Tại thị trấn Ái Nghĩa, tỉnh Quảng Nam, một căn nhà ống với diện tích 125m² được NAQI & Partners thiết kế cho một gia đình đa thế hệ, trong đó hai tổ ấm – cha mẹ và con cái – cùng sống trên một khu đất. Yêu cầu đặt ra là tạo nên một công trình vừa đủ riêng tư cho thế hệ trẻ, vừa đủ kết nối với gia đình lớn, đảm bảo sự gắn bó, gần gũi giữa các thành viên.
Bài toán tổ chức không gian trong các gia đình hai thế hệ ở nông thôn Việt Nam vốn không mới, nhưng luôn đặt ra nhiều thách thức. Ở công trình này, giải pháp không nằm ở việc chia cắt, mà ở việc tạo ra một khoảng sân trung tâm – nơi diễn ra các hoạt động thường nhật, là nơi hai tổ ấm có thể tương tác tự nhiên mà không xâm lấn đời sống riêng của nhau. Ông bà có thể theo dõi cháu chơi từ khoảng hiên nhà, con cháu có thể dễ dàng ghé sang trò chuyện hoặc chia sẻ bữa cơm chiều.
Mặt tiền ngôi nhà nổi bật với khối ban công xanh mát được thiết kế như một khu vườn treo, ẩn mình sau hệ lam gỗ dọc
Thiết kế kết nối nhưng vẫn đảm bảo độc lập
Điểm đặc biệt của công trình là cách thiết kế mặt tiền và vật liệu mang tính liên kết giữa hai khối nhà. Nhóm thiết kế sử dụng bảng màu và tỷ lệ cửa sổ tương đồng với căn nhà cũ của ba mẹ, đồng thời kết hợp hệ lam và cửa sắt sơn tĩnh điện màu đen chạy dài ngang mặt tiền để tạo nên một “mặt đứng liên tục”, giúp tổng thể công trình liền mạch về thị giác. Tuy được xây dựng ở hai thời điểm khác nhau, hai căn nhà vẫn kết nối chặt chẽ nhờ ngôn ngữ kiến trúc hài hòa.
Sự tương phản về hình khối giữa nhà mới và công trình cũ bên cạnh tạo nên điểm nhấn thị giác mạnh, nhưng vẫn giữ được sự hài hòa tổng thể trong khu phố
Từ góc nhìn cận, các ô cửa sổ và mảng tường gạch được bố trí theo mô-đun lặp lại, tạo nên nhịp điệu kiến trúc rõ ràng
Trong không gian bên trong, các khung cửa và ô thoáng được bố trí khéo léo nhằm tạo điểm nhìn giao thoa giữa người với người, giữa các khu vực chức năng, và giữa con người với thiên nhiên. Đây không chỉ là thiết kế hiệu quả về mặt kỹ thuật, mà còn tạo nên sự gần gũi, tương tác nhẹ nhàng trong sinh hoạt thường nhật.
Các ô cửa sổ được khéo léo đan xen
Vật liệu địa phương – truyền thống trong hình thức mới
Vật liệu chính của công trình là gạch bốn lỗ màu đỏ cam – loại gạch phổ biến tại địa phương. Tuy nhiên, thay vì sử dụng theo cách thông thường, nhóm thiết kế đã cắt nhỏ và ốp dọc gạch ở khu vực logia và mặt đứng. Tường và trần được ốp đồng chất liệu, tạo nên một “lớp áo” thị giác độc đáo, đồng thời bảo vệ công trình khỏi tác động thời tiết.
Gạch đỏ và cây cối kết hợp tạo nên lớp vỏ kiến trúc sinh động, vừa có chức năng chống nắng, vừa mang lại cảm giác gần gũi như ở sân nhà truyền thống Hội An
Phần trần logia được thiết kế nghiêng để tạo chiều sâu và hướng nhìn lên trời, tuy nhiên độ nghiêng này cũng có thể khiến nước mưa tràn vào. Để xử lý, các viên gạch được xếp ngang và vuông góc với hướng nước chảy, giúp hạn chế việc nước len vào phía trong. Giải pháp kỹ thuật đơn giản nhưng hiệu quả, cho thấy sự kết hợp giữa thẩm mỹ và công năng được tính toán kỹ lưỡng.
Không gian sinh hoạt chung và chi tiết gợi ký ức
Trung tâm của ngôi nhà là khoảng sân chung – một dạng “sân trong” lấy cảm hứng từ nhà truyền thống Hội An. Đây là không gian đa năng, vừa giúp thông gió và lấy sáng tự nhiên, vừa là nơi sinh hoạt chung: nơi trẻ em chơi đùa, người lớn ngồi đọc sách, hoặc cùng nhau thưởng thức ly trà chiều.
Một chi tiết đáng chú ý là sự hiện diện của cây cau – hình ảnh quen thuộc trong văn hóa nhà vườn Việt. Ngay dưới cây cau, một tấm lưới lớn được bố trí để trẻ em có thể leo trèo, đọc sách, hay đơn giản là nằm thư giãn. Đây không chỉ là một yếu tố thẩm mỹ hay kỹ thuật, mà còn là sự gợi nhớ đến hình ảnh “trước cau sau chuối” quen thuộc, đưa yếu tố ký ức vào trong không gian sống hiện đại.
Không gian trong nhà Ái Nghĩa
Thông tin công trình:
Tên ngôi nhà: Nhà Ái Nghĩa
Diện tích thực tế (m2): 125m2
Đơn vị thiết kế: NAQI & Partners
Đơn vị chụp ảnh: Phan Trọng Tín
Địa điểm: Quảng Nam
Phong cách thiết kế: Hiện đại
Số tầng: 2
Loại nhà: Nhà phố