2.899 lượt xemTrong xây dựng, việc lựa chọn cấp độ bền bê tông và mác bê tông phù hợp là yếu tố quyết định đến tuổi thọ, chất lượng và an toàn của công trình. Dù khái niệm cấp độ bền đã thay thế mác bê tông trong tiêu chuẩn mới, nhưng trên thực tế hai thuật ngữ này vẫn thường xuyên được sử dụng song song.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất, mối quan hệ và cách quy đổi giữa chúng để áp dụng đúng vào công trình.
Cấp độ bền bê tông là gì?
Theo TCVN 5574:2018, “cấp độ bền bê tông” (ký hiệu B) được dùng thay thế cho mác bê tông. Đây là chỉ số thể hiện cường độ chịu nén tối thiểu của bê tông sau 28 ngày kể từ khi đổ. Đơn vị tính của cấp độ bền bê tông là MPa (megapascal).
Ví dụ: B20 nghĩa là bê tông có khả năng chịu nén tối thiểu 20 MPa (tương đương 200kg/cm²).
Hiểu đơn giản: cấp độ bền bê tông cho biết sức chịu nén thực tế của khối bê tông sau khi đạt đủ thời gian đông cứng.
Cấp độ bền bê tông (ký hiệu B) là chỉ số cường độ chịu nén tối thiểu sau 28 ngày, tính bằng MPa, ví dụ B20 = 20 MPa ≈ 200 kg/cm²
Mác bê tông là gì?
“Mác bê tông” (ký hiệu M) vốn là khái niệm quen thuộc trong ngành xây dựng, xuất phát từ tiêu chuẩn Liên Xô cũ, sau đó được Việt Nam áp dụng trong TCVN 5574:1991.
Mác bê tông được xác định bằng cường độ chịu nén của mẫu lập phương 15x15x15 cm, đơn vị là kg/cm².
Ví dụ: M200 nghĩa là mẫu bê tông có khả năng chịu nén tối thiểu 200kg/cm².
Mặc dù đã có khái niệm cấp độ bền bê tông thay thế, nhưng trong thực tế, mác bê tông vẫn được dùng rộng rãi trên bản vẽ, hồ sơ thiết kế và thanh toán khối lượng công trình.
Mối quan hệ giữa cấp độ bền bê tông và mác bê tông
Cấp độ bền và mác bê tông có mối liên hệ thông qua công thức chuyển đổi:
B = αβM
Trong đó:
- α = 0,1 (hệ số đổi từ kg/cm² sang MPa)
- β = 0,778 (hệ số chuyển đổi từ cường độ trung bình sang cường độ đặc trưng)
Nói cách khác:
- Mác bê tông M200 tương ứng với cấp độ bền B15.
- Mác bê tông M300 tương ứng với cấp độ bền B22.5.
Cấp độ bền bê tông (B) là chỉ số MPa thể hiện cường độ nén sau 28 ngày, tương ứng với mác bê tông (M) theo công thức quy đổi
>>> Xem thêm: Bê tông nhẹ là gì? Có nên sử dụng bê tông nhẹ để xây dựng không?
Bảng quy đổi giữa cấp độ bền bê tông và mác bê tông
Dưới đây là bảng quy đổi chi tiết để bạn dễ dàng đối chiếu:
| Cấp độ bền bê tông (B) | Cường độ chịu nén (MPa) | Mác bê tông (M) |
| B3.5 | 4.50 | M50 |
| B5 | 6.42 | M75 |
| B7.5 | 9.63 | M100 |
| B10 | 12.84 | M150 |
| B12.5 | 16.05 | M150 |
| B15 | 19.27 | M200 |
| B20 | 25.69 | M250 |
| B22.5 | 28.90 | M300 |
| B25 | 32.11 | M350 |
| B27.5 | 35.32 | M350 |
| B30 | 38.53 | M400 |
| B35 | 44.95 | M450 |
| B40 | 51.37 | M500 |
| B45 | 57.80 | M600 |
| B50 | 64.22 | M600 |
| B55 | 70.64 | M700 |
| B60 | 77.06 | M800 |
| B65 | 83.48 | M800 |
| B70 | 89.90 | M900 |
| B75 | 96.33 | M900 |
| B80 | 102.75 | M1000 |
Bảng quy đổi cho thấy: cùng một loại bê tông, bạn có thể tra cứu cả mác (M) và cấp độ bền (B) để sử dụng chính xác theo yêu cầu thiết kế.
Cách chọn cấp độ bền bê tông phù hợp với công trình
Việc chọn cấp độ bền bê tông phụ thuộc vào tính chất công trình:
- Công trình nhỏ, dân dụng (nhà cấp 4, công trình phụ): thường dùng bê tông M150 – M200 (B10 – B15).
- Nhà ở, công trình dân dụng cao tầng: cần bê tông M250 – M300 (B20 – B22.5) trở lên để đảm bảo chịu lực.
- Công trình cầu đường, kết cấu đặc biệt: có thể yêu cầu M400 – M600 (B30 – B45) hoặc cao hơn.
Ngoài ra, cũng cần phân biệt:
- Bê tông trộn tay (danh nghĩa): phù hợp với công trình nhỏ, không đòi hỏi cao về kiểm soát chất lượng.
- Bê tông thương phẩm (thiết kế): được kiểm định trong phòng thí nghiệm, áp dụng cho công trình lớn, đòi hỏi độ bền và tuổi thọ cao.
Cách chọn cấp độ bền bê tông phụ thuộc loại công trình: nhà nhỏ dùng B10–B15, nhà cao tầng cần B20–B22.5, còn cầu đường hay kết cấu đặc biệt đòi hỏi B30–B45 trở lên. Với công trình lớn nên ưu tiên bê tông thương phẩm để đảm bảo chất lượng và tuổi thọ
>>> Xem thêm: Khối bê tông trong kiến trúc: Cách xây dựng với vật liệu modular và chi phí thấp
Câu hỏi thường gặp về cấp độ bền và mác bê tông
1. Mác bê tông M250 dùng cho công trình nào?
Mác bê tông M250 (tương ứng B20) thường được sử dụng cho các công trình dân dụng và công nghiệp quy mô vừa, như nhà ở từ 3–5 tầng, sàn bê tông cốt thép, móng nhà phố hoặc biệt thự. Đây là cấp độ bê tông đảm bảo chịu lực tốt, phù hợp với điều kiện khí hậu Việt Nam và có tuổi thọ cao.
Nói cách khác, M250 là lựa chọn tối ưu cho nhà ở kiên cố và công trình dân dụng bền vững.
2. 1m³ bê tông M200 có giá bao nhiêu?
Giá trung bình của 1m³ bê tông M200 (B15) trên thị trường hiện nay dao động từ 1.000.000 – 1.200.000 VNĐ/m³, tùy vào:
- Khu vực thi công (TP.HCM, Hà Nội, tỉnh lẻ…)
- Loại bê tông (bê tông thương phẩm, bê tông tươi, hay bê tông trộn tại chỗ)
- Đơn vị cung cấp và chi phí vận chuyển
Khi thi công, bạn nên tham khảo nhiều nhà cung cấp để chọn đơn giá hợp lý, đồng thời đảm bảo chất lượng bê tông.
3. Mác bê tông M300 có tốt hơn M250 không?
Có. M300 (B22.5) có cường độ chịu nén cao hơn M250, thường dùng cho các công trình cao tầng, cầu đường hoặc móng chịu tải lớn. Tuy nhiên, chi phí cũng cao hơn, vì vậy cần cân nhắc giữa nhu cầu thực tế và ngân sách trước khi lựa chọn.
4. Vì sao vẫn dùng song song mác bê tông và cấp độ bền bê tông?
Mặc dù theo TCVN 5574:2018 khái niệm cấp độ bền đã thay thế mác bê tông, nhưng trong thực tế, mác bê tông (M) vẫn được sử dụng phổ biến trong hồ sơ thiết kế, thanh quyết toán và giao dịch thương mại. Do đó, hai khái niệm này sẽ còn được dùng song song trong thời gian dài để thuận tiện cho kỹ sư và chủ đầu tư.
Dù TCVN 5574:2018 đã thay thế bằng cấp độ bền bê tông (B), nhưng mác bê tông (M) vẫn được dùng rộng rãi trong thiết kế, thanh quyết toán và thương mại, nên cả hai sẽ còn tồn tại song song
>>> Xem thêm: 10 căn nhà bê tông của gia chủ Việt sẽ khiến bạn thay đổi quan điểm 'cứ bê tông là thô cứng'
Cấp độ bền bê tông và mác bê tông là hai cách gọi khác nhau nhưng đều nhằm mục đích đánh giá khả năng chịu nén của bê tông. Trong khi cấp độ bền được áp dụng theo tiêu chuẩn mới, thì mác bê tông vẫn tồn tại phổ biến trong hồ sơ thiết kế.
Hiểu rõ bảng quy đổi và cách lựa chọn phù hợp sẽ giúp gia chủ và kỹ sư đảm bảo công trình vững chắc, bền bỉ và an toàn theo thời gian.
Tổng hợp
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
