10 lượt xemKhông ít hộ gia đình từng rơi vào tình huống trớ trêu đó là diện tích đất mình đang sử dụng bất ngờ nằm trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) của người khác. Vậy trong trường hợp này, người sử dụng đất nên xử lý ra sao để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình?
Đất nhà mình đứng tên người khác không phải trường hợp hiếm
Trên thực tế, việc đất bị cấp sổ đỏ chồng lấn có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như sai lệch thông tin ranh giới, nhầm lẫn khi đo đạc hoặc thiếu sót trong quá trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Hệ quả là một phần hoặc thậm chí toàn bộ diện tích đất bạn đang sử dụng lại được pháp luật công nhận cho người liền kề.
Tình trạng này thường dẫn đến tranh chấp, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi, giá trị tài sản và cả sự ổn định trong sinh hoạt hằng ngày. Vì vậy, khi phát hiện đất nhà mình bị đứng tên người khác, việc quan trọng đầu tiên là bình tĩnh kiểm tra hồ sơ pháp lý, thu thập tài liệu chứng minh quyền sử dụng đất lâu dài và chuẩn bị các bước xử lý phù hợp.
Đất bị cấp sổ đỏ chồng lấn có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau
Giải pháp xử lý tình trạng đất bị cấp sổ đỏ chồng lấn
Tùy vào thiện chí hợp tác của người đang đứng tên trong sổ đỏ, bạn có thể lựa chọn một trong ba giải pháp sau:
Thỏa thuận
Đây là giải pháp được đánh giá là nhanh gọn và ít tốn kém nhất. Tuy nhiên, khả năng thành công lại phụ thuộc lớn vào thiện chí của người đang đứng tên trên sổ đỏ.
Giải quyết tình trạng đất bị cấp sổ đỏ chồng lấn bằng cách thỏa thuận rất nhanh gọn và tốn ít chi phí
Theo cách này, người sử dụng đất chủ động làm việc trực tiếp với bên kia, đưa ra giấy tờ và chứng cứ chứng minh quyền sử dụng đất của mình để thương lượng. Nếu đạt được đồng thuận, hai bên có thể ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở. Sau đó tiến hành công chứng để làm cơ sở đăng ký biến động đất đai.
Thực chất, phương thức thỏa thuận chính là việc chuyển nhượng, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất được thực hiện theo đúng quy trình pháp luật, đảm bảo tính hợp pháp và an toàn cho cả hai bên.
Để giải quyết được tình trạng đất bị cấp sổ đỏ chồng lấn bằng cách thỏa thuận cần sự hợp tác nhiệt tình của cả hai bên
>>> Xem thêm: Sang tên sổ đỏ theo quy định mới từ 1/7/2025: Người dân cần lưu ý gì để không làm sai thủ tục?
Thương lượng, hòa giải
Khác với việc thỏa thuận trực tiếp, phương thức này có sự tham gia của một bên thứ ba như hòa giải viên, luật sư hoặc người có uy tín. Nhờ có trung gian am hiểu pháp luật, quá trình thương lượng thường tạo được sự tin cậy, giúp các bên dễ dàng đạt được thống nhất và hạn chế nguy cơ tranh chấp kéo dài. Người hòa giải có thể phân tích quy định pháp luật, chỉ ra hướng xử lý hợp lý để hỗ trợ các bên tìm giải pháp chung.
Ngoài ra, người sử dụng đất cũng có thể gửi đơn đề nghị UBND cấp xã nơi có đất tiến hành hòa giải. Khi đó, UBND sẽ thành lập hội đồng hòa giải, tổ chức cuộc họp với sự có mặt của cả hai bên tranh chấp. Nếu một bên vắng mặt đến lần thứ hai, thủ tục hòa giải được coi là không thành. Kết quả hòa giải dù thành hay không đều được lập thành biên bản để làm căn cứ cho các bước xử lý tiếp theo.
Hai bên có thể thương lượng, hòa giải để tìm giải pháp chung, tránh tranh chấp kéo dài
Khởi kiện tại Tòa án nhân dân
Nếu cả thỏa thuận và hòa giải đều thất bại, con đường cuối cùng để bảo vệ quyền lợi chính đáng là khởi kiện tại Tòa án nhân dân nơi có thửa đất tranh chấp.
Việc khởi kiện có thể được thực hiện theo hai hướng:
- Khởi kiện hành chính: Yêu cầu hủy Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp sai.
- Khởi kiện dân sự: Áp dụng khi phát sinh tranh chấp trực tiếp với người đứng tên trong sổ đỏ.
Trong cả hai trường hợp, người khởi kiện cần chuẩn bị hồ sơ, giấy tờ pháp lý và các chứng cứ chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp của mình. Đây sẽ là cơ sở quan trọng để Tòa án xem xét và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người sử dụng đất.
Nếu không thể thỏa thuận và hòa giải, các bên tranh chấp có thể khởi kiện tại Tòa án nhân dân
Giải đáp thắc mắc thường gặp về sở hữu đất
1. Nếu phát hiện đất mình đang sử dụng đứng tên người khác thì có đòi lại được không?
Có, nhưng bạn cần có đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sử dụng hợp pháp (hợp đồng mua bán, giấy tờ kê khai, biên lai nộp thuế…) để làm cơ sở yêu cầu điều chỉnh hoặc khởi kiện.
2. Hòa giải tại UBND xã có bắt buộc trước khi khởi kiện không?
Có. Theo luật, tranh chấp đất đai phải được hòa giải tại UBND xã/phường trước. Nếu hòa giải không thành, biên bản hòa giải sẽ là căn cứ để đưa vụ việc ra Tòa.
3. Trường hợp đất bị cấp sổ đỏ sai cho người khác, nên chọn khởi kiện hành chính hay dân sự?
Nếu muốn hủy Giấy chứng nhận đã cấp sai → khởi kiện hành chính. Nếu phát sinh tranh chấp trực tiếp về quyền sử dụng đất với người khác → khởi kiện dân sự.
4. Nếu đất đang tranh chấp mà đã xây nhà hoặc công trình trên đó thì sao?
Công trình trên đất sẽ được xem xét cùng trong vụ tranh chấp. Tòa án sẽ quyết định quyền sử dụng đất trước, sau đó mới giải quyết quyền sở hữu công trình gắn liền.
5. Có cần thuê luật sư khi giải quyết tranh chấp đất không?
Không bắt buộc, nhưng rất nên. Luật sư sẽ giúp bạn chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, đưa ra hướng đi đúng pháp luật, hạn chế rủi ro và tiết kiệm thời gian.
>>> Xem thêm: Mất sổ đỏ hay sổ hồng có nguy hiểm không? Hướng dẫn xử lý và cách phòng ngừa
Đất là tài sản lớn, gắn liền với cuộc sống và sự ổn định lâu dài của mỗi gia đình. Khi phát hiện đất nhà mình bị cấp sổ đỏ chồng lấn cho người khác, việc lựa chọn giải pháp đúng đắn từ thương lượng, hòa giải đến khởi kiện không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp mà còn hạn chế rủi ro tranh chấp kéo dài.
Tổng hợp
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
