8 lượt xemChạy bộ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nếu bạn chọn sai cự ly, sai thời điểm hoặc chủ quan với sức khỏe bản thân, hậu quả có thể là những cái giá rất đắt – thậm chí là tính mạng. Bài viết này chỉ ra 5 rủi ro lớn nhất của chạy dài và cách phòng tránh dành cho người mới bắt đầu hoặc đang theo đuổi phong trào chạy bộ.
Không phải ai cũng phù hợp với cự ly dài
Theo ThS.BS Đoàn Dư Mạnh – thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam, việc đăng ký cự ly dài như 21km hay 42km là một lựa chọn nên được cân nhắc kỹ. Nhiều người vì hứng thú nhất thời hoặc muốn "chinh phục bản thân" mà bỏ qua quá trình chuẩn bị nền tảng thể lực bài bản. Đây chính là nguyên nhân khiến tỷ lệ người nhập viện vì kiệt sức, tụt huyết áp, trụy tim trong các giải chạy ngày càng tăng.
Hầu hết các vận động viên chuyên nghiệp đều trải qua hàng tháng, thậm chí hàng năm luyện tập trước khi chạy cự ly dài. Với người bình thường, nếu không đủ sức bền và hiểu rõ giới hạn cơ thể, việc ép bản thân chạy quá sức chỉ để hoàn thành cự ly là cực kỳ nguy hiểm.
Chạy dài không sai, nhưng phải đúng người, đúng thời điểm và đúng mức độ thể lực.
>>> Xem thêm: Đi bộ hay chạy bộ thì tốt hơn? So sánh chi tiết và lựa chọn lý tưởng
Cảnh báo khung giờ chạy nguy hiểm: đừng đánh cược lúc cơ thể chưa tỉnh
Các giải chạy thường bắt đầu từ rất sớm – nhiều khi là 4h hoặc 5h sáng. Đây là khung giờ cơ thể vẫn trong trạng thái "nửa ngủ nửa thức" theo đồng hồ sinh học. Huyết áp còn thấp, máu cô đặc và tim chưa đạt được nhịp hoạt động ổn định. Nếu khởi động không kỹ và vận động mạnh ngay lập tức, nguy cơ đột quỵ, rối loạn tuần hoàn hoặc thậm chí tử vong là hoàn toàn có thật.
Bên cạnh đó, điều kiện thời tiết rạng sáng thường lạnh, tầm nhìn kém do trời chưa sáng rõ. Những yếu tố này làm tăng rủi ro chấn thương do trượt ngã, chuột rút hoặc thậm chí va chạm trên đường chạy.
Rạng sáng là thời điểm nguy hiểm nhất để chạy bộ, đặc biệt là với người chưa đủ kinh nghiệm.
Mất nước và sốc nhiệt: những “kẻ giấu mặt” gây hại trong mỗi bước chạy
Nhiều người chỉ mang theo nước lọc khi chạy, trong khi mồ hôi tiết ra liên tục khiến cơ thể mất điện giải, đặc biệt là natri – yếu tố giúp duy trì cân bằng dịch và chức năng thần kinh. Thiếu natri dẫn đến chuột rút, mệt mỏi, thậm chí co giật và đột quỵ.
Đáng nói hơn, sốc nhiệt không chỉ xảy ra dưới nắng gay gắt. Ngay cả khi trời mát, nếu chạy cường độ cao trong thời gian dài, cơ thể vẫn sinh nhiệt nội tại mạnh. Đây là nguyên nhân gây suy thận cấp, tổn thương não, tim và có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Sốc nhiệt và mất điện giải âm thầm phá hủy cơ thể, dù bạn có thể chưa thấy dấu hiệu ngay lập tức.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn giảm cân bằng máy chạy bộ đúng cách, hiệu quả
Làm sao để các giải chạy phong trào an toàn hơn?
Chạy bộ là phong trào tích cực và lành mạnh, nhưng muốn duy trì lâu dài, mỗi người tham gia cần tự trang bị kiến thức và trách nhiệm với chính bản thân. Theo khuyến nghị của BS Mạnh, hãy bắt đầu bằng những bước cơ bản:
- Khám sức khỏe tổng quát trước khi tham gia giải chạy, đặc biệt nếu bạn có bệnh nền.
- Đừng chọn cự ly chỉ vì thấy người khác làm được – hãy bắt đầu từ ngắn đến dài theo sức mình.
- Lên lịch tập luyện đều đặn ít nhất vài tuần trước giải để làm quen cường độ.
- Không chạy khi trời quá tối hoặc quá sớm, đặc biệt là khi cơ thể chưa hoàn toàn tỉnh táo.
- Uống nước đầy đủ và bổ sung điện giải đúng cách, tránh chủ quan.
- Ngừng ngay khi cảm thấy chóng mặt, buồn nôn, đau đầu hoặc bất thường.
Không có giải chạy nào xứng đáng với cái giá phải trả là sức khỏe – hay tính mạng.
>>> Xem thêm: Máy chạy bộ hãng nào tốt? Top 9 thương hiệu máy chạy bộ nổi tiếng nhất
Câu hỏi thường gặp về chạy bộ đường dài
Tôi mới bắt đầu có nên chạy 21km không?
→ Không. Nên khởi đầu với 3–5km, tăng dần mỗi tuần, không vượt quá sức chịu đựng.
Nên uống nước gì khi chạy?
→ Nên dùng nước điện giải hoặc nước dừa pha muối. Tránh chỉ dùng nước lọc khi chạy dài.
Thời điểm nào nên chạy bộ?
→ Sáng muộn (6h–7h) hoặc chiều mát (17h–18h), tránh sáng sớm khi chưa tỉnh táo hoặc giữa trưa nắng.
Câu chuyện buồn từ giải chạy Huế không chỉ là một trường hợp cá biệt. Đó là bài học đắt giá cho tất cả những ai đang bước vào hành trình chạy bộ – dù là lần đầu hay đã chạy nhiều năm. Chạy có thể giúp bạn rèn luyện ý chí, vượt qua giới hạn, nhưng chỉ khi bạn biết rõ mình đang làm gì và vì sao. Nếu bạn cũng từng trải qua những tình huống khó quên khi chạy bộ, hãy chia sẻ kinh nghiệm với cộng đồng Happynest để mọi người cùng học hỏi và chạy an toàn hơn.
Nguồn: Dân trí
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
