2.635 lượt xemKhe nhiệt (hay khe co giãn) là một trong những chi tiết kỹ thuật quan trọng bậc nhất trong xây dựng hiện đại. Từ công trình nhà cao tầng, cầu đường đến vỉa hè, khe nhiệt đều đóng vai trò duy trì sự bền vững, hạn chế nứt gãy và kéo dài tuổi thọ dự án.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ khe nhiệt là gì, các loại phổ biến và những lưu ý khi thiết kế – thi công.
Khe nhiệt trong xây dựng là gì?
Khe nhiệt, còn được gọi là khe co giãn, là khoảng hở kỹ thuật được tạo ra trong kết cấu để hấp thụ sự giãn nở và co rút của vật liệu dưới tác động của nhiệt độ, gió hoặc địa chấn. Đây là giải pháp bắt buộc nhằm tránh tình trạng rạn nứt, biến dạng trong quá trình công trình vận hành.
Trong xây dựng tòa nhà, khe co giãn thường xuất hiện tại các điểm nối khung, mặt tường, sàn bê tông, đường ống. Cơ chế hoạt động dựa trên nguyên lý giãn nở nhiệt: khi nhiệt độ tăng, vật liệu nở ra; khi nhiệt độ giảm, chúng co lại. Nếu không có khe nhiệt, sự chênh lệch này sẽ gây áp lực mạnh, dễ dẫn đến hư hại.
Hiểu một cách đơn giản, khe nhiệt chính là “vùng đệm” giúp công trình duy trì trạng thái ổn định trước những thay đổi bất ngờ từ môi trường
Các loại khe nhiệt thường dùng trong công trình
Tùy mục đích và quy mô, khe nhiệt được thiết kế với nhiều dạng khác nhau. Một số loại phổ biến nhất bao gồm:
- Khe nhiệt dạng răng lược: Có khả năng chịu lệch đến 240mm, thường dùng trong các công trình dân dụng và công nghiệp. Ưu điểm là lắp đặt nhanh, thay thế dễ dàng, tuổi thọ cao và vận hành êm.
- Khe nhiệt ray trượt: Hoạt động tương tự dạng răng lược nhưng có khả năng chuyển vị lớn hơn (160 – 640mm), phù hợp cho cầu đường và công trình có tải trọng động mạnh.
- Khe nhiệt cao su cốt thép: Chịu chuyển vị nhỏ (<100mm), thường ứng dụng tại vị trí có độ lún cao. Tuy độ bền kém nhưng giá thành hợp lý.
- Khe nhiệt kim loại: Được chế tạo từ hợp kim nhôm kết hợp thép, có khả năng chống bụi bẩn, rác thải, đặc biệt phù hợp cho các tầng cao.
- Khe nhiệt bê tông: Thường dùng cho cầu đường không phủ nhựa, có độ co giãn thấp (<40mm) nhưng tiết kiệm chi phí gia công.
Mỗi loại khe nhiệt mang đặc trưng riêng, tùy thuộc vào mục tiêu thiết kế và điều kiện thi công mà kỹ sư lựa chọn giải pháp phù hợp.
Vai trò và công dụng của khe nhiệt trong xây dựng
Khe nhiệt không chỉ đơn thuần là khoảng hở trong kết cấu, mà là giải pháp kỹ thuật tối ưu để bảo vệ công trình:
- Giảm thiểu nứt gãy, biến dạng do giãn nở nhiệt.
- Hấp thụ lực rung động từ gió, động đất, tải trọng bên ngoài.
- Giữ cho các mối nối ổn định, nâng cao tuổi thọ và độ an toàn công trình.
- Đảm bảo tính thẩm mỹ, hạn chế hư hỏng bề mặt.
Tóm lại, khe nhiệt chính là “lá chắn vô hình” giúp công trình tồn tại bền vững trước tác động tự nhiên và thời gian
Nguyên nhân khiến khe nhiệt bị hỏng và cách xử lý
Trong thực tế, không ít công trình gặp sự cố liên quan đến khe nhiệt. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Ăn mòn theo thời gian: Nếu không được che chắn và bảo dưỡng định kỳ, khe nhiệt dễ xuống cấp nhanh.
- Thiết kế – lắp đặt sai kỹ thuật: Kích thước, vị trí, vật liệu không chuẩn xác dẫn đến khe hoạt động kém hiệu quả.
- Chất lượng vật liệu kém: Dễ hỏng hóc khi chịu lực hoặc tác động môi trường.
- Ngoại lực tác động mạnh: Áp suất tự nhiên, rung chấn hoặc tải trọng bất thường.
Để xử lý, kỹ sư cần:
- Kiểm tra định kỳ và bảo dưỡng khe nhiệt.
- Sử dụng vật liệu đạt chuẩn, đúng yêu cầu thiết kế.
- Che chắn và chống thấm tại vị trí khe nhiệt.
- Tính toán chi tiết bản vẽ, dự trù biến động nhiệt độ môi trường trước khi thi công.
Việc chú trọng đúng kỹ thuật ngay từ đầu sẽ giúp hạn chế tối đa rủi ro, tiết kiệm chi phí sửa chữa về sau
Câu hỏi thường gặp về khe nhiệt trong xây dựng
1. Khe nhiệt và khe lún có giống nhau không?
Không. Khe nhiệt (khe co giãn) được tạo ra để xử lý biến dạng do thay đổi nhiệt độ, gió hoặc rung chấn. Trong khi đó, khe lún được thiết kế nhằm giảm tác động khi nền móng công trình bị lún không đều. Hai loại khe này khác nhau về chức năng và vị trí sử dụng, tuy nhiên có thể cùng tồn tại trong một công trình.
2. Khe nhiệt trong nhà ở dân dụng có cần thiết không?
Với các công trình nhà ở nhỏ, khe nhiệt không phải lúc nào cũng bắt buộc. Tuy nhiên, trong các dự án nhà cao tầng, biệt thự lớn hoặc khu chung cư, khe nhiệt rất quan trọng để tránh nứt sàn, tường và bảo vệ an toàn kết cấu.
3. Khoảng cách khe nhiệt trong xây dựng thường là bao nhiêu?
Khoảng cách khe nhiệt phụ thuộc vào vật liệu, quy mô và thiết kế công trình. Thông thường:
- Nhà cao tầng: khoảng 30 – 45m nên bố trí một khe nhiệt.
- Cầu đường: khoảng 40 – 60m bố trí một khe nhiệt.
Quy chuẩn này có thể thay đổi tùy điều kiện thời tiết và tải trọng thiết kế.
4. Khi nào cần bảo dưỡng hoặc thay thế khe nhiệt?
Khe nhiệt cần được kiểm tra định kỳ 6 – 12 tháng/lần. Nếu phát hiện có dấu hiệu nứt, bong, kẹt hoặc thấm nước, cần bảo dưỡng ngay. Khi khe nhiệt mất khả năng co giãn hoặc biến dạng nghiêm trọng, phải thay thế để tránh ảnh hưởng đến toàn bộ công trình.
5. Khe nhiệt bị hỏng có ảnh hưởng nhiều đến công trình không?
Có. Nếu khe nhiệt mất tác dụng, kết cấu sẽ không còn khả năng hấp thụ sự giãn nở nhiệt, dẫn đến rạn nứt, biến dạng hoặc thậm chí sụt lún cục bộ. Đây là nguyên nhân gây xuống cấp nhanh chóng và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.
Khe nhiệt trong xây dựng là giải pháp co giãn quan trọng giúp công trình tránh nứt vỡ do giãn nở nhiệt, đặc biệt cần thiết ở nhà cao tầng, cầu đường và phải được bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo an toàn kết cấu
>>> Xem thêm: Khe co giãn là gì? Tại sao cần phải chống thấm khe co giãn và chống thấm như thế nào?
Khe nhiệt trong xây dựng tuy là chi tiết nhỏ nhưng lại có vai trò lớn trong việc đảm bảo chất lượng và tuổi thọ công trình. Việc lựa chọn loại khe phù hợp, thi công chính xác và bảo dưỡng thường xuyên sẽ giúp hạn chế hỏng hóc, nâng cao độ an toàn và tiết kiệm chi phí.
Nếu bạn đang chuẩn bị xây dựng công trình dân dụng hay cầu đường, đừng bỏ qua bước thiết kế khe nhiệt chuẩn kỹ thuật. Đây là yếu tố quyết định để công trình của bạn bền vững với thời gian.
Nguồn: hbcg
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
