22 lượt xemSự trỗi dậy mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại thị trường lao động toàn cầu và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế này. Bên cạnh những cơ hội phát triển mà AI mang lại cho doanh nghiệp, sự xuất hiện của công nghệ này cũng đặt ra không ít thách thức cho lực lượng lao động, đặc biệt là trong một số ngành nghề có tính chất công việc đặc thù.
Trong bối cảnh đó, việc nhận diện những công việc nào có thể chịu ảnh hưởng lớn từ AI là vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ chỉ ra 10 nghề nghiệp ở Việt Nam có khả năng cao sẽ bị AI thay thế hoặc thay đổi đáng kể trong những năm tới. Hãy cùng xem xét kỹ lưỡng để biết công việc của bạn có nằm trong diện này không nhé!
10 nghề ở Việt Nam có thể bị AI “thay thế” trong những năm tới
1. Nhập liệu và xử lý dữ liệu
Đây có lẽ là một trong những công việc đầu tiên mà AI và các công cụ tự động hóa có thể thay thế hoàn toàn. Các tác vụ lặp đi lặp lại như nhập liệu, kiểm tra tính nhất quán của dữ liệu, và sắp xếp thông tin có thể được thực hiện nhanh chóng và chính xác hơn bởi các thuật toán.
Top đầu ngành nghề bị AI thay thế nhanh chóng nhất hiện nay
2. Kế toán, thủ quỹ
Các phần mềm kế toán hiện đại được tích hợp AI có khả năng tự động hóa nhiều nghiệp vụ kế toán cơ bản như ghi sổ, đối chiếu số liệu và thậm chí là lập báo cáo tài chính đơn giản. Điều này có thể làm giảm nhu cầu về nhân lực cho vị trí kế toán thủ quỹ truyền thống.
Với đặc thù công việc mang tính lặp lại cao và tuân theo nhiều quy trình chuẩn mực, ngành kế toán đang đối diện với nguy cơ tự động hóa ngày càng lớn
Ngày nay, các phần mềm kế toán thông minh tiêu biểu như QuickBooks, Xero, hay nền tảng AI Watson của IBM đã có khả năng tự động hóa nhiều tác vụ kế toán phức tạp. Chúng có thể xử lý hóa đơn, ghi sổ sách, tính toán thuế và thậm chí phát hiện các sai sót trong báo cáo tài chính một cách hiệu quả, giảm thiểu sự cần thiết của sự can thiệp từ con người.
3. Công nhân sản xuất và lắp ráp
Robot và các hệ thống tự động hóa ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong các nhà máy. Chúng có thể thực hiện các công việc lặp đi lặp lại, đòi hỏi độ chính xác cao, làm việc liên tục mà không cần nghỉ ngơi, dẫn đến việc giảm nhu cầu về công nhân trong một số dây chuyền sản xuất và lắp ráp.
Trí tuệ nhân tạo AI được ứng dụng trong lĩnh vực sản xuất và lắp ráp tại các nhà máy giúp tự động hóa dây chuyền vận hành
4. Nhân viên chăm sóc khách hàng (cấp độ cơ bản)
Chatbot và trợ lý ảo được hỗ trợ bởi AI đang ngày càng thông minh hơn, có khả năng giải đáp các thắc mắc thường gặp của khách hàng, cung cấp thông tin sản phẩm và xử lý các yêu cầu đơn giản. Điều này có thể thay thế vai trò của nhân viên chăm sóc khách hàng ở cấp độ cơ bản.
Chatbots có thể giải đáp các câu hỏi thường gặp (FAQ), cung cấp thông tin sản phẩm/dịch vụ, hướng dẫn thao tác cơ bản 24/7
Các hệ thống AI còn có khả năng phân tích dữ liệu khách hàng để cá nhân hóa trải nghiệm, dự đoán nhu cầu và đưa ra các hỗ trợ chủ động. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể nâng cao hiệu quả, giảm chi phí và mang đến sự hài lòng tốt hơn cho khách hàng.
5. Dịch thuật
Các công cụ dịch thuật dựa trên AI đã có những bước tiến vượt bậc về độ chính xác và khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Mặc dù vẫn cần đến sự tinh tế của con người trong một số ngữ cảnh phức tạp nhưng đối với các bản dịch thông thường AI hoàn toàn có thể đảm nhiệm.
AI sử dụng các thuật toán phức tạp và mô hình học sâu để phân tích và tái tạo ngôn ngữ, ngày càng cải thiện độ chính xác và khả năng nắm bắt ngữ cảnh
Các công cụ dịch máy dựa trên AI như Google Translate, DeepL và nhiều nền tảng khác. Các công cụ này có khả năng dịch văn bản, giọng nói và thậm chí cả hình ảnh giữa vô số ngôn ngữ một cách nhanh chóng và tiện lợi.
6. Bác sĩ X-quang và kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh
AI đang được phát triển để phân tích hình ảnh y tế như phim chụp X-quang, CT scan, MRI, với độ chính xác ngày càng cao, thậm chí có thể phát hiện ra những dấu hiệu mà mắt thường khó nhận thấy. Trong tương lai, AI có thể hỗ trợ hoặc thậm chí thay thế một phần công việc của bác sĩ X-quang và kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh.
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra một kỷ nguyên mới trong chẩn đoán hình ảnh y tế, đặc biệt là với phim chụp X-quang
Các thuật toán AI có khả năng phân tích hình ảnh X-quang với tốc độ và độ chính xác ngày càng cao, giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường mà đôi khi mắt thường khó nhận ra. AI có thể hỗ trợ bác sĩ trong việc xác định các tổn thương nhỏ, phân loại bệnh lý và thậm chí dự đoán nguy cơ tiến triển của bệnh.
7. Lập trình viên (các tác vụ lặp đi lặp lại, cơ bản)
Mặc dù có vẻ nghịch lý nhưng một số tác vụ lập trình lặp đi lặp lại, tạo mã boilerplate hoặc kiểm tra lỗi cơ bản có thể được tự động hóa bởi AI. Các công cụ hỗ trợ lập trình dựa trên AI đang ngày càng phát triển giúp tăng năng suất và có thể giảm nhu cầu đối với các lập trình viên chỉ thực hiện các công việc mang tính lặp lại.
Thay vì bị “xóa sổ” hoàn toàn thì nghề lập trình viên đang đòi hỏi các lập trình viên cải thiện những kỹ năng mới để tận dụng sức mạnh của AI
Trong tương lai, có thể sẽ có sự thay đổi trong nhu cầu về các loại hình lập trình viên. Những người làm các công việc lập trình mang tính cơ bản có thể sẽ gặp nhiều cạnh tranh hơn. Trong khi đó, những người có khả năng làm việc cùng AI, xây dựng ứng dụng AI và xử lý các vấn đề phức tạp sẽ có nhiều cơ hội hơn.
8. Thiết kế đồ họa (tự động hóa)
AI có khả năng tự động hóa một số tác vụ lặp đi lặp lại như tạo các biến thể thiết kế, gợi ý bảng màu, hoặc thậm chí tạo ra các hình ảnh và mẫu thiết kế dựa trên mô tả văn bản. Điều này giúp các nhà thiết kế đồ họa tiết kiệm thời gian và tập trung hơn vào các khía cạnh sáng tạo, chiến lược và tương tác với khách hàng.
AI đang ngày càng có tác động đáng kể đến nghề thiết kế đồ họa
Nếu biết tận dụng công cụ này, AI có thể trở thành một trợ lý đắc lực, cung cấp các tùy chọn và gợi ý nhanh chóng, giúp đẩy nhanh quá trình thử nghiệm và hiện thực hóa các ý tưởng.
>>> Xem thêm: AI là chất xúc tác để ngành xây dựng kiến tạo tương lai bền vững
9. Chuyên viên phân tích thị trường (ở mức độ thu thập và phân tích dữ liệu cơ bản)
AI có khả năng thu thập và phân tích lượng lớn dữ liệu thị trường một cách nhanh chóng và hiệu quả. Các công cụ phân tích dựa trên AI có thể đưa ra các dự đoán và xu hướng dựa trên dữ liệu, giảm bớt nhu cầu đối với các chuyên viên phân tích thị trường chỉ tập trung vào việc thu thập và xử lý dữ liệu thô.
AI có khả năng xử lý và phân tích lượng dữ liệu khổng lồ từ nhiều nguồn khác nhau như mạng xã hội, báo cáo thị trường, dữ liệu bán hàng, và phản hồi của khách hàng một cách nhanh chóng và chính xác
10. Phân tích tài chính (các phân tích định lượng cơ bản)
AI có thể được sử dụng để phân tích dữ liệu tài chính, dự đoán xu hướng thị trường và thậm chí đưa ra các khuyến nghị đầu tư dựa trên các thuật toán phức tạp. Điều này có thể ảnh hưởng đến vai trò của các nhà phân tích tài chính tập trung vào các phân tích định lượng cơ bản.
AI có thể được sử dụng như một cố vấn tài chính ảo
Được trang bị khả năng phân tích lượng lớn dữ liệu tài chính, thị trường và thông tin cá nhân của người dùng, các AI này có thể cung cấp các lời khuyên và kế hoạch tài chính được cá nhân hóa một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Những hiểu lầm thường gặp khi nghĩ về AI và công việc
- Chỉ nhân viên cấp thấp mới bị thay thế: Sai. Ngay cả các chuyên gia (như bác sĩ chẩn đoán, lập trình viên...) cũng có thể bị AI lấn sân nếu không cập nhật kỹ năng.
- AI chỉ tác động ở ngành công nghệ: Thực tế, AI đã len lỏi vào cả nông nghiệp, y tế, truyền thông...
- Biết dùng AI là đủ an toàn: Không. Điều cốt lõi vẫn là năng lực tư duy, sáng tạo, giải quyết vấn đề – những thứ AI chưa thể thay thế hoàn toàn.
- Chỉ cần học một kỹ năng mới là đủ: Bạn cần cả tư duy học liên tục, chứ không chỉ trông chờ một chứng chỉ là “bình an”.
>>> Xem thêm: Khi nào nên chuyển việc? 5 dấu hiệu báo đã đến lúc thay đổi
Các câu hỏi liên quan tới thời đại công nghệ AI
Q1. Liệu công việc hiện tại của tôi có nguy cơ bị AI thay thế trong tương lai gần không?
-> Có khả năng, đặc biệt nếu công việc của bạn mang tính lặp đi lặp lại, xử lý dữ liệu lớn hoặc tuân theo quy trình rõ ràng.
Q2. Bây giờ tôi nên làm gì để không bị AI “vượt mặt”?
-> Tập trung phát triển các kỹ năng mềm (sáng tạo, giao tiếp, tư duy phản biện) và các kỹ năng chuyên môn mà AI khó sao chép.
Q3. Những ngành nghề nào được dự đoán là “an toàn” hơn trước sự bùng nổ của AI?
-> Các ngành đòi hỏi sự tương tác con người cao, tư duy sáng tạo phức tạp và khả năng giải quyết vấn đề độc đáo.
Q4. Liệu AI có thể thay thế hoàn toàn con người trong mọi công việc không?
-> Hiện tại thì không. AI mạnh về tác vụ cụ thể nhưng còn hạn chế về sự linh hoạt, cảm xúc và tư duy tổng quát như con người.
Q5. Tôi có nên lo lắng quá nhiều về việc bị AI thay thế không?
-> Thay vì lo lắng, hãy chủ động học hỏi và thích ứng. Đó là cách tốt nhất để bạn định hình và làm chủ tương lai sự nghiệp của chính mình.
Nhìn chung, sự phát triển của AI là một xu hướng tất yếu và sẽ tiếp tục tác động sâu sắc đến thị trường việc làm không chỉ tại Việt Nam mà còn trên toàn cầu. Vì vậy, việc nhận biết sớm những công việc có khả năng bị thay thế sẽ giúp chúng ta có sự chuẩn bị tốt hơn bằng cách tập trung phát triển các kỹ năng vượt trội của con người như sáng tạo, tư duy phản biện và khả năng giao tiếp.
Nguồn: Tri Thức & Cuộc Sống
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
