5 lượt xemThói quen ăn uống “tươi sống” như rau sống, thịt tái, cá sống, sushi… có thể mang đến trải nghiệm ẩm thực độc đáo nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro sức khỏe, đặc biệt là nhiễm ký sinh trùng. Theo cảnh báo từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), có tới hàng chục loại ký sinh trùng dễ dàng xâm nhập vào cơ thể người chỉ thông qua một bữa ăn.
Dưới đây là những loại phổ biến nhất, cách chúng lây lan và hậu quả nếu không được điều trị kịp thời.
>>> Xem thêm: Tưởng lành mạnh, hóa ra 3 loại rau này lại là chứa ký sinh trùng!
1. Giardia - ký sinh trùng đường ruột từ nước chưa xử lý
Đây là một trong những loại ký sinh trùng phổ biến nhất gây tiêu chảy và viêm đường ruột. Giardia thường tồn tại trong nước suối, ao hồ, nước sinh hoạt không lọc kỹ. Chỉ cần uống một ngụm nước nhiễm Giardia hoặc rửa rau sống bằng nước bẩn là nguy cơ mắc bệnh rất cao.
Giardia là mối đe dọa âm thầm trong những bữa ăn rau sống hoặc nước uống không đảm bảo vệ sinh.
2. Cyclospora - mầm bệnh có trong rau củ quả chưa rửa sạch
Cyclospora có thể “ẩn náu” trong rau sống, trái cây, nước uống bị nhiễm phân người. Loại ký sinh trùng này lây truyền theo chu kỳ phân - miệng, gây ra các triệu chứng như tiêu chảy kéo dài, chán ăn, mệt mỏi. Nguy hiểm là trứng ký sinh trùng có thể sống sót lâu trong điều kiện ẩm ướt.
Cyclospora cho thấy vì sao khâu rửa sạch và khử trùng thực phẩm sống lại quan trọng đến vậy.
3. Các loại giun đường ruột - hậu quả từ thói quen không rửa tay và ăn uống kém vệ sinh
Giun tròn, giun kim và các loại giun đường ruột khác thường lây lan khi người chế biến thực phẩm không rửa tay sau khi đi vệ sinh, khiến thức ăn bị ô nhiễm. Ngoài ra, trứng giun còn bám trên rau sống không rửa kỹ. Trẻ em là đối tượng dễ nhiễm giun do hệ miễn dịch yếu và thói quen sinh hoạt chưa đúng cách.
Giữ tay sạch khi nấu ăn và ăn chín uống sôi là nguyên tắc quan trọng nhất để phòng ngừa nhiễm giun.
4. Sán dây (Taenia, Trichinella) - tiềm ẩn trong thịt tái, đặc biệt là thịt lợn và bò
Thịt bò, thịt lợn hoặc cá chưa nấu chín có thể chứa ấu trùng sán dây. Khi vào cơ thể, chúng phát triển thành sán trưởng thành dài hàng mét, ký sinh trong ruột, gây đau bụng, tiêu chảy, suy dinh dưỡng. Loại phổ biến nhất là Taenia solium (sán dây lợn) và Trichinella, lây qua thịt chế biến sơ sài như nem chua, thịt tái, heo mán, tiết canh.
Thịt chưa chín kỹ là “cửa ngõ” dẫn ký sinh trùng xâm nhập đường ruột.
5. Toxoplasma - mối nguy từ thịt sống và rau chưa khử khuẩn
Toxoplasma gondii là nguyên nhân gây ra bệnh toxoplasmosis, một căn bệnh đặc biệt nguy hiểm với phụ nữ mang thai. Nó có thể truyền từ thịt bò, thịt cừu, thịt heo nấu chưa chín hoặc từ rau sống bị nhiễm phân mèo. Ngoài nguy cơ nhiễm bệnh, toxoplasma còn có thể gây sẩy thai hoặc dị tật thai nhi nếu mẹ bầu nhiễm phải.
>>> Xem thêm: 8 mẹo cực dễ để phòng ngộ độc thực phẩm từ căn bếp
6. Anisakis và Phocanema - giun từ sushi, sashimi và cá biển sống
Đây là hai loại giun thường tồn tại trong cá biển sống như cá ngừ, cá hồi, cá tuyết, hoặc mực, bạch tuộc. Nếu không được cấp đông hoặc chế biến đúng cách, ấu trùng giun có thể sống sót và phát triển trong cơ thể người. Biểu hiện thường là đau bụng, buồn nôn, dị ứng, thậm chí thủng ruột.
Sushi “chất lượng cao” không đồng nghĩa với an toàn nếu không đảm bảo quy trình đông lạnh chuẩn quốc tế.
7. Sán lá (Clonorchis, Paragonimus) - xuất hiện trong cá nước ngọt, tôm cua đồng
Sán lá gan và sán phổi thường có trong các món gỏi cá sông, tôm tái chanh, cua sống. Người ăn phải có thể bị viêm gan, xơ gan, u gan hoặc viêm phổi mạn tính. Việt Nam là vùng lưu hành cao của nhóm ký sinh trùng này, đặc biệt tại các vùng nông thôn.
Sán lá là mối nguy thường bị bỏ qua trong các bữa tiệc hải sản “cây nhà lá vườn”.
8. Cryptosporidium - có thể ẩn trong rượu táo, sữa chưa tiệt trùng và hải sản sống
Cryptosporidium là một loại ký sinh trùng gây bệnh tiêu chảy cấp, thường có mặt trong thực phẩm không được tiệt trùng kỹ. Chúng cũng xuất hiện trong sò, hàu, nghêu sống - những món ăn ngày càng phổ biến trong giới trẻ thành thị.
Ẩm thực tươi sống ngon là thế, nhưng đôi khi cũng là “ổ bệnh ký sinh” nếu chủ quan trong chọn lựa nguyên liệu.
FAQs - Câu hỏi thường gặp về nhiễm ký sinh trùng từ thực phẩm sống
1. Có nên ăn thịt, cá sống nếu đã đông lạnh?
Chỉ nên ăn nếu được đông lạnh ở nhiệt độ chuẩn (dưới -20°C trong ít nhất 7 ngày) để tiêu diệt ấu trùng. Tuy nhiên, cách tốt nhất vẫn là nấu chín kỹ thực phẩm.
2. Rau sống rửa bằng nước muối có sạch ký sinh trùng không?
Nước muối chỉ giúp giảm phần nào vi khuẩn. Để an toàn hơn, nên ngâm rau trong dung dịch rửa rau chuyên dụng hoặc trần sơ bằng nước sôi.
3. Tẩy giun có giúp diệt hết ký sinh trùng không?
Không. Mỗi loại ký sinh trùng cần loại thuốc đặc trị khác nhau. Tẩy giun định kỳ giúp giảm nguy cơ nhiễm giun thông thường nhưng không bảo vệ bạn khỏi các loại như toxoplasma, sán dây, anisakis...
4. Dấu hiệu bị nhiễm ký sinh trùng là gì?
Đau bụng, rối loạn tiêu hóa, sụt cân không rõ lý do, mệt mỏi kéo dài, dị ứng không rõ nguyên nhân... là những dấu hiệu nghi ngờ cần khám xét kỹ.
5. Phụ nữ mang thai nên tránh ăn gì để phòng ký sinh trùng?
Tuyệt đối tránh các món sống như gỏi cá, tiết canh, sushi, rau sống chưa khử trùng; nên ăn chín uống sôi để bảo vệ mẹ và bé.
>>> Xem thêm: Nguy cơ sức khỏe khi ăn lòng se điếu: Món ngon “gây sốt” nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro
Ký sinh trùng là “kẻ thù giấu mặt” trong nhiều món ăn tưởng như ngon lành, sạch sẽ. Để bảo vệ sức khỏe cả gia đình, hãy tránh ăn thực phẩm sống không rõ nguồn gốc, rửa sạch và chế biến đúng cách, đồng thời định kỳ kiểm tra sức khỏe nếu xuất hiện triệu chứng bất thường. Một vài giây chủ quan có thể dẫn đến hậu quả lâu dài, nhất là với trẻ nhỏ, người già và phụ nữ mang thai.
Nguồn: lifestyle.znews
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
