Chiều đi của cầu thang xoắn ốc
Cập nhật ngày 08/08/2024, lúc 18:39
2.377 lượt xem
Trước đây khi được học ở trường kiến trúc, mình được các thầy dạy là, cầu thang xoắn ốc nên xoay ngược chiều kim đồng hồ khi đi lên. Các thầy nói đó là theo nguyên tắc phong thủy khoa học, nhưng không giải thích rõ. Vậy cơ sở khoa học của việc quy định này là như thế nào. Chúng ta cùng phân tích.
Đầu tiên chúng ta sẽ khởi nguồn từ 2 điều cơ bản sau. Một là: chúng ta đa phần thuận tay và chân phải. Hai là: hầu hết chúng ta được quy định đi theo chiều bên phải.
Ai cũng biết theo sự tiến hóa và chọn lọc tự nhiên thì đến hôm nay, gần 90% dân số thế giới đều thuận chân hay tay phải. Và chính điều này dẫn đến những quy định thú vị về quy tắc giao thông theo dòng lịch sử như sau:
.
Ngược dòng lịch sử, trở về thời xa xưa khi ngựa là phương tiện di chuyển ưu việt trên bộ, các nền văn minh cổ đại như Hy lạp, La Mã đều chọn đi bên trái để thuận tiện cho việc chiến đấu và trao đổi thông tin trên yên ngựa. Khi đó tay trái họ cầm cương, tay phải (tay thuận) sẽ cầm vũ khí chiến đấu hoặc trao đổi thư tín. Từ đó hình thành quy định như sau: giới cai trị thường mang theo vũ khí nên sẽ đi bên trái và thứ dân không được mang vũ khí sẽ phải đi bên phải (hình minh họa). Điều này kéo dài cho đến cuộc cách mạng Pháp 1789, lật đổ chế độ quân chủ, mở ra thời kỳ khai sáng, thì mọi người mọi tầng lớp đều được quy định đi giống nhau là đi bên tay phải (theo mình suy đoán là để gây khó khăn trong việc dùng vũ khí gây sát thương cho nhau khi người này di chuyển ngược hướng với tay cầm kiếm của người kia). Sau đó cùng với sự ảnh hưởng của Napoleon trên toàn châu Âu thì phương thức di chuyển bên phải càng được phổ biến rộng rãi hơn.
.
Và không sai khi nhận định rằng, nền văn minh con người hình thành phát triển trên lưng ngựa. Có 1 câu nói khuyết danh nổi tiếng như sau: Con chó có thể được xem là người bạn tốt nhất của con người, nhưng con ngựa mới là kẻ viết nên lịch sử.
Bởi ở phía bờ bên kia đại dương là châu Mỹ những năm đầu thế kỷ 18, người Mỹ thường dùng những cỗ xe nhiều ngựa kéo khi vận chuyển hàng hóa, và các vasquero sống bằng nghề chăn bò đã tạo ra thói quen di chuyển theo lề phải (phân tích kĩ trong video clip minh họa). Sau đó làn sóng di cư từ châu Âu, mang theo thói quen lưu thông bên tay phải càng làm cho điều này phổ biến cho đến tận ngày nay. Bởi trong khoảng 240 quốc gia và vùng lãnh thổ hiện nay, thì có đến 69% chọn đi bên phải.
Như vậy trở lại với chủ đề, việc lưu thông theo cầu thang xoắn ốc gắn mật thiết với 2 vấn đề trên, đó là thuận - nghịch và lề phải - trái.
Cùng phân tích 1 hình ảnh 2 người đi theo 2 chiều khác nhau cùng trên 1 thang xoắn ốc xoay theo chiều trái (ngược chiều kim đồng hồ) theo hướng đi lên. Người đi lên ở bên thuận (tay phải), và người đi xuống ở bên nghịch (tay trái). Chúng ta nhận thấy các vấn đề sau:
1- Trái phải - thuận nghịch:
- Đa phần các nước quy định di chuyển lề phải (chiều đi lên), nên thang xoắn ốc xoay ngược chiều kim đồng hồ (xoay trái) để ưu tiên phía bậc thang mở rộng cho người di chuyển hướng lên.
- Người di chuyển hướng lên (bên phải) sẽ khó khăn hơn người đi xuống (bên trái), bước nặng hơn, nhất là khi mang vác. Nên phần bậc mở rộng (thang xoay trái) được ưu tiên cho người đi lên (phía phải).
- Theo nguyên tắc tránh nhau, thì người đi xuống (bên trái) sẽ nhường cho người đi lên (bên phải). Người đi lên cần bước nhanh qua đoạn tránh. Nên phần thang cho người đi lên (bên phải) được thiết kế sao cho ưu tiên hơn, bằng cách mở rộng mặt bậc hơn phần mặt bậc của người đi xuống (bên trái). Điều đó cũng dẫn đến kết quả là thang xoay sang trái.
- Trong cầu thang thẳng, độ dốc của người đi lên và xuống như nhau. Nhưng trong cầu thang cong, 1 bên bắt buộc sẽ dốc hơn và 1 bên sẽ thoải hơn. Và để giảm độ dốc của người đi lên (bên phải), người thiết kế sẽ uốn cong thang về bên trái, để mặt bật dành cho người đi lên lớn hơn. Cùng với chiều cao bậc không đổi sẽ dẫn đến độ dốc đi lên nhỏ hơn. Người đi lên sẽ thấy thoải mái.
Cảm giác này ngược lại nếu thang xoay về bên phải (theo chiều kim đồng hồ).
Như vậy, từ các phân tích trên, thang xoắn ốc xoay nghịch chiều kim đồng hồ khi đi lên là hợp lý theo phong thủy khoa học. Và cũng chính vì thế, đối với các công trình quân sự dạng phòng thủ như các tháp canh trong các lâu đài cổ điển, cầu thang được thiết kế ngược lại, để gây khó khăn hơn cho đối phương khi muốn tấn công. Các cầu thang này được xây dựng nhỏ hẹp, chỉ vừa đủ 1 luồng người đi, các bậc thang không đồng đều và buộc phải xoay theo chiều kim đồng hồ . Mục đích của việc này là gây khó khăn cho kẻ tấn công, đồng thời bên phòng thủ cũng có thể giáng trả các đòn phản công bằng gươm với tay thuận mà bên tấn công không thể do bị cản trở do vách cong của cầu thang theo chiều kim đồng hồ.
.
Tuy nhiên, cần nhấn mạnh là, mặc dù nguyên lý là như vậy, nhưng việc thiết kế cầu thang cong theo chiều nào, còn quan hệ mật thiết đến vị trí của cầu thang trong không gian tổng thể, và công năng nó liên kết bên trên. Người thiết kế sẽ phải cân đối các yếu tố để có giải pháp thiết kế phù hợp (phân tích trên bảng vẽ).
Đỗ Đăng KhoaTheo dõi
Bài đăng liên quan
Chuyện nhà
Xem tất cả- 139DESIGN
Tư vấn, thiết kế - Nhà sản xuất
Căn hộ nhỏ vẫn chuộng được vẻ đẹp Indochine
14/05/2025, lúc 10:569 lượt thích | 2.200 lượt xem - TrangMinh
Nhà 2 tầng đẹp mắt với khoảng hở tinh tế, ánh sáng tự nhiên tràn ngập
14/05/2025, lúc 10:009 lượt thích | 3.575 lượt xem - NGHIA-ARCHITECT
Tư vấn, thiết kế
Maison TL: Biệt thự song lập cho gia đình 3 thế hệ với ánh sáng tự nhiên tràn ngập
14/05/2025, lúc 10:009 lượt thích | 4.627 lượt xem - THANH VIET INTERIOR
Tư vấn, thiết kế - Nhà sản xuất
Sự thanh lịch trong phòng khách Traditional dự án Biệt Thự L'amore Villa của Thanh Viet Interior
14/05/2025, lúc 10:008 lượt thích | 2.654 lượt xem - THANH VIET INTERIOR
Tư vấn, thiết kế - Nhà sản xuất
Căn bếp Traditional trong dự án Biệt Thự Éternel Villa
14/05/2025, lúc 10:009 lượt thích | 3.591 lượt xem - AN NAM Design and Build
Tư vấn, thiết kế - Nhà thầu
KHANG Villa - Nơi hạnh phúc được kể bằng năm năm tháng tháng...
13/05/2025, lúc 10:2411 lượt thích | 6.612 lượt xem - TAA Design
Tư vấn, thiết kế
Nhà Hóc Môn: Kiến trúc nhà 1 tầng kết nối ba thế hệ dưới mái dốc ngập tràn thiên nhiên
13/05/2025, lúc 10:0011 lượt thích | 6.984 lượt xem - NGHIA-ARCHITECT
Tư vấn, thiết kế
Maison K: Nhà vườn treo đô thị chống nắng nóng tại Quy Nhơn
13/05/2025, lúc 10:0014 lượt thích | 7.801 lượt xem - THANH VIET INTERIOR
Tư vấn, thiết kế - Nhà sản xuất
Lột xác căn bếp dự án chung cư cũ The Manor Mễ Trì
13/05/2025, lúc 10:0014 lượt thích | 5.252 lượt xem - THANH VIET INTERIOR
Tư vấn, thiết kế - Nhà sản xuất
Thiết kế kiến trúc Biệt thự Jules Villa 400m2 tại thành phố Hạ Long
12/05/2025, lúc 10:212 lượt thích | 6.541 lượt xem - Prestige
Tư vấn, thiết kế - KTS/Thiết kế
Y’s House: Tổ Ấm Đẳng Cấp Từ Hai Căn Hộ Đập Thông
12/05/2025, lúc 10:1613 lượt thích | 6.411 lượt xem - TAA Design
Tư vấn, thiết kế
Nhà hộp rỗng: Giải pháp tối ưu không gian sống trong ngôi nhà 4 tầng tại đô thị đông đúc
12/05/2025, lúc 10:008 lượt thích | 5.578 lượt xem - NGHIA-ARCHITECT
Tư vấn, thiết kế
Maison A: Ngôi nhà nông thôn hiện đại từ gạch Bát Tràng và ký ức tuổi thơ
12/05/2025, lúc 10:0014 lượt thích | 7.183 lượt xem - TrangMinh
Vợ chồng trẻ trẻ Bình Định xây nhà 2 tầng phong cách Sabi Wabi với chi phí dưới 2 tỷ
10/05/2025, lúc 10:0013 lượt thích | 7.495 lượt xem - Nam Phạm
5 mẫu nhà gạch không trát đẹp, mộc mạc và tiết kiệm chi phí cho gia chủ yêu thiên nhiên
10/05/2025, lúc 10:0013 lượt thích | 8.611 lượt xem - atelier 12
Tư vấn, thiết kế - Nhà thầu
Căn hộ 2606: Không gian sống mở chan hòa ánh sáng giữa lòng Hà Nội
09/05/2025, lúc 10:0016 lượt thích | 10.186 lượt xem
Kho ảnh
Xem tất cảKhông theo khuôn mẫu, nhà 1 tầng được “xây” từ chính cách gia chủ sống mỗi ngày
Hoàng Linh
Nhà vườn 1 tầng “thở” cùng thiên nhiên nhờ thiết kế đón gió hai hướng
Quân Hoàng
Nhà cabin mộc mạc giữa thiên nhiên, nơi trẻ em vừa học, vừa chơi, vừa trưởng thành
Phương Trang
Cải tạo nhà phố cũ thành không gian yoga, nghỉ ngơi và kết nối với thiên nhiên
Phương Trang
Thiết kế nhà vườn đẹp tiện nghi, giảm đến 79% tác động đến môi trường
Hoàng Linh
Kín đáo bên ngoài, rộng mở bên trong: Nhà 2 tầng dành cho những tâm hồn yêu tĩnh lặng
Quân Hoàng
Biệt thự đón nắng, đón gió, sống chậm và đầy chất thơ
Bùi Minh Trang
Giữa rừng cây và đá sỏi, Yuka House kể câu chuyện về một cuộc sống giản dị mà đủ đầy
Quân Hoàng
Nhà 1 tầng có chi tiết vòm cung khiến ai đi ngang cũng phải dừng lại
Nhàn Nguyễn
Hành trình cải tạo nhà phong cách Địa Trung Hải từ cửa hàng đồ thể thao cũ
Mai Thanh Ngọc
Chốn đi về bình yên, giản dị của cặp vợ chồng trẻ: Tối ưu công năng, hài hòa với thiên nhiên
Phương Ngân
Có gì bên trong khu nghỉ dưỡng lấy cảm hứng từ dãy núi hùng vĩ nhất Chiang Dao?
Quân Hoàng
Trốn khỏi phố thị, chạm vào sự tĩnh lặng tại biệt thự hồ bơi giữa lòng Khao Yai
Phương Trang
Ngôi nhà ở vùng quê vừa hiện đại vừa “biết thở”: Ban công đón gió, bên trong ngập tràn ánh sáng và ký ức
Ngân Anh
Cải tạo nhà phố 30 năm tuổi thành tổ ấm ba thế hệ: Sân vườn là trái tim kết nối mẹ và con gái
Bùi Minh Trang
Nhà 2 tầng ẩn mình sau hàng rào đen, mở ra thế giới yên bình giữa thiên nhiên
TrangMinh
Kho kiến thức
Xem tất cả- An Nguyễn
Tham khảo mẫu cửa sổ bếp vừa đẹp vừa giúp gian bếp luôn thoáng
14/05/2025, lúc 10:009 lượt thích | 2.505 lượt xem - Nguyễn An Chi
Nệm Futon là gì? Nguồn gốc và cấu tạo chi tiết của nệm Futon Nhật Bản
13/05/2025, lúc 07:0015 lượt thích | 4.170 lượt xem - Phan Thảo Vy
Divan là gì? Cách chọn giường divan đẹp – bền – tối ưu cho phòng ngủ hiện đại
12/05/2025, lúc 10:0018 lượt thích | 4.321 lượt xem - Bảo Trần
Cây phong thủy đặt cầu thang hợp mệnh Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ để hút tài lộc
11/05/2025, lúc 10:0015 lượt thích | 5.106 lượt xem - An Nguyễn
Cách vệ sinh cửa nhôm sạch bóng, không trầy xước
11/05/2025, lúc 10:0017 lượt thích | 4.476 lượt xem - An Nguyễn
Nội thất nhựa có tốt không? Lý do nhiều gia đình lựa chọn
11/05/2025, lúc 10:0014 lượt thích | 4.000 lượt xem - An Nguyễn
Nên chọn cửa gỗ hay cửa nhôm? So sánh chi tiết cho bạn
11/05/2025, lúc 07:0013 lượt thích | 4.364 lượt xem - Phan Thảo Vy
Passive House là gì? Giải pháp xây nhà tiết kiệm 90% điện năng mỗi năm
10/05/2025, lúc 10:0013 lượt thích | 3.774 lượt xem - Nguyên Trần
Cửa nhôm bị kêu phải làm sao? Nguyên nhân và cách xử lý
09/05/2025, lúc 10:0015 lượt thích | 6.465 lượt xem - Bảo Trần
Tại sao phòng thờ sáng là điều tối kỵ? 10 nhà thì 9 nhà đang làm sai mà không biết
09/05/2025, lúc 10:0012 lượt thích | 3.942 lượt xem
Đời sống
Xem tất cả- Nguyên Trần
Tiết lập hạ nên làm gì để cơ thể khỏe và tinh thần thoải mái?
14/05/2025, lúc 10:003 lượt thích | 2.023 lượt xem - An Nguyễn
Mơ thấy hổ rượt đuổi là điềm gì? Hên hay xui?
14/05/2025, lúc 07:002 lượt thích | 1.815 lượt xem - Nhàn Nguyễn
Sau Rằm tháng 4 Âm lịch: Thời điểm vàng giúp 3 con giáp phát tài nhanh chóng
14/05/2025, lúc 07:003 lượt thích | 1.467 lượt xem - Nguyên Trần
Ngày tốt mua ví tháng 5/2025 để tiền vào như nước
13/05/2025, lúc 21:110 lượt thích | 9 lượt xem - Như Ý
Khỏe người, đẹp da chỉ nhờ thói quen uống nước mật ong ấm mỗi sáng
13/05/2025, lúc 07:0010 lượt thích | 900 lượt xem - Nguyễn Quỳnh Hương
Top phim hoạt hình huyền thoại gắn liền với tuổi thơ của thế hệ 8x - 9x
12/05/2025, lúc 07:0010 lượt thích | 1.144 lượt xem
Xu hướng
Xem tất cả- Phan Thảo Vy
Phong cách chăn ga gối nào đang hot? Cập nhật xu hướng mới nhất 2025
13/05/2025, lúc 10:0011 lượt thích | 3.103 lượt xem - Nam Phạm
Tích hợp không gian vận động vào nhà ở và nơi làm việc: Xu hướng sống khỏe 2025 và các ví dụ thực tế
12/05/2025, lúc 11:2912 lượt thích | 7.763 lượt xem - Nguyễn Thu Hằng
Trường phái Brick Expressionism: Biểu tượng nghệ thuật kiến trúc từ gạch và tinh thần thủ công
02/04/2025, lúc 15:0013 lượt thích | 5.225 lượt xem - Nhàn Nguyễn
Tòa nhà có thể tự tạo điện: Công nghệ pin mặt trời siêu mỏng Perovskite mở ra kỷ nguyên mới!
29/03/2025, lúc 10:0011 lượt thích | 3.670 lượt xem - Nam Phạm
AI là chất xúc tác để ngành xây dựng kiến tạo tương lai bền vững
28/03/2025, lúc 10:0012 lượt thích | 3.823 lượt xem - Hoàng Linh
Từ bản thiết kế đến hiện thực chỉ trong vài ngày: Công nghệ in 3D đang thay đổi kiến trúc như thế nào?
27/03/2025, lúc 15:0012 lượt thích | 3.335 lượt xem
Happynest Story
Xem tất cả- Happynest
Media/ Cộng đồng
Tinh hoa Đông Dương đương đại trong căn hộ cao cấp: Cuộc hội ngộ giữa kiến trúc và công nghệ
23/01/2025, lúc 18:3520 lượt thích | 21.065 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Hơi thở thiên nhiên hòa quyện với phong cách sống hiện đại trong biệt thự 3 tầng ở Nha Trang
21/01/2025, lúc 22:1820 lượt thích | 22.304 lượt xem
Sự kiện
Xem tất cả- Happynest
Media/ Cộng đồng
Lễ trao giải Top 10 Awards 2024 và Khai mạc triển lãm Top 10 Pavilion
25/04/2025, lúc 10:0013 lượt thích | 5.123 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Chiến lược nào giúp kiến trúc sư xây dựng được thương hiệu cá nhân nhanh và bền nhất?
14/04/2025, lúc 16:4913 lượt thích | 29.426 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Công bố kết quả Giải thưởng Top 10 Awards 2024
22/03/2025, lúc 10:0011 lượt thích | 4.091 lượt xem
HappynestTV
Xem tất cả- Happynest
Media/ Cộng đồng
Hành trình tái sinh biệt thự Bắc An Khánh: Từ nhà phố đến không gian nghỉ dưỡng
19/03/2025, lúc 10:0014 lượt thích | 4.965 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
Ghé thăm HA Garden: Ngôi nhà 5 mái ngói hòa mình vào thiên nhiên, chốn an yên tuổi xế chiều
06/03/2025, lúc 07:0013 lượt thích | 3.056 lượt xem - Happynest
Media/ Cộng đồng
T.H.O Villa: Kiến trúc hướng nội mang đến không gian sống an lành
28/02/2025, lúc 03:0015 lượt thích | 3.614 lượt xem
Review
Xem tất cả- Phương Trang
Nệm cao su non là gì? Có nên mua nệm cao su non thay vì cao su thiên nhiên?
11/05/2025, lúc 07:0011 lượt thích | 4.393 lượt xem - Hoàng Linh
Mới mua nệm lần đầu? Nệm cao su non có thể là điểm khởi đầu dễ chịu!
04/05/2025, lúc 10:0014 lượt thích | 2.744 lượt xem - Cẩm Vân
Review: Mẹo chọn điều hòa phù hợp để mát mẻ cho bé, thoải mái cho ông bà
24/04/2025, lúc 10:0015 lượt thích | 2.705 lượt xem
Thảo luận
Xem tất cảỐp gạch mosaic cho toàn bộ tường nhà: Độc lạ hay sai lầm thiết kế?
Như Ý
06/05/2025, lúc 10:0012 lượt thích | 4.489 lượt xemHàng xóm lắp camera trước cửa nhà tôi: Tôi có quyền tháo xuống không?
Hoàng Linh
21/04/2025, lúc 10:0013 lượt thích | 4.833 lượt xemCó nên vay tiền “lướt sóng” đất theo tin đồn sáp nhập tỉnh?
Minh Tú
16/04/2025, lúc 10:0012 lượt thích | 3.962 lượt xem
Ăn - Chơi
Xem tất cả- Như Ý
Bỏ túi ngay những ứng dụng “thần thánh” này để yên tâm du lịch Thái Lan tự túc!
26/04/2025, lúc 01:0112 lượt thích | 3.463 lượt xem - Nguyễn Quỳnh Hương
Đừng bỏ lỡ những “điểm vàng” rực rỡ màu cờ Tổ quốc trong dịp lễ 30/4 này!
26/04/2025, lúc 00:5712 lượt thích | 3.174 lượt xem - Cẩm Vân
Top quán cafe check-in cực chill dịp 30/4 không nên bỏ lỡ
24/04/2025, lúc 21:4611 lượt thích | 3.220 lượt xem