6.106 lượt xemKhác với các phong cách kiến trúc phổ biến như Scandinavian, Minimalist, “kiến trúc Gothic” là từ khóa mà rất nhiều người mơ hồ khi được nhắc tới, bởi vốn dĩ “độ phủ sóng” của phong cách này ở Châu Âu là phổ biến hơn. Song với xu thế toàn cầu hóa và hội nhập các nền văn hóa khác nhau trên thế giới thì kiến trúc Gothic cũng du nhập sang nhiều nước ở các châu lục khác.
Kiến trúc Gothic là gì?
Gothic bắt nguồn từ Châu Âu (chủ yếu là Pháp) nên thường được gọi là kiến trúc kiểu Pháp. Kiến trúc Gothic gắn liền với thiết kế các nhà thờ, với vẻ bí ẩn và lạ lẫm gắn liền với khái niệm “man rợ và kinh dị”. Thời kỳ hưng thịnh nhất của kiến trúc Gothic là khoảng từ giữa thế kỷ 18 ở Anh và lan rộng khắp Châu Âu trong suốt thế kỷ 19. Sau đó vẫn ảnh hưởng rất mạnh trong các kiến trúc về nhà thờ và trường đại học cho đến tận thế kỷ 20 trên khắp thế giới.
Kiến trúc Gothic phổ biến nhất ở các quốc gia Châu Âu
Kiến trúc Gothic được cho là ra đời sau thời kì kiến trúc Roman, bắt đầu một kỉ nguyên kiến trúc kiểu mới. Khoảng năm 1200 sau Công Nguyên, dân Châu Âu bắt đầu xây nhà thờ và cung điện theo kiểu kiến trúc Gothic. Sự khác biệt dễ dàng nhận thấy nhất giữa hai lối kiến trúc Trung Cổ này là trong khi kiến trúc Roman theo kiểu vòm cong tròn thì kiến trúc Gothic lại theo kiểu vòm nhọn.
Kiến trúc Gothic có cửa sổ nhiều hơn và kích thước cửa sổ cũng lớn hơn kiến trúc Roman
Đặc điểm của kiến trúc Gothic
Đặc điểm dễ nhận thấy nhất của kiến trúc Gothic là những công trình mái vòm và đầu nhọn. Những điểm nhấn thể hiện ở hình khối theo chiều thẳng đứng, những hệ cột mảnh, trần cao mở rộng với sự kết hợp của những vật liệu như kính.
Đặc trưng phong cách gothic thể hiện rõ ràng qua những công trình kiến trúc nhà thờ tiêu biểu
Mái vòm của các công trình Gothic có các loại gồm: vòm có sống sáu mũi, vòm có sống bốn mũi, vòm có nhiều sống và nhiều múi…
Kiến trúc mái vòm và đầu nhọn- nét đặc trưng của phong cách kiến trúc gothic
Đặc điểm dễ nhận thấy tiếp theo là hệ thống kết cấu bên trong của công trình. Thông thường, những công trình kiến trúc Gothic sở hữu không gian bên trong rất lớn và phải dùng khung chịu lực. Các bộ phận bên trong được tách biệt rõ ràng giữa kết cấu ngăn cách và kết cấu chịu lực.
Phía bên trong của các công trình là phần trần hình vòm theo mái, các chân cột liên tiếp nhau, kết cấu uốn lượn nối tiếp
Nhà thờ mang kiến trúc Gothic thông thường cao từ 38-42m, riêng tháp lấy ánh sáng có thể cao đến 60m, nên không gian bên trong tạo cảm giác rất rộng lớn
Cận cảnh chi tiết cửa sổ hoa hồng mang đặc trưng kiến trúc Gothic vô cùng ấn tượng và cầu kỳ
Một số công trình kiến trúc Gothic tiêu biểu trên thế giới
Kiến trúc Gothic được thể hiện rõ rệt nhất và đẹp nhất là trong các nhà thờ lớn, trong các thánh đường và một số các công trình dân dụng ở châu Âu. Rất nhiều công trình kiến trúc Gothic được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.
Nhà thờ Saint-Étienne khởi công năm 1135 là nhà thờ theo kiến trúc Gothic đầu tiên trên thế giới
Kiến trúc Gothic của tháp đồng hồ Big Ben là một biểu tượng kiến trúc của Vương quốc Anh
Tu viện Westminster - London - Anh
Nhà thờ Đức Bà Paris - biểu tượng hơn 850 năm của nước Pháp đã chịu rất nhiều ảnh hưởng trong một vụ hỏa hoạn vào tháng 4/2019
Cầu Brooklyn - Mỹ
Đại học Wellesley - bang Massachusetts - Mỹ
Một số công trình kiến trúc Gothic tiêu biểu ở Việt Nam
Trong thời kỳ Pháp thuộc, kiến trúc phương Tây đã du nhập vào Việt Nam khá nhiều trong đó kiểu kiến trúc Gothic tạo nên nhiều dấu ấn tại nước ta. Đặc biệt là những nhà thờ cổ mang nhiều nét kiến trúc này, đây được xem là những địa điểm du lịch ấn tượng cho đến ngày nay.
Nhà thờ lớn Hà Nội với kiến trúc mang hơi hướng kiểu Gothic
Nhà thờ Đức Bà tại Thành phố Hồ Chí Minh, một kiến trúc Gothic nổi tiếng Sài Gòn, có sự pha trộn thêm nét kiến trúc roman với cửa vòm làm chủ đạo
Công trình đặc sắc tại giáo xứ Thánh Mẫu Thành phố Bảo Lộc, Lâm Đồng
Kiến trúc Gothic của La Mã còn được tìm thấy tại Nhà thờ đá tại Sapa, Lào Cai
Trong suốt chiều dài lịch sử phát triển, Gothic chính là một trong những nét độc đáo của kiến trúc châu Âu, khẳng định tài năng và sự sáng tạo của con người qua từng thời kỳ. Phong cách kiến trúc Gothic ngày nay đã được nhiều kiến trúc sư khám phá và sáng tạo, áp dụng vào nền kiến trúc hiện đại và phong cách thiết kế. Hy vọng qua bài viết trên, Happynest đã cung cấp thông tin để độc giả hiểu rõ và có cái nhìn tổng quan, gần gũi hơn với phong cách kiến trúc này.
Bài viết: Cẩm Tú
