Tía tô - một loại rau gia vị quen thuộc, dễ trồng, giá thành phải chăng và có mặt phổ biến trong bữa ăn của người Việt. Nhưng bạn có biết, tía tô không chỉ là rau ăn mà còn được ví như một “thần dược”, đặc biệt vào mùa hè?
Bài viết này sẽ cùng bạn khám phá những công dụng tuyệt vời, lợi ích sức khỏe mà tía tô mang lại, cùng với các cách chế biến tía tô đơn giản, hiệu quả để bạn có thể tận dụng tối đa những giá trị của loại rau này trong mùa hè.
Lá tía tô với những công dụng tuyệt vời đặc biệt là vào mùa hè
Tía tô với những công dụng vàng cho sức khỏe vào mùa hè
1. Thành phần dinh dưỡng và hoạt chất quý
Tía tô là một kho tàng dinh dưỡng với hàm lượng tinh dầu, vitamin (đặc biệt là vitamin C và E) cùng các khoáng chất thiết yếu như calo, carb, chất xơ, canxi, sắt, và phốt pho dồi dào.
Nước uống lá tía tô chứa các hợp chất chống viêm và chống oxy hoá
Không chỉ vậy, tía tô còn chứa các hợp chất chống viêm và chống oxy hóa mạnh mẽ như axit rosmarinic, axit caffeic, flavonoid, axit alpha-linolenic (ALA), luteolin, perillaldehyde, và priseril. Chính những hoạt chất này đã góp phần tạo nên giá trị y học tuyệt vời của tía tô.
2. Lợi ích sức khỏe được khoa học và y học cổ truyền công nhận
Các nghiên cứu khoa học và kinh nghiệm từ y học cổ truyền đều chứng minh tía tô mang lại vô vàn lợi ích cho sức khỏe.
- Hỗ trợ hệ hô hấp: Tía tô giúp giảm viêm đường thở, làm dịu nhanh các triệu chứng hen suyễn, ho, khò khè. Đặc biệt, nó có khả năng ức chế sự nhân lên của một số loại virus gây bệnh đường hô hấp, bao gồm cả virus SARS-CoV-2.
- Tăng cường miễn dịch và khả năng kháng khuẩn, kháng virus: Tía tô giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh, điều trị nhiễm trùng cấp tính và hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
- Cải thiện hệ tiêu hóa: Loại rau này kích thích sản xuất enzyme tiêu hóa, giảm nhanh các triệu chứng khó chịu như đầy hơi, khó tiêu, buồn nôn, và hỗ trợ hiệu quả trong việc giảm trào ngược axit.
- Tốt cho huyết áp và tim mạch: Tía tô góp phần giảm cholesterol trong máu, từ đó phòng ngừa nguy cơ đột quỵ, xơ vữa động mạch và bảo vệ sức khỏe tim mạch tổng thể.
- Làm đẹp da từ bên trong: Sử dụng tía tô giúp cải thiện sắc tố da, làm da sáng hơn, làm mờ các vết nám, tàn nhang, giảm mụn viêm, cung cấp độ ẩm và hỗ trợ tẩy tế bào chết, mang lại làn da mịn màng, tươi trẻ.
Tía tô mang lại vô vàn lợi ích cho sức khỏe
- Giúp thư giãn tinh thần, cải thiện trí nhớ: Mùi thơm đặc trưng của tinh dầu tía tô có tác dụng an thần, giúp giảm căng thẳng, lo âu và chống trầm cảm. Các hoạt chất trong tía tô còn hỗ trợ chống viêm tế bào thần kinh, cung cấp năng lượng cho não bộ, từ đó giảm nguy cơ suy giảm trí nhớ và bệnh Alzheimer.
- Hỗ trợ điều trị Gout: Một số nghiên cứu cho thấy tía tô có thể giúp giảm nồng độ axit uric trong máu, hỗ trợ tích cực cho người bệnh Gout.
- Hỗ trợ điều trị tiểu đường tuýp 2: Tía tô có tiềm năng trong việc kiểm soát đường huyết và lipid máu, hỗ trợ người bệnh tiểu đường.
- Giải độc cơ thể, làm mát gan: Tía tô giúp tăng cường tiết mồ hôi, hỗ trợ gan đào thải độc tố, cải thiện chức năng gan, rất cần thiết trong những ngày hè nóng bức.
- An thai, giảm ốm nghén và đau lưng cho phụ nữ mang thai (tuy nhiên cần lưu ý liều lượng và tham khảo ý kiến bác sĩ).
- Hỗ trợ điều trị ngứa, mẩn đỏ do dị ứng.
- Giảm táo bón nhờ khả năng cải thiện nhu động ruột.
Cách chế biến tía tô hiệu quả và món ngon cho mùa hè
1. Nước lá tía tô - thức uống giải nhiệt, thải độc, đẹp da
Nước tía tô là thức uống đơn giản nhưng mang lại hiệu quả vượt trội cho sức khỏe và sắc đẹp, đặc biệt trong mùa hè.
Cách làm cơ bản: Rửa sạch khoảng 200g lá tía tô (giữ cả cành), cho vào nồi với khoảng 2.5 lít nước. Đun sôi, sau đó hạ nhỏ lửa và đun thêm khoảng 2-3 phút. Lọc bỏ bã, lấy nước uống.
Nước lá tía tô, thức uống ngon lạ dành cho ngày hè oi bức
Các biến tấu hấp dẫn
- Nước tía tô gừng mật ong/chanh: Thêm vài lát gừng tươi khi đun, sau khi lọc nước thì thêm mật ong hoặc nước cốt chanh. Thức uống này không chỉ giúp giải cảm mà còn làm ấm cơ thể.
- Nước tía tô đường phèn/sả/nha đam: Tăng hương vị và công dụng giải nhiệt bằng cách thêm một vài nhánh sả đập dập, nha đam hoặc một ít đường phèn vào khi đun.
- Siro mận tía tô: Kết hợp tía tô với mận tươi để tạo ra một loại siro chua ngọt, vừa giải khát vừa hỗ trợ tiêu hóa.
Lưu ý khi dùng nước tía tô: Bạn nên uống nước tía tô khi còn ấm hoặc đã nguội, và dùng hết trong ngày để đảm bảo dưỡng chất. Tránh đun quá 15 phút vì có thể làm bay hơi tinh dầu quý.
>>> Xem thêm: Uống nước lá tía tô đúng 3 thời điểm này, hiệu quả tốt hơn cả thuốc bổ
2. Các món ăn ngon từ tía tô
Tía tô cũng là nguyên liệu tuyệt vời để chế biến thành nhiều món ăn ngon và bổ dưỡng.
- Trứng rán tía tô: Món ăn đơn giản, dễ làm, thơm lừng mùi tía tô và cực kỳ bổ dưỡng.
- Ốc xào tía tô: Món ăn dân dã, thơm ngon, giúp ấm bụng và thường được ưa chuộng trong các bữa nhậu hoặc bữa cơm gia đình.
- Salad dưa chuột tía tô: Một món ăn thanh mát, giải ngấy hiệu quả cho những ngày hè nóng nực.
- Sườn heo hấp lá tía tô: Món ăn lạ miệng, bổ dưỡng, mang hương vị đặc trưng của tía tô thấm vào sườn.
- Cháo tía tô: Đây là “bài thuốc” dân gian hiệu quả để giải cảm, hỗ trợ điều trị tiêu chảy, nôn mửa, giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi.
Một số món ngon với lá tía tô
3. Các cách dùng khác
Ngoài ra, tía tô còn có thể được dùng theo các cách khác như:
- Xông hơi bằng lá tía tô: Giúp giải cảm, làm sạch lỗ chân lông, và mang lại cảm giác thư giãn tuyệt vời.
- Đắp/thoa tía tô tươi lên da: Giã nát lá tía tô lấy nước hoặc đắp trực tiếp bã lên vùng da bị mẩn ngứa, mụn viêm để hỗ trợ làm dịu da.
Xông mặt với lá tía tô
Lưu ý quan trọng khi sử dụng tía tô
Mặc dù tía tô mang lại nhiều lợi ích, bạn vẫn cần lưu ý một số điều để sử dụng an toàn và hiệu quả.
- Đối tượng cần thận trọng: Người bị cảm nóng (thể nhiệt), người ra mồ hôi nhiều không nên lạm dụng tía tô.
- Liều lượng hợp lý: Không nên dùng quá nhiều tía tô. Uống hoặc ăn một lượng vừa phải là đủ. Uống quá nhiều nước tía tô có thể gây chướng bụng, khó tiêu.
- Vai trò hỗ trợ: Tía tô là dược liệu tự nhiên có tác dụng hỗ trợ sức khoẻ, không thể thay thế thuốc chữa bệnh đối với các trường hợp bệnh lý nặng. Nếu có bệnh lý nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được điều trị chuyên sâu.
- Phụ nữ mang thai: Nếu có ý định sử dụng tía tô với liều lượng lớn hoặc thường xuyên, phụ nữ mang thai cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Dù lá tía tô có nhiều lợi ích cho sức khỏe, bạn vẫn cần lưu ý để sử dụng chúng một cách an toàn
>>> Xem thêm: Ai không nên ăn vải? Câu trả lời không chỉ có người tiểu đường
Giải đáp các thắc mắc về sử dụng tía tô vào mùa hè
Q1: Uống nước tía tô có cần kiêng kị gì không?
→ Có. Dù tốt, nước tía tô vẫn cần dùng đúng cách. Bạn nên tránh uống khi đói bụng vì có thể gây cồn ruột. Ngoài ra, người đang bị cảm nóng, sốt cao không ra mồ hôi, hoặc người bị đổ mồ hôi trộm nhiều không nên lạm dụng tía tô vì có thể làm tình trạng nặng thêm.
Q2: Tía tô có giúp giảm cân trong mùa hè không?
→ Có, tía tô có thể hỗ trợ giảm cân gián tiếp. Tía tô giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất và đào thải độc tố, loại bỏ độ ẩm dư thừa trong cơ thể qua đường mồ hôi và nước tiểu. Điều này giúp cơ thể thanh lọc, nhẹ nhàng hơn. Tuy nhiên, để giảm cân hiệu quả, bạn cần kết hợp với chế độ ăn uống cân bằng và tập luyện hợp lý.
Q3: Dùng tía tô tươi hay khô tốt hơn?
→ Cả tía tô tươi và khô đều có giá trị. Tía tô tươi giữ được hàm lượng tinh dầu và vitamin C cao nhất, phù hợp cho các món ăn sống, nước uống giải khát. Tía tô khô vẫn giữ được nhiều hoạt chất có lợi, tiện lợi để sắc nước uống hoặc dùng làm gia vị dự trữ. Đối với mục đích giải cảm hoặc hỗ trợ tiêu hóa, tía tô tươi thường được ưu tiên hơn.
Q4: Lá tía tô có kỵ với thực phẩm nào không?
→ Về cơ bản, tía tô là một loại rau gia vị an toàn và ít kỵ với các thực phẩm phổ biến. Tuy nhiên, trong Đông y, một số quan niệm cho rằng không nên dùng tía tô với cá chép nếu bạn đang có thai hoặc không nên kết hợp quá nhiều loại rau gia vị có tính ấm nóng cùng lúc. Tốt nhất là sử dụng tía tô như một loại gia vị thông thường, không lạm dụng kết hợp với các nguyên liệu có tính dược lý mạnh nếu không có chỉ dẫn của chuyên gia.
Q5: Phụ nữ sau sinh có dùng được tía tô không?
→ Phụ nữ sau sinh hoàn toàn có thể dùng tía tô. Tía tô giúp làm ấm cơ thể, kích thích tuần hoàn máu, hỗ trợ đào thải sản dịch và phục hồi sức khoẻ. Nhiều bà mẹ còn dùng nước tía tô để tắm cho bé sơ sinh giúp trị rôm sảy, mẩn ngứa rất hiệu quả, nhờ đặc tính kháng viêm, làm dịu da của tía tô.
Lá tía tô đặc biệt tốt cho sức khỏe, đặc biệt là vào mùa hè
Tía tô thực sự là một “thần dược” giá rẻ nhưng vô cùng quý giá, đặc biệt trong những ngày hè. Với những lợi ích đa dạng cho sức khỏe từ hệ hô hấp, tiêu hóa, tim mạch đến làm đẹp da và giải độc cơ thể, tía tô xứng đáng có mặt trong thực đơn và tủ thuốc gia đình bạn.
Bạn có bí quyết giải nhiệt mùa hè nào hay ho và hiệu quả không? Đừng ngần ngại chia sẻ cùng cộng đồng Happynest dưới phần bình luận và lan tỏa bài viết này đến bạn bè, người thân để ai cũng có một mùa hè khỏe mạnh nhé!
Nguồn: CafeF
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.