9 lượt xemLễ cúng đầy tháng không chỉ là một nghi thức tâm linh quan trọng trong văn hóa người Việt mà còn là thời điểm khai sinh, đặt tên chính thức cho bé. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm trọn các bước chuẩn bị mâm lễ, bài cúng, cách đặt tên khai sinh hợp pháp – tất cả gói gọn trong một hướng dẫn dễ hiểu, đầy đủ và áp dụng được ngay tại nhà.
1. Tại sao cần cúng đầy tháng? Không cúng đầy tháng có sao không?
Theo quan niệm dân gian, khi em bé được sinh ra là nhờ công tạo hình của 12 Bà Mụ và sự bảo hộ của 3 Đức Ông. Lễ đầy tháng là dịp gia đình báo cáo với Tổ tiên, cảm tạ các đấng thiêng liêng đã ban phúc, đồng thời cầu mong cho em bé mạnh khỏe, bình an và gặp nhiều may mắn trong tương lai.
Ngoài ý nghĩa tâm linh, đầy tháng còn là dấu mốc quan trọng để khai sinh bé, đặt tên chính thức và giới thiệu với dòng họ, cộng đồng. Dù hiện nay nhiều gia đình có thể lược giản nghi lễ, nhưng việc không cúng đầy tháng có thể khiến ông bà, người lớn tuổi trong nhà cảm thấy chưa trọn đạo hiếu hoặc thiếu chu đáo. Hơn hết, đó còn là dịp gắn kết tình cảm gia đình trong những ngày đầu tiên có thêm thành viên mới.
Lễ cúng đầy tháng là nghi thức không thể thiếu để thể hiện lòng biết ơn và chính thức đón nhận một sinh linh vào gia đình.
>>> Xem thêm: Đặt tên con hợp phong thủy, hợp mệnh ý nghĩa
2. Bài cúng đầy tháng bé gái và bé trai
Bài cúng đầy tháng truyền thống (áp dụng cho cả bé trai và bé gái)
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Chúng con kính lạy:
- Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
- Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
- Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
- Tam tòa Thánh Mẫu
- Thập nhị Tiên nương Bà Mụ
- Ba Đức Thầy, Đức Ông
- Chư vị Tôn thần, Thổ Công, Táo Quân, Long Mạch, Bản gia Táo Quân Chư vị Tôn thần
Hôm nay là ngày … tháng … năm … (Âm lịch), nhằm ngày … tháng … năm … (Dương lịch),
Gia đình chúng con là: …………………………………………………
Ngụ tại: ……………………………………………………………………
Nhân dịp đầy tháng của bé: …………………………………………… (họ tên bé)
Sinh ngày … tháng … năm … (Âm lịch), nhằm ngày … tháng … năm … (Dương lịch)
Chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.
Cúi xin các ngài giáng lâm trước linh án, thụ hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành.
Cầu xin chư vị Tôn thần, Thánh Mẫu, Bà Mụ, Đức Ông che chở, nâng đỡ cho cháu bé:
- Mạnh khỏe, chóng lớn, thông minh, hiền thảo
- Gặp nhiều điều lành, học hành tấn tới, bình an vô sự
- Được mọi người yêu quý, lớn lên có ích cho gia đình và xã hội
Nguyện xin Thổ Công, Táo Quân, chư vị Thần linh bản gia tiếp tục phù trì cho cháu bé và cả gia đình chúng con:
- Gặp nhiều phước lành
- Mọi sự thuận hòa
- Mưa thuận gió hòa
- An khang thịnh vượng
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chư vị minh giám phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Bài văn khấn đầy tháng thể hiện lòng thành tâm, kính cẩn với thần linh, mong cầu những điều tốt lành cho đứa trẻ vừa chào đời.
Ghi chú: Trong phần khấn, có thể thay đổi lời nguyện tùy theo giới tính, hoàn cảnh và mong cầu riêng của từng gia đình. Ví dụ: Với bé trai, nhấn mạnh sự khôi ngô, học giỏi; với bé gái, cầu chúc hiền thục, hiếu thuận, may mắn.
>>> Xem thêm: 100+ đặt tên con trai ở nhà hay, độc, lạ, dễ nuôi
3. Mâm cúng đầy tháng bé trai, bé gái đơn giản
Mâm cúng đầy tháng truyền thống thường bao gồm hai phần chính: một mâm cúng 12 Bà Mụ và một mâm cúng Đức Ông, 3 Đức Thầy. Dưới đây là gợi ý mâm cúng đầy đủ mà vẫn đơn giản, dễ chuẩn bị tại nhà.
Mâm cúng 12 Bà Mụ
Mỗi Bà Mụ tượng trưng cho một phần tạo tác của em bé – từ hình hài, trí tuệ đến tính cách. Mâm lễ gồm 12 phần giống nhau, tượng trưng cho sự đồng đều và công bằng giữa các vị:
- 12 chén chè trôi nước nếu là bé gái (bé trai dùng chè đậu trắng)
- 12 phần xôi nhỏ hoặc bánh truyền thống như bánh su sê, bánh ít, xôi đậu, xôi gấc…
- 12 ly nước lọc (có thể thay rượu nếu gia đình không dùng rượu)
- 1 bộ trầu cau têm cánh phượng hoặc đơn giản hơn là 3 quả cau 3 lá trầu
- 12 nén nhang hoặc 1 bát nhang chung
- Hoa tươi, thường là cúc vàng hoặc hồng, mang ý nghĩa cát tường
Mâm cúng Đức Ông và 3 Đức Thầy
Đây là phần mâm chính thể hiện lòng tri ân với các vị hộ sinh, dưỡng dục em bé. Mâm lễ thường gồm:
- 1 con gà luộc nguyên con hoặc chặt nhỏ, đặt ngửa cánh
- 1 đĩa xôi lớn, thường cùng loại với xôi đã dâng Bà Mụ
- 1 chén chè lớn, cùng loại với chè trôi nước
- 1 đĩa trái cây ngũ quả (5 loại quả tươi đẹp, theo mùa)
- 3 ly rượu nhỏ + 3 ly nước lọc
- Nhang, đèn cầy, hoa tươi
- Giấy cúng, vàng mã (có thể chọn mua gói sẵn tại cửa hàng chuyên đồ cúng)
Mâm lễ nên được bày biện trang trọng trên bàn cao, sạch sẽ, quay hướng hợp với mệnh bé và gia chủ.
Việc chuẩn bị mâm cúng đầy tháng không cần quá cầu kỳ, nhưng phải đầy đủ, đẹp mắt và thể hiện sự kính trọng với thần linh và Tổ tiên.
4. Cách đặt họ tên khai sinh cho con đúng luật – đúng văn hóa
Theo quy định tại Thông tư 04/2020/TT-BTP và Luật Hộ tịch, việc đặt tên cho trẻ phải:
- Phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam
- Không quá dài, gây hiểu nhầm hoặc khó sử dụng
- Không vi phạm điều cấm (tên phản cảm, kỳ quái, xúc phạm danh dự người khác…)
- Tên nên mang ý nghĩa tích cực, dễ đọc, dễ viết
Trường hợp cha mẹ không thống nhất được họ, quê quán hay dân tộc của con thì được lựa chọn theo tập quán nhưng phải trong phạm vi của cha hoặc mẹ, không tự ý đặt khác dòng tộc.
Đặt tên là quyền thiêng liêng nhưng cũng là trách nhiệm lớn – bởi tên không chỉ theo con suốt đời, mà còn thể hiện kỳ vọng, tình yêu thương và gốc gác gia đình.
Đặt tên cho con không chỉ là quyền mà còn là nghĩa vụ mang tính văn hóa và pháp lý, thể hiện tình cảm, sự định hướng và trách nhiệm của gia đình.
>>> Xem thêm: Bố mẹ đặt tên tiếng Anh cho con thế nào cho hay? 100+ gợi ý chuẩn chỉnh theo ý nghĩa
5. Đăng ký khai sinh cho con có được miễn lệ phí không?
Theo Điều 11 Luật Hộ tịch 2014, đăng ký khai sinh đúng hạn (trong vòng 60 ngày kể từ ngày sinh) được miễn lệ phí. Ngoài ra, các trường hợp đặc biệt khác dưới đây cũng được miễn lệ phí đăng ký khai sinh:
- Trẻ thuộc gia đình có công với cách mạng
- Trẻ thuộc hộ nghèo hoặc trẻ khuyết tật
Khi đi làm giấy khai sinh, cha mẹ nên mang đầy đủ giấy tờ như: giấy chứng sinh, sổ hộ khẩu hoặc CCCD, giấy đăng ký kết hôn (nếu có) để tránh mất thời gian.
Việc đăng ký khai sinh đúng thời hạn không chỉ giúp bé có đầy đủ quyền lợi mà còn được miễn lệ phí theo quy định của pháp luật.
Lễ cúng đầy tháng không chỉ là nghi thức mang tính tâm linh, mà còn là nét đẹp văn hóa sâu sắc, phản ánh tinh thần biết ơn và gắn bó gia đình của người Việt. Dù bạn tổ chức đơn giản hay tươm tất, điều quan trọng nhất là lòng thành và sự trân trọng những ngày đầu đời của con trẻ.
Lễ đầy tháng là khoảnh khắc đặc biệt khởi đầu hành trình làm cha mẹ. Chỉ cần bạn chuẩn bị chu đáo từ tâm, không cần cầu kỳ, mọi nghi thức đều mang ý nghĩa thiêng liêng nhất.
Tổng hợp
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
