4 lượt xemKhi nhắc đến những công trình mang vẻ đẹp thanh lịch, hài hòa và đầy chất Anh quốc, phong cách Queen Anne chắc chắn là một trong những đại diện tiêu biểu nhất. Từ kiến trúc cho đến nội thất, phong cách này không chỉ phản ánh sự trỗi dậy của nước Anh sau thế kỷ biến động, mà còn khẳng định gu thẩm mỹ tinh tế, pha trộn giữa nhiều nền văn hóa châu Âu.
Vậy phong cách Queen Anne là gì, và điều gì khiến nó trở nên bất tử trong lịch sử kiến trúc và thiết kế? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết ngay sau đây.
1. Phong cách kiến trúc Queen Anne là gì?
Phong cách Queen Anne, dù không thực sự được gọi tên như vậy trong thời kỳ trị vì ngắn ngủi của Nữ hoàng Anne (1702–1714), nhưng về sau đã trở thành biểu tượng gắn liền với sự thịnh vượng và gu thẩm mỹ "thuần Anh".
Bạn có thể hình dung nhanh một căn nhà Queen Anne kiểu mẫu: mặt tiền đối xứng, tường gạch đỏ mộc mạc, những ô cửa sổ cao hình chữ nhật (sash window), cánh cửa chính được trang trí nhẹ nhàng, mái nhà hông (hipped roof) có các cửa sổ áp mái nhỏ xinh (dormer).
Theo các chuyên gia, sự hấp dẫn của phong cách này nằm ở sự cân đối hoàn hảo trong tỉ lệ và vẻ ngoài "hoàn thiện" không cần quá nhiều phô trương.
Phong cách Queen Anne đại diện cho vẻ đẹp trang nhã, cân đối và tràn đầy tinh thần Anh quốc cổ điển.
>>> Xem thêm: Phong cách French Country là gì? Vì sao phong cách Pháp đồng quê lại được yêu thích trong thiết kế nhà ở?
2. Bối cảnh lịch sử ra đời phong cách Queen Anne
Nữ hoàng Anne, sinh năm 1665, là con gái của James, Công tước xứ York (sau này là vua James II) và Anne Hyde. Bà lên ngôi năm 1702 sau cái chết của anh rể mình – William III của Hà Lan.
Ngay từ bài phát biểu đầu tiên trước Quốc hội, Anne đã nhấn mạnh trái tim "thuần Anh" của mình, thể hiện sự khác biệt với vị vua Hà Lan trước đó vốn xa cách với người dân.
Thời kỳ của bà đánh dấu một nước Anh ổn định hơn, sau hàng loạt biến động: nội chiến, cách mạng và sự phục hồi chế độ quân chủ. Đây cũng là thời kỳ của những thành tựu lớn như: Liên minh Anh – Scotland (1707), kết thúc cuộc Chiến tranh Kế vị Tây Ban Nha, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của ngân hàng, thương mại và công nghiệp.
Sự ổn định chính trị và kinh tế dưới thời Queen Anne đã tạo điều kiện vàng cho sự bùng nổ trong kiến trúc và nghệ thuật.
3. Đặc trưng kiến trúc phong cách Queen Anne
Với tầng lớp thương gia giàu lên nhanh chóng, nhu cầu xây dựng nhà ở cao cấp không còn giới hạn trong giới quý tộc. Phong cách Queen Anne được định hình rõ với những đặc trưng nổi bật:
- Tường gạch đỏ lộ thiên: Gạch đỏ truyền thống được sử dụng rộng rãi, tạo nên vẻ ngoài ấm áp và vững chãi.
- Trang trí bằng đá tự nhiên: Các chi tiết như gờ cửa, chân cột (quoin), gờ tường (platband), gờ mái (cornice) thường được làm từ đá.
- Mái nhà hông (hipped roof) có cửa sổ áp mái: Tạo cảm giác thân thiện, dễ gần, đồng thời tối ưu hóa không gian trên tầng áp mái.
- Cửa sổ sash cao: Những ô cửa sổ lớn với khung gỗ chia thành nhiều ô nhỏ, vừa đảm bảo ánh sáng tự nhiên, vừa giữ được nét cổ điển.
- Tỉ lệ đối xứng, hình khối đơn giản: Khác với các phong cách Baroque cầu kỳ, Queen Anne hướng tới sự cân đối và giản lược tinh tế.
Sự pha trộn này được kế thừa từ nhiều nguồn: yếu tố đối xứng từ kiến trúc La Mã cổ đại (qua Inigo Jones), vẻ đẹp trang trí nhẹ nhàng từ Pháp (thời Charles II lưu vong ở Pháp), còn gạch đỏ và cửa sổ sash chịu ảnh hưởng mạnh từ kiến trúc Hà Lan thời vua William III.
Phong cách Queen Anne là sự giao thoa hài hòa giữa tinh thần thực dụng của Hà Lan, vẻ đẹp trang trí Pháp và chủ nghĩa cổ điển La Mã.
>>> Xem thêm: Phong cách Cottage là gì? Vì sao phong cách Cottage lại được yêu thích?
4. Một số công trình kiến trúc Queen Anne tiêu biểu
- Poulton House (1706): Được coi là hình mẫu hoàn hảo nhất của nhà Queen Anne nhỏ gọn, xinh xắn, cân đối tuyệt đẹp.
- Uppark House (West Sussex): Một dinh thự điển hình, mang đậm nét kiến trúc Queen Anne với bố cục cân xứng, mái dốc và các chi tiết gạch đỏ nổi bật.
- Queen Square (Bristol): Một ví dụ về cách phong cách Queen Anne lan tỏa tới các khu đô thị, với nhiều dãy nhà phố đồng bộ và trật tự.
Những công trình Queen Anne vẫn được xem là chuẩn mực về vẻ đẹp tỉ lệ và sự tinh tế trong kiến trúc Anh quốc.
5. Nội thất Queen Anne: sự tinh giản đầy nghệ thuật
Phong cách Queen Anne không chỉ hiện diện trong kiến trúc mà còn thấm nhuần trong thiết kế nội thất, đặc biệt là đồ gỗ:
- Ghế Queen Anne: Nổi tiếng với chân cong kiểu cabriole, chân ghế kết thúc bằng đệm tròn nhỏ (pad foot), lưng ghế hình vạt bình và đường viền uốn lượn như cánh cung nhỏ (cupid’s bow).
- Sử dụng gỗ óc chó: Đây là "thời kỳ vàng" của nội thất gỗ walnut ở Anh, tạo nên vẻ đẹp bền chắc, sang trọng mà không quá cầu kỳ.
- Ít chạm khắc, tập trung vào hình khối: So với nội thất Hà Lan hay Pháp, nội thất Queen Anne giản dị hơn, nhấn mạnh vào sự hoàn thiện trong tỷ lệ và chất liệu thay vì trang trí cầu kỳ.
Nội thất Queen Anne đề cao sự tiết chế nghệ thuật, tạo nên những món đồ thanh nhã, cân đối và bền vững theo thời gian.
6. Đồ bạc Queen Anne: đơn giản mà quyền lực
Dưới thời Queen Anne, đồ bạc Anh quốc cũng chứng kiến một cuộc cách mạng:
- Tăng độ tinh khiết bạc: Theo luật năm 1697, đồ dùng bạc phải chế tạo từ bạc Britannia 95,8% thay vì bạc sterling 92,5%, nhằm bảo vệ hệ thống tiền tệ.
- Định hình phong cách: Các vật dụng như chén, ly, khay được thiết kế chắc chắn, trọng lượng nặng, hình dáng kiến trúc rõ ràng, ít trang trí rườm rà.
- Hiển thị sự giàu có: Những bữa tiệc thời kỳ này thường "bày bạc" lên bàn tiệc để khẳng định đẳng cấp.
Đồ bạc Queen Anne vừa bền chắc, vừa thể hiện sự phô trương quyền lực một cách kín đáo và thanh lịch.
7. Di sản và ảnh hưởng lâu dài của phong cách Queen Anne
Phong cách Queen Anne không dừng lại trong thế kỷ 18. Nó tiếp tục sống mãi qua:
- Phong cách Colonial Revival tại Mỹ: Những người Mỹ thế kỷ 18 khao khát "một phần nước Anh" bên kia Đại Tây Dương đã tái hiện phong cách Queen Anne trong nhiều ngôi nhà thời thuộc địa.
- Sự phục hưng thời Victoria: Trong thế kỷ 19, khi nước Anh tìm kiếm bản sắc dân tộc giữa thời đại công nghiệp hóa, phong cách Queen Anne được phục hưng như biểu tượng của "sự Anh quốc đích thực".
Phong cách Queen Anne không chỉ là xu hướng, mà đã trở thành biểu tượng cho sự tinh tế, vững vàng và lòng tự hào dân tộc Anh.
>>> Xem thêm: Phong cách farmhouse là gì? Mọi điều bạn cần biết về vẻ đẹp mộc mạc, ấm áp của phong cách farmhouse
8. Những câu hỏi thường gặp về phong cách Queen Anne
8.1. Phong cách Queen Anne có phải chỉ xuất hiện trong thời Nữ hoàng Anne trị vì?
Không hoàn toàn. Dù mang tên Queen Anne, phong cách này thực ra bắt đầu hình thành từ cuối thời kỳ William và Mary (cuối thế kỷ 17) và phát triển mạnh mẽ trong suốt thế kỷ 18. Nữ hoàng Anne chỉ trị vì từ năm 1702–1714, nhưng những ảnh hưởng văn hóa và kiến trúc mang dấu ấn "Anh quốc" đậm nét trong giai đoạn này đã khiến phong cách được đặt theo tên bà.
Phong cách Queen Anne là sản phẩm của một giai đoạn lịch sử rộng hơn, chứ không chỉ gói gọn trong triều đại của Nữ hoàng Anne.
8.2. Điểm khác biệt lớn nhất giữa phong cách Queen Anne và phong cách Georgian là gì?
Phong cách Queen Anne nhấn mạnh sự cân đối nhẹ nhàng, vẻ đẹp tinh giản và mềm mại trong trang trí. Trong khi đó, phong cách Georgian (phát triển sau năm 1714) đề cao tính hình học nghiêm ngặt hơn, trang trí mạnh tay hơn, mang hơi hướng trang trọng và cổ điển hóa đậm nét theo kiến trúc Palladian của Ý.
8.3. Phong cách Queen Anne có đặc trưng nội thất như thế nào?
Nội thất Queen Anne nổi bật với:
- Chân bàn ghế cong mềm mại kiểu cabriole
- Tỷ lệ cân đối, nhẹ nhàng
- Ít chạm khắc rườm rà, tập trung vào hình khối hài hòa
- Ưu tiên sử dụng gỗ óc chó (walnut) cao cấp
- Các chi tiết như lưng ghế lượn sóng, đệm ngồi hình chuông
Chính sự giản dị thanh lịch này đã làm nên sức hút lâu dài của nội thất Queen Anne.
Nội thất Queen Anne thể hiện sự tinh tế trong cách giản lược chi tiết nhưng vẫn giữ được nét sang trọng và hài hòa.
8.4. Phong cách Queen Anne có ứng dụng trong đời sống hiện đại không?
Có. Các yếu tố như mái hông, cửa sổ sash, tường gạch đỏ và sự cân đối mềm mại trong hình khối vẫn được ưa chuộng trong kiến trúc nhà ở hiện đại, đặc biệt tại Anh, Mỹ và các nước từng thuộc khối Thịnh vượng chung. Ngoài ra, những chiếc ghế Queen Anne hay bàn cabriole vẫn xuất hiện trong các không gian nội thất tân cổ điển và vintage.
8.5. Phong cách Queen Anne ảnh hưởng thế nào đến thiết kế tại Mỹ?
Tại Mỹ, phong cách Queen Anne được yêu thích mạnh mẽ trong phong trào Colonial Revival (hồi sinh kiến trúc thuộc địa) vào cuối thế kỷ 19. Các ngôi nhà theo phong cách này thường:
- Sử dụng nhiều veranda (hiên nhà rộng)
- Ứng dụng mái nhọn bất đối xứng kết hợp gác mái
- Trang trí chi tiết hơn so với Queen Anne gốc ở Anh
Sự pha trộn giữa Queen Anne và các biến thể địa phương đã tạo nên những công trình mang đậm bản sắc Mỹ.
8.6. Có phải tất cả nhà phong cách Queen Anne đều dùng gạch đỏ?
Không hẳn. Dù gạch đỏ lộ thiên là đặc trưng nổi bật, một số công trình Queen Anne sử dụng đá hoặc kết hợp gạch với đá trang trí. Ngoài ra, ở các vùng như Mỹ hoặc Canada, vật liệu có thể linh hoạt theo điều kiện khí hậu địa phương nhưng vẫn giữ nguyên tinh thần về tỷ lệ và phong cách đặc trưng.
Vật liệu có thể thay đổi linh hoạt, nhưng những nguyên lý thiết kế của phong cách Queen Anne vẫn được giữ vững.
Phong cách Queen Anne là sự kết tinh giữa quá khứ và hiện đại, giữa tính cổ điển và nhu cầu thực tiễn. Từ những ngôi nhà gạch đỏ ấm áp đến những bộ bàn ghế thanh thoát, Queen Anne để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử thiết kế thế giới. Dù trải qua hơn ba thế kỷ, phong cách này vẫn trường tồn như một tuyên ngôn về vẻ đẹp cân bằng, trang nhã và đầy kiêu hãnh.
Tổng hợp
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
