4 loại hạt quen thuộc có thể chứa độc tố aflatoxin gây hại cho gan

Nhiều người thường xem các loại hạt khô như món ăn vặt lành mạnh, tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, ít ai biết rằng nếu bảo quản không đúng cách, một số loại hạt quen thuộc có thể nhiễm aflatoxin - độc tố do nấm mốc sinh ra, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào nhóm chất gây ung thư mạnh, đặc biệt nguy hiểm cho gan.

Dưới đây là 4 loại hạt phổ biến dễ bị nhiễm aflatoxin và những lưu ý để sử dụng an toàn.

1. Lạc (đậu phộng)

Lạc là thực phẩm giàu đạm và chất béo tốt, giúp hỗ trợ tim mạch. Tuy nhiên, chính đặc tính nhiều dầu và dễ hút ẩm khiến lạc dễ bị nấm Aspergillus flavus xâm nhập - loại nấm sinh ra độc tố aflatoxin. Trong điều kiện nóng ẩm, lạc dù nhìn bề ngoài còn nguyên vẹn vẫn có thể đã bị nhiễm độc tố.

Aflatoxin không bị phá hủy hoàn toàn dù lạc được rang hay luộc ở nhiệt độ cao. Do đó, việc ăn lạc mốc, lạc bảo quản lâu ngày hoặc lạc tự phơi sấy trong điều kiện không đảm bảo có thể khiến cơ thể tích tụ dần lượng độc tố này, gây tổn thương gan.

Lạc dễ nhiễm độc tố aflatoxin khi bảo quản kém và độc tố này không bị phá hủy hoàn toàn khi rang luộc, có thể gây hại gan

Lưu ý khi sử dụng lạc:

• Không ăn lạc có mùi lạ, vị đắng hoặc có đốm mốc.

• Chỉ mua lạc được đóng gói, bảo quản trong bao bì khô, thoáng.

• Nếu tự làm lạc rang, cần phơi thật khô trước khi rang và cất trong lọ kín.

2. Hạnh nhân

Hạnh nhân được ưa chuộng vì giàu dinh dưỡng và tốt cho tim mạch, nhưng loại hạt này cũng dễ bị nhiễm aflatoxin nếu quá trình thu hoạch hoặc bảo quản không đạt chuẩn. Hạnh nhân hút ẩm mạnh, nên khi lưu trữ ở nhiệt độ cao, nấm mốc phát triển nhanh chóng.

Một số nghiên cứu cho thấy hạnh nhân dù đã rang vẫn có thể còn sót lại aflatoxin vì độc tố này rất bền nhiệt. Đặc biệt, hạnh nhân đóng gói sơ sài hoặc mua trôi nổi trên thị trường có nguy cơ tồn dư độc tố cao hơn.

Hạnh nhân dễ nhiễm aflatoxin nếu bảo quản kém, đặc biệt trong môi trường ẩm nóng. Độc tố này bền nhiệt, có thể còn tồn dư dù đã rang và gây hại sức khỏe

Cách bảo quản an toàn:

• Chỉ mua hạnh nhân từ thương hiệu uy tín, có chứng nhận chất lượng.

• Không mua loại hạnh nhân để xô, cân lẻ ngoài chợ.

• Bảo quản trong hũ kín, tránh nơi ẩm nóng.

>>> Xem thêm: Giải độc gan tự nhiên: 5 thức uống thanh lọc và giảm mỡ không thể bỏ qua

3. Hạt điều

Hạt điều chứa nhiều khoáng chất, protein và là món ăn vặt được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, hạt điều dễ bị nấm mốc nếu không được làm khô kỹ sau thu hoạch hoặc để quá lâu trong môi trường ẩm.

Nhiều người có thói quen mua hạt điều số lượng lớn để dùng dần, nhưng nếu không bảo quản đúng cách, hạt dễ sinh nấm mà mắt thường không nhận ra. Sử dụng hạt điều mốc lâu ngày có thể gây tổn thương gan và tăng nguy cơ tích tụ độc tố trong cơ thể.

Hạt điều dễ bị nấm mốc khi bảo quản ẩm hoặc để lâu, kể cả khi không thấy dấu hiệu rõ ràng bằng mắt thường. Ăn hạt điều mốc có thể gây hại gan và tích tụ độc tố trong cơ thể

Cách phòng tránh:

• Chỉ chọn hạt điều khô giòn, không bị ỉu, không có mùi hôi dầu.

• Tránh để hạt trong lọ thủy tinh ở nơi có ánh nắng hoặc gần bếp.

• Dùng lượng vừa đủ, không tích trữ lâu.

4. Quả hạch

Quả hạch (Brazil nuts) là loại hạt giàu selen và chất chống oxy hóa, nhưng lại có khả năng lưu giữ ẩm rất cao. Khi bảo quản trong môi trường nóng ẩm, lớp vỏ dày của quả hạch dễ trở thành nơi lý tưởng cho nấm phát triển.

Phần lớn quả hạch được thu hái tự nhiên, không qua xử lý công nghiệp, nên tỷ lệ nhiễm aflatoxin cao hơn so với các loại hạt được sản xuất trong điều kiện kiểm soát. Việc sử dụng quả hạch mốc trong thời gian dài có thể gây hại cho gan và ảnh hưởng đến hệ miễn dịch.

Quả hạch Brazil dễ nhiễm nấm và aflatoxin do khả năng giữ ẩm cao và thường thu hái tự nhiên. Ăn lâu dài quả hạch mốc có thể gây hại gan và suy giảm miễn dịch

Khi chọn mua quả hạch:

• Ưu tiên loại có nguồn gốc rõ ràng, được bảo quản trong bao bì kín.

• Không dùng hạt có mùi chua, đắng hoặc sẫm màu bất thường.

• Nếu để lâu, nên kiểm tra kỹ trước khi sử dụng.

Aflatoxin gây hại như thế nào?

Aflatoxin là một trong những chất gây ung thư gan mạnh nhất từng được ghi nhận. Khi đi vào cơ thể, độc tố này không đào thải ngay mà tích tụ dần trong gan, gây tổn thương tế bào và tăng nguy cơ xơ gan, ung thư gan.

Đặc biệt, aflatoxin có khả năng chịu nhiệt rất cao, nên các phương pháp nấu chín thông thường như rang, chiên, luộc đều không thể loại bỏ hoàn toàn. Vì vậy, việc kiểm soát nguồn gốc và điều kiện bảo quản hạt ngay từ đầu là yếu tố quan trọng nhất để phòng ngừa phơi nhiễm độc tố này.

Aflatoxin là độc tố gây ung thư gan mạnh, không bị phá hủy khi nấu chín, nên cần kiểm soát chặt nguồn gốc và cách bảo quản thực phẩm

>>> Xem thêm: Đi nhậu mà gan vẫn khỏe? Ghi nhớ 6 “trợ thủ” không thể thiếu này!

Cách ăn hạt an toàn để bảo vệ gan

Để giảm nguy cơ hấp thụ aflatoxin, các chuyên gia khuyến cáo người tiêu dùng nên duy trì những nguyên tắc sau:

>>> Xem thêm: 5 thực phẩm giúp giải độc, tăng cường chức năng gan – Bí quyết đơn giản để lá gan khỏe mạnh hơn

Câu hỏi thường gặp về aflatoxin trong các loại hạt

1. Aflatoxin có bị phá hủy khi rang hoặc chiên không?

Aflatoxin rất bền nhiệt, các phương pháp rang, chiên, luộc thông thường không thể loại bỏ hoàn toàn. Nhiệt độ cao chỉ giúp giảm một phần rất nhỏ độc tố, nên tốt nhất vẫn là chọn hạt có nguồn gốc uy tín và bảo quản đúng cách ngay từ đầu.

2. Làm sao nhận biết hạt bị nhiễm aflatoxin?

Aflatoxin không thể quan sát bằng mắt thường. Tuy nhiên, hạt có dấu hiệu ẩm, mốc, sẫm màu, có mùi chua hoặc vị đắng thường có nguy cơ cao. Khi phát hiện bất cứ dấu hiệu lạ nào, tuyệt đối không sử dụng dù chỉ một lượng nhỏ.

3. Có nên mua các loại hạt bán xô hoặc cân lẻ ngoài chợ không?

Không nên. Hạt bán xô thường không được bảo quản trong điều kiện kiểm soát độ ẩm và nhiệt độ, rất dễ nhiễm nấm tạo aflatoxin. Hãy ưu tiên sản phẩm đóng gói, thương hiệu uy tín, có chứng nhận kiểm định.

4. Trẻ em ăn hạt có nhiễm aflatoxin nguy hiểm hơn người lớn không?

Có. Trẻ em có gan và hệ miễn dịch còn yếu, nên mức độ tổn thương gan và nguy cơ tích tụ độc tố sẽ cao hơn người lớn. Vì vậy, khi chọn hạt cho trẻ, cần đặc biệt chú ý nguồn gốc, hạn sử dụng và điều kiện bảo quản.

5. Aflatoxin tích tụ trong cơ thể bao lâu thì gây hại?

Aflatoxin không gây hại ngay lập tức mà tích lũy dần trong gan theo thời gian. Việc tiêu thụ hạt mốc hoặc bảo quản kém trong thời gian dài có thể tăng nguy cơ xơ gan, viêm gan mãn tính và ung thư gan. Do đó, phòng ngừa vẫn là quan trọng nhất.

>>> Xem thêm: Mẹo trồng 10 loại rau giải độc gan tại nhà vừa dễ chăm vừa tốt cho sức khỏe

Hạt dinh dưỡng là nguồn thực phẩm tốt cho sức khỏe, nhưng chỉ thật sự “lành mạnh” khi được bảo quản đúng cách. Việc hiểu rõ về aflatoxin và cách phòng tránh giúp người dùng sử dụng hạt an toàn hơn, bảo vệ gan và giảm nguy cơ phơi nhiễm độc tố trong thời gian dài.

Đọc thêm các bài viết về an toàn thực phẩm và mẹo bảo quản trong chuyên mục Đời sống của Happynest để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích nhé.

Nguồn: CafeF

*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.