7 lượt xemTừ ngày 1/7, ứng dụng VNeID chính thức cập nhật địa chỉ mới sau sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, huyện trên toàn quốc. Việc cập nhật này được đánh giá là cần thiết để thống nhất quản lý dữ liệu dân cư. Tuy nhiên, đi cùng tiện ích là một hệ quả khó lường: nhiều người dân đã trở thành “mục tiêu béo bở” cho các đối tượng lừa đảo chỉ vì một hành động tưởng chừng vô hại - chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng xã hội.
Cẩn trọng với những gì bạn công khai - một màn hình chụp VNeID cũng có thể trở thành “tấm vé mời” cho lừa đảo gõ cửa.
>>> Xem thêm: 6 thủ đoạn lừa đảo phổ biến khi mua bán nhà, đất
Chụp màn hình VNeID đăng Facebook - tiện tay cũng có thể “mất trắng”
Ngay sau khi hệ thống cập nhật địa chỉ sau sáp nhập, nhiều người tỏ ra thích thú khi thấy phần thông tin nơi sinh, thường trú, nơi ở hiện tại… được điều chỉnh rõ ràng và chính xác. Không ít tài khoản Facebook đã chụp màn hình VNeID rồi đăng lên trang cá nhân kèm dòng trạng thái kiểu “cuối cùng cũng đổi địa chỉ mới”, “công nhận app VNeID cập nhật nhanh”.
Đáng lo ngại là nhiều người để chế độ công khai, vô tình tiết lộ đầy đủ thông tin gồm: số căn cước, số điện thoại, nơi sinh, nơi ở hiện tại - những dữ liệu mà kẻ gian chỉ cần vài giây để thu thập và đưa vào hệ thống lừa đảo.
Thông tin cá nhân khi rơi vào tay kẻ xấu có thể trở thành nguyên liệu cho hàng loạt kịch bản lừa đảo tinh vi.
>>> Xem thêm: Công khai 25 số tài khoản ngân hàng lừa đảo vay online: Người dân từng chuyển tiền cần liên hệ công an ngay
Tội phạm mạng không chỉ “xem cho vui” - chúng đang xây dựng hồ sơ từng người
Theo chuyên gia công nghệ Huỳnh Hữu Bằng, hành động tưởng chừng “khoe vui” ấy lại vô tình tiếp tay cho các đối tượng chuyên săn dữ liệu cá nhân trên mạng. Những thông tin này được tổng hợp để tạo thành hồ sơ định danh người dùng, phục vụ cho các hình thức lừa đảo ngày càng tinh vi.
Ví dụ: đối tượng giả danh công an, nhân viên ngân hàng hoặc shipper gọi điện, viện cớ “giao nhầm đơn”, “điều tra tội phạm”, “cập nhật thông tin sau sáp nhập” để dụ người dân click vào đường link giả mạo - từ đó cài mã độc, đánh cắp OTP, rút tiền hoặc chiếm quyền truy cập tài khoản mạng xã hội.
Một số người còn bị yêu cầu cung cấp thêm thông tin như số tài khoản, mã xác minh hoặc hình ảnh CMND/CCCD để “xác minh danh tính” - tất cả đều là chiêu bài đánh vào tâm lý chủ quan và thiếu cảnh giác.
Lừa đảo công nghệ ngày nay không cần đánh cắp, chỉ cần bạn... tự đưa thông tin lên mạng.
“Một lần công khai - rủi ro kéo dài”: vì sao nên tuyệt đối giữ kín thông tin cá nhân?
Thông tin như địa chỉ thường trú, nơi ở hiện tại, số căn cước công dân, số điện thoại… là những dữ liệu nhạy cảm và được bảo vệ theo quy định pháp luật. Khi đã công khai một lần trên mạng xã hội, dữ liệu đó có thể bị lưu lại vĩnh viễn, kể cả khi bạn xóa bài đăng sau đó.
Kẻ xấu chỉ cần kết hợp dữ liệu từ nhiều nguồn là đã có thể mạo danh bạn để đăng ký dịch vụ tài chính, vay nợ, giả mạo hồ sơ hoặc tiếp cận người thân với kịch bản lừa đảo tinh vi.
Chia sẻ công khai không chỉ ảnh hưởng đến bạn - mà còn tạo lỗ hổng cho cả gia đình và người thân.
>>> Xem thêm: Lừa đảo qua TikTok Shop: Nhận quà miễn phí, quét mã QR – Tài khoản bay hơi trong tích tắc
Làm gì để bảo vệ bản thân khi sử dụng VNeID và các ứng dụng quản lý công dân?
- Tuyệt đối không đăng tải ảnh chụp màn hình ứng dụng VNeID hoặc giấy tờ tùy thân lên mạng, dù chỉ để “khoe vui”.
- Không chia sẻ thông tin nhạy cảm như nơi ở, số CCCD, số điện thoại... trên các nền tảng mạng xã hội công khai.
- Nếu có sự cố về thông tin cá nhân, cần liên hệ ngay cơ quan công an nơi cư trú hoặc đường dây nóng Bộ Công an để được hỗ trợ.
- Kích hoạt tính năng bảo mật hai lớp cho các tài khoản ngân hàng, mạng xã hội để giảm nguy cơ bị chiếm quyền kiểm soát.
- Luôn xác minh đường link, cuộc gọi lạ trước khi cung cấp bất kỳ dữ liệu nào. Không click vào đường link từ người không rõ danh tính.
Bảo vệ dữ liệu cá nhân ngày nay không còn là việc nên làm, mà là việc buộc phải làm để giữ an toàn cho chính mình.
FAQs - Những câu hỏi thường gặp
1. Đăng thông tin từ VNeID lên Facebook có vi phạm gì không?
Không vi phạm pháp luật nếu là dữ liệu cá nhân của bạn, nhưng hành động này tiềm ẩn rủi ro bảo mật rất cao và không được khuyến khích.
2. Nếu lỡ đăng ảnh CCCD hoặc VNeID, nên làm gì?
Xóa bài đăng ngay, chỉnh sửa chế độ riêng tư các thông tin cá nhân, đồng thời thông báo đến ngân hàng và cơ quan công an nếu nghi ngờ có dấu hiệu bị lạm dụng.
3. Làm sao để kiểm tra xem mình có bị lộ dữ liệu không?
Có thể tra cứu các trang cảnh báo vi phạm dữ liệu hoặc sử dụng tính năng bảo mật cảnh báo đăng nhập trái phép từ các ứng dụng mạng xã hội, ngân hàng, email…
Trong thời đại số, chia sẻ vô tư có thể trở thành sơ hở chết người. Một dòng trạng thái tưởng như vô hại trên Facebook có thể mở cánh cửa cho hàng loạt rủi ro mà bạn không ngờ tới. Hãy giữ an toàn kỹ thuật số bằng việc nâng cao nhận thức và cẩn trọng trong từng hành vi trực tuyến. Vì trong thế giới mạng, “bạn là ai” - chính là những gì bạn từng công khai.
Đừng để một bức ảnh “check-in” địa chỉ mới trở thành điểm khởi đầu của một hành trình lừa đảo. Hãy bảo vệ mình trước khi quá muộn.
Nguồn: Người Lao Động
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
