8 lượt xem
Mục lục Với tâm lý muốn đảm bảo pháp lý, nhiều người thường tìm đến công chứng viên trong mọi giao dịch liên quan đến nhà đất. Tuy nhiên, theo các quy định mới của Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023 và Luật Kinh doanh bất động sản 2023, có không ít trường hợp hợp đồng không bắt buộc phải công chứng hoặc chứng thực, nhưng vẫn có giá trị pháp lý nếu được lập đúng quy định.
Việc nắm rõ các loại hợp đồng không bắt buộc công chứng không chỉ giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn chủ động hơn trong quá trình mua bán, cho thuê, chuyển nhượng bất động sản, đặc biệt với các hợp đồng nội bộ, tổ chức hoặc trong lĩnh vực kinh doanh.
>>> Xem thêm: Mẫu hợp đồng thi công nội thất chuẩn nhất 2025: Chi tiết, đầy đủ, dễ sử dụng
1. Các hợp đồng về quyền sử dụng đất không bắt buộc công chứng
Theo khoản 3 Điều 27 Luật Đất đai 2024, các loại hợp đồng dưới đây không bắt buộc phải công chứng hoặc chứng thực:
- Hợp đồng cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất hoặc quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất.
- Hợp đồng chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp giữa các hộ gia đình, cá nhân trong cùng xã/phường.
- Hợp đồng chuyển nhượng, góp vốn bằng quyền sử dụng đất mà một hoặc nhiều bên tham gia là tổ chức hoạt động kinh doanh bất động sản.
Lưu ý quan trọng: Dù không bắt buộc, các bên vẫn có thể tự nguyện công chứng hoặc chứng thực hợp đồng nếu muốn tăng tính pháp lý, phòng tránh rủi ro về sau
2. Những giao dịch về nhà ở được miễn công chứng theo Luật Nhà ở 2023
Căn cứ khoản 2 Điều 164 Luật Nhà ở 2023, các loại hợp đồng sau đây không cần công chứng hoặc chứng thực, nhưng vẫn có hiệu lực pháp lý nếu lập đúng quy định:
- Trường hợp tổ chức tặng cho nhà tình nghĩa, nhà đại đoàn kết, nhà tình thương cho cá nhân hoặc hộ gia đình.
- Giao dịch mua bán, thuê mua nhà ở mà một bên là tổ chức hoặc nhà nước:
- Nhà ở xã hội, nhà ở tái định cư, nhà ở cho lực lượng vũ trang.
- Góp vốn bằng nhà ở mà một bên là tổ chức.
- Hợp đồng thuê, mượn, ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở, trừ khi các bên có thỏa thuận công chứng.
Về hiệu lực hợp đồng:
- Nếu không có thỏa thuận cụ thể, hợp đồng có hiệu lực tại thời điểm ký kết.
- Nếu các bên thống nhất thời điểm hiệu lực khác, thì áp dụng theo thỏa thuận.
Những căn nhà tình nghĩa, nhà đại đoàn kết khi được tặng cho sẽ không cần công chứng hợp đồng
Ví dụ thực tế: Một doanh nghiệp xây nhà tái định cư và bán cho cư dân thuộc diện giải tỏa – hợp đồng mua bán này không cần công chứng, do bên bán là tổ chức và tài sản thuộc nhà nước.
>>> Xem thêm: Quy trình ký hợp đồng mua chung cư và 5 lưu ý quan trọng
3. Hợp đồng kinh doanh bất động sản chỉ công chứng nếu có yêu cầu
Căn cứ khoản 4 Điều 44 Luật Kinh doanh bất động sản 2023, các hợp đồng sau không bắt buộc công chứng, trừ khi các bên yêu cầu:
- Hợp đồng mua bán, thuê mua, chuyển nhượng dự án bất động sản.
- Hợp đồng kinh doanh dịch vụ bất động sản như môi giới, quản lý, tư vấn.
- Hợp đồng thuê văn phòng, mặt bằng thương mại nếu một bên là doanh nghiệp bất động sản.
Thời điểm có hiệu lực:
- Là thời điểm bên sau cùng ký vào hợp đồng hoặc được thể hiện bằng hình thức chấp nhận khác.
- Nếu có công chứng, hiệu lực tính từ thời điểm văn bản công chứng có hiệu lực.
Doanh nghiệp ký kết hợp đồng thuê mặt bằng có thể không cần công chứng nếu hai bên đồng thuận
Điểm cần nhớ: Nhiều doanh nghiệp bất động sản hiện nay chọn ký hợp đồng điện tử, lưu trữ số hóa theo quy định của Luật Giao dịch điện tử – thay cho việc in bản giấy và công chứng.
4. Tại sao pháp luật miễn công chứng trong một số hợp đồng?
Việc không bắt buộc công chứng được xây dựng dựa trên nguyên tắc tự do, tự nguyện giao kết hợp đồng, đồng thời:
- Tối giản thủ tục hành chính cho các giao dịch phổ biến hoặc nội bộ tổ chức.
- Tiết kiệm thời gian, chi phí pháp lý cho người dân và doanh nghiệp.
- Khuyến khích số hóa và minh bạch hóa các giao dịch nhà đất.
Miễn công chứng giúp tiết kiệm thời gian và thủ tục cho các giao dịch nhỏ hoặc nội bộ
Tuy nhiên, đối với các giao dịch có yếu tố tranh chấp tiềm ẩn (như mua bán nhà đất giữa cá nhân với cá nhân, hoặc tài sản thừa kế), việc có công chứng là cần thiết để tăng tính ràng buộc và giảm thiểu rủi ro.
>>> Xem thêm: Mẫu giấy ủy quyền sửa nhà mới nhất 2025: Cách viết, công chứng và chi phí cần biết
Việc nắm rõ các loại hợp đồng nhà đất không cần công chứng giúp bạn linh hoạt trong lựa chọn hình thức giao dịch, tránh mất thời gian vào những thủ tục không cần thiết. Tuy nhiên, nếu cảm thấy không chắc chắn về tính pháp lý hoặc lo ngại tranh chấp, đừng ngần ngại tham khảo ý kiến luật sư, công chứng viên hoặc chuyên gia pháp lý trước khi ký kết.
Nguồn: laodong
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
