10 lượt xemSau những rung chấn do động đất ở Myanmar khiến nhiều người dân sống trong các tòa nhà cao tầng tại Hà Nội, TP.HCM cảm nhận được sự rung lắc, nhiều người đặt ra câu hỏi: Liệu chung cư có bắt buộc phải thiết kế khả năng chống chịu động đất? Quy định pháp luật hiện hành tại Việt Nam trả lời ra sao?
Pháp luật Việt Nam có bắt buộc thiết kế chống động đất cho chung cư không?
Theo các chuyên gia xây dựng, thiết kế chống động đất là một yêu cầu bắt buộc đối với các công trình xây dựng, đặc biệt là các tòa nhà cao tầng như chung cư. Đây là yêu cầu nhằm đảm bảo an toàn cho công trình và cư dân sinh sống bên trong.
Kiến trúc sư Chu Khánh Toàn (Công ty Tư vấn thiết kế Việt Nam) cho biết: Việc thiết kế chung cư ở Việt Nam hiện nay bắt buộc phải tuân thủ các quy chuẩn kháng chấn theo phân vùng động đất. Điều này được quy định rõ trong:
- Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2020), điều 91 về điều kiện khởi công xây dựng công trình;
- Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9386:2012 – “Thiết kế công trình chịu động đất”;
- Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 02:2022/BXD – về số liệu điều kiện tự nhiên dùng trong xây dựng, trong đó có nội dung về động đất và khả năng kháng chấn.
Các tiêu chuẩn trên yêu cầu đánh giá nguy cơ động đất, tính toán tải trọng động đất và thiết kế kết cấu công trình để có khả năng chịu lực phù hợp.
Chung cư tại Việt Nam bắt buộc phải tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết kế chịu động đất, căn cứ theo phân vùng động đất cụ thể. (Ảnh minh họa)
Những công trình nào cần thiết kế kháng chấn và mức độ ra sao?
Theo quy định, toàn bộ công trình xây dựng, bao gồm cả nhà dân dụng và nhà công nghiệp, đều cần được thiết kế chống động đất nếu nằm trong khu vực có phân vùng động đất từ mức yếu đến mạnh. Tuy nhiên, mức độ yêu cầu sẽ phụ thuộc vào cường độ động đất được dự báo tại từng khu vực:
- Khu vực có động đất mạnh (như Điện Biên, Lai Châu, Sơn La): Công trình phải được thiết kế với khả năng kháng chấn cao;
- Khu vực động đất yếu hoặc rất yếu (như Hà Nội, TP.HCM): Vẫn phải tính toán tải trọng động đất nhưng mức độ kháng chấn có thể thấp hơn.
Ngoài ra, theo quy chuẩn hiện hành, các công trình cao tầng (từ 9 tầng trở lên) bắt buộc phải có hồ sơ thiết kế kháng chấn rõ ràng, đặc biệt là với những công trình có chức năng lưu trú tập trung như chung cư, khách sạn, bệnh viện.
Mức độ kháng chấn của công trình được xác định theo phân vùng địa chấn và loại công trình theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9386:2012. (Ảnh minh họa)
Việt Nam đã xây dựng bản đồ động đất, nhưng chưa cập nhật kịp thời
Theo GS Trần Tuấn Anh, Viện trưởng Viện Các Khoa học Trái Đất, khu vực Myanmar – nơi vừa xảy ra động đất – nằm trên vùng ranh giới kiến tạo mảng nên thường có động đất mạnh. Trong khi đó, tác động từ những trận động đất xa như vậy đến Việt Nam là rất yếu, chủ yếu cảm nhận được ở các tầng cao.
Tại Việt Nam, các nhà khoa học đã xây dựng bản đồ phân vùng nguy hiểm động đất để làm cơ sở thiết kế công trình. Bản đồ này tính toán khả năng lặp lại của động đất trong chu kỳ 20 năm, 100 năm và 500 năm.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, số liệu bản đồ này đã không được cập nhật trong 10–20 năm qua. Trong khi đó, nhiều biến động địa chất mới xuất hiện cần phải được ghi nhận. Do đó, việc cập nhật dữ liệu động đất là rất cần thiết, giúp các kỹ sư và kiến trúc sư có thể thiết kế công trình chính xác hơn, an toàn hơn.
Bản đồ động đất quốc gia cần được cập nhật định kỳ để phản ánh đúng nguy cơ và hỗ trợ việc thiết kế công trình kháng chấn. (Ảnh minh họa)
Cảnh báo về chất lượng công trình hiện hữu
Dù có quy định rõ ràng, nhưng theo KTS Chu Khánh Toàn, thực tế cho thấy không phải công trình nào cũng đảm bảo chất lượng thiết kế và thi công như hồ sơ. Một số tòa nhà cũ hoặc xây dựng chưa đúng tiêu chuẩn có thể không đáp ứng đầy đủ yêu cầu về kháng chấn, gây nguy hiểm khi xảy ra sự cố.
Điển hình như vụ việc nứt tường, bong tróc nền tại chung cư Diamond Riverside (TP.HCM) vừa qua đã dấy lên lo ngại về chất lượng công trình. Bộ Xây dựng sau đó đã yêu cầu TP.HCM rà soát toàn bộ các chung cư trên địa bàn về khả năng chống động đất.
Không phải tòa nhà nào cũng được xây dựng đúng chuẩn kháng chấn – đặc biệt là các công trình cũ hoặc thi công kém chất lượng. (Ảnh minh họa)
Giải pháp tăng cường an toàn kháng chấn
Từ thực tế trên, các chuyên gia khuyến nghị:
- Cần cập nhật bản đồ động đất định kỳ, bổ sung các số liệu địa chất mới;
- Tăng cường công tác kiểm tra, thẩm định thiết kế kháng chấn trong quá trình cấp phép và thi công;
- Thiết lập hệ thống quan trắc rung chấn tại các tòa nhà cao tầng, nhằm kịp thời phát hiện và đánh giá rủi ro sau mỗi trận động đất;
- Với người dân, cần yêu cầu chủ đầu tư cung cấp hồ sơ thiết kế kháng chấn, đặc biệt với những chung cư từ 20 tầng trở lên.
Khi thông tin về động đất ngày càng phổ biến, việc minh bạch hóa các thiết kế kỹ thuật sẽ giúp người dân yên tâm hơn về nơi ở của mình. (Ảnh minh họa)
Về cơ bản, chung cư tại Việt Nam bắt buộc phải thiết kế chống động đất, phù hợp với quy chuẩn xây dựng hiện hành. Tuy nhiên, người dân vẫn nên tìm hiểu kỹ hồ sơ thiết kế, lựa chọn những dự án uy tín, và yêu cầu giám sát thi công chặt chẽ để đảm bảo chất lượng công trình. Thiết kế kháng chấn là yêu cầu bắt buộc trong xây dựng chung cư tại Việt Nam, tuy nhiên việc giám sát và cập nhật số liệu địa chất cũng cần được tăng cường để bảo vệ người dân tốt hơn.
Nguồn: nguoidothi
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
