Đột quỵ: “Chạy đua với thời gian” để cứu não, cứu người

Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận khoảng 200.000 ca đột quỵ – trong đó nhiều trường hợp tử vong hoặc sống sót với di chứng nặng nề. Theo PGS.TS. Mai Duy Tôn – Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai: “Tỷ lệ người bệnh đến viện trong ‘giờ vàng’ vẫn còn rất thấp, khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn”. Chính vì vậy, việc nhận diện sớm triệu chứng và xử lý đúng cách ngay tại nhà là yếu tố then chốt để cứu sống người thân khi xảy ra đột quỵ.

6 việc cần làm khi nghi ngờ người thân bị đột quỵ

Gọi ngay 115 và báo rõ nghi ngờ đột quỵ

Đây là hành động quan trọng nhất. Nhân viên y tế được huấn luyện sẽ cấp cứu tại chỗ và đưa người bệnh đến cơ sở có đủ năng lực điều trị đột quỵ. Khi gọi, đừng quên nói rõ “nghi ngờ đột quỵ não” để xe cứu thương chuẩn bị đúng phương tiện và chuyển người bệnh đến bệnh viện chuyên khoa.

    >>> Xem thêm: Tắm mùa hè: Cẩn thận 5 thói quen phổ biến gây sốc nhiệt, đột quỵ

Quan sát triệu chứng và khai thác nhanh thông tin

Trong thời gian chờ cấp cứu, hãy hỏi người bệnh về loại thuốc đang dùng, dị ứng, bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường, tim mạch… Đồng thời ghi nhận triệu chứng xuất hiện từ lúc nào – vì thời điểm khởi phát là căn cứ để bác sĩ quyết định phác đồ điều trị.

Ghi nhớ thời điểm khởi phát triệu chứng, loại thuốc đang dùng và tiền sử bệnh để hỗ trợ bác sĩ điều trị

Đặt người bệnh nằm nghiêng, đầu hơi cao

Nếu người bệnh đang đứng hoặc ngồi, hãy hướng dẫn họ nằm xuống, nới lỏng quần áo. Tuyệt đối không cố gắng bế hoặc di chuyển người bệnh nếu họ ngã.

Chuẩn bị sẵn các thông tin cá nhân

Ghi lại tên, tuổi, số điện thoại người nhà, mã số BHYT (nếu có), lịch sử khám chữa bệnh gần nhất. Việc này giúp quá trình tiếp nhận và xử trí tại bệnh viện nhanh chóng hơn.

Nếu ngừng thở – thực hiện hồi sinh tim phổi (CPR)

Trong trường hợp bệnh nhân bất tỉnh, không có dấu hiệu thở hoặc mạch, hãy nhanh chóng thực hiện CPR nếu biết kỹ thuật. Đây có thể là chìa khóa cứu sống người bệnh trước khi đến viện.

Giữ bình tĩnh

Trấn an tinh thần người bệnh và bản thân là yếu tố then chốt. Mọi hành động hoảng loạn có thể khiến tình hình thêm tồi tệ.

Gọi 115 càng sớm càng tốt để được đưa đến cơ sở có chuyên môn xử lý đột quỵ trong “giờ vàng”

3 điều tuyệt đối không nên làm

Không cho uống thuốc – kể cả aspirin hay an cung

Vì không xác định được đột quỵ do nhồi máu hay xuất huyết não tại nhà, việc dùng thuốc không đúng có thể gây chảy máu nội sọ, làm tình trạng nghiêm trọng hơn.

    >>> Xem thêm: Phát hiện vi nhựa có thể gây tắc nghẽn mạch máu não, ảnh hưởng đến trí nhớ và nhận thức

Không cho ăn uống gì cả

Phản xạ nuốt của người đột quỵ có thể đã bị rối loạn, nếu cố cho ăn hay uống sẽ dễ dẫn đến sặc, viêm phổi, thậm chí tử vong do suy hô hấp.

Không để người bệnh tự lái xe đến viện

Một số người tự cảm nhận có bất thường nhưng vẫn cố gắng tự di chuyển. Tuy nhiên, các triệu chứng có thể diễn tiến nhanh, khiến họ mất kiểm soát khi đang điều khiển phương tiện.

Tuyệt đối không tự ý cho bệnh nhân uống aspirin hay An cung khi chưa rõ nguyên nhân đột quỵ

“Giờ vàng” trong cấp cứu đột quỵ là bao lâu?

PGS. Tôn nhấn mạnh: “Thời gian là não”. Càng chậm trễ, càng nhiều tế bào não chết đi vĩnh viễn.

• Trong 4,5 giờ đầu kể từ khi khởi phát, người bệnh có thể được dùng thuốc tiêu sợi huyết.
   
• Trong 6 – 8 giờ đầu, bác sĩ có thể can thiệp lấy huyết khối cơ học.
   
• Đặc biệt, có những trường hợp đặc biệt được can thiệp trong vòng 24 giờ nếu đủ tiêu chí y học.

Chỉ cần trễ 1 giờ, người bệnh có thể mất đi đến 1,9 triệu tế bào não mỗi phút, tương đương 3,6 năm tuổi thọ nếu may mắn sống sót.

"Thời gian vàng" trong đột quỵ não hay “thời gian là não” là cụm từ để nhấn mạnh rằng càng trì hoãn đột quỵ não thì càng có nhiều thiệt hại cho người bệnh

Đột quỵ là một “cuộc chiến với thời gian” – nơi mỗi phút trôi qua đều có thể quyết định sự sống, cái chết hoặc di chứng cả đời. Nhận diện dấu hiệu sớm, hành động đúng cách, không hoảng loạn và gọi cấp cứu 115 ngay lập tức là những gì bạn có thể làm để bảo vệ người thân khỏi biến cố này. Hãy ghi nhớ thông tin này – vì có thể một ngày, nó sẽ cứu sống chính người thân của bạn.

    >>> Xem thêm: Chạy dài có thể gây tử vong nếu sai cách: 5 cảnh báo bạn không nên bỏ qua

Nguồn: cafebiz

*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.