Từ Ấn Độ, Trung Hoa đến Bhutan hay Việt Nam, những pho tượng Phật khổng lồ không chỉ là nơi hành hương linh thiêng mà còn là minh chứng cho tài năng kiến trúc vượt thời gian của nhân loại. Trải qua hàng trăm năm phong hóa, chiến tranh, động đất, chúng vẫn hiên ngang tồn tại – như biểu tượng của lòng tin, trí tuệ và sự sáng tạo. Cùng mình khám phá 10 tượng Phật nổi tiếng nhất Châu Á và tìm hiểu cách các quốc gia gìn giữ, bảo tồn những công trình tâm linh vĩ đại này.
Tượng phật Monumental là bằng chứng cho trình độ kỹ thuật và nguồn lực mà các cộng đồng Phật giáo đã huy động qua nhiều thế kỷ
1. Tượng Phật Monumental và các tư thế điển hình
Tượng Phật Monumental (hay tượng Phật khổng lồ) là những công trình điêu khắc tôn giáo có kích thước vượt trội so với kiến trúc thông thường, thường được xây dựng ngoài trời hoặc trong các đại điện để phục vụ mục đích chiêm bái, giáo dục Phật pháp và khẳng định vị thế tâm linh của quốc gia. Việc phân loại tượng Phật thường dựa trên tư thế (Mudra) mà Đức Phật thể hiện, mỗi tư thế mang một ý nghĩa sâu sắc trong triết lý Phật giáo, giúp Phật tử nhận biết Ngài đang ở trạng thái nào (giác ngộ, thuyết pháp hay nhập Niết bàn).
- Tư thế Tọa Thiền và Đứng (Samadhi và Vyakhyana Mudra): Đây là các tư thế phổ biến nhất, đại diện cho Đức Phật Thích Ca Mâu Ni hoặc Phật A Di Đà. Tư thế Tọa Thiền biểu trưng cho sự tĩnh tại, tập trung đạt đến giác ngộ. Tượng Phật Dordenma (Bhutan); tượng Phật đứng như Laykyun Setkyar (Myanmar, 116 mét); Linh Sơn Đại Phật (Trung Quốc, 88 mét).
- Tư thế Nhập Niết Bàn (Nằm Nghiêng - Parinirvana): Tư thế này mô tả Đức Phật Thích Ca Mâu Ni ở giờ phút viên tịch, nằm nghiêng về bên phải, đầu tựa trên gối, trong thế kinh văn gọi là “dáng nằm của loài sư tử”. Tư thế an nhiên mang ý niệm đã từ bỏ luân hồi, đạt đến an lạc tuyệt đối. Điển hình như Tượng Phật Nằm Wat Pho (Thái Lan); tượng Phật Nằm tại quần thể Gal Viharaya (Sri Lanka),...
- Tư thế Di Lặc (Phật Cười - Maitreya): Phật Di Lặc là vị Bồ Tát được tôn kính, người được tiên tri sẽ là vị Phật tương lai, kế thừa Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Hình ảnh mập mạp, bụng phệ, nụ cười rạng rỡ của Ngài (gắn liền với Hòa Thượng Bố Đại) tượng trưng cho niềm vui, hạnh phúc, sự sung túc và lòng từ bi vô bờ bến.
2. 10 pho tượng Phật nổi tiếng ở Châu Á
Cùng Happynest bắt đầu chuyến hành trình khám phá 10 pho tượng Phật khổng lồ nổi tiếng, những công trình kiến trúc vượt thời gian đã trở thành biểu tượng văn hóa và tâm linh của toàn Châu Á. Mỗi tôn tượng là một minh chứng sống động cho nghệ thuật điêu khắc đỉnh cao, nguồn lực khổng lồ và lòng sùng kính mãnh liệt qua hàng ngàn năm lịch sử.
2.1. Tượng Phật nằm ở Monywa (Myanmar)
Tọa lạc tại Khatakan Taung, Monywa, Myanmar, Tượng Phật nằm khổng lồ là một biểu tượng kiến trúc cho sự viên mãn cuối cùng của kiếp nhân sinh. Công trình được xây dựng từ năm 1991, đạt dài 90m và cao tới 20m được chế tác từ bê tông vững chắc và dát một lớp vàng lá lộng lẫy. Tư thế nằm nghiêng mô tả Đức Phật Thích Ca Mâu Ni nhập Niết bàn, biểu tượng của sự tĩnh lặng tuyệt đối và giải thoát khỏi vòng luân hồi.
Về mặt kiến trúc, điều độc đáo nằm ở chính nội thất rỗng bên trong pho tượng. Không chỉ là một hình thái bề ngoài, thân tượng còn là một hành lang tâm linh, nơi trưng bày các biên niên sử vĩ đại của Đức Phật. Đặc điểm này đã biến công trình thành một cuộc hành hương nội tại, dẫn dắt tín đồ chiêm nghiệm từ quy mô vật chất khổng lồ bên ngoài đến chiều sâu giáo lý vô tận bên trong. Sự tĩnh lặng của tượng Phật Nằm cùng sự hiện diện của tượng Phật đứng Laykyun Setkyarcao 126m ở bên cạnh, tạo nên một quần thể nghệ thuật kể lại trọn vẹn vòng đời giáo hóa của Đức Phật.
Quần thể kiến trúc Phật nằm ở Monywa kể lại trọn vẹn vòng đời giáo hóa của Đức Phật
>>> Hành trình Khám phá 7 ngôi chùa cổ kính linh thiêng bậc nhất Bắc Ninh: Hành trình tìm về miền tĩnh tại
2.2. Tượng Phật Dordenma (Bhutan)
Ngự trị trên đỉnh đồi trong công viên tự nhiên Kuenselphodrang, tượng Phật Dordenma là một kiệt tác bằng đồng mạ vàng lấp lánh, nhìn thẳng ra thung lũng Thimphu. Hoàn thành năm 2015, công trình cao 51.5m, mang một sứ mệnh tâm linh sâu sắc: ứng nghiệm lời tiên tri cổ từ thế kỷ thứ 8, được cho là sẽ ban phước lành, hòa bình và hạnh phúc cho toàn thế giới.
Công trình kiến trúc Phật Giáo đồ sộ nhìn ra thung lũng Thimphu
Tôn tượng được thể hiện trong tư thế thiền định, tay phải hướng xuống đất, tượng trưng cho sự giác ngộ sau chiến thắng trước Quỷ dữ Mara. Sự uy nghiêm được nâng tầm bởi chi tiết tinh xảo: đôi mắt trí tuệ của Đức Phật được làm từ kim cương trị giá 1triệu USD, tạo nên ánh nhìn siêu thoát. Kiến trúc bên trong còn đồ sộ hơn cả vẻ ngoài, với 5 tầng, bên dưới là một hội trường thiền lớn và tổng cộng chứa 125.000 tượng Phật nhỏ do các tín đồ dâng tặng từ nhiều quốc gia. Dordenma là một sự kết hợp hiếm thấy giữa truyền thống tiên tri và sự khẳng định bản sắc quốc gia, sử dụng nghệ thuật điêu khắc đồng quy mô lớn để truyền tải triết lý Hạnh phúc Quốc gia Thuần túy (GNH) của Bhutan.
Tượng Phật Dordenma là một kiệt tác kiến trúc tâm linh với mong muốn sẽ mang đến phước lành và hòa bình cho thế giới
2.3. Tượng Lạc Sơn Đại Phật (Trung Quốc)
Lạc Sơn Đại Phật, tọa lạc tại Tứ Xuyên, là tượng Phật Di Lặc ngồi khổng lồ (71m) được chạm khắc trực tiếp vào vách đá sa thạch của núi Lăng Vân. Được khởi công từ năm 713 dưới thời nhà Đường và phải mất 90 năm để hoàn thành (năm 803), đây là một trong những tượng đá Phật giáo lớn nhất và lâu đời nhất thế giới.
Lạc Sơn Đại Phật gắn với một triều đại rực rỡ của Trung Hoa
Pho tượng được tạc ở vị trí chiến lược, nơi hợp lưu của ba con sông lớn, nhằm mục đích trấn yểm và bảo vệ người dân khỏi những trận lũ lụt tàn khốc. Tượng sở hữu khuôn mặt hiền từ, dáng ngồi bình thản, hai tay để trên đầu gối, mắt nhìn chăm chú qua sông. Kích thước đồ sộ được thể hiện qua các chi tiết như đầu cao 15m, vai rộng 28m và đôi tai dài 7m, có khả năng chứa hai người bên trong. Lạc Sơn Đại Phật còn gắn liền với huyền thoại “nước mắt Đức Phật” chảy ra trước các sự kiện lịch sử bi thảm (ví dụ: trước trận động đất Đường Sơn năm 1976), làm tăng thêm tính huyền bí và sức hút tâm linh.
Tượng Lạc Sơn Đại Phật được nhắc đến với nhiều huyền của người Trung Quốc
2.4. Tu Viện Phật Quang Sơn Và Đại Phật Tượng Trưng Cho Thích Ca Mâu Ni (Đài Loan)
Tu viện Phật Quang Sơn Tự tại Cao Hùng là một quần thể kiến trúc đồ sộ (rộng 100ha), đồng thời là trung tâm truyền bá tư tưởng Phật giáo Nhân gian do Đại sư Tinh Vân sáng lập từ năm 1967. Điểm nhấn kiến trúc là tượng Đại Địa Phật (A Di Đà hoặc Thích Ca Mâu Ni) cao 108m (một nguồn khác ghi 36m). Tượng này từng giữ kỷ lục thế giới về độ cao, được bao quanh bởi 480 bức tượng nhỏ cao 40m mô tả cuộc đời Đức Phật.
Quần thể Phật Quang Sơn ở Cao Hùng là trung tâm truyền bá tư tưởng Phật Giáo
Tôn tượng lớn giơ tay, tượng trưng cho hình ảnh Ngài mang ánh sáng đến thế gian, chào đón mọi người đến với mảnh đất bình yên, hòa bình. Sự hoành tráng còn được nhấn mạnh qua kiến trúc đối xứng: tám tòa tháp cao 88m hai bên, tượng trưng cho Bát Chánh Đạo. Nền móng công trình được lát bằng đá lấy từ kim cương tòa ở Ấn Độ, nơi Đức Phật đã thuyết pháp và giác ngộ, tạo ra một sự kết nối vật chất với cội nguồn thiêng liêng. Phật Quang Sơn không chỉ là nơi thờ cúng mà là một bảo tàng tâm linh hiện đại, nơi quy mô kiến trúc phục vụ cho mục tiêu giáo dục và truyền bá triết lý nhân văn, nhập thế.
Bảo tàng tâm linh hiện đại tại Phật Quang Sơn
2.5. Tượng Phật Lingshan (Trung Quốc)
Linh Sơn Đại Phật, tọa lạc tại khu vực Tiểu Linh Sơn, Vô Tích, tỉnh Giang Tô là một công trình điêu khắc bằng đồng khổng lồ, cao 88m (thân 79m, đài sen 9m). Hoàn thành năm 1996, đây là biểu tượng cho sự phục hưng mạnh mẽ của Phật giáo Trung Quốc, kết hợp giữa truyền thống đúc đồng lâu đời và kỹ thuật xây dựng hiện đại.
Tượng Phật Lingshan đại diện cho kỹ thuật đúc đồng truyền thống của người Giang Tô
Sự vĩ đại của pho tượng không chỉ nằm ở kích thước 88m, một con số mang ý nghĩa may mắn và viên mãn trong văn hóa Trung Hoa, mà còn ở kỹ nghệ chế tác. Tượng được tạo bằng đồng nguyên chất, tượng trưng cho sự vĩnh hằng và thể hiện kỹ nghệ đúc đồng truyền thống lâu đời của người Trung Quốc. Tượng Phật Lingshan là trung tâm của một công viên Phật giáo lớn, hài hòa với hồ nước và núi Mã Sơn bao bọc. Dù mới được xây dựng từ năm 1994, Điện Phật Lingshan được coi là bảo tàng nghệ thuật về đạo Phật đương đại của Trung Quốc, nơi du khách không chỉ chiêm ngưỡng quy mô mà còn tìm thấy những phút bình yên trong tâm hồn.
Được xem là công trình tiêu biểu thế kỷ 20, nơi quá khứ và hiện đại giao thoa
>>> Khám phá 5 công trình kiến trúc cổ nhất định phải ghé khi đến Bình Định lần đầu
2.6. Tượng Đại Phật Di Đà Daibutsu (Ushiku Daibutsu) (Nhật Bản)
Tượng Đại Phật Di Đà Daibutsu (Ushiku Daibutsu), tọa lạc tại tỉnh Ibaraki, Nhật Bản là bức tượng A Di Đà (Amitābha) đứng, biểu tượng cho Ánh sáng Vô Lượng trong Tịnh độ Tông. Tôn tượng đạt chiều cao tuyệt đối 120m (thân tượng 100m và đế hoa sen 20m), từng được sách Kỷ lục thế giới công nhận là tượng cao nhất thế giới vào năm 1996.
Ushiku Daibutsu - ngọn hải đăng tâm linh chiếu rọi khắp thế giới
Công trình nặng khoảng 4,000 tấn, được lắp ghép từ hơn 6,000 phiến đồng tinh xảo, minh chứng cho trình độ đỉnh cao của ngành đúc đồng Nhật Bản. Tượng Phật Di Đà không chỉ là một tác phẩm điêu khắc ngoại thất mà còn là một công trình nội thất đa tầng (5 tầng), tích hợp thang máy cho phép du khách lên đến tầng 5 (độ cao 85m) để chiêm ngưỡng quang cảnh xung quanh, bao gồm cả núi Phú Sĩ vào những ngày đẹp trời.
Tích hợp công năng du lịch và thờ cúng tại Ushiku Daibutsu
2.7. Phật Gal Viharaya (Sri Lanka)
Gal Viharaya, nằm tại cố đô Polonnaruwa, Sri Lanka là một Di sản Thế giới được UNESCO công nhận. Công trình kiến trúc độc đáo này được chế tác vào thời trị vì của Hoàng đế Parakrabahu I (1153–1186 AC), bao gồm 4 bức tượng Phật được chạm khắc hoàn hảo vào một tảng đá granit nguyên khối.
Phật Gal Viharaya được xem là kiệt tác điêu khắc đá granit thời hoàng kim
Nghệ thuật điêu khắc đá Tích Lan đạt đến đỉnh cao tại đây, với pho tượng Phật Thích Ca nhập Niết Bàn nằm nghiêng dài 14m là pho tượng Parinirvana lớn nhất ở Sri Lanka. Bên cạnh đó là tượng Phật đứng cao 7m, với tư thế hai tay khoanh trước ngực, tạo ra cảm giác chiêm nghiệm sâu sắc về khoảnh khắc viên tịch của Đức Phật. Việc các nghệ nhân chế tác các hình thái siêu thoát, mềm mại và biểu cảm từ chất liệu granit cứng nhắc trong hơn 800 năm chứng tỏ kỹ năng chuyên môn không thể phủ nhận.
Gal Viharaya là minh chứng sống động cho sự tôn trọng cao độ đối với nghệ thuật Phật giáo Tích Lan thời kỳ Polonnaruwa
2.8. Tượng Phật Cười, chùa Vĩnh Tràng (Việt Nam)
Chùa Vĩnh Tràng tọa lạc tại Tiền Giang, là một ngôi chùa cổ kính mang đậm dấu ấn kiến trúc Phật giáo Nam Bộ. Trong khuôn viên chùa, Tượng Phật Di Lặc (Phật Cười) khổng lồ là một điểm nhấn kiến trúc và tâm linh, được Tạp chí Wanderlust (Anh) bình chọn trong top các tượng Phật ấn tượng thế giới.
Tượng Phật Cười chùa Vĩnh Hằng được xem là Hỷ Xả An Lạc của phương Nam
Tượng Di Lặc vị Phật tương lai (20m cao, 250 tấn), được đúc bằng bê tông cốt thép và khánh thành vào năm 2010. Hình ảnh Phật Di Lặc mập mạp, rạng rỡ nụ cười viên mãn và bụng lớn là biểu tượng tối thượng của sự Hỷ xả, An lạc và Sung túc trong văn hóa Việt Nam. Tôn tượng tại Vĩnh Tràng không chỉ là một công trình tôn giáo mà còn là đại diện cho tinh thần Phật giáo cởi mở, phóng khoáng, hòa đồng của người dân phương Nam, luôn tìm thấy sự bình yên và may mắn ngay trong cuộc sống thường nhật
2.9. Tượng Phật Nằm, Chùa Wat Pho (Thái Lan)
Chùa Wat Pho, một trong những ngôi chùa lớn và cổ nhất Bangkok, sở hữu Tượng Phật Nằm nổi tiếng với chiều dài 46m và cao 15m. Đây là một kiệt tác không chỉ dựa vào kích thước mà còn bởi sự tinh xảo về vật liệu và chi tiết nghệ thuật. Tượng được đúc bằng thạch cao, sau đó dát hoàn toàn bằng vàng lá lấp lánh, tạo nên vẻ đẹp rực rỡ và lộng lẫy, phản ánh sự giàu có và lòng sùng kính mãnh liệt của Phật giáo Thái Lan.
Bức tượng Phật nằm tại chùa Wat Pho được phủ bằng vàng lá
Tư thế Parinirvana (Nhập Niết bàn) được thể hiện với sự thanh thản tuyệt đối. Điểm nhấn nghệ thuật sâu sắc nhất nằm ở lòng bàn chân tượng: được khảm xà cừ tinh xảo, chia thành 108 ô, mô tả 108 tướng tốt của Đức Phật. Chi tiết này là lời nhắc nhở sâu sắc về những phẩm chất của một bậc Vĩ nhân, làm nổi bật giá trị triết lý của công trình.
Công trình đại diện cho nghệ thuật kiến trúc tinh xảo mang đậm dấu ấn văn hóa Thái Lan
2.10. Tượng Phật Bongeunsa (Hàn Quốc)
Tượng Phật lớn ngoài trời tại chùa Bongeunsa tọa lạc tại khu vực Gangnam, Seoul, trên sườn núi Sudo. Ngôi chùa cổ kính này được xây dựng từ năm 794 dưới triều vua Wonseong và nổi tiếng là trung tâm lớn đào tạo các thiền sư thuộc dòng Thiền thực hành tại Hàn Quốc.
Tượng Phật Bongeunsa được hoàn thành năm 199 giữa lòng Seoul hiện đại
Tượng Phật ngồi bằng đá cao 23m, tạo ra một sự đối lập kiến trúc sâu sắc: một biểu tượng của sự tĩnh lặng, vĩnh cửu nằm yên bình giữa những tòa nhà sôi động chọc trời Gangnam. Vị trí và kích thước của tượng nhắc nhở người dân Seoul về truyền thống và sự tĩnh tâm giữa cuộc sống đô thị hóa mạnh mẽ. Chùa còn là kho tàng văn hóa, lưu giữ một bộ sưu tập với hơn 3,000 bản kinh Phật giáo thuộc 13 thể loại khác nhau.
Tượng Phật Bongeunsa trở thành một điểm neo tâm linh với người Hàn Quốc
Các tượng Phật khổng lồ ở Châu Á là những biểu tượng di sản văn hóa vĩ đại, nơi kiến trúc kỹ thuật và niềm tin tâm linh kết hợp một cách hoàn hảo. Chúng không chỉ là điểm hành hương mà còn là nguồn cảm hứng vô tận về sự bền bỉ, trí tuệ và lòng từ bi. Cùng xem thêm nhiều bài viết chuyên sâu khác tại chuyên mục Ăn - Chơi nhé.
>>> Khám phá “ngũ đại danh chùa” cố đô: Hội tụ di sản ngàn năm và cảnh sắc tuyệt mỹ
Tổng hợp
Nếu bạn đang có nhu cầu thiết kế công trình, nội thất, hãy để lại lời nhắn trong box. Đội ngũ Happynest của chúng tôi sẽ liên hệ và hỗ trợ nhanh chóng.