1.616 lượt xemNhiều gia đình tại Việt Nam vẫn đang sinh sống trong những ngôi nhà xây dựng từ thời ông bà, cha mẹ để lại nhưng không có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu. Vậy trong trường hợp này, làm sao để xác định quyền sở hữu hợp pháp? Có thể xin cấp sổ đỏ được không? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin pháp lý cần biết và hướng dẫn cụ thể để giải quyết tình trạng nhà không có sổ.
1. Thế nào là nhà không sổ?
Nhà không sổ là những căn nhà chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở (thường gọi là “sổ đỏ” hoặc “sổ hồng”). Trong nhiều trường hợp, nhà đất thuộc diện cha ông để lại từ lâu, không làm thủ tục đăng ký quyền sở hữu hoặc không có giấy tờ đầy đủ theo quy định pháp luật hiện hành.
Nhiều ngôi nhà được xây dựng từ hàng chục năm trước nhưng chưa từng được cấp sổ đỏ chính thức
2. Vì sao nhiều nhà để lại từ đời ông bà không có sổ?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc nhà từ đời ông bà không có sổ đỏ:
- Đất ở được khai hoang hoặc tự sử dụng trước khi có quy định pháp luật về đất đai.
- Mua bán, chuyển nhượng bằng giấy tay, không công chứng, không đăng ký sang tên.
- Không làm thủ tục hợp thức hóa quyền sở hữu khi có quy định.
- Bị thất lạc hoặc chưa từng có giấy tờ sở hữu hợp pháp.
Giấy mua bán nhà bằng tay, thiếu công chứng là một trong những lý do phổ biến khiến nhà không có sổ đỏ
3. Nhà không sổ có được coi là hợp pháp không?
Theo quy định của Luật Đất đai và Luật Nhà ở hiện hành, nhà không có sổ không có nghĩa là bất hợp pháp. Tuy nhiên, để được công nhận quyền sở hữu, cần phải chứng minh quá trình sử dụng đất ổn định, lâu dài, không tranh chấp và phù hợp với quy hoạch.
Nhà không có sổ đỏ vẫn có thể được công nhận quyền sử dụng hợp pháp nếu đáp ứng các điều kiện theo quy định
4. Làm sao để xác định quyền sở hữu nhà không sổ?
Để xác lập quyền sở hữu với nhà không có sổ từ đời ông bà, người đang sử dụng cần thực hiện các bước sau:
a. Kiểm tra giấy tờ liên quan (nếu có)
Dù không có sổ đỏ, gia đình có thể còn giữ các giấy tờ cũ như:
- Giấy mua bán viết tay có chữ ký của các bên và người làm chứng.
- Giấy thu thuế nhà đất, hóa đơn nộp tiền sử dụng đất.
- Sổ đăng ký hộ khẩu hoặc xác nhận cư trú tại địa chỉ nhà đất.
b. Xin xác nhận nguồn gốc sử dụng đất
Liên hệ UBND cấp xã/phường để xin xác nhận về quá trình sử dụng đất ổn định, liên tục, không tranh chấp.
c. Làm thủ tục kê khai, đăng ký quyền sử dụng đất
Nếu đủ điều kiện, người sử dụng đất có thể nộp hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại Văn phòng đăng ký đất đai cấp huyện.
Có thể xin xác nhận sử dụng đất ổn định, không tranh chấp từ chính quyền địa phương để làm cơ sở xin cấp sổ
5. Điều kiện để được cấp sổ đỏ cho nhà không có giấy tờ
Theo Điều 100 và Điều 101 của Luật Đất đai 2013, người sử dụng đất không có giấy tờ vẫn có thể được cấp sổ đỏ nếu:
- Đang sử dụng đất ổn định từ trước ngày 1/7/2004.
- Đất không có tranh chấp.
- Được UBND cấp xã xác nhận việc sử dụng đất là đúng quy định, phù hợp với quy hoạch.
- Có hộ khẩu hoặc cư trú tại địa phương sử dụng đất.
Nếu sử dụng đất trước năm 2004, không tranh chấp và có xác nhận địa phương, người dân vẫn có thể được cấp sổ
6. Trường hợp có nhiều người thừa kế nhà không sổ
Nếu nhà không sổ được để lại từ đời ông bà, cần xác định rõ ai là người thừa kế hợp pháp. Trong trường hợp có nhiều người cùng hàng thừa kế, các bên phải thỏa thuận phân chia hoặc đồng thuận để một người đứng tên làm thủ tục xin cấp sổ. Việc lập văn bản thỏa thuận hoặc khai nhận di sản cần được công chứng theo đúng quy định pháp luật.
Các thành viên thừa kế cần thỏa thuận phân chia hoặc ủy quyền hợp pháp để làm thủ tục xin cấp sổ
7. Rủi ro khi mua bán hoặc xây dựng trên nhà đất không sổ
- Không được pháp luật bảo vệ nếu xảy ra tranh chấp.
- Khó chứng minh quyền sở hữu khi bị người khác khiếu nại.
- Không được phép xây dựng, cải tạo lớn nếu không có giấy phép.
- Không thể thế chấp vay vốn ngân hàng.
Mua bán, xây dựng trên đất không có sổ tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý, có thể dẫn đến tranh chấp và thiệt hại tài sản
8. Lưu ý khi muốn hợp thức hóa nhà đất không sổ
- Nên liên hệ chính quyền địa phương để được hướng dẫn cụ thể theo quy định hiện hành.
- Chuẩn bị hồ sơ kỹ càng, đầy đủ giấy tờ liên quan.
- Nếu thiếu giấy tờ, nên thu thập thêm bằng chứng từ hàng xóm, tổ dân phố.
- Cần có sự đồng thuận của tất cả thành viên trong gia đình nếu nhà đất do ông bà để lại.
Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, giấy tờ liên quan và tuân thủ hướng dẫn của chính quyền sẽ giúp quá trình hợp thức hóa thuận lợi hơn
Nhà không sổ từ đời ông bà vẫn có thể được xác lập quyền sở hữu nếu người sử dụng đất chứng minh được quá trình sử dụng hợp pháp, không có tranh chấp và phù hợp quy định pháp luật. Việc chủ động kê khai, hợp thức hóa sớm sẽ giúp người dân tránh được rủi ro và bảo vệ quyền lợi tài sản của mình trong tương lai.
Tổng hợp
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
