3.391 lượt xemKhi các nguyên tắc cứng nhắc của chủ nghĩa hiện đại dần trở nên nhàm chán, phong cách Postmodern (hậu hiện đại) ra đời như một cuộc nổi loạn nghệ thuật, phá bỏ mọi quy chuẩn để tôn vinh sự phóng khoáng, sáng tạo và đa dạng. Không chỉ ảnh hưởng đến kiến trúc, Postmodernism còn lan tỏa sâu rộng vào nội thất, nghệ thuật thị giác, văn hóa đại chúng và cách chúng ta cảm nhận không gian sống.
Phong cách Postmodern là gì?
Phong cách Postmodernism (hậu hiện đại) là một phong trào kiến trúc và nghệ thuật xuất hiện vào giữa thế kỷ 20, nổi bật với sự pha trộn đa dạng giữa các phong cách, giai đoạn lịch sử và hình thức nghệ thuật khác nhau.
Thay vì theo đuổi chủ nghĩa thuần khiết, tối giản và chức năng như phong cách hiện đại, Postmodern khuyến khích sự tự do sáng tạo, châm biếm và phá cách. Các công trình, không gian theo phong cách này thường mang đến cảm giác bất ngờ, hài hước, thậm chí thách thức các chuẩn mực thẩm mỹ truyền thống.
Phong cách Postmodern chính là tuyên ngôn cho sự phức tạp, hỗn độn có chủ đích và vẻ đẹp nằm ngoài mọi khuôn mẫu
>>> Xem thêm: Phong cách nội thất Brutalist (Brutalism) là gì? Khám phá nét đẹp trong sự thô mộc, tối giản nhưng đầy cá tính
Lịch sử hình thành phong cách Postmodern
Phong cách hậu hiện đại bắt đầu nổi lên từ thập niên 1960–1970 như một phản ứng trực tiếp đối với chủ nghĩa hiện đại (Modernism), vốn bị cho là lạnh lùng, vô cảm và xa rời con người.
Các kiến trúc sư hậu hiện đại, tiêu biểu như Robert Venturi, Michael Graves hay James Stirling, cho rằng chủ nghĩa hiện đại đã thất bại trong việc xây dựng những không gian sống thực sự gần gũi và giàu cảm xúc. Trong tác phẩm nổi tiếng Complexity and Contradiction in Architecture (1966), Robert Venturi đã kêu gọi tôn vinh sự phức tạp, mâu thuẫn và tính đa nghĩa trong thiết kế kiến trúc.
Phong cách Postmodern thực sự bùng nổ vào những năm 1980 – 1990, tận dụng bối cảnh bùng nổ kinh tế để tạo nên những công trình vừa khiêu khích, vừa giàu biểu tượng văn hóa. Ảnh hưởng của nó nhanh chóng lan rộng khắp Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Australia, và vẫn còn được cảm nhận trong nhiều công trình đương đại ngày nay.
Postmodernism sinh ra từ nhu cầu phá vỡ sự đơn điệu, thổi vào kiến trúc một sức sống tràn đầy tính hài hước, mỉa mai và đầy màu sắc
Đặc điểm nổi bật của phong cách Postmodern trong kiến trúc
Sự pha trộn phong cách táo bạo
Phong cách Postmodern không ngần ngại kết hợp các yếu tố từ các giai đoạn lịch sử khác nhau: chi tiết cổ điển như cột Ionic, vòm cong Roman, mái mansard kiểu Pháp… tất cả có thể cùng tồn tại trong một công trình với những vật liệu hiện đại như kính, thép, gạch men màu.
Tôn vinh sự đa dạng và phi logic
Thay vì đối xứng hoàn hảo, các thiết kế Postmodern ưu ái sự bất đối xứng, các đường cong kỳ lạ, hình khối bất quy tắc, tạo cảm giác “lộn xộn có chủ đích” và thách thức mọi thói quen thị giác.
Màu sắc sặc sỡ, vui nhộn
Không còn những gam màu tối giản lạnh lùng, Postmodern ưu tiên sử dụng màu sắc tươi sáng, nổi bật – từ những mảng tường gạch men xanh lá, lam ngọc đến những cửa sổ kính màu rực rỡ.
Sử dụng kỹ thuật trompe-l'oeil
Trompe-l'oeil (đánh lừa thị giác) là kỹ thuật được yêu thích, với các họa tiết trang trí hoặc cấu trúc kiến trúc giả tạo chiều sâu và tạo hiệu ứng ba chiều trên các bề mặt phẳng.
Thể hiện sự mỉa mai và hài hước
Các công trình Postmodern thường mang tinh thần tự trào, châm biếm những lý tưởng “quá nghiêm túc” của thế hệ trước, đồng thời khơi dậy sự tò mò, bất ngờ và thậm chí là nụ cười từ người quan sát.
Postmodernism chính là không gian nơi nghệ thuật, lịch sử và trí tưởng tượng được tự do giao thoa mà không cần xin phép bất kỳ nguyên tắc nào
Những công trình nổi bật mang phong cách Postmodern
- Vanna Venturi House (1964, Philadelphia, Mỹ): Thiết kế của Robert Venturi, công trình được coi là khởi nguồn cho kiến trúc hậu hiện đại với mái vỡ đối xứng và mặt tiền phi logic.
Vanna Venturi House (1964, Philadelphia, Mỹ)
- Portland Building (1982, Oregon, Mỹ): Do Michael Graves thiết kế, nổi bật với màu sắc sặc sỡ, chi tiết cổ điển lồng ghép trên bề mặt hiện đại.
Portland Building (1982, Oregon, Mỹ)
- Neue Staatsgalerie (1984, Stuttgart, Đức): Một công trình của James Stirling, nơi các yếu tố cổ điển như cột đá được phối hợp ngẫu hứng với bê tông và kính màu.
Neue Staatsgalerie (1984, Stuttgart, Đức)
- MI6 Building (1994, London, Anh): Trụ sở Cơ quan Tình báo Anh với thiết kế gợi nhớ những ngôi đền cổ Maya, phối hợp với hình thức công nghiệp hiện đại.
MI6 Building (1994, London, Anh)
- Centre Pompidou (1977, Paris, Pháp): Tác phẩm của Renzo Piano và Richard Rogers, toàn bộ hệ thống kỹ thuật như ống nước, thang máy được đưa ra mặt ngoài, thách thức mọi quy tắc thông thường.
Centre Pompidou (1977, Paris, Pháp)
- Walt Disney Concert Hall (2003, Los Angeles, Mỹ): Thiết kế của Frank Gehry với các tấm thép uốn lượn khổng lồ như cánh buồm, thể hiện tinh thần tự do phóng khoáng của hậu hiện đại.
Walt Disney Concert Hall (2003, Los Angeles, Mỹ)
>>> Xem thêm: Kiến trúc Tudor là gì? Phong cách cổ điển châu Âu mang hơi thở hoàng gia
Phong cách Postmodern và phong cách Hiện đại: Những khác biệt căn bản
Phong cách Hiện đại (Modernism) tôn vinh sự đơn giản, chức năng và tính trung thực của vật liệu; các công trình hiện đại tập trung vào hình khối cơ bản, đường nét thẳng tắp, loại bỏ trang trí rườm rà.
Trong khi đó, Postmodernism lại phản đối sự đơn điệu đó bằng cách:
- Pha trộn nhiều phong cách lịch sử khác nhau trong cùng một thiết kế.
- Sử dụng màu sắc rực rỡ, chi tiết trang trí hài hước, kỳ quái.
- Ưu tiên trải nghiệm cảm xúc và sự bất ngờ thay vì sự thuần nhất và trật tự.
- Đặt dấu hỏi về các “chuẩn mực thẩm mỹ” cố định, khuyến khích cái nhìn đa chiều.
Nếu Modernism là một bài thơ ngắn gọn, súc tích, thì Postmodernism là một bản hòa tấu màu sắc và cảm xúc đầy ngẫu hứng
Ứng dụng phong cách Postmodern trong thiết kế nội thất hiện đại
Ngày nay, phong cách hậu hiện đại vẫn là nguồn cảm hứng bất tận cho những ai yêu thích sự phá cách và cá tính:
- Không gian cá nhân hóa: Mỗi căn phòng trở thành một “tuyên ngôn” cá tính riêng biệt, không gò bó theo khuôn mẫu.
- Sử dụng màu sắc đối lập: Trắng - hồng neon, vàng - xanh navy, đỏ tía - đen mờ... tạo nên những tổ hợp thị giác đầy táo bạo.
- Vật liệu kết hợp tự do: Gỗ tự nhiên đi kèm thép không gỉ, da thuộc kết hợp kính cường lực, nhựa acrylic bên cạnh đá tự nhiên.
- Họa tiết trang trí cầu kỳ: Trang trí tường, thảm trải sàn, đồ decor với hình khối chồng lớp, họa tiết lập thể, mô phỏng tranh pop art...
- Tôn vinh sự bất đối xứng: Ghế cong, bàn góc cạnh, đèn trần hình xoắn ốc… tạo nên hiệu ứng chuyển động thị giác lạ mắt.
Postmodernism trong nội thất không chỉ là cách bố trí không gian, mà còn là sự thể hiện tự do cá tính và nghệ thuật sống
Những câu hỏi thường gặp về phong cách Postmodern
1. Phong cách Postmodern khác gì với phong cách hiện đại?
Phong cách Postmodern (hậu hiện đại) ra đời như một phản ứng với sự đơn điệu, cứng nhắc của phong cách hiện đại (Modernism). Nếu hiện đại đề cao sự tối giản, chức năng và hình khối rõ ràng, thì hậu hiện đại lại khuyến khích sự pha trộn, phá cách, châm biếm và cảm xúc cá nhân. Postmodern chấp nhận sự hỗn độn có chủ đích để tạo ra không gian sống sinh động và giàu bản sắc hơn.
2. Ai là người tiên phong của phong cách Postmodern trong kiến trúc?
Kiến trúc sư Robert Venturi được xem là người đặt nền móng cho phong cách này với tác phẩm Vanna Venturi House (1964) và cuốn sách Complexity and Contradiction in Architecture. Ông kêu gọi chấp nhận sự phức tạp và mâu thuẫn trong thiết kế thay vì theo đuổi sự thuần nhất của Modernism.
3. Phong cách Postmodern có phù hợp với thiết kế nội thất hiện đại không?
Rất phù hợp. Postmodern mang đến làn gió mới cho không gian sống thông qua cách kết hợp màu sắc táo bạo, vật liệu đa dạng và đường nét phá cách. Nó giúp không gian nội thất trở nên độc đáo, cá nhân hóa và giàu tính nghệ thuật hơn, đặc biệt lý tưởng cho những ai muốn thể hiện cá tính qua không gian sống.
4. Có thể áp dụng phong cách Postmodern vào nhà ở diện tích nhỏ không?
Có. Dù nổi bật với các công trình công cộng quy mô lớn, phong cách hậu hiện đại vẫn có thể ứng dụng linh hoạt vào không gian nhỏ như căn hộ hoặc studio. Bí quyết là lựa chọn chi tiết đặc trưng như màu sắc tương phản, đồ nội thất có hình khối độc đáo, tranh pop-art, hoặc vật liệu gỗ – kính – kim loại phối hợp để tạo điểm nhấn mạnh mà không gây rối mắt.
5. Những màu sắc nào đặc trưng cho phong cách Postmodern?
Postmodern không giới hạn bảng màu, nhưng thường dùng các gam màu đối lập mạnh như: hồng neon – đen nhám, vàng chanh – xanh navy, đỏ tía – trắng sứ... Ngoài ra, màu bạc, ánh kim và màu pastel cũng thường được phối hợp để tạo hiệu ứng thị giác bất ngờ và tăng độ cá tính cho thiết kế.
6. Có phải tất cả công trình hậu hiện đại đều kỳ dị và khó hiểu?
Không hoàn toàn đúng. Một số công trình hậu hiện đại có hình dáng “quái lạ” là để gây chú ý và thể hiện tính biểu tượng, nhưng nhiều công trình vẫn đảm bảo tính ứng dụng cao, dễ tiếp cận và tạo cảm giác thân thiện. Cốt lõi của phong cách này là “tự do thể hiện”, nên mỗi thiết kế đều mang một thông điệp riêng.
Giải đáp một số câu hỏi thường gặp về phong cách Postmodern (hậu hiện đại)
>>> Xem thêm: Phong cách Expressionism là gì? Tại sao phong cách Expressionism được ưa chuộng?
Phong cách Postmodern không chỉ là một trào lưu nghệ thuật hay kiến trúc, mà còn là một tuyên ngôn mạnh mẽ về sự tự do sáng tạo, sự pha trộn táo bạo và lòng dũng cảm thách thức những giới hạn thẩm mỹ cũ kỹ. Với tinh thần mở rộng mọi biên giới văn hóa, lịch sử và cá nhân, Postmodernism đã, đang và sẽ tiếp tục thổi một làn gió tự do đầy cảm hứng vào cách chúng ta thiết kế, sống và cảm nhận thế giới.
Nếu bạn đang tìm kiếm một phong cách không ràng buộc, giàu cá tính và đầy bất ngờ, phong cách Postmodern chắc chắn sẽ là lựa chọn hoàn hảo cho ngôi nhà hoặc công trình của bạn.
Tổng hợp
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
