Sửa móng nhà cũ: 6 phương pháp gia cố móng tiết kiệm, an toàn và hiệu quả nhất 2025

Thay vì đầu tư vào việc xây dựng một căn nhà mới hoàn toàn, nhiều gia đình hiện nay đang lựa chọn phương pháp sửa chữa và cải tạo móng nhà cũ để tối ưu chi phí, đồng thời tận dụng lại kết cấu sẵn có. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, kiến thức chuyên môn và lựa chọn phương pháp phù hợp để đảm bảo an toàn và hiệu quả lâu dài.

Vậy, sửa móng nhà là gì? Khi nào thì cần thực hiện việc này? Và làm thế nào để chọn được phương pháp cải tạo móng nhà vừa tiết kiệm chi phí vừa mang lại hiệu quả tối ưu? Hãy cùng Happynest khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây để có cái nhìn toàn diện về quy trình và các lưu ý quan trọng khi sửa móng nhà!

Sửa móng nhà là gì? Khi nào nên sửa và gia cố móng nhà?

Trong bất kỳ công trình xây dựng nào, móng nhà đóng vai trò then chốt, chịu lực và nén, đảm bảo sự vững chắc và an toàn của toàn bộ công trình. Độ bền và độ ổn định của móng nhà ảnh hưởng trực tiếp đến tính bền vững và tuổi thọ của ngôi nhà.

Móng nhà là yếu tố then chốt, chịu lực, đảm bảo vững chắc và an toàn công trình, ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền và tuổi thọ ngôi nhà

Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, hoặc do các yếu tố bên ngoài, nhiều ngôi nhà bắt đầu gặp phải các vấn đề về móng, gây ảnh hưởng đến sự an toàn và kết cấu tổng thể.

Sửa chữa và gia cố móng nhà là tổng hợp các phương pháp kỹ thuật nhằm khôi phục, tăng cường khả năng chịu lực và độ ổn định cho nền móng của công trình cũ. Mục tiêu là khắc phục các hư hỏng, ngăn chặn sự xuống cấp tiếp diễn và đảm bảo móng nhà có thể chịu được tải trọng hiện tại cũng như tải trọng tăng thêm (nếu có cải tạo, nâng tầng).

>>> Xem thêm: Tư vấn: Các loại móng nhà cơ bản và cách chọn móng xây nhà 

Khi nào nên sửa và gia cố móng nhà?

Đây là biện pháp cần thiết khi móng nhà có dấu hiệu xuống cấp nghiêm trọng hoặc khi có sự thay đổi lớn về công năng, tải trọng của công trình. Dưới đây là các dấu hiệu và yếu tố cho thấy bạn cần xem xét việc sửa chữa, gia cố móng:

• Nứt móng hoặc nứt tường nghiêm trọng: Xuất hiện các vết nứt lớn, dài, chạy xuyên tường hoặc nứt theo phương chéo (hình chữ Z), đặc biệt là các vết nứt xuất hiện ở vị trí chân tường, gần móng. Nứt trần nhà hoặc nứt sàn nhà cũng có thể là dấu hiệu gián tiếp.
• Lún sụt cục bộ: Nền nhà bị sụt lún không đều, dẫn đến tình trạng nghiêng, lún một phía của công trình, hoặc cửa bị kẹt, khó đóng mở.
• Thấm dột, ẩm ướt chân tường: Móng bị thấm nước, gây ẩm mốc, bong tróc sơn ở khu vực chân tường.
• Mở rộng công trình: Khi có kế hoạch nâng thêm tầng, mở rộng diện tích xây dựng, thay đổi công năng sử dụng làm tăng tải trọng lên móng hiện hữu.
• Công trình đã quá cũ: Tuổi thọ công trình cao, móng đã bị lão hóa, xuống cấp theo thời gian.
• Thay đổi điều kiện địa chất: Các yếu tố bên ngoài như ngập úng kéo dài, động đất nhỏ, hoặc các công trình lân cận thi công gây ảnh hưởng đến đất nền xung quanh móng.

Việc chọn phương pháp gia cố phù hợp phụ thuộc vào ba yếu tố chính: Tuổi thọ của công trình, mức độ thay đổi tải trọng và tình trạng hiện tại của nền móng (thông qua khảo sát địa chất và đánh giá kết cấu).

Các phương pháp sửa và gia cố móng nhà hiệu quả và tiết kiệm

Việc lựa chọn phương pháp gia cố móng phù hợp không chỉ đảm bảo hiệu quả mà còn tối ưu chi phí. Dưới đây là các phương pháp phổ biến và hiệu quả hiện nay:

1. Gia cố bằng bê tông khối dưới móng (Phương pháp đào hố)

Đây là phương pháp truyền thống đã được áp dụng từ lâu, còn gọi là phương pháp đào hố hay “áo móng”.

Cách thực hiện: Bằng cách mở rộng móng cũ, tiến hành đào sâu tới lớp đất nền ổn định, phần đất dưới móng sẽ được loại bỏ theo từng giai đoạn có kiểm soát (thường đào cách quãng để không làm ảnh hưởng đến kết cấu tổng thể). Khi đạt đến độ sâu mong muốn, hố đào được đổ bê tông và giữ cho đến khi đông kết hoàn toàn trước khi tiếp tục đào các hố tiếp theo. Để kết nối móng cũ với móng mới, một lớp vữa xi măng cát khô sẽ được đổ vào, giúp truyền tải trọng giữa hai phần kết cấu một cách hiệu quả.

Ưu điểm: Phù hợp với móng nông, dễ thi công, và có chi phí thấp.

Hạn chế: Tốc độ thi công chậm, có thể gây xáo trộn đất nền xung quanh.

Phương pháp gia cố móng bằng bê tông khối đào hố (áo móng) là kỹ thuật truyền thống, phù hợp với móng nông, dễ thi công nhưng tiến độ chậm và dễ ảnh hưởng đất nền xung quanh

>>> Xem thêm: Kinh nghiệm xây móng nhà trên nền đất yếu mà bạn phải biết 

2. Gia cố bằng dầm gánh (Bệ đỡ)

Đây là phương pháp cải tiến từ cách đào hố truyền thống, sử dụng dầm thép hoặc bê tông cốt thép đặt dưới móng hiện hữu.

Cách thực hiện: Dầm gánh sẽ chịu tải trọng từ móng cũ và truyền xuống các cọc mới hoặc nền đất chắc chắn hơn. Ưu điểm của phương pháp này là thi công nhanh hơn và chỉ cần tiếp cận kết cấu từ một phía (rất tiện lợi khi nhà có tường chung với nhà bên cạnh).

Ưu điểm: Thi công nhanh, ít gây ảnh hưởng đến không gian xung quanh, phù hợp với các công trình chịu tải trọng cao.

Hạn chế: Nếu móng hiện hữu ở độ sâu lớn, việc đào đất để đặt dầm gánh có thể gặp khó khăn và bị hạn chế trong một số trường hợp.

3. Gia cố bằng dầm và móng trụ

Phương pháp này được áp dụng khi gia cố bằng bê tông khối không hiệu quả cho móng sâu hoặc khi cần truyền tải trọng xuống lớp đất tốt hơn ở độ sâu lớn.

Cách thực hiện: Sử dụng dầm bê tông cốt thép để truyền tải trọng từ móng cũ xuống các móng trụ (có thể là cọc ép, cọc khoan nhồi mini) được đóng hoặc khoan sâu xuống đất. Phương pháp này đáp ứng tốt cho những móng có chiều sâu dưới 6m.

Ưu điểm: Hiệu quả cho móng sâu, thích hợp cho hầu hết các điều kiện địa chất, tăng khả năng chịu lực đáng kể.

Hạn chế: Chi phí cao hơn so với phương pháp đào hố.

4. Gia cố bằng cọc nhỏ (Mini Piles)

Khi cần truyền tải trọng từ móng xuống lớp đất nằm sâu hơn 5m (thường là từ 5m đến 15m), phương pháp này tỏ ra hiệu quả.

Cách thực hiện: Sử dụng các loại cọc có đường kính nhỏ (cọc khoan nhồi mini, cọc ép ly tâm nhỏ) được đưa vào các vị trí đã tính toán dưới móng hoặc xuyên qua móng cũ. Các cọc này sau đó được liên kết với móng cũ thông qua hệ thống đài cọc hoặc dầm.

Ưu điểm: Đặc biệt phù hợp với những khu vực có đất nền phức tạp hoặc không gian thi công hạn chế (nhà phố), đồng thời ít gây tiếng ồn, rung lắc và có thể giải quyết các vấn đề liên quan đến ô nhiễm môi trường.

Hạn chế: Chi phí tương đối cao, yêu cầu máy móc chuyên dụng.

5. Gia cố bằng cọc (Underpinning with Piles)

Phương pháp này thêm cọc ở các cạnh kề nhau của tường đặt trên móng yếu.

Cách thực hiện: Một khối bê tông liên kết sẽ xuyên qua tường, liên kết với các cọc, tạo thành một hệ đài cọc vững chắc. Các cọc này có thể là cọc ép, cọc đóng hoặc cọc khoan nhồi.

Ưu điểm: Phương pháp này đặc biệt hữu ích khi móng bị lún trên đất ngập nước hoặc đất sét yếu, mang lại sự ổn định lâu dài.

Hạn chế: Thi công phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật cao.

Phương pháp gia cố móng bằng cọc (Underpinning with Piles) giúp ổn định móng trên nền đất yếu bằng cách thêm cọc và đài liên kết, nhưng thi công phức tạp và yêu cầu kỹ thuật cao

6. Phương pháp gia tải trước (Preloading)

Đây là giải pháp thích hợp cho móng băng hoặc móng đơn, đặc biệt với các công trình có số tầng từ 5 đến 10 tầng, nơi đất nền yếu.

Cách thực hiện: Đất nền sẽ được đầm nén trước khi tiến hành gia cố hoặc trước khi xây dựng phần thân, nhằm đạt độ chịu tải mong muốn. Có thể sử dụng các vật liệu nặng để chất lên mặt bằng hoặc sử dụng thiết bị rung, đầm chặt.

Ưu điểm: Nâng cao sức chịu tải của đất nền một cách hiệu quả.

Hạn chế: Phương pháp này yêu cầu kiểm soát tiếng ồn và tác động do việc đầm nén, và không thể áp dụng cho móng bè hoặc các loại móng khác. Cần thời gian để đất đạt độ lún ổn định.

>>> Xem thêm: Kết cấu móng nhà 2 tầng, 3 tầng là gì? Lựa chọn móng nhà phù hợp khi xây nhà 

Các bước gia cố móng nhà an toàn và hiệu quả

Quy trình gia cố móng nhà cần được thực hiện một cách khoa học và chặt chẽ, thường bao gồm các bước chính sau:

Bước 1: Tính toán và khảo sát tải trọng

• Xác định tải trọng hiện hữu: Đầu tiên, phải xác định chính xác tải trọng mà công trình hiện tại đang chịu đựng.
• Dự kiến tải trọng tăng thêm: Nếu có kế hoạch mở rộng, nâng tầng hoặc thay đổi công năng, cần tính toán tải trọng dự kiến mà công trình cần chịu đựng sau khi cải tạo.
• Khảo sát địa chất và đánh giá móng cũ: Đây là bước cực kỳ quan trọng. Phải kiểm tra kỹ lưỡng độ chặt của đất nền hiện tại, khảo sát tình trạng móng cũ (mức độ nứt, lún, độ bền vật liệu) và yêu cầu chịu lực của khung kết cấu tại vị trí móng cần gia cố. Từ đó, các kỹ sư sẽ có căn cứ để thiết kế kết cấu chính xác cho phần móng bổ sung hoặc phương án gia cố phù hợp nhất.
• Tính toán tải trọng sau gia cố: Đảm bảo nền móng sau khi gia cố có khả năng nâng đỡ tốt và an toàn cho toàn bộ công trình, đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật.

Bước 2: Gia cố cột để hỗ trợ móng nhà (Nếu cần thiết)

• Trong nhiều trường hợp, đặc biệt khi nâng tầng hoặc tăng tải trọng, cần phải gia cố cả cột để truyền tải trọng xuống móng một cách hiệu quả.
• Phương pháp phổ biến: Tùy thuộc vào quy mô mở rộng và khả năng chịu tải của cột cũ, có thể sử dụng phương pháp bọc thêm thép và bê tông (áo cột) hoặc thêm cột mới. Thông thường, cột cũ sẽ được loại bỏ lớp vữa xi măng bên ngoài, làm sạch rồi tiến hành khoan để cấy thép (râu thép) và đai thép vào bên trong.
• Lựa chọn vật liệu: Kích thước và loại thép, mác bê tông được lựa chọn sẽ phù hợp với mỗi công trình, đảm bảo tính an toàn và tiết kiệm chi phí tối ưu.

Bước 3: Gia cố móng nhà

• Sau khi đã tính toán và gia cố cột (nếu cần), tiến hành gia cố móng nhà theo phương án đã được thiết kế.
• Phương pháp mở rộng tiết diện móng (phổ biến nhất): Quá trình này bao gồm việc đào hố móng rộng hơn (theo từng phân đoạn), khoan cấy các thanh thép chờ vào móng cũ để tạo sự liên kết, sau đó đổ bê tông mới để tăng kích thước và sức chịu tải của móng.
• Các phương pháp khác: Ngoài ra, trong một số trường hợp, các giải pháp như đóng cọc cừ tràm (để tăng cường độ chặt của đất nền dưới móng), hoặc sử dụng các loại cọc bê tông cốt thép khác cũng có thể được áp dụng để gia cố móng hiệu quả, tùy thuộc vào điều kiện địa chất và tải trọng yêu cầu.
• Liên kết cũ - mới: Các biện pháp mở rộng móng, khoan, cấy, đục, neo... để liên kết phần bê tông móng cũ và mới phải được thực hiện cẩn thận, lưu ý phải hạn chế tối đa việc “can thiệp” quá sâu vào phần kết cấu cũ.

Phương pháp mở rộng tiết diện móng là giải pháp gia cố phổ biến bằng cách khoan cấy thép, đổ bê tông mới để tăng sức chịu tải, kết hợp chặt chẽ giữa móng cũ và mới mà không làm tổn hại kết cấu cũ

>>> Xem thêm: Xây nhà 1 tầng nên làm móng gì bền chắc và tiết kiệm? 

Lưu ý quan trọng khi sửa chữa và gia cố móng nhà

Việc sửa chữa và gia cố móng nhà là một công việc phức tạp, đòi hỏi sự chính xác cao và tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được thực hiện đúng cách. Do đó, bạn cần lưu ý các vấn đề quan trọng sau:

1. Đánh giá và thiết kế chính xác:

• Khảo sát kỹ lưỡng: Phải kiểm tra kỹ lưỡng độ chặt của đất nền, tình trạng móng cũ, và yêu cầu chịu lực của khung kết cấu tại vị trí móng cần gia cố. Đây là bước căn cứ để thiết kế kết cấu chính xác cho phần móng bổ sung hoặc phương án gia cố.
• Có bản vẽ thiết kế: Mọi thay đổi hoặc bổ sung kết cấu móng đều phải dựa trên bản vẽ thiết kế chi tiết của kỹ sư xây dựng có kinh nghiệm.

2. Đảm bảo an toàn cho công trình lân cận:

• Phải tính toán kỹ và chắc chắn rằng việc gia cố móng không làm ảnh hưởng đến nhà bên cạnh, đặc biệt là các công trình cũ, nhà cấp 4 có kết cấu yếu. Các tác động như rung chấn, đào đất, thay đổi mực nước ngầm có thể gây lún, nứt tường hoặc thậm chí sập đổ nhà liền kề.
• Cần có biện pháp phòng ngừa và giám sát chặt chẽ, thậm chí là có biên bản cam kết với nhà hàng xóm trước khi thi công.

3. Quy trình thi công và giám sát:

• Đào đất đúng kỹ thuật: Tiến hành đào đất toàn bộ đến chân móng cũ theo từng phân đoạn, và khảo sát cẩn thận tình trạng móng cũ để có biện pháp xử lý hợp lý nhất. Tránh đào hở toàn bộ móng cùng lúc.
• Biện pháp liên kết: Các biện pháp mở rộng móng: khoan, cấy, đục, neo… để liên kết phần bê tông móng cũ và mới, lưu ý phải hạn chế tối đa việc “can thiệp” quá sâu vào phần kết cấu cũ, tránh làm suy yếu kết cấu có sẵn.
• Giám sát chặt chẽ: Việc này cần phải được thi công bởi đội ngũ có tay nghề cao, có nhiều kinh nghiệm trong việc xử lý gia cố nền móng, bởi chúng rất quan trọng và tương đối nguy hiểm. Nên có kỹ sư giám sát độc lập để đảm bảo chất lượng và an toàn.

4. Xử lý dầm móng và trụ bổ sung:

• Trong trường hợp có liên quan đến tính ổn định của dầm móng (như dầm bị võng, nứt), thì cần phải gia cố dầm kép (bọc thêm bê tông hoặc thép) và trồng trụ móng bổ sung tại vị trí momen uốn lớn để chống gãy dầm, đảm bảo khả năng chịu lực của toàn bộ hệ kết cấu.

Sửa chữa, gia cố móng nhà phức tạp, rủi ro cao. Cần lưu ý các vấn đề quan trọng

>>> Xem thêm: Chi phí làm móng nhà 3 tầng hết bao nhiêu tiền 

Giải đáp thắc mắc thường gặp khi sửa móng nhà

1. Khi nào bắt buộc phải sửa móng mà không được trì hoãn?

→ Khi xuất hiện các vết nứt chữ Z kéo dài ở chân tường hoặc móng lún lệch hẳn về một phía, bạn nên tiến hành khảo sát ngay để tránh nguy cơ sập tường.

2. Tôi muốn nâng thêm tầng thì có cần gia cố móng không?

→ Có. Việc nâng tầng làm tăng tải trọng rất lớn. Cần khảo sát địa chất, kiểm tra sức chịu tải móng cũ và từ đó chọn giải pháp gia cố phù hợp (như cọc mini, dầm gánh...).

3. Sửa móng có cần xin phép xây dựng lại không?

→ Nếu không thay đổi kết cấu mặt bằng hoặc chiều cao, nhiều địa phương không yêu cầu xin phép lại. Tuy nhiên, nếu mở rộng diện tích hoặc xây thêm tầng, bạn nên hỏi rõ UBND phường/xã.

4. Tôi sợ làm móng ảnh hưởng nhà hàng xóm. Phải làm sao?

→ Bạn nên chọn đơn vị thi công có kinh nghiệm xử lý móng cũ trong khu dân cư. Ngoài ra, cần có biên bản cam kết với hàng xóm, cùng ảnh chụp hiện trạng trước thi công để tránh tranh chấp sau này.

5. Phương pháp sửa móng nào ít rung lắc, không gây ồn ào?

→ Dùng cọc khoan nhồi mini hoặc gia cố bằng dầm gánh là 2 giải pháp tối ưu trong hẻm nhỏ, nhà san sát. Thi công nhanh, gọn, không phá kết cấu nền nhiều.

Dù bạn chọn phương pháp nào, việc sửa chữa và gia cố móng nhà là một hạng mục phức tạp, đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu rộng về kỹ thuật xây dựng và địa chất. Hãy luôn tìm đến sự tư vấn và thực hiện của các công ty xây dựng uy tín, có kinh nghiệm trong lĩnh vực gia cố nền móng. Đừng tự ý thực hiện hoặc giao phó cho những đội thợ không chuyên để tránh những hậu quả nghiêm trọng về sau.

Hy vọng, những chia sẻ trên đây đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về cách sửa móng nhà an toàn và hiệu quả, giúp bạn tự tin hơn khi muốn cải tạo tổ ấm của mình.

Nguồn: txdconstruction

*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.