Có thể mua bán điện mặt trời mái nhà trực tiếp không qua EVN?

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà vừa công bố kết luận về cơ chế mua bán điện mặt trời mái nhà và các loại năng lượng tái tạo khác (như điện rác, sinh khối) trực tiếp không qua EVN. Đây là một bước tiến mới trong bối cảnh ngày càng có nhiều dự án năng lượng tái tạo được triển khai trên toàn quốc.

Thông tin dưới đây được biên tập lại từ bài đăng của VnExpress, mời bạn tham khảo và nêu ý kiến nhé:

Theo dự thảo Nghị định về cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) mà Bộ Công Thương đang lấy ý kiến, có hai phương án được đề xuất: mua bán qua đường dây riêng và mua bán qua lưới quốc gia (qua EVN). Các nhà máy năng lượng tái tạo (gió, mặt trời) có công suất trên 10 MW (nếu nối lưới) hoặc không giới hạn công suất (nếu qua đường dây riêng) sẽ là bên cung ứng. Tuy nhiên, các dự án điện mặt trời mái nhà, điện rác, sinh khối hiện chưa được bao gồm trong danh sách này.

Đối tượng mua điện sẽ là tổ chức, cá nhân sử dụng điện sản xuất từ cấp điện áp 22 kV trở lên, với lượng tiêu thụ bình quân hàng tháng từ 500.000 kWh. Các khách hàng nhỏ hơn, như doanh nghiệp sản xuất nhỏ hay hộ gia đình, hiện chưa được phép mua bán trực tiếp.

Ngoài mua bán qua đường dây riêng, năng lượng tái tạo có thể được mua bán trực tiếp nhưng qua hệ thống đường dây truyền tải điện quốc gia (Ảnh: Thư viện pháp luật)

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá rằng Bộ Công Thương đã nghiên cứu và xây dựng cơ chế chính sách mới nhưng còn chậm và cần làm rõ nhiều vấn đề. Ông yêu cầu dự thảo Nghị định phải nêu rõ rằng Quy hoạch điện VIII không hạn chế quy mô công suất các dự án năng lượng tái tạo, bao gồm cả điện mặt trời mái nhà, điện rác và sinh khối. Bộ Công Thương cần quy định cụ thể về thuế giá trị gia tăng (VAT), môi trường, phòng cháy chữa cháy, điều kiện kỹ thuật và các thủ tục đơn giản để khuyến khích tối đa. Các bên tham gia có thể tự thỏa thuận hợp đồng theo cơ chế thị trường.

Hiện tại, cả nước có hơn 103.000 dự án điện mặt trời mái nhà, với tổng công suất đặt hơn 9.500 MW. Theo Quy hoạch điện VIII, quy mô nguồn này đến năm 2030 sẽ tăng thêm 2.600 MW hoặc đạt 50% các tòa nhà công sở và nhà dân. Tuy nhiên, chính sách hiện tại chỉ khuyến khích loại hình tự sản, tự tiêu, gây khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt trong các khu công nghiệp và khu chế xuất cần chứng chỉ xanh. Nhiều doanh nghiệp cảm thấy hụt hẫng vì không được mua bán điện dư thừa, gây lưỡng lự trong đầu tư.

Một số chuyên gia và doanh nghiệp đã đề xuất hình thành thị trường mua bán điện giữa các chủ đầu tư và doanh nghiệp sản xuất. Điều này sẽ tạo điều kiện cho các chủ đầu tư khu công nghiệp, quỹ trung gian và đơn vị cung cấp giải pháp lắp đặt hệ thống điện tái tạo. Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Đặng Hoàng An cho rằng có thể tạo thị trường mua bán điện trực tiếp không giới hạn người bán và người mua. Các bên tham gia sẽ chi trả chi phí vận hành và truyền tải để EVN đảm bảo an toàn lưới điện.

Phó thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương làm rõ vai trò của Nhà nước, EVN và Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia trong việc công khai nhu cầu tiêu thụ và khả năng điều độ, truyền tải. EVN cần cung cấp thông tin về quy mô các nguồn điện tái tạo và xây dựng các chi phí sử dụng dịch vụ hệ thống truyền tải. Ông cũng lưu ý rằng một số khách hàng chấp nhận giá điện cao để đạt được tín chỉ carbon và thị trường carbon, do đó cần có quy định công khai thông tin về các doanh nghiệp đang sử dụng năng lượng sạch để có chính sách ưu tiên và khuyến khích.

Việc mở rộng cơ chế DPPA và cho phép mua bán điện mặt trời mái nhà, điện rác, sinh khối trực tiếp không qua EVN sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam. Điều này không chỉ giúp đáp ứng nhu cầu năng lượng sạch trong nước mà còn hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc đạt được chứng chỉ xanh và đáp ứng các yêu cầu của thị trường quốc tế.

Một số độc giả bình luận dưới bài đăng của VNE như sau: 

Minh Phuong: Hoan nghênh và chờ đón quy định hộ gia đình cũng được mua bán điện mặt trời (ĐMT) của nhau. Thực tế, không phải gđ nào cũng đủ tiền, đủ đk lắp ĐMT nhưng nhu cầu dùng thì gđ nào cũng có, nếu giá điện hạ hơn. Một gđ muốn dùng ĐMT để sạc ô tô điện chẳng hạn. Khi đó cần phải lắp công suất đủ lớn, ví dụ 15 kWp. Nhưng không phải lúc nào ô tô cũng cắm sạc, thành ra nhiều lúc lượng điện MT này sẽ thừa. Không được bán cho ngành điện, không được bán cho hộ gđ khác thì quá phí… 

Pham Tien: Thế giới đã thử nghiệm đủ mọi mô hình xây dựng hệ thống đường truyền/lưu trữ/phân phối/quản lý NLTT, từ việc dùng pin lithium, pin LFP, pin chì, pin sodium ion, hồ chứa tích điện, dùng khí nén, vv ..., để đúc kết đến hiện nay : mô hình hệ thống NLTT tối ưu,ở diện trải rộng toàn vùng và quốc gia, là MÔ HÌNH HỆ THỐNG ĐIỆN PHI TẬP TRUNG, GỒM RẤT NHIỀU CÁC NGUỒN ĐIỆN NHỎ RẢI RÁC+RẤT RẤT NHIỀU CÁC HỆ THỐNG ĐƯỜNG TRUYỀN RIÊNG NỘI BỘ+CÁC TRẠM HYDROGEN LƯU TRỮ VÀ PHÁT ĐIỆN.

Về cơ bản, cần cho phép lắp điện mặt trời áp mái trên tất cả đất trồng, đất ở nông thôn, và đất ở đô thị (đất cln, đất ont, đất odt), dù không được do nối lưới EVN, nhưng được tự do tìm khách để bán điện qua đường truyền riêng. Ví dụ, tại KCN, khu dân cư, có thể xuất hiện doanh nghiệp làm đường truyền riêng nội khu, doanh nghiệp khác làm trạm hydrogen. Họ sẽ mua điện mặt trời từ hộ dân hay doanh nghiệp qua đường truyền riêng bán trực tiếp cho nhà máy hay khu dân cư dùng trực tiếp điện NLTT không qua lưu trữ tại những khung giờ cho phép. Còn phần điện thừa được lưu trữ vào hydrogen với giá mua điện thấp bằng 30% giá điện sinh hoạt, sau đó họ phát điện hydrogen bán lại cho nhà máy và khu dân cư ở khung giờ khác. 

Luật Nguyễn: Ít nhất thì phải như thế mới kích thích phát triển điện mặt trời

Bạn nghĩ sao về thông tin trên? Hãy để lại chia sẻ của bạn dưới bình luận nhé!

Nguồn: VNExpress