quả trong việc khử trùng không?

Tia UV (tia cực tím) từ lâu đã được ứng dụng rộng rãi trong các phương pháp khử trùng và diệt khuẩn. Tuy nhiên, nhiều người vẫn đặt câu hỏi khử trùng bằng tia UV có thực sự hiệu quả không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết và khoa học trong bài viết dưới đây.

*Xem ngay Hướng dẫn đăng bài tại đây để kết nối với cộng đồng Happynest.

Tia UV là gì? Phân loại chi tiết và cơ chế hoạt động

Tia UV (Ultraviolet) là một loại bức xạ điện từ có bước sóng nằm giữa ánh sáng khả kiến và tia X, thuộc khoảng 10-400 nm. Mặc dù mắt thường không thể nhìn thấy tia UV, nhưng chúng tồn tại xung quanh chúng ta và có khả năng tác động mạnh mẽ đến môi trường, sức khỏe con người cũng như khả năng tiêu diệt vi khuẩn, virus. 

Tia UV (Ultraviolet) là loại bức xạ điện từ có bước sóng ngắn hơn ánh sáng nhìn thấy nhưng dài hơn tia X, không thể nhìn thấy bằng mắt thường

Tia UV được chia thành 3 loại chính, mỗi loại có đặc tính và công dụng khác nhau:

1. Tia UVA (320-400 nm) 

Tia UVA chiếm khoảng 95% lượng tia UV chiếu xuống bề mặt Trái Đất. Mặc dù có năng lượng thấp hơn so với UVB và UVC nhưng tia UVA có khả năng xâm nhập sâu vào lớp hạ bì của da. Việc tiếp xúc lâu dài có thể gây lão hóa sớm, hình thành nếp nhăn, đốm nâu và tăng nguy cơ ung thư da. Trong khử trùng, tia UVA không được sử dụng vì năng lượng thấp, không đủ để phá hủy cấu trúc ADN của vi sinh vật.

2. Tia UVB (280-320 nm) 

Tia UVB có bước sóng ngắn hơn UVA nhưng năng lượng cao hơn, có khả năng xuyên qua tầng khí quyển và tác động trực tiếp lên da. Tia UVB là nguyên nhân chính gây cháy nắng, bỏng rát và các tổn thương trên bề mặt da. Tuy nhiên, trong khử trùng, tia UVB cũng không hiệu quả vì khả năng diệt khuẩn của nó không mạnh bằng UVC.

3. Tia UVC (200-280 nm) 

Tia UVC là loại tia có năng lượng mạnh nhất, mang khả năng khử trùng, diệt khuẩn vô cùng hiệu quả. Tia UVC có khả năng phá hủy cấu trúc ADN và ARN của vi khuẩn, virus và nấm mốc, ngăn cản chúng phát triển và nhân đôi. Trong tự nhiên, tia UVC bị tầng ozone hấp thụ hoàn toàn và không thể chiếu xuống Trái Đất. Tuy nhiên, nhờ công nghệ hiện đại, con người đã có thể tạo ra tia UVC nhân tạo thông qua đèn UV đặc biệt, từ đó ứng dụng chúng trong các thiết bị khử trùng.

Cơ chế hoạt động của tia UVC trong khử trùng:

• Khi tia UVC chiếu vào bề mặt của vi khuẩn, virus, năng lượng cao từ tia này sẽ phá vỡ các liên kết hóa học trong cấu trúc ADN hoặc ARN của chúng. Điều này khiến các vi sinh vật mất khả năng phát triển, sinh sản và nhanh chóng bị tiêu diệt.
• Tia UVC hoạt động hiệu quả trên bề mặt vật dụng, trong không khí và thậm chí cả trong nước. Đây là lý do nó được sử dụng rộng rãi trong y tế, công nghiệp và đời sống.

Cơ chế hoạt động của tia UVC trong khử trùng

>>> Xem thêm: Đèn led diệt khuẩn là gì? Tại sao chúng ta nên dùng đèn led diệt khuẩn? 

Tia UV có thực sự hiệu quả trong việc khử trùng không?

Tia UV, đặc biệt là tia UVC, được chứng minh là rất hiệu quả trong việc khử trùng nhờ khả năng tiêu diệt vi khuẩn, virus, nấm mốc trong thời gian ngắn. Dưới đây là những lý giải thuyết phục:

1. Khả năng phá hủy ADN và ARN của vi sinh vật 

Năng lượng cao của tia UVC phá vỡ các liên kết hóa học trong ADN và ARN, làm cho vi khuẩn và virus không thể tự sửa chữa hoặc nhân đôi. Điều này khiến chúng không còn khả năng gây bệnh.

2. Hiệu quả diệt khuẩn cao trên nhiều môi trường khác nhau 

Tia UVC có thể khử trùng:

• Bề mặt vật dụng: Bàn ghế, thiết bị y tế, điện thoại, bàn phím và đồ gia dụng.
• Không khí: Đèn UVC được lắp đặt trong các hệ thống thông gió hoặc sử dụng trong phòng kín để khử khuẩn không khí.
• Nguồn nước: Nhiều hệ thống lọc nước sử dụng tia UV để tiêu diệt vi khuẩn trong nước, đảm bảo an toàn cho sức khỏe người sử dụng.

Tia UVC là loại tia được sử dụng phổ biến trong các thiết bị khử trùng nhờ khả năng tiêu diệt vi khuẩn và virus hiệu quả

3. Tiêu diệt đến 99,9% vi khuẩn và virus 

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, tia UVC có thể tiêu diệt đến 99,9% các loại vi khuẩn, virus và nấm mốc nếu sử dụng đúng cường độ, thời gian và trong điều kiện phù hợp. Hiệu quả này được áp dụng rộng rãi trong y tế và công nghệ xử lý nước sạch.

4. Không sử dụng hóa chất, thân thiện với môi trường 

Khác với các phương pháp khử trùng hóa học, tia UV không để lại tồn dư hóa chất độc hại, không gây mùi khó chịu và không ảnh hưởng đến môi trường sống. Điều này khiến tia UV trở thành lựa chọn an toàn và hiệu quả.

Ứng dụng của tia UV trong đời sống

Hiện nay, công nghệ khử trùng bằng tia UV, đặc biệt là tia UVC, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:

1. Trong y tế 

Tia UV được sử dụng để khử trùng dụng cụ y tế, giường bệnh và phòng phẫu thuật. Các thiết bị như đèn UVC và hộp khử trùng giúp tiêu diệt mầm bệnh, hạn chế lây nhiễm chéo trong bệnh viện.

Tia UV được sử dụng để khử trùng các dụng cụ y tế, phòng mổ và không gian bệnh viện

2. Trong sinh hoạt gia đình 

Nhiều thiết bị gia dụng như đèn UV khử khuẩn, máy khử trùng điện thoại, máy lọc nước UV ra đời giúp làm sạch các vật dụng và nguồn nước trong gia đình, đảm bảo sức khỏe cho người sử dụng.

3. Trong công nghiệp 

Tia UV được sử dụng trong dây chuyền sản xuất thực phẩm, xử lý nước uống, khử trùng không khí tại các nhà máy và xưởng sản xuất.

Tia UV được ứng dụng trong khử trùng dây chuyền sản xuất thực phẩm, hệ thống lọc nước công nghiệp, nhà máy sản xuất dược phẩm và mỹ phẩm…

4. Trong khử trùng không khí 

Đèn UVC được tích hợp vào hệ thống thông gió HVAC để lọc sạch không khí trong không gian kín, giảm thiểu vi khuẩn và virus lơ lửng.

Lưu ý khi sử dụng tia UV để khử trùng

Mặc dù hiệu quả cao, nhưng việc sử dụng tia UV không đúng cách có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe. Dưới đây là những lưu ý quan trọng:

• Tránh tiếp xúc trực tiếp với tia UVC vì có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho da và mắt.
• Sử dụng trong phòng kín và không có người hoặc vật nuôi để đảm bảo an toàn.
• Vệ sinh bề mặt trước khi chiếu tia UV vì bụi bẩn có thể cản trở hiệu quả khử trùng.
• Lựa chọn thiết bị đạt chuẩn chất lượng để đảm bảo hiệu quả và an toàn khi sử dụng.

Dù tia UV rất hiệu quả trong việc khử trùng, nhưng việc sử dụng không đúng cách có thể gây nguy hiểm

>>> Xem thêm: Review Đèn cảm ứng diệt khuẩn Panasonic bằng tia UV và Ozone SJD3001T88A 

Tia UV, đặc biệt là tia UVC, đã được khoa học chứng minh là có hiệu quả cao trong việc khử trùng và tiêu diệt vi khuẩn, virus trên bề mặt, trong không khí và nguồn nước. Với khả năng tiêu diệt đến 99,9% vi khuẩn mà không cần sử dụng hóa chất, tia UV là một công nghệ an toàn và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả và đảm bảo an toàn, người dùng cần tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng và lựa chọn thiết bị đạt chuẩn chất lượng. Việc ứng dụng tia UV trong khử trùng không chỉ mang lại không gian sống sạch sẽ, an toàn mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe một cách toàn diện.

Tổng hợp

*Đăng ký kết nối tư vấn thiết kế thi công ngay bằng cách để lại thông tin dưới box này nhé!