Chiều đi của cầu thang xoắn ốc
08/08/2024 11:372.081 lượt xem
Trước đây khi được học ở trường kiến trúc, mình được các thầy dạy là, cầu thang xoắn ốc nên xoay ngược chiều kim đồng hồ khi đi lên. Các thầy nói đó là theo nguyên tắc phong thủy khoa học, nhưng không giải thích rõ. Vậy cơ sở khoa học của việc quy định này là như thế nào. Chúng ta cùng phân tích.
Đầu tiên chúng ta sẽ khởi nguồn từ 2 điều cơ bản sau. Một là: chúng ta đa phần thuận tay và chân phải. Hai là: hầu hết chúng ta được quy định đi theo chiều bên phải.
Ai cũng biết theo sự tiến hóa và chọn lọc tự nhiên thì đến hôm nay, gần 90% dân số thế giới đều thuận chân hay tay phải. Và chính điều này dẫn đến những quy định thú vị về quy tắc giao thông theo dòng lịch sử như sau:
.
Ngược dòng lịch sử, trở về thời xa xưa khi ngựa là phương tiện di chuyển ưu việt trên bộ, các nền văn minh cổ đại như Hy lạp, La Mã đều chọn đi bên trái để thuận tiện cho việc chiến đấu và trao đổi thông tin trên yên ngựa. Khi đó tay trái họ cầm cương, tay phải (tay thuận) sẽ cầm vũ khí chiến đấu hoặc trao đổi thư tín. Từ đó hình thành quy định như sau: giới cai trị thường mang theo vũ khí nên sẽ đi bên trái và thứ dân không được mang vũ khí sẽ phải đi bên phải (hình minh họa). Điều này kéo dài cho đến cuộc cách mạng Pháp 1789, lật đổ chế độ quân chủ, mở ra thời kỳ khai sáng, thì mọi người mọi tầng lớp đều được quy định đi giống nhau là đi bên tay phải (theo mình suy đoán là để gây khó khăn trong việc dùng vũ khí gây sát thương cho nhau khi người này di chuyển ngược hướng với tay cầm kiếm của người kia). Sau đó cùng với sự ảnh hưởng của Napoleon trên toàn châu Âu thì phương thức di chuyển bên phải càng được phổ biến rộng rãi hơn.
.
Và không sai khi nhận định rằng, nền văn minh con người hình thành phát triển trên lưng ngựa. Có 1 câu nói khuyết danh nổi tiếng như sau: Con chó có thể được xem là người bạn tốt nhất của con người, nhưng con ngựa mới là kẻ viết nên lịch sử.
Bởi ở phía bờ bên kia đại dương là châu Mỹ những năm đầu thế kỷ 18, người Mỹ thường dùng những cỗ xe nhiều ngựa kéo khi vận chuyển hàng hóa, và các vasquero sống bằng nghề chăn bò đã tạo ra thói quen di chuyển theo lề phải (phân tích kĩ trong video clip minh họa). Sau đó làn sóng di cư từ châu Âu, mang theo thói quen lưu thông bên tay phải càng làm cho điều này phổ biến cho đến tận ngày nay. Bởi trong khoảng 240 quốc gia và vùng lãnh thổ hiện nay, thì có đến 69% chọn đi bên phải.
Như vậy trở lại với chủ đề, việc lưu thông theo cầu thang xoắn ốc gắn mật thiết với 2 vấn đề trên, đó là thuận - nghịch và lề phải - trái.
Cùng phân tích 1 hình ảnh 2 người đi theo 2 chiều khác nhau cùng trên 1 thang xoắn ốc xoay theo chiều trái (ngược chiều kim đồng hồ) theo hướng đi lên. Người đi lên ở bên thuận (tay phải), và người đi xuống ở bên nghịch (tay trái). Chúng ta nhận thấy các vấn đề sau:
1- Trái phải - thuận nghịch:
- Đa phần các nước quy định di chuyển lề phải (chiều đi lên), nên thang xoắn ốc xoay ngược chiều kim đồng hồ (xoay trái) để ưu tiên phía bậc thang mở rộng cho người di chuyển hướng lên.
- Người di chuyển hướng lên (bên phải) sẽ khó khăn hơn người đi xuống (bên trái), bước nặng hơn, nhất là khi mang vác. Nên phần bậc mở rộng (thang xoay trái) được ưu tiên cho người đi lên (phía phải).
- Theo nguyên tắc tránh nhau, thì người đi xuống (bên trái) sẽ nhường cho người đi lên (bên phải). Người đi lên cần bước nhanh qua đoạn tránh. Nên phần thang cho người đi lên (bên phải) được thiết kế sao cho ưu tiên hơn, bằng cách mở rộng mặt bậc hơn phần mặt bậc của người đi xuống (bên trái). Điều đó cũng dẫn đến kết quả là thang xoay sang trái.
- Trong cầu thang thẳng, độ dốc của người đi lên và xuống như nhau. Nhưng trong cầu thang cong, 1 bên bắt buộc sẽ dốc hơn và 1 bên sẽ thoải hơn. Và để giảm độ dốc của người đi lên (bên phải), người thiết kế sẽ uốn cong thang về bên trái, để mặt bật dành cho người đi lên lớn hơn. Cùng với chiều cao bậc không đổi sẽ dẫn đến độ dốc đi lên nhỏ hơn. Người đi lên sẽ thấy thoải mái.
Cảm giác này ngược lại nếu thang xoay về bên phải (theo chiều kim đồng hồ).
Như vậy, từ các phân tích trên, thang xoắn ốc xoay nghịch chiều kim đồng hồ khi đi lên là hợp lý theo phong thủy khoa học. Và cũng chính vì thế, đối với các công trình quân sự dạng phòng thủ như các tháp canh trong các lâu đài cổ điển, cầu thang được thiết kế ngược lại, để gây khó khăn hơn cho đối phương khi muốn tấn công. Các cầu thang này được xây dựng nhỏ hẹp, chỉ vừa đủ 1 luồng người đi, các bậc thang không đồng đều và buộc phải xoay theo chiều kim đồng hồ . Mục đích của việc này là gây khó khăn cho kẻ tấn công, đồng thời bên phòng thủ cũng có thể giáng trả các đòn phản công bằng gươm với tay thuận mà bên tấn công không thể do bị cản trở do vách cong của cầu thang theo chiều kim đồng hồ.
.
Tuy nhiên, cần nhấn mạnh là, mặc dù nguyên lý là như vậy, nhưng việc thiết kế cầu thang cong theo chiều nào, còn quan hệ mật thiết đến vị trí của cầu thang trong không gian tổng thể, và công năng nó liên kết bên trên. Người thiết kế sẽ phải cân đối các yếu tố để có giải pháp thiết kế phù hợp (phân tích trên bảng vẽ).
Đỗ Đăng KhoaTheo dõi
Bài đăng liên quan
Chuyện nhà
Xem tất cả- Văn phòng kiến trúc PP
Tư vấn, thiết kế
Quốc Minh Building - Toà nhà hiện đại giữa thành phố biển
12/09/2024 13:180 lượt thích | 1.325 lượt xem - Thicons Chuẩn Nhà Đẹp
Tư vấn, thiết kế
“Cánh Đồng Sưa Retreat” - Chốn an yên của gia đình 3 thế hệ
12/09/2024 09:000 lượt thích | 1.348 lượt xem - Phan Thảo Vy
Các loại rau dễ trồng trong thùng xốp và thu hoạch quanh năm
10/09/2024 20:000 lượt thích | 75 lượt xem - Minh Khang
Áp dụng ngay cách này trên điện thoại để duy trì liên lạc trong tình hình thiên tai
10/09/2024 14:091 lượt thích | 57 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Danh sách kiến trúc sư thiết kế nhà đẹp nổi tiếng tại Hà Nội (Cập nhật 2024)
10/09/2024 11:001 lượt thích | 96 lượt xem - Minh Tú
Những điều cần làm để bảo vệ bản thân và gia đình trước, trong và sau khi lũ lụt
10/09/2024 00:571 lượt thích | 925 lượt xem - Nguyễn An Chi
6 món đồ bếp từng rất “hot” nhưng khi dùng thì lập tức “vỡ mộng”
09/09/2024 08:000 lượt thích | 63 lượt xem - Farming Architects
Cải tạo biệt thự Trung Văn /Farming Architect
07/09/2024 20:000 lượt thích | 2.382 lượt xem - Trần Thị Hồng Trang
Lạc Concept – Đi tìm chốn bình yên giữa lòng Sài Gòn vội vã
07/09/2024 18:531 lượt thích | 2.251 lượt xem
Kho ảnh
Xem tất cảCafe 5:30 Early Morning – Đinh Tiến Đạt
Combo Home
The Weekend House / Farming Architect
Farming Architects
Ngôi nhà như tấm rèm xanh tại Quảng Ninh
HGAA - Architecture Office
Nhà cộng đồng Kỳ Thượng / HGAA
HGAA - Architecture Office
Căn hộ 90m2- nơi lưu giữ tình yêu và ước mơ của cặp vợ chồng phi công cho con gái đầu lòng
DA VÀNG studio
My Montessori Garden / HGAA
HGAA - Architecture Office
Dáng dấp mộc mạc giữa cao nguyên Bảo Lộc
139DESIGN
Gia chủ xây biệt thự 2 tầng màu trắng cuối hẻm để tìm cảm giác thư giãn, riêng tư
Phương Trang
KTS khéo léo giải quyết nhược điểm của khu đất méo
DA VÀNG studio
Nhà 28m2 trong ngõ nhỏ / Da Vàng Studio
DA VÀNG studio
Kho kiến thức
Xem tất cả- Nguyễn Thu Hằng
Hướng dẫn cách tra cứu giá xăng dầu mới nhất
12/09/2024 14:000 lượt thích | 237 lượt xem - Bảo Trần
Hướng dẫn chi tiết cách xử lý khi loa điện thoại Android bị vô nước
11/09/2024 20:000 lượt thích | 12 lượt xem - An Nguyễn
6 thói quen rửa bát có thể gây hại cho gia đình bạn
11/09/2024 14:000 lượt thích | 21 lượt xem - Rabbit Nguyen
Xem lịch cắt tóc tháng 9 năm 2024: Chọn ngày đẹp theo dương lịch và âm lịch
11/09/2024 07:000 lượt thích | 2.380 lượt xem - Nam Phạm
Cách vệ sinh rèm sáo tại nhà nhanh chóng, sạch sẽ và đơn giản
10/09/2024 18:000 lượt thích | 23 lượt xem - Bảo Trần
Cách đặt tên con theo thần số học 2024: Ý nghĩa và hướng dẫn chi tiết
10/09/2024 15:000 lượt thích | 81 lượt xem - Nam Phạm
Silent treatment là gì trong tình yêu? Dấu hiệu và cách xử lý
10/09/2024 07:000 lượt thích | 72 lượt xem - Nam Phạm
Các loại lưới ban công an toàn: Loại nào tốt và nên chọn nhất?
09/09/2024 11:000 lượt thích | 39 lượt xem
Happynest Story
Xem tất cả- Happynest
Media/ Cộng đồng
FIATO UPTOWN: Nơi kiến tạo cuộc sống đỉnh cao giữa lòng Thủ Đức
27/07/2024 15:545 lượt thích | 10.455 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Căn hộ 2 phòng ngủ FIATO UPTOWN: Thăng hạng không gian sống “chữa lành” cho gia đình trẻ thời đại 5.0
23/07/2024 15:218 lượt thích | 11.457 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Căn hộ 3 phòng ngủ FIATO UPTOWN: Nơi tận hưởng cuộc sống đỉnh cao cho gia đình doanh nhân
18/07/2024 13:375 lượt thích | 11.018 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Căn hộ 2 phòng ngủ góc FIATO UPTOWN: Thăng hạng không gian, khơi nguồn cảm hứng
12/07/2024 16:003 lượt thích | 10.943 lượt xem
Sự kiện
Xem tất cả- Happynest
Media/ Cộng đồng
Top các đơn vị thiết kế hoạt động sôi nổi và có nhiều lượt xem nhất trên website Happynest
28/08/2024 09:001 lượt thích | 2.902 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Happynest tri ân chuyên gia: Cơ hội nhận bài PR trị giá 10 triệu đồng trong Tháng 8/2024
30/07/2024 14:007 lượt thích | 16.959 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Công bố thể lệ Giải thưởng Top 10 Awards 2024
12/07/2024 12:005 lượt thích | 2.339 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Máy lọc khí thế hệ mới Sharp Purefit Mini - “Nhỏ mà có võ” khiến hội “nghiện nhà” săn đón
03/07/2024 07:009 lượt thích | 6.172 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Tặng 1 ngày ghim bài viết mục Tiêu điểm trên Happynest
17/06/2024 17:567 lượt thích | 2.236 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Lễ khai mạc triển lãm Top 10 Pavilion và Trao giải 30 thiết kế nhà ở, nội thất và công trình xanh Việt Nam nổi bật 2023
15/06/2024 10:006 lượt thích | 2.839 lượt xem
HappynestTV
Xem tất cả- Happynest
Media/ Cộng đồng
Ghé thăm Bone House: Ngôi nhà vườn 70m² lấy cảm hứng từ nghệ thuật gấp giấy Nhật Bản
10/09/2024 09:001 lượt thích | 5.141 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Tận hưởng không gian 'chill' tại căn hộ 75m² view sông Sài Gòn với thiết kế độc đáo
31/08/2024 21:001 lượt thích | 5.387 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Trải nghiệm không gian spa mô hình resort với hoài niệm Sài Gòn xưa
26/08/2024 13:001 lượt thích | 5.409 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Cùng Admin Cao Tuyết Minh ghé thăm nhà phố 68m² tại Quận 2, TP.HCM
19/08/2024 10:000 lượt thích | 2.332 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Biệt thự liền kề 250m² - Sử dụng đường tròn để kết nối không gian
09/08/2024 07:002 lượt thích | 552 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Ghé thăm TH House: Kiến trúc đồng quê hiện đại tại Ecopark
27/07/2024 12:003 lượt thích | 283 lượt xem
Review
Xem tất cả- Nam Phạm
Cập nhật 9 smart tivi giá rẻ dưới 5 triệu đáng mua nhất hiện nay
02/09/2024 07:000 lượt thích | 60 lượt xem - Nhàn Nguyễn
Top 5 máy giặt có sấy nên dùng 2024, bạn không nên bỏ lỡ
01/09/2024 18:000 lượt thích | 83 lượt xem - Nhàn Nguyễn
Chọn mua bình giữ nhiệt theo tiêu chí nào? Top 10 bình giữ nhiệt đáng mua nhất
31/08/2024 15:000 lượt thích | 46 lượt xem - An Nguyễn
Đánh giá các Top thương hiệu tivi tốt nhất năm 2024
29/08/2024 20:000 lượt thích | 74 lượt xem - Nam Phạm
Nồi chiên không dầu hãng nào tốt? Top 10 thương hiệu nồi chiên không dầu đáng mua nhất hiện nay
29/08/2024 09:000 lượt thích | 75 lượt xem
Thảo luận
Xem tất cảTại sao nhiều người sợ thứ 6 ngày 13? Thứ 6 ngày 13/9 có cần kiêng kỵ gì không?
Minh Khang13/09/2024 00:461 lượt thích | 6 lượt xemTháng 9 có ngày lễ nào? Các ngày lễ lớn trong và ngoài nước trong năm 2024 này
Nguyễn Thu Hằng12/09/2024 15:000 lượt thích | 21 lượt xemXem lịch âm dương tháng 9 năm 2024 chính xác nhất
Rabbit Nguyen12/09/2024 07:000 lượt thích | 26 lượt xemCập nhật mới nhất các tuyến đường bị ngập tại Hà Nội
Minh Khang10/09/2024 10:391 lượt thích | 1.954 lượt xemCập nhật mới nhất thời tiết ngày 10/9: Lũ vượt mức lịch sử trên sông Hồng
Bui Duc Minh10/09/2024 01:151 lượt thích | 2.451 lượt xemCập nhật tin xả lũ mới nhất tại Tuyên Quang và các tỉnh phía Bắc
Minh Khang10/09/2024 01:091 lượt thích | 135 lượt xem
Ăn - Chơi
Xem tất cả- Nhàn Nguyễn
Cùng giới trẻ Hà thành trải nghiệm tại trạm đọc báo Nhân Dân
01/09/2024 15:000 lượt thích | 50 lượt xem - Nam Phạm
50+ STT và Caption ý nghĩa, bắt trend khai giảng năm học mới 2024
31/08/2024 08:001 lượt thích | 20.059 lượt xem - Tùng Dương Nguyễn
Top địa điểm du lịch miền Bắc đẹp ngỡ ngàng cho kỳ nghỉ 2/9
27/08/2024 15:000 lượt thích | 88 lượt xem - Nam Phạm
Top 10 khu du lịch nghỉ dưỡng cho kỳ nghỉ lễ 2/9 phù hợp cho gia đình và người thân
25/08/2024 13:000 lượt thích | 2.973 lượt xem - Quân Hoàng
Chỉ còn 3 ngày cuối cùng để ghé Starbucks Hàn Thuyên trước khi quán đóng cửa vào 26/8
23/08/2024 15:101 lượt thích | 1.420 lượt xem