874 lượt xemNếu bạn vẫn giữ thói quen ít khi thay miếng bọt biển cọ rửa, rửa thịt gà sống rồi thái bằng thớt gỗ, hay để thức ăn ngoài qua đêm, đã đến lúc thay đổi ngay để bảo vệ sức khỏe cả gia đình. Cùng mình khám phá 8 thói quen cần có để tránh ngộ độc thực phẩm!
Căn bếp là trái tim của ngôi nhà, nơi những bữa ăn ngon được tạo ra. Tuy nhiên, ít ai ngờ rằng, đây cũng là nơi tiềm ẩn nhiều nguy cơ ngộ độc thực phẩm nếu chúng ta không cẩn trọng với những thói quen bếp núc hàng ngày. Tiến sĩ Siyun Wang, giáo sư kỹ thuật an toàn thực phẩm tại Đại học British Columbia (Canada), cảnh báo: "Người nấu ăn tại nhà thường đánh giá thấp nguy cơ nhiễm khuẩn trong bếp". Vi khuẩn nguy hiểm như E. coli, salmonella và listeria có thể dễ dàng lây lan từ thịt sống, trứng, rau quả sang các bề mặt khác và tồn tại dai dẳng trong nhiều tuần.
>>> Xem thêm: Vì sao ngộ độc thực phẩm dễ xảy ra vào mùa hè? Những điều cần đặc biệt lưu ý
"Vùng nguy hiểm" trong bếp: Hiểu rõ để phòng tránh nhiễm khuẩn chéo
Nhiễm khuẩn chéo là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ngộ độc thực phẩm tại nhà. Điều này xảy ra khi vi khuẩn từ thực phẩm sống (như thịt gà, trứng) lây lan sang các bề mặt sạch, dụng cụ nấu ăn hoặc thực phẩm đã chín. Để ngăn chặn nguy cơ này, rửa tay thường xuyên và kỹ lưỡng ít nhất 20 giây dưới vòi nước ấm, sau đó lau khô bằng khăn sạch dùng riêng là bước phòng ngừa cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng.
Nhiễm khuẩn chéo là nguyên nhân chính gây ngộ độc thực phẩm, do vi khuẩn từ thực phẩm sống lây lan sang các bề mặt khác, nên cần rửa tay kỹ lưỡng để phòng tránh.
8 thói quen vàng trong bếp giúp bạn tránh xa ngộ độc thực phẩm
Để đảm bảo an toàn tối đa cho bữa ăn gia đình, hãy xây dựng 8 thói quen bếp núc sau:
1. Khử trùng bề mặt tiếp xúc thường xuyên
Sau khi sơ chế thịt sống hoặc các thực phẩm dễ nhiễm khuẩn, hãy sử dụng dung dịch tẩy hoặc xịt chứa cồn để làm sạch các bề mặt cứng như mặt bếp, bồn rửa. Tiến sĩ Jae-Hyuk Yu, giáo sư vi khuẩn học tại Đại học Wisconsin-Madison, khuyên bạn nên đeo găng tay và đảm bảo thông gió tốt khi dùng chất tẩy rửa. Ngoài ra, hãy vệ sinh kệ tủ lạnh hàng tháng và duy trì nhiệt độ tủ dưới 4 độ C để hạn chế vi khuẩn phát triển.
Khử trùng bề mặt bằng dung dịch tẩy hoặc cồn sau khi sơ chế thịt sống, vệ sinh tủ lạnh định kỳ và duy trì nhiệt độ dưới 4°C để ngăn vi khuẩn phát triển.
2. Nấu chín thịt đạt nhiệt độ an toàn
Đây là nguyên tắc vàng để tiêu diệt vi khuẩn. Luôn nấu thịt đạt đúng nhiệt độ trong theo hướng dẫn an toàn:
- 63 độ C: cho các phần thịt bò, heo, cừu, bê nguyên khối và cá (để thịt nghỉ 3 phút sau khi nấu).
- 71 độ C: cho thịt xay (như thịt băm, xúc xích).
- 74 độ C: cho thịt gia cầm (gà, vịt). Sử dụng nhiệt kế thực phẩm để kiểm tra nhiệt độ chính xác là cách tốt nhất để đảm bảo an toàn.
>>> Xem thêm: 6 thực phẩm tưởng an toàn nhưng tiềm ẩn độc tố nguy hiểm, nên loại bỏ ngay khỏi bữa ăn
3. Dùng thớt nhựa thay thớt gỗ khi cắt thịt sống
Tiến sĩ Yu khuyên nên dùng thớt nhựa thay vì thớt gỗ khi cắt thịt sống. Lý do là thớt gỗ có các rãnh xốp hơn, dễ dàng tích tụ vi khuẩn từ thịt sống và rất khó rửa sạch hoàn toàn. Dù dùng thớt loại nào (nhựa hay gỗ), đều cần rửa kỹ bằng nước nóng và xà phòng kháng khuẩn ngay sau mỗi lần sử dụng. Tốt nhất là nên có thớt riêng biệt cho thịt sống và rau củ/thực phẩm chín để tránh nhiễm khuẩn chéo.
Nên dùng thớt nhựa thay thớt gỗ khi cắt thịt sống do gỗ dễ tích tụ vi khuẩn.
4. Thay hoặc làm sạch miếng rửa bát và khăn lau thường xuyên
"Miếng bọt biển rửa bát là ổ chứa vi khuẩn khổng lồ," ông Yu cảnh báo. "Nếu dùng nó để rửa dao vừa cắt thịt gà sống, rồi lại dùng để rửa chén khác, bạn đang lây lan vi khuẩn khắp nơi." Để an toàn, nếu buộc phải dùng miếng bọt biển, hãy làm ướt và quay trong lò vi sóng 1-2 phút mỗi ngày để diệt khuẩn, hoặc rửa trong máy rửa chén có chế độ sấy nhiệt. Ông Yu khuyên nên thay miếng bọt biển mỗi tuần, và cá nhân ông ưa dùng khăn lau có thể giặt nóng và thay hàng ngày.
>>> Xem thêm: Dừng ngay 7 kiểu ăn đậu phụ sau nếu không muốn rước độc vào người
5. Rã đông thịt đúng cách
Rã đông thịt ở nhiệt độ phòng rất tiện, nhưng lại vô cùng nguy hiểm. Điều này khiến lớp ngoài của thịt dễ rơi vào "vùng nguy hiểm" (từ 4 - 60 độ C) – nơi vi khuẩn sinh sôi nhanh chóng, trong khi phần bên trong vẫn chưa rã đông hoàn toàn. Thay vào đó, hãy rã đông thịt trong tủ lạnh. Nếu cần nấu ngay, bạn có thể dùng lò vi sóng hoặc đặt thịt trong túi kín, ngâm trong nước lạnh và thay nước mỗi 30 phút. Cách này vẫn giữ nhiệt độ an toàn và hạn chế vi khuẩn phát triển.
Rã đông thịt trong tủ lạnh là an toàn nhất; nếu cần nhanh, dùng lò vi sóng hoặc ngâm túi kín trong nước lạnh thay nước 30 phút, tránh rã đông ở nhiệt độ phòng để ngăn vi khuẩn sinh sôi.
6. Không để thức ăn đã nấu chín ngoài trời qua đêm
Để thức ăn ở nhiệt độ phòng qua đêm chẳng khác nào "nuôi cấy vi khuẩn". Một chuyên viên xét nghiệm y học sống tại Idaho, có tài khoản mạng xã hội là Morticia, chuyên chia sẻ các kiến thức khoa học về thực phẩm, cho biết vi khuẩn có thể tạo ra độc tố ruột (enterotoxin) gây nôn ói.
Đáng lo ngại hơn, nhiều độc tố này "chịu nhiệt", nghĩa là dù bạn có hâm lại thức ăn, vẫn có thể khiến bạn bị ngộ độc. Morticia cảnh báo đặc biệt với thức ăn giàu tinh bột như cơm và mì, vi khuẩn Bacillus cereus có thể phát triển chỉ sau vài giờ nếu để ngoài. Nếu cần bảo quản, hãy cho thức ăn vào tủ lạnh trong vòng 2 giờ sau khi nấu. Với những bữa ăn kéo dài (như tiệc trong nhà), thức ăn có thể để ngoài tối đa 4 giờ; nhưng trong môi trường nóng như tiệc BBQ ngoài trời, thời gian an toàn sẽ ngắn hơn rất nhiều. Theo FDA và USDA, thức ăn đã nấu chỉ nên giữ lạnh trong 3 - 4 ngày. Nếu đông lạnh, thực phẩm có thể giữ an toàn trong thời gian rất dài.
7. Chú ý đến hạn "dùng tốt nhất trước" và dấu hiệu bất thường
"Tuân thủ các hạn sử dụng là cách đơn giản nhưng hiệu quả để tránh các rủi ro sức khỏe", theo tiến sĩ Alvaro San Millan, chuyên gia vi khuẩn học tại Trung tâm Công nghệ Sinh học Quốc gia ở Madrid. Một số thực phẩm như đồ ăn vặt đóng gói có thể vẫn dùng được sau ngày hết hạn nếu chưa mở và được bảo quản đúng cách.
Tuy nhiên, không phải lúc nào bạn cũng ngửi hay nếm ra thực phẩm đã hỏng. "Thức ăn có mùi hoặc vị lạ là dấu hiệu cảnh báo rõ ràng", ông nói. Nhưng có những loại vi khuẩn, như salmonella, có thể gây bệnh ngay cả khi tồn tại ở nồng độ thấp mà không làm thay đổi mùi vị thức ăn. Thông thường, ăn phải thực phẩm có vấn đề chỉ gây khó chịu tiêu hóa nhẹ. Nhưng nếu "xui xẻo" nhiễm vi khuẩn như listeria, salmonella hay độc tố botulinum, bạn có thể gặp nguy hiểm nghiêm trọng đến tính mạng.
Tuân thủ hạn sử dụng là quan trọng; thức ăn hỏng không phải lúc nào cũng có mùi vị lạ, vì một số vi khuẩn nguy hiểm như salmonella có thể gây bệnh ở nồng độ thấp mà không biểu hiện rõ.
>>> Xem thêm: Sau cú sốc ngộ độc, vợ chồng trẻ biến sân thượng thành vườn rau sạch 60m² nuôi cả nhà quanh năm
8. Đừng nghĩ muối, giấm hay gia vị có thể diệt khuẩn hoàn toàn
Từ ngàn xưa, con người đã dùng muối, giấm để bảo quản thực phẩm. Tuy nhiên, việc thêm các thành phần này vào món ăn không có nghĩa là món ăn đó "an toàn tuyệt đối khỏi vi khuẩn". Dù có thể làm chậm quá trình hỏng trong một số điều kiện (như thịt khô hay dưa cải), nhưng điều này không đảm bảo loại trừ vi khuẩn nguy hiểm. Thực tế đã từng có các vụ bùng phát listeria và salmonella từ dưa muối – minh chứng cho việc các phương pháp truyền thống không phải lúc nào cũng đủ sức bảo vệ bạn khỏi các mầm bệnh nguy hiểm.
Muối, giấm có thể làm chậm quá trình hỏng thực phẩm nhưng không diệt hoàn toàn vi khuẩn nguy hiểm, nên không thể coi là đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Sức khỏe bắt nguồn từ căn bếp, và an toàn thực phẩm là yếu tố then chốt. Bằng cách thay đổi và duy trì 8 thói quen bếp núc được Happynest chia sẻ trên đây, bạn không chỉ giảm thiểu tối đa nguy cơ ngộ độc thực phẩm mà còn tạo lập một không gian nấu nướng vệ sinh, an toàn cho cả gia đình. Hãy luôn nhớ rằng, phòng bệnh hơn chữa bệnh, và sự cẩn trọng trong từng chi tiết nhỏ sẽ mang lại những bữa ăn ngon miệng và an tâm cho những người thân yêu của bạn.
Bạn có thường xuyên áp dụng những thói quen này trong bếp của mình không? Và bạn có mẹo hay nào khác để giữ an toàn thực phẩm không? Chia sẻ cùng Happynest nhé!
Nguồn: vnexpress
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
