5 lượt xemChạy bộ mang lại nhiều lợi ích về tim mạch, thể lực và tinh thần, nhưng nếu chủ quan trong tầm soát sức khỏe và tập luyện sai cách, bạn có thể vô tình đối mặt với nguy cơ đột quỵ ngay trong lúc đang tưởng mình khỏe mạnh nhất.
>>> Xem thêm: Chạy dài có thể gây tử vong nếu sai cách: 5 cảnh báo bạn không nên bỏ qua
Vì sao đột quỵ có thể xảy ra khi chạy bộ?
Chạy bộ được xem là một trong những hình thức vận động phổ biến và dễ tiếp cận nhất hiện nay. Tuy nhiên, đằng sau vẻ đơn giản ấy là những rủi ro tiềm ẩn, đặc biệt ở người trung niên hoặc người có bệnh lý nền về tim mạch mà không được phát hiện.
Theo ThS.BS Đoàn Dư Mạnh - Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Phương Đông, khoảng 80% các ca đột quỵ khi chơi thể thao xảy ra ở người có bệnh tim mạch tiềm ẩn, nhưng không biết hoặc chủ quan bỏ qua kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Điều đáng lo ngại là nhiều bệnh lý như cơ tim giãn, hẹp van tim, mạch vành… thường không có triệu chứng rõ ràng, nhưng lại nguy hiểm khi cơ thể phải gắng sức như lúc chạy bộ. Những yếu tố nguy cơ khác có thể bao gồm tuổi tác (sau 35 tuổi), giới tính nam, thói quen sử dụng chất kích thích hoặc luyện tập quá sức.
Chạy bộ không sai - sai là khi bạn chưa kiểm tra sức khỏe trước đó, hoặc phớt lờ các cảnh báo từ chính cơ thể mình.
1. Khởi động đúng cách để làm nóng toàn bộ cơ thể
Đừng bao giờ chạy ngay sau khi vừa rời khỏi giường hoặc bàn làm việc. Khởi động 5 - 10 phút bằng các động tác nhẹ như xoay khớp, giãn cơ, đi bộ nhanh sẽ giúp cơ thể chuyển dần từ trạng thái nghỉ sang vận động.
Đặc biệt lưu ý: không nên khởi động quá mạnh hoặc quá lâu, vì dễ làm cơ mỏi trước khi bắt đầu chạy. Cũng không nên lạm dụng dầu nóng, vì chúng chỉ làm nóng da chứ không kích hoạt đúng nhóm cơ bên trong.
Khởi động đúng là chiếc “chìa khóa an toàn” để bước vào bài chạy mà không khiến cơ thể bị sốc vận động.
2. Khám sức khỏe và tầm soát tim mạch trước khi tập luyện
Dù chạy bộ là môn thể thao đơn giản, nhưng với người trên 35 tuổi, có tiền sử bệnh lý tim mạch, phổi, cao huyết áp hoặc các vấn đề cơ xương khớp, việc khám sức khỏe định kỳ là vô cùng cần thiết.
Bạn nên thực hiện test gắng sức, đo điện tim, siêu âm tim và khai thác tiền sử bệnh cá nhân hoặc gia đình. Đây là bước giúp bác sĩ đánh giá tổng thể nguy cơ, từ đó khuyến nghị bài tập phù hợp. Tầm soát đúng cách trước khi tập giúp bạn chạy bền, chạy khỏe - thay vì dừng lại vì tai biến.
3. Tăng cường độ từ từ, tuyệt đối không “đốt cháy giai đoạn”
Sai lầm phổ biến nhất ở người mới chạy là bắt đầu quá mạnh hoặc quá nhanh. Điều này đặt tim vào trạng thái làm việc quá sức đột ngột, dễ gây choáng, rối loạn nhịp tim, thậm chí đột quỵ.
Bạn nên áp dụng nguyên tắc tăng dần theo tuần tự: mỗi tuần chỉ tăng quãng đường khoảng 200 - 300m, không chạy gấp đôi ngay cả khi cảm thấy “còn sức”.
Thành công trong thể thao không đến từ tốc độ tăng vọt, mà từ khả năng duy trì đều đặn trong thời gian dài.
4. Luôn lắng nghe cơ thể - đừng chủ quan với dấu hiệu bất thường
Nếu đang chạy mà thấy các dấu hiệu như chóng mặt, đau ngực, tim đập nhanh bất thường, khó thở hoặc mệt quá sức, hãy dừng chạy ngay lập tức, tìm nơi thoáng mát để nghỉ ngơi và theo dõi.
Không nên cố gắng “vượt ngưỡng” khi cơ thể đang cảnh báo. Bỏ qua cảm giác bất thường chính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đột quỵ hoặc ngất xỉu trên đường chạy. Lắng nghe cơ thể không phải là yếu đuối - đó là thông minh.
>>> Xem thêm: Chuyên gia gợi ý 5 món ăn nhẹ giúp bạn chạy bộ bền sức mà không đầy bụng
5. Uống đủ nước - tránh sốc nhiệt và mất điện giải
Khi chạy bộ, đặc biệt dưới thời tiết nóng bức hoặc độ ẩm cao, cơ thể mất rất nhiều nước qua mồ hôi. Mất nước khiến tim phải hoạt động mạnh hơn để bơm máu - dẫn đến hạ huyết áp, chuột rút hoặc kiệt sức.
Bạn nên uống từng ngụm nhỏ trước, trong và sau khi chạy. Nếu chạy đường dài, nên bổ sung thêm nước có chứa điện giải (Na, K, Mg) để duy trì ổn định hoạt động cơ bắp và tim mạch. Một chai nước mang theo khi chạy có thể là "bảo hiểm sức khỏe" hữu hiệu nhất bạn cần.
6. Kết thúc bằng cách giảm tốc từ từ (cooldown)
Không nên ngừng chạy đột ngột. Sau khi hoàn tất bài tập, hãy đi bộ chậm 5 - 10 phút, kết hợp các động tác giãn cơ nhẹ nhàng để tránh tụ máu, giảm nhịp tim và ổn định huyết áp.
Cooldown cũng giúp hạn chế cảm giác chóng mặt hoặc buồn nôn sau khi chạy, đồng thời tăng hiệu quả phục hồi cơ bắp.
Giảm tốc không chỉ để thư giãn mà còn là bước quan trọng giúp tim mạch điều chỉnh nhịp an toàn.
7. Tránh chạy khi cơ thể đang mệt hoặc bị ốm
Không nên ép bản thân chạy khi đang bị sốt, đau đầu, mất ngủ, rối loạn tiêu hóa hoặc vừa khỏi bệnh. Cơ thể cần thời gian phục hồi trước khi vận động cường độ cao, nếu không sẽ đối mặt với nguy cơ biến chứng tim mạch, tụt huyết áp hoặc đột quỵ.
Kể cả khi đang theo một giáo án luyện tập, hãy tạm dừng khi không khỏe, bởi nghỉ ngơi đúng lúc cũng là một phần quan trọng trong thể thao. Chạy bền là cuộc chơi đường dài, không nhất thiết phải hoàn thành mọi buổi tập nếu cơ thể không cho phép.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn giảm cân bằng máy chạy bộ đúng cách, hiệu quả
Chạy bộ là phương pháp rèn luyện sức khỏe tuyệt vời, nhưng sẽ chỉ mang lại lợi ích khi bạn tập đúng cách và không chủ quan với rủi ro tiềm ẩn. Hãy luôn bắt đầu bằng việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, lắng nghe cơ thể mỗi ngày và tuân thủ các nguyên tắc an toàn cơ bản.
Chạy để sống khỏe, không phải để đánh cược sức khỏe. Hãy để mỗi bước chân trên đường chạy là một bước đến gần hơn với cuộc sống khỏe mạnh và bền vững.
Nguồn: Afamily
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
