1.147 lượt xemPhong cách kiến trúc colonial (thuộc địa) là biểu tượng của sự giao thoa văn hóa Đông – Tây, nơi vẻ đẹp cổ điển châu Âu kết hợp hài hòa với khí hậu và bản sắc địa phương. Dù đã tồn tại hàng thế kỷ, phong cách này vẫn truyền cảm hứng cho nhiều công trình hiện đại ngày nay.
Colonial là gì? Nét đặc trưng của phong cách kiến trúc thuộc địa
Phong cách colonial bắt nguồn từ các quốc gia phương Tây, chủ yếu là Anh, Pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha… trong thời kỳ thuộc địa hóa. Tại Mỹ, phong cách này được biết đến dưới tên gọi American Colonial, xuất hiện vào khoảng năm 1876. Tại Đông Dương, trong đó có Việt Nam, colonial mang dấu ấn kiến trúc Pháp rõ nét, từng bước thích nghi với điều kiện khí hậu và văn hóa bản địa.
Đặc điểm dễ nhận biết nhất của nhà colonial là bố cục đối xứng nghệ thuật. Tường ngoài thường xây bằng gạch hoặc gỗ, mái có độ dốc vừa phải và được thiết kế đối xứng qua trục trung tâm là cửa chính. Tầng hai thường có 5 cửa sổ bố trí đều, trong đó ô chính giữa nằm ngay phía trên cửa ra vào. Tầng một có 2 cửa sổ hai bên tạo thế cân đối, hài hòa.
Bên trong, tường sơn trắng giúp làm nổi bật nội thất bằng gỗ tự nhiên. Các vật liệu như vải nhung, gấm, kim loại sáng, thảm trải… được đưa vào với tần suất vừa đủ để tạo chiều sâu thị giác mà không mất đi vẻ ấm cúng.
Colonial là sự kết hợp khéo léo giữa kiến trúc cổ điển châu Âu và đặc trưng khí hậu – văn hóa bản địa, mang lại sự sang trọng tinh tế nhưng gần gũi, dễ sống.
>>> Xem thêm: Phong cách thiết kế nội thất Streamlining: Sự lựa chọn hoàn hảo cho không gian sống hiện đại
Các biến thể nổi bật của kiến trúc colonial trên thế giới
1. Kiến trúc thuộc địa Tây Ban Nha
Phong cách này phổ biến ở các tiểu bang phía Tây Nam Hoa Kỳ và California, kết hợp hài hòa giữa di sản thổ dân bản địa và yếu tố hoài cổ Tây Ban Nha. Tường nhà thường được trát vữa trắng, mái lợp ngói đỏ đất nung, hiên rộng, cửa sắt rèn, vòm cong và sân trong xanh mát.
Gam màu gợi cảm hứng từ biển cả với trắng, xanh lam, xanh lá, nâu đất, cùng điểm nhấn đỏ gạch và cam đất nung tạo nên vẻ đẹp mộc mạc nhưng sinh động.
Phong cách này mang không khí Địa Trung Hải nhưng nhẹ nhàng và thực dụng hơn, thích hợp với những vùng có khí hậu khô nóng.
2. Kiến trúc thuộc địa Bồ Đào Nha
Đặc trưng bởi phong cách Manueline – một nhánh Gothic muộn giàu chi tiết trang trí, phổ biến từ đầu thế kỷ XVI. Các công trình thường sử dụng hoa văn biển cả, biểu tượng hoàng gia, họa tiết thiên cầu... nổi bật trên nền gạch xanh – trắng được lát cả nội – ngoại thất.
Phong cách này hiện diện khắp các thuộc địa cũ như Brazil, Mozambique, Goa (Ấn Độ), Macau và cả Đông Dương.
So với Tây Ban Nha, phong cách Bồ Đào Nha colonial đậm tính trang trí, chú trọng tiểu tiết điêu khắc và hoa văn tinh xảo.
3. Kiến trúc colonial Anh (Georgian và Palladian)
Phong cách colonial Anh mang đậm nét chuẩn mực, đối xứng và tiết chế, tiêu biểu là Georgian – dùng tường gạch đỏ, cửa sổ chia khung đều đặn, mái gập 4 chiều (hipped roof), ống khói ở hai đầu, phù điêu, phào chỉ và vòm cong là những điểm nhấn quen thuộc.
Palladian – lấy cảm hứng từ kiến trúc La Mã cổ đại, nhấn mạnh vào cột và tỷ lệ vàng, là phiên bản thanh lịch và trau chuốt hơn.
Kiến trúc colonial Anh thiên về hình học, logic và tính trật tự – tạo cảm giác ổn định và lâu dài.
4. Kiến trúc colonial Pháp
Tại Mỹ và Việt Nam, phong cách colonial Pháp phổ biến từ đầu thế kỷ 20. Công trình sử dụng tường gạch, mái nhọn, dốc cao hoặc mái hình tháp, cửa sổ cao từ sàn đến trần, lan can quả trám, cửa chớp kiểu Pháp và lối vào vòm cong mềm mại.
Phong cách này vừa sang trọng vừa thích nghi tốt với khí hậu nhiệt đới. Tại Việt Nam, có thể bắt gặp ảnh hưởng này ở các biệt thự cổ, nhà thờ, bưu điện hoặc nhà hát lớn.
Colonial Pháp kết hợp giữa lãng mạn cổ điển và khả năng “nhiệt đới hóa” mềm mại, là dạng colonial gần gũi nhất với người Việt.
5. Kiến trúc colonial Hà Lan
Xuất hiện ở Mỹ từ cuối thế kỷ 19, đặc trưng bởi mái Gambrel (hai độ dốc), tường đầu hồi, cửa sổ chia khung 8x8, cửa kiểu Hà Lan tách đôi, mái hiên nhô thấp và ống khói kép. Chất liệu chủ yếu là đá và gạch, thể hiện trình độ xây dựng chắc chắn của người Hà Lan.
So với colonial Anh, phong cách Hà Lan mạnh mẽ hơn về khối, mang hơi hướng nông thôn Bắc Âu với nét đơn giản và tiện dụng.
6. Kiến trúc colonial tại Việt Nam
Kiến trúc colonial Pháp du nhập vào Việt Nam cuối thế kỷ 19 và nhanh chóng để lại dấu ấn đậm nét. Các công trình như Nhà hát lớn Hà Nội, Bưu điện TP.HCM, nhà thờ, trường học… đều mang hơi thở này: cửa vòm cao, hành lang rộng, tường gạch dày, mái ngói dốc và ban công rộng.
Dưới tác động của khí hậu nhiệt đới và thẩm mỹ phương Đông, colonial tại Việt Nam đã phát triển thành bản sắc riêng – sau này còn ảnh hưởng tới phong cách Indochine.
Colonial tại Việt Nam là kết quả của giao thoa văn hóa sâu sắc, vừa Tây phương nhưng vẫn rất Đông phương.
>>> Xem thêm: 17 phong cách thiết kế cơ bản, những ai làm nhà đều nên biết
Đặc điểm nhận diện của phong cách nội thất colonial
Phong cách này là lựa chọn hoàn hảo nếu bạn đang tìm kiếm một không gian vừa sang trọng, vừa gần gũi với thiên nhiên, lại có chiều sâu văn hóa. Mục tiêu chính là kết hợp các yếu tố cổ điển châu Âu (tinh tế, cân đối) với các chi tiết mang màu sắc bản địa như họa tiết, vật liệu thiên nhiên và phụ kiện trang trí thủ công.
Về màu sắc, colonial ưu tiên các tông màu trung tính và trầm ấm như be, ngà, nâu đất, xanh olive, điểm xuyết bằng các hoa văn phương Đông nhẹ nhàng, họa tiết thực vật nhiệt đới hay chi tiết hình học lấy cảm hứng từ châu Phi.
Đồ nội thất thường sử dụng gỗ tối màu như gỗ teak, gỗ gụ, gỗ acacia, với đường nét rõ ràng, bề mặt mịn và ít chi tiết thừa. Ghế da mang lại cảm giác ấm cúng, thoải mái trong khi bàn ghế mây tre, tre nứa, quạt tay, đèn tre góp phần tạo nên chất mộc mạc đặc trưng.
Điểm nổi bật của phong cách colonial là sự phối hợp hài hòa giữa tính sang trọng cổ điển và cảm giác tự nhiên bản địa.
Vật liệu chủ đạo trong thiết kế nội thất colonial
Các chất liệu thường dùng trong nội thất colonial bao gồm:
- Gỗ tự nhiên màu sẫm, chất lượng cao như teak, gụ, walnut.
- Vải tự nhiên: linen, lụa, da và cotton.
- Sợi thiên nhiên: sisal, xơ dừa, tre, mây đan hoặc liễu gai.
- Kim loại cổ điển như đồng thau, đồng đỏ, bạc mờ – thường thấy ở tay nắm, khung đèn, chân bàn…
Sự kết hợp giữa gỗ tối màu, vải mộc và ánh kim tinh tế giúp không gian colonial vừa trang nhã vừa có chiều sâu cảm xúc.
Chất liệu là yếu tố cốt lõi tạo nên tinh thần colonial: tự nhiên, bền vững và đậm tính bản địa.
Đồ nội thất mang tinh thần colonial
Đồ gỗ là linh hồn của nội thất colonial. Các thiết kế thường mang hơi hướng mộc mạc, cổ điển, đôi khi mang chút dấu vết thời gian. Trong phòng khách, bạn dễ bắt gặp tủ trưng bày, kệ sách cao, tủ buffet, còn trong phòng ngủ thường xuất hiện giường có màn buông, bàn làm việc gỗ rustic hoặc ghế bọc da. Khu vực ban công hay sân thượng rất hợp với bàn ghế tre, ghế mây đan tay.
Đồ nội thất trong nhà colonial không cần quá mới – càng nhuốm màu thời gian, càng gợi cảm giác du hành và hoài niệm.
Giấy dán tường – điểm nhấn tinh tế
Giấy dán tường là lựa chọn tuyệt vời để tạo điểm nhấn cho phòng ngủ, phòng ăn hoặc phòng tắm. Ngoài tính thẩm mỹ, loại vật liệu này còn có khả năng chống nắng, dễ vệ sinh và cực kỳ đa dạng về họa tiết.
Với phong cách colonial, nên ưu tiên các mẫu hoa dâm bụt, lá cọ, hình học Á – Phi hoặc họa tiết thực vật vùng nhiệt đới để tăng cảm giác sinh động nhưng vẫn mộc mạc.
Giấy dán tường giúp định hình không gian mà không cần thay đổi cấu trúc nội thất.
Sàn gỗ tự nhiên và thảm sợi thô
Sàn gỗ là nền tảng không thể thiếu của phong cách colonial. Tông màu gỗ nên là các sắc nâu tối, chocolate, nâu đỏ hoặc xám nâu, có thể dùng dạng sàn parquet hoặc laminate tùy ngân sách.
Ngoài ra, các loại thảm sợi mây, đay, sisal rất được ưa chuộng trong mùa hè nhờ mát mẻ, bền và gần gũi. Vào mùa lạnh, có thể sử dụng thảm lông dài màu trung tính kết hợp gối tựa cotton trắng và rèm màu be, trắng ngà hoặc đỏ đất.
Sàn nhà và thảm là nền xúc cảm quan trọng, giúp colonial giữ được sự ấm cúng mà không quá áp lực thị giác.
Phụ kiện trang trí đậm chất “hải ngoại”
Phong cách colonial gợi nhớ đến những chuyến hải trình, những vùng đất lạ và niềm đam mê khám phá. Vì vậy, trong nhà thường có các vật dụng gợi liên tưởng như:
- Vali da cũ, rương gỗ, bản đồ thế giới, bản đồ hàng hải
- Mô hình thuyền buồm, địa cầu, quạt giấy, mặt nạ, đồ gốm trắng, thủy tinh trong
- Đèn bàn có chụp tua rua, quạt trần lá tre
- Giá sách mini, ghế bập bênh, tủ phụ bằng mây
- Cây xanh nhiệt đới như cây chuối cảnh, monstera, dừa cảnh, hoa nhài, lan hồ điệp, thiên điểu, phát tài
Sự hiện diện của các món đồ trang trí có nguồn gốc đa dạng chính là “hương vị phiêu lưu” của nội thất colonial.
>>> Xem thêm: Xu hướng thiết kế 2025: Phong cách thiết kế nhà nào sẽ bị loại bỏ?
So sánh kiến trúc colonial với các phong cách cùng thời
Trong khi phong cách Georgian đề cao tính đối xứng, thanh lịch và nhẹ nhàng, thì Victorian lại hướng đến sự cầu kỳ, đa tầng và trang trí dày đặc. Phong cách gothic revival mang cảm hứng tôn giáo, mái nhọn, cửa sổ hoa hồng và tường đá dày nặng, còn Art Nouveau (từ cuối thế kỷ 19) lại sử dụng đường cong mềm mại và hoa văn thiên nhiên.
Colonial nổi bật với khả năng “lai ghép có chủ đích”: dung hòa kiến trúc châu Âu với chất liệu, khí hậu, văn hóa bản địa. Chính điều này khiến colonial trở thành phong cách linh hoạt, giàu tính ứng dụng và nhân văn hơn cả – dù ở Bắc Mỹ, Nam Mỹ, châu Á hay châu Phi.
Colonial không gò bó trong khuôn mẫu, mà như một chuyến du hành qua không gian và văn hóa – vừa cổ điển vừa gần gũi, vừa Tây phương vừa bản địa.
Câu hỏi thường gặp về phong cách colonial
Phong cách kiến trúc colonial phù hợp với kiểu nhà nào?
→ Phù hợp với biệt thự, nhà vườn, nhà phố có mặt tiền rộng và yêu cầu thẩm mỹ cổ điển.
Colonial có thể ứng dụng ở căn hộ chung cư không?
→ Có thể, đặc biệt qua nội thất, màu sắc, vật liệu và phụ kiện trang trí.
Phân biệt colonial và Indochine như thế nào?
→ Colonial thiên về châu Âu cổ điển kết hợp bản địa, còn Indochine là sự Việt hóa rõ hơn với họa tiết Á Đông và yếu tố phong thủy.
Nội thất colonial có thể kết hợp với hiện đại không?
→ Hoàn toàn có thể theo hướng cổ điển pha hiện đại (neo-colonial hoặc tropical colonial).
Thiết kế colonial có tốn kém hơn không?
→ Nếu chọn vật liệu tự nhiên và đồ cổ điển thật, chi phí sẽ cao. Tuy nhiên, có thể thay thế bằng vật liệu công nghiệp để tối ưu ngân sách.
Phong cách colonial là minh chứng cho vẻ đẹp trường tồn – một bản hòa âm giữa Đông và Tây, cổ điển và hiện đại. Dù trải qua nhiều thế kỷ, phong cách này vẫn thổi hồn vào không gian sống bằng sự sang trọng, cân đối và đậm chất bản địa.
Tổng hợp
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
