Maiji Mountain Visitor Center – Khi kiến trúc chọn cách im lặng giữa miền di sản ngàn năm

Giữa những ngọn núi mang dấu ấn Phật giáo ngàn năm, có một công trình không tìm cách gây chú ý – mà chọn cách khiến con người chậm lại. Maiji Mountain Visitor Center nằm dưới chân ngọn núi Mai Tích linh thiêng, nơi lưu giữ hơn 190 hang động Phật giáo ngàn năm tuổi thuộc thành phố Thiên Thủy, Trung Quốc. Dưới bàn tay tài hoa của ZXD ARCHITECTS và BIAD, công trình tựa như một nét vẽ bằng sơn dầu, một khoảng lặng đầy chất thiền, nơi con người rũ bỏ những ồn ào của thế tục để chuẩn bị tâm thế bước vào hành trình chiêm bái di sản ngàn năm.

Toàn cảnh cấu trúc hình khuyên độc đáo của công trình nhìn từ trên cao, tạo thành một dòng chảy kiến trúc liền mạch giữa thung lũng

Cấu trúc hình khuyên và cảm hứng từ nghi thức hành lễ

Để thấu cảm được hồn cốt của văn hóa Mai Tích Sơn, thiết kế không chọn cách sao chép hình thức bên ngoài mà đi sâu vào cội nguồn tư tưởng Phật giáo. Cảm hứng cốt lõi được khơi nguồn từ Circumambulatory - những cấu trúc đường đi vòng quanh, hình thái không gian sơ khai nhất được con người sử dụng trong các nghi thức tưởng niệm và hành lễ sau khi ý thức tâm linh được đánh thức.

>>> Khám phá Công trình 128.000m2 như con tàu không gian tại Trung Quốc

Maiji Mountain Visitor Center tĩnh lặng nằm giữa thiên nhiên hùng vĩ

Từ ý niệm nguyên thủy đó, Maiji Mountain Visitor Center được định hình với cấu trúc hình khuyên. Trong ngôn ngữ kiến trúc, đây là hình thái không có điểm khởi đầu cũng không có điểm kết thúc, tạo nên một dòng chảy liên tục. Nhờ đó không chỉ giải quyết bài toán lưu thông mà còn là ẩn dụ sâu sắc cho quan niệm về vòng luân hồi trong Lục đạo của Phật giáo.

Maiji Mountain Visitor Center nằm ẩn mình giữa khung cảnh núi non hùng vĩ của Thiên Thủy

Khi đặt trong bối cảnh thế kỷ 21, ý niệm này đã vượt thoát khỏi màu sắc tôn giáo đơn thuần để mang một hơi thở đương đại hơn. Đó là sự giao thoa văn hóa qua dòng chảy lịch sử, sự hòa quyện giữa văn hóa bản địa của tộc người Hán và tinh thần Phật giáo. Kiến trúc lúc này trở thành biểu tượng cho sự vận động không ngừng, cho sức mạnh của sự phát triển bền vững và một trải nghiệm sống hướng thượng, nơi quá khứ và hiện tại tuần hoàn, tiếp nối nhau.

Góc nhìn từ không gian đệm tại lối vào, nơi ánh sáng và bóng đổ bắt đầu kể câu chuyện của mình

Maiji Mountain Visitor Center Là bản giao hưởng giữa triết lý Phật giáo và kiến trúc đương đại

Công trình rộng 16.154 m2 dẫn dắt du khách vào hành trình khám phá di sản văn hóa Mai Tích Sơn huyền thoại

Những vòng xoay hài hòa với tự nhiên xung quanh

Tổ hợp hình khối và nghệ thuật dẫn sáng

Tổng thể công trình là một tổ hợp điêu khắc khổng lồ, được tạo thành từ sáu khối hình thang đan cài lẫn nhau tạo thành một vòng tròn khép kín. Điều đặc biệt là địa hình núi non nhấp nhô của khu vực Thiên Thủy không bị san phẳng thô bạo để nhường chỗ cho công trình. Ngược lại, kiến trúc đã nương theo dáng đất, để sức mạnh của thiên nhiên và ý nghĩa văn hóa chồng lớp lên nhau, tạo nên một trường năng lượng vừa hùng vĩ, vừa gần gũi.

Các khối hình thang đan cài vào nhau tạo nên nhịp điệu đặc - rỗng linh hoạt cho mặt đứng công trình

Điểm đắt giá nhất trong tư duy tạo hình tại đây chính là những khe hở xuất hiện tại các điểm giao cắt của sáu khối tích. Từ bên ngoài chúng đóng vai trò như những nút thắt thị giác, phá vỡ sự nặng nề của khối tích bê tông lớn, tạo nên nhịp điệu rỗng - đặc cho mặt đứng công trình. Từ bên trong chúng lại trở thành những cửa ngõ đón ánh sáng trời, xóa nhòa ranh giới giữa nội thất và ngoại cảnh.

Những khe hở tại điểm giao cắt không chỉ là điểm nhấn thị giác mà còn là nơi đón sáng tự nhiên và mở rộng tầm nhìn

Trần nhà được ốp kim loại vẽ tay, tái hiện vẻ đẹp rực rỡ và cổ kính của các bức bích họa trong hang động Mai Tích Sơn

Ánh sáng tại Maiji Mountain Visitor Center đóng vai trò như một người dẫn đường vô hình, một lời mời gọi đầy mê hoặc đưa bước chân du khách trôi từ không gian này sang không gian khác. Dưới sự sắp đặt tài tình của ánh sáng tự nhiên, các chức năng triển lãm và văn hóa cứ thế mở ra một cách tự nhiên, liền mạch như một dòng chảy không ngừng nghỉ.

Cận cảnh bề mặt bê tông giả đá sa thạch dưới ánh nắng, thể hiện sự thô mộc và vững chãi

>>> Bạn có biết 5 cuộc cách mạng nghệ thuật tạc nên vóc dáng kiến trúc hiện đại

Vật liệu và kết cấu - cầu nối giữa quá khứ và hiện tại

Nếu hình khối mang hơi thở đương đại, thì vật liệu lại là lời tri ân sâu sắc gửi đến quá khứ. Bê tông là chất liệu chủ đạo kiến tạo nên sự vững chãi cho công trình. Các kiến trúc sư đã khéo léo sử dụng lớp hoàn thiện mô phỏng màu sắc và kết cấu của đá sa thạch đỏ loại đá đặc trưng đã tạo nên các hang động Phật giáo kỳ vĩ quanh núi Mai Tích. Nhờ thủ pháp này, tòa nhà dù mang hình hài hiện đại nhưng lại như được mọc ra từ đất, khắc tạc trực tiếp từ vách núi. Sắc đỏ trầm mặc của công trình hòa quyện tuyệt đối vào cảnh quan thiên nhiên, xóa tan cảm giác về một vật thể ngoại lai xâm lấn di sản.

Sắc đỏ trầm mặc của bê tông giả đá sa thạch hòa mình vào cảnh quan xung quanh

Về mặt kết cấu, sự bao dung của kiến trúc được thể hiện qua hệ thống không gian không cột. Sáu không gian chức năng chính là những khoảng trống khổng lồ, thoáng đạt. Để làm được điều này, bốn trong số sáu lõi hình thang được thiết kế như những trụ đỡ kết cấu chịu lực chính và có khả năng kháng chấn vượt trội, một yếu tố kỹ thuật sống còn ở vùng địa hình đồi núi phức tạp. Các không gian phụ trợ được giấu kín trong các lõi này, nhường lại toàn bộ sự tự do, khoáng đạt cho khu vực công cộng, cho phép các hoạt động triển lãm và văn hóa diễn ra linh hoạt nhất.

Hành lang bên trong với tông màu đỏ ấm áp và các ô cửa vòm, dẫn dắt du khách đi sâu vào các không gian chức năng

Hành trình tham quan được thiết kế theo chiều kim đồng hồ, men theo một con dốc thoai thoải, mô phỏng lại cảm giác leo núi hành hương nhưng nhẹ nhàng hơn. Chuỗi không gian chức năng lần lượt hiện ra như những chương của một cuốn sách:

• Khu vực lễ tân

• Sảnh Mai Tích Sơn

• Rạp chiếu phim 5D

• Sảnh nhà hát biểu diễn

• Khu vực triển lãm và thư giãn

• Trung tâm văn hóa sáng tạo

Không gian sảnh Mai Tích Sơn với thiết kế hiện đại, sử dụng ánh sáng để dẫn dắt cảm xúc

Sáu không gian này nằm lơ lửng phía trên sảnh khởi hành, tạo thành một vòng lặp khép kín hoàn hảo về luồng giao thông. Ở đó, không có điểm bắt đầu và cũng chẳng có điểm kết thúc thực sự, chỉ có sự luân chuyển liên tục, tượng trưng cho sự viên mãn và tính bao trùm của triết lý Phật giáo.

Hệ thống đèn chùm và ánh sáng tím, tạo nên không gian mang tính nghệ thuật và thư giãn

Khu vực triển lãm thoáng đạt nhờ kết cấu không cột, điểm nhấn là khối trần treo và hiệu ứng ánh sáng như bầu trời sao

Bản giao hưởng ánh sáng tại Maiji Mountain Visitor Center

Kiến trúc của Maiji Mountain Visitor Center biến đổi diệu kỳ theo nhịp điệu của thời gian. Vào ban ngày, ánh sáng mặt trời len lỏi qua các khe hở, nhảy múa trên những bức tường cong, tạo nên những tác phẩm nghệ thuật ánh sáng thay đổi từng giờ. Sự tương phản sáng - tối được xử lý tinh tế gợi mở một hành trình chuyển hóa nội tâm, giúp con người quay về bên trong chính mình.

Khi đêm xuống, ánh sáng phản chiếu xuống mặt nước sân trong tạo nên một không gian thiền định lung linh và huyền ảo

Nhưng khi màn đêm buông xuống, công trình mới thực sự hiện nguyên hình là một phần của núi rừng. Lúc này, toàn bộ tòa nhà dường như chìm vào bóng tối của đại ngàn, rũ bỏ vẻ ngoài kiến trúc để trở về với sự tĩnh lặng nguyên sơ. Chỉ có những đường nét thô sơ, trầm mặc được đánh thức bằng hệ thống chiếu sáng tối giản. Ánh sáng nhân tạo không phô trương, không cố gắng rực rỡ hơn sao trời, mà chỉ nhẹ nhàng viền theo những khối hình, đưa công trình trở thành một phần của trải nghiệm tâm linh, gợi nhắc về sự tỉnh thức và thiền định.

Sự tĩnh lặng của Maiji Mountain Visitor Center giữa núi rừng

Maiji Mountain Visitor Center không cố gắng phô trương hay lấn át vẻ đẹp của ngọn núi thiêng. Ngược lại, công trình chọn cách hiện diện khiêm nhường, đóng vai trò như một người kể chuyện thầm lặng bên rìa di sản. Ở đó, tiếng ồn ào của phố thị bị bỏ lại sau lưng, chỉ còn lại sự bình yên nội tại, tương đồng với bầu không khí thanh tịnh của chốn tu hành. Công trình đã vượt thoát khỏi định nghĩa của một trạm dừng chân thông thường để trở thành một điểm đến văn hóa, một cây cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa tinh thần phương Đông và ngôn ngữ kiến trúc đương đại. Xem thêm nhiều bài viết chuyên sâu khác tại chuyên mục Xu hướng.

Bản vẽ chi tiết công trình

>>> Tìm hiểu Di sản kiến trúc Cổ điển: Hành trình từ Hy Lạp - La Mã đến Phục Hưng, Baroque và Tân Cổ điển

Thông tin công trình:

Tên công trình: Maiji Mountain Visitor Center

Tổng diện tích (m2): 16154

Năm hoàn thành: 2024

Đơn vị thiết kế: BIAD, ZXD Architects

Đơn vị chụp ảnh: Arch-Exist, Xiangdong Wang, Hanmo Vision

Địa điểm: Thiên Thủy, Cam Túc, Trung Quốc

Loại công trình: Trung tâm đón tiếp du khách đến khu Di sản Thế giới Maiji Mountain (Trung Quốc)

Nguồn: Archdaily

Nếu bạn đang có nhu cầu thiết kế công trình, nội thất, hãy để lại lời nhắn trong box. Đội ngũ Happynest của chúng tôi sẽ liên hệ và hỗ trợ nhanh chóng.