Việc rửa bát tưởng chừng đơn giản, ai cũng làm hàng ngày. Nhưng ít ai ngờ rằng, nếu không làm đúng cách, hành động quen thuộc này có thể là nguyên nhân gây nhiễm khuẩn chéo, tồn dư hóa chất độc hại, thậm chí ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa và đường ruột của cả gia đình. Trong bài viết này, mình sẽ cùng bạn tìm hiểu cách rửa bát đúng chuẩn và khoa học để vừa sạch – vừa an toàn – vừa kéo dài tuổi thọ dụng cụ nhà bếp.
Vì sao phải “học lại” cách rửa bát?
Nhiều người nghĩ rửa bát chỉ cần "sạch mắt" là đủ. Nhưng thực tế, theo các nghiên cứu về vi sinh trong bếp, bát đũa sau bữa ăn có thể chứa hàng triệu vi khuẩn nếu không rửa đúng cách – đặc biệt là:
- Vi khuẩn Salmonella từ thức ăn sống còn sót lại.
- Dư lượng dầu mỡ và xà phòng bám trên bát không tráng kỹ.
- Mút rửa bát chứa vi khuẩn cao gấp 200 lần miếng bọt biển trong toilet (theo nghiên cứu của NSF International).
Bát đũa sạch chưa chắc an toàn nếu còn tồn dư hóa chất hoặc mảng dầu mỡ
Nếu rửa bát sai cách, bạn không chỉ gây hại cho dạ dày và gan, mà còn có thể khiến vi khuẩn lan sang các thực phẩm tươi sống hoặc tay người dùng.
>>> Xem thêm: 21 bài viết kinh nghiệm chọn mua và sử dụng máy rửa bát hay nhất trên Happynest
Các bước rửa bát đúng để đảm bảo an toàn vệ sinh
Bước 1: Loại bỏ thức ăn thừa trước khi rửa
- Gạt bỏ cơm, xương, nước chấm thừa vào thùng rác hoặc túi chuyên dụng.
- Tuyệt đối không để đồ ăn thừa trôi trực tiếp xuống cống gây tắc nghẽn và tạo môi trường sinh vi khuẩn.
Mẹo nhỏ: Đối với đũa gỗ hoặc thớt, nên dùng khăn giấy lau bớt dầu trước khi rửa để tránh thấm ngược vào vật liệu.
Bước 2: Phân loại dụng cụ trước khi rửa
- Nhóm 1: Bát đĩa, thìa đũa ít dầu mỡ
- Nhóm 2: Chén nước mắm, đĩa có nhiều dầu mỡ
- Nhóm 3: Dao, thớt, dụng cụ cắt sống – chín
Tại sao quan trọng? Việc rửa lẫn dầu mỡ với bát sạch sẽ khiến dầu lan ra cả chậu rửa và bọt biển, làm giảm hiệu quả làm sạch.
Chia nhóm bát đĩa, xoong nồi, dao kéo giúp rửa sạch hiệu quả và giảm rủi ro lây nhiễm vi khuẩn
Bước 3: Dùng lượng nước rửa bát vừa đủ, không lạm dụng
Nhiều người nghĩ cho càng nhiều nước rửa bát thì càng sạch. Nhưng:
- Quá nhiều hóa chất khiến bạn khó tráng sạch hoàn toàn.
- Nếu còn dư chất tẩy rửa trên bề mặt bát, khi dùng lại sẽ gây hại cho dạ dày, gan và hệ tiêu hóa.
Gợi ý: Cho nước rửa bát ra một chén nhỏ, pha loãng với nước rồi dùng – giúp kiểm soát lượng hóa chất tốt hơn.
Bước 4: Tráng thật kỹ bằng nước sạch ít nhất 2 lần
- Rửa lần 1 để loại bỏ bọt và chất tẩy.
- Rửa lần 2 để đảm bảo không còn dư lượng hóa chất bám lại.
Tuyệt đối không bỏ qua bước này, đặc biệt với bát ăn của trẻ nhỏ hoặc người có sức đề kháng yếu.
>>> Xem thêm: 6 thói quen rửa bát có thể gây hại cho gia đình bạn
Bước 5: Úp bát ở nơi khô thoáng, sạch sẽ, có khe hở thoát nước
- Dùng kệ có lỗ thoát nước, úp bát đĩa ngược để ráo hoàn toàn.
- Không nên xếp chồng quá nhiều khi còn ướt – dễ giữ lại hơi ẩm và gây mùi.
- Không úp sát tường ẩm, tránh nấm mốc sinh sôi.
Dụng cụ sau rửa cần được để nơi khô thoáng để tránh vi khuẩn và mùi hôi tích tụ
Những sai lầm phổ biến khi rửa bát mà nhiều người mắc phải
Dùng chung một miếng rửa cho tất cả dụng cụ
Dễ nhiễm khuẩn từ dao, thớt sang bát ăn cơm. Nên có ít nhất 2 miếng rửa riêng cho đồ sống và đồ ăn chín.
Dùng nước rửa bát tự pha không kiểm soát được độ tẩy
Nước rửa bát tự làm nếu không đúng tỉ lệ có thể không đủ diệt khuẩn hoặc ngược lại quá mạnh gây kích ứng da.
Nên ưu tiên nước rửa bát hữu cơ, không mùi – không cồn – dễ tráng sạch
Không vệ sinh miếng rửa bát thường xuyên
Miếng rửa bát nên được thay 2 tuần/lần, hoặc đun sôi/ngâm nước muối nóng để khử khuẩn mỗi 3–4 ngày.
Có nên chờ 10–15 phút trước khi rửa bát?
Nhiều người thắc mắc: ăn xong có nên rửa bát ngay hay đợi một lúc? Theo các chuyên gia và nhân viên vệ sinh chuyên nghiệp, nên chờ khoảng 10–15 phút trước khi rửa bát để bát đĩa nguội bớt. Việc này giúp tránh hiện tượng sốc nhiệt – đặc biệt với bát sứ, ly thủy tinh – dễ bị nứt vỡ khi gặp nước lạnh. Ngoài ra, khi bát còn nóng, các chất béo và cặn thức ăn chưa kết dính, dễ bị cuốn trôi hơn nếu rửa bằng nước ấm sau khi đã chờ. Đồng thời, chờ một chút cũng giúp cơ thể tiêu hóa tốt hơn, tránh tình trạng cúi rửa bát ngay sau ăn gây tức bụng hoặc khó chịu với người có hệ tiêu hóa yếu. Tuy nhiên, nếu không rửa ngay, bạn nên gạt sạch thức ăn thừa, xếp gọn vào một chậu riêng và xả sơ qua nước sạch, để tránh bám mùi và tích tụ vi khuẩn.
Nếu muốn vệ sinh nhanh để tránh vi khuẩn, mùi hôi… có thể rửa ngay — nhưng cần làm kỹ từng bước, rửa đủ nước, tráng đúng cách và để dụng cụ thật khô
Một thói quen đơn giản như rửa bát, nếu làm đúng, có thể giúp bạn bảo vệ sức khỏe cả gia đình. Đừng chỉ rửa cho “sạch mắt” – hãy rửa đúng cách – đúng thứ tự – đúng liều lượng, và đừng quên vệ sinh dụng cụ rửa thường xuyên.
>>> Xem thêm: Sai lầm khi rửa bát khiến bạn vô tình “uống thuốc trừ sâu” mỗi ngày – Cảnh báo sức khỏe ít ai ngờ
Tổng hợp
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.