204 lượt xemTrong bối cảnh đô thị chật chội, thiết kế mở xanh thoáng với thiên nhiên ngày càng được ưa chuộng hơn cả. Tuy nhiên, để thiết kế mở không ảnh hưởng đến nhiệt độ trong nhà, các gia chủ cần chú ý những quy tắc chống nóng nhờ bố khí các khoảng “đóng” và “mở” phù hợp như sau.
*Tham khảo Hướng dẫn đăng bài trên website Happynest tại đây để kết nối với cộng đồng Happynest nhé.
1. Đóng – mở về cấu trúc
Cách thức đóng mở trong kiến trúc truyền thống của Việt Nam không chỉ là biểu hiện của sự sáng tạo mà còn phản ánh sự hiểu biết sâu sắc về môi trường và khí hậu địa phương. Các giải pháp này không chỉ giúp tạo ra không gian mát mẻ và thoải mái mà còn tối ưu hóa hiệu suất tiết kiệm năng lượng và tạo ra một môi trường sống tốt cho cư dân.
Trong kiến trúc truyền thống của Việt Nam, việc đóng và mở các cấu trúc như cửa, tường và mái được thực hiện một cách cân nhắc để tận dụng các yếu tố tự nhiên như gió và ánh nắng mặt trời. Việc này không chỉ giúp cải thiện việc lưu thông không khí và ánh sáng mà còn giúp kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm trong nhà.
Kiểu nhà biệt thự Pháp xây trước đây ở Việt Nam luôn mát mẻ, đã thành câu truyền tụng “ăn cơm Tàu, ở nhà Tây”
Cách thức nhà thời Pháp và nhà nhiệt đới hiện đại thời thập niên 1970 đã kế thừa tốt nguyên tắc đóng – mở truyền thống
Cụ thể, việc đóng cửa, tường và mái vào ban ngày giúp hạn chế sự nhiệt độ và ánh sáng mặt trời từ bên ngoài vào nhà, từ đó giảm bớt cảm giác nóng bức và ánh sáng chói chang. Ngược lại, việc mở cửa và cửa sổ vào ban đêm hoặc trong những ngày se lạnh giúp tăng cường lưu thông không khí và gió mát trong nhà.
Đồng thời, việc sử dụng các vật liệu xây dựng cách nhiệt và thích ứng với khí hậu nhiệt đới như gạch thông thoáng, mái lợp thông gió và cửa sổ lớn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một môi trường sống mát mẻ và thoải mái trong nhà.
Cân nhắc về Âm Dương và sự cân bằng giữa các yếu tố kiến trúc như mảng lõi hay lõm, cong hay thẳng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra không gian sống hài hòa và ổn định theo quan niệm phong thủy truyền thống. Điều này thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về mối quan hệ giữa kiến trúc và môi trường sống.
Từ xưa, các tư liệu phong thủy đã lưu truyền giải pháp tạo nên vùng mát tự nhiên (gọi là mát âm) cho nhà mà đến nay rất trùng khớp với các nguyên tắc thiết kế nhà sinh khí hậu thời hiện đại
Cách thức đóng – mở cân bằng Âm Dương của kiểu nhà truyền thống vẫn là mẫu mực về ứng xử với khí hậu nhiệt đới
Như vậy, việc kết hợp giữa các giải pháp kiến trúc truyền thống và các phương pháp thiết kế hiện đại không chỉ giúp tạo ra không gian sống tối ưu mà còn bảo vệ và phát huy giá trị văn hóa và bền vững của các cộng đồng địa phương.
>>> Xem thêm: TOP 10 nhà đẹp “đóng ngoài, mở trong”, thiết kế dành cho những gia chủ có lối sống hướng nội
2. Đóng – mở với bao cảnh
Bản thân môi trường xung quanh nhà cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một không gian sống mát mẻ và thoải mái. Việc tính toán hình khối, thiết kế bao che và trổ cửa phải được thực hiện một cách cân nhắc để đáp ứng các yếu tố từ bên ngoài.
Ở những vị trí có không gian trống như gần công viên, ven sông, biển hoặc các trục đường lớn, sự lưu thông của không khí thường mạnh mẽ. Trong trường hợp này, việc thiết kế hình khối nhà để dẫn gió theo các mảng cong sẽ giảm áp lực gió ngang và tạo ra một không gian ổn định hơn. Đồng thời, sử dụng bình phong (cả tự nhiên và nhân tạo) là một giải pháp hữu hiệu để giảm tốc độ gió và tạo ra luồng không khí mát mẻ.
Bình phong không chỉ mang lại hiệu quả từ mặt kỹ thuật mà còn là một chi tiết phong thủy hài hòa Âm Dương. Chúng có thể được bố trí một cách nhẹ nhàng và linh hoạt, tạo ra không gian sống thoải mái và tiện nghi, đặc biệt là ở những vùng có khí hậu khắc nghiệt như miền Trung hoặc ven biển.
Nhằm tránh kiểu “gió vào nhà trống” thì những bình phong (thiên nhiên hay nhân tạo) rất cần thiết để giảm bớt tốc độ gió
Bình phong là chi tiết phong thủy rất hài hòa Âm Dương, vì không quá Dương mà cũng không thuần Âm
Khá nhiều chất liệu hiện đại có thể tạo nên các lớp che phủ chống nóng mà vẫn thông thoáng
Việc cân nhắc về cách nhiệt và hình dạng mái cũng rất quan trọng. Mái bằng có thể tăng diện tích sử dụng nhưng đồng thời cũng đón nhận nhiều bức xạ nhiệt và khí hậu khắc nghiệt hơn. Trong trường hợp này, việc bố trí các lớp cách nhiệt và thông gió dưới mái là cần thiết để tạo ra một không gian mát mẻ và thoải mái. Nếu không có khả năng sử dụng mái bằng một cách hiệu quả, mái dốc có thể là một lựa chọn kinh tế và hiệu quả hơn.
Mái vươn rộng, khối nhà lồi lõm, phủ cây xanh… giúp giảm lượng nhiệt truyền trực tiếp và nhiệt phản chiếu lên các bề mặt nhà
Tóm lại, việc tính toán các yếu tố từ bên ngoài nhà và kết hợp với các giải pháp thiết kế trong nhà là rất quan trọng để tạo ra một không gian sống thoải mái và bền vững.
>>> Xem thêm: Những thiết kế nhà mang nắng, gió cùng những khoảng xanh vào không gian
3. Đóng – mở qua vận dụng Ngũ hành
Trong phong thủy, nguyên tắc của Ngũ hành được áp dụng để giúp cân bằng năng lượng và tạo ra một môi trường sống hài hòa. Hỏa, đại diện cho năng lượng tích cực của phương Nam, thường mang theo tính chất nóng bức và xung đột.
Những ngôi nhà truyền thống thường được thiết kế để giảm bớt năng lượng Hỏa bằng cách bố trí hồ nước phía trước nhà. Sử dụng nguyên tắc này giúp đạt được sự cân bằng mà không triệt tiêu hoàn toàn năng lượng Hỏa, và đảm bảo sự hài hòa trong không gian sống.
Vận dụng ngũ hành để giảm Hỏa mà không triệt tiêu Hỏa cho nhà là khéo chọn chất liệu và hình dáng nội ngoại thất để đạt sự cân bằng qua quá trình sử dụng, tránh thiên lệch
Việc lựa chọn vật liệu và hình dáng của nội ngoại thất cũng được quan tâm để đạt được sự cân bằng. Sử dụng vật liệu gỗ có thể mang lại cảm giác ấm áp nhưng nếu lạm dụng, nó có thể tăng thêm cảm giác nóng bức, đặc biệt trong những không gian hẹp như nhà phố. Do đó, việc sử dụng vật liệu gỗ cần được kết hợp với các biện pháp khác như việc bố trí không gian mở ra ngoài để tạo sự thông thoáng và giảm bớt cảm giác nóng.
Không gian đệm có mái che là nơi chuyển tiếp nhiệt độ giữa trong và ngoài nhà
Bình phong là một trong những giải pháp hiệu quả để giảm bớt năng lượng Hỏa. Chúng được bố trí một cách linh hoạt để không tạo ra cảm giác chật chội và gây bức bối thị giác. Bên cạnh đó, việc sử dụng màu sắc trung tính và các loại vật liệu như gỗ, lưới thép đục lỗ cũng giúp giảm bớt sự phản quang của các bề mặt kim loại, giảm bớt cảm giác chói chang và nóng bức.
Ngày càng nhiều công trình biết kết hợp việc chống nóng để tạo nên hình khối đóng – mở hấp dẫn cho mặt ngoài nhà
Trong việc thiết kế không gian văn phòng, cũng cần phải xem xét tính chất công việc và nhu cầu cá nhân của mỗi người để có phương án bố trí phù hợp. Việc sử dụng không gian mở có thể tạo ra một môi trường làm việc tương tác tốt, nhưng cũng cần xem xét sự riêng tư và nhu cầu tập trung cá nhân để đảm bảo sự hiệu quả và thoải mái trong công việc.
Việc giảm nhiệt độ cho văn phòng cũng đòi hỏi sự cân nhắc giữa việc mở và đóng sao cho phù hợp, tránh sự thiếu cân bằng
Đóng – mở đúng mức tạo thông thoáng trong không gian thư giãn tại văn phòng
Từ góc độ vật lý kiến trúc và phong thủy, việc mở cửa và đóng cửa cần được thực hiện một cách linh hoạt và hài hòa. Việc mở cửa để đón ánh sáng và không khí tươi mới là cần thiết, nhưng cũng cần tránh việc mở cửa quá nhiều để tránh sự xâm nhập của năng lượng tiêu cực.
>>> Xem thêm: 5 công trình Việt đóng bên ngoài, mở bên trong vừa đẹp mãn nhãn vừa đề cao không gian sống dành cho gia đình
Tương tự như nguyên lý Âm Dương tồn tại trong mỗi sự vật, việc mở và đóng cửa cũng là hai mặt đối lập nhưng không thể thiếu nhau. Sự linh hoạt và hài hòa trong việc thực hiện các biện pháp này sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất cho không gian sống và làm việc, dù cho kiểu dáng và phong cách của ngôi nhà là gì.
Nguồn: Tạp chí kiến trúc
*Để lại thông tin trong box dưới đây nếu bạn có nhu cầu tìm kiếm đơn vị thiết kế - thi công nhà ở nhé.
