2.265 lượt xemTưởng như chỉ cần lên tàu, thư giãn và tận hưởng chuyến hành trình trên biển, nhưng thực tế, một số tai nạn hàng hải xảy ra mỗi năm đã cho thấy: an toàn không bao giờ là điều hiển nhiên. Đặc biệt khi yếu tố con người được xác định là nguyên nhân chính dẫn đến thương vong trong nhiều vụ tai nạn. Vì vậy, trước mỗi chuyến đi, bạn cần trang bị kiến thức tự bảo vệ bản thân.
Dưới đây là 7 việc quan trọng bạn cần làm để đảm bảo an toàn khi đi tàu biển.
1. Ghi nhớ vị trí thiết bị cứu sinh và lối thoát hiểm ngay khi lên tàu
Ngay sau khi nhận cabin hoặc ổn định chỗ ngồi trên tàu, việc đầu tiên bạn nên làm là quan sát kỹ môi trường xung quanh. Hãy để ý xem áo phao đặt ở đâu (thường nằm dưới giường, dưới ghế hoặc trong tủ đầu giường), lối thoát hiểm gần nhất ở hướng nào, cầu thang dẫn lên boong chính nằm ở vị trí nào, và thiết bị báo cháy hoặc chuông khẩn cấp đặt ở đâu.
Trong tình huống khẩn cấp như cháy, va chạm hay tàu nghiêng do thời tiết xấu, tâm lý hoảng loạn rất dễ khiến bạn mất phương hướng. Khi đó, khoảng vài chục giây bạn tiết kiệm được nhờ biết rõ đường đi có thể là cơ hội để bạn thoát khỏi khu vực nguy hiểm.
Ghi nhớ vị trí áo phao, lối thoát hiểm và thiết bị khẩn cấp ngay khi lên tàu giúp bạn phản ứng nhanh và an toàn trong tình huống nguy cấp. (Ảnh minh họa)
Ví dụ thực tế: Nếu bạn ở cabin tầng giữa và biết rằng có lối cầu thang ngay phía sau lưng, bạn sẽ thoát được sớm hơn nhiều so với việc chạy lòng vòng tìm lối ra trong bóng tối hoặc khói dày đặc.
>>> Xem thêm: Cẩm nang chi tiết khi đi tàu Metro Bến Thành-Suối Tiên: Những lưu ý và điều cấm kỵ để trải nghiệm trọn vẹn nhất
2. Tham gia hoặc chủ động yêu cầu hướng dẫn an toàn nếu tàu không tổ chức
Không phải tất cả các chuyến tàu đều bắt buộc tổ chức buổi diễn tập an toàn trước hành trình. Đặc biệt là các tour du lịch bằng tàu nhỏ, tàu du ngoạn trong ngày thường bỏ qua bước này. Do đó, nếu không được phổ biến, bạn cần chủ động hỏi nhân viên tàu về những thông tin quan trọng, bao gồm:
- Cách mặc và sử dụng áo phao đúng cách.
- Quy trình báo động và sơ tán khẩn cấp.
- Vị trí tập kết khi có báo động.
- Số điện thoại hoặc người liên hệ trong trường hợp khẩn.
Việc nắm rõ những kiến thức cơ bản này sẽ giúp bạn giữ bình tĩnh, phản xạ nhanh và đúng trong những tình huống có áp lực cao, đặc biệt là trong môi trường thiếu sáng hoặc có khói.
Chủ động yêu cầu hướng dẫn an toàn khi đi tàu giúp bạn biết cách dùng áo phao, sơ tán và ứng phó khẩn cấp để bảo vệ bản thân khi có sự cố. (Ảnh minh họa)
Gợi ý: Hãy hỏi nhân viên trực hoặc lễ tân tàu bằng những câu đơn giản như: “Nếu có sự cố thì tôi cần làm gì?”, “Áo phao của tôi nằm ở đâu?”, hoặc “Tín hiệu báo động nghe như thế nào?”
3. Không cố lấy hành lý khi có cảnh báo sơ tán
Khi có tín hiệu sơ tán, bạn không nên quay lại cabin hoặc khu vực chứa hành lý để lấy đồ đạc cá nhân như vali, laptop, máy ảnh hay ví tiền. Dù đó là những vật giá trị, nhưng hành vi này có thể cản trở lối đi, làm chậm việc thoát hiểm cho chính bạn và những người xung quanh.
Hơn thế nữa, trong các hành lang hẹp hoặc khu vực cầu thang thoát hiểm, một người mang theo nhiều đồ cồng kềnh có thể tạo ra “nút thắt” khiến đám đông bị ùn ứ, làm tăng nguy cơ xảy ra thương vong nếu có cháy nổ hoặc tàu nghiêng đột ngột.
Khi sơ tán trên tàu, tuyệt đối không quay lại lấy hành lý cá nhân để tránh gây cản trở thoát hiểm và tăng nguy cơ tai nạn cho chính mình lẫn người khác. (Ảnh minh họa)
Trước chuyến đi, bạn nên chuẩn bị một túi cá nhân nhỏ gọn chứa các vật thiết yếu như giấy tờ tùy thân, thuốc cần dùng, chai nước nhỏ, đèn pin và điện thoại. Hãy để túi này ở nơi dễ lấy như đầu giường hoặc gần cửa cabin, để khi cần, bạn có thể mang theo mà không mất thời gian tìm kiếm.
>>> Xem thêm: Review Tàu điện Metro Nhổn - ga Hà Nội ngày đầu tiên chính thức vận hành
4. Mặc áo phao đúng cách và càng sớm càng tốt khi có cảnh báo
Áo phao không chỉ là một vật dụng bắt buộc, mà là thiết bị cứu sinh duy nhất có thể giữ bạn nổi trên mặt nước khi mất ý thức hoặc trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Tuy nhiên, nó chỉ phát huy tác dụng nếu bạn mặc đúng cách và mặc kịp thời.
Khi có cảnh báo sơ tán, đừng chờ đến lúc tàu nghiêng, nước tràn vào hay đám đông chen chúc mới đi tìm áo phao. Lúc đó, bạn có thể không còn đủ thời gian hoặc không đủ bình tĩnh để xử lý. Hãy mặc áo phao càng sớm càng tốt ngay sau khi có tín hiệu báo động.
Cách mặc đúng:
- Đeo áo đúng chiều, phần cổ chụp lên gáy.
- Cài đầy đủ dây đai quanh ngực và eo.
- Kéo dây thật chặt để áo không tuột khi nhảy xuống nước.
- Không để lỏng hoặc mặc ngược - điều này sẽ khiến bạn bị lật úp khi nổi trên mặt nước.
Áo phao chỉ phát huy tác dụng khi được mặc đúng và kịp thời, vì vậy hãy mặc ngay sau khi lên tàu hoặc khi có cảnh báo sơ tán để đảm bảo an toàn tính mạng. (Ảnh minh họa)
Trong thảm họa tàu Costa Concordia (Italy, 2012), hơn một nửa số nạn nhân thiệt mạng vì không có áo phao hoặc không biết mặc, dẫn đến không thể nổi hoặc bị đuối nước khi tàu nghiêng nhanh.
5. Chọn cabin gần lối thoát hiểm, hạn chế khu vực tầng cao
Vị trí cabin có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thoát nạn của bạn khi có sự cố xảy ra. Theo kinh nghiệm từ các chuyên gia an toàn hàng hải, cabin nằm ở khu vực giữa thân tàu, gần lối cầu thang hoặc cửa thoát hiểm sẽ giúp bạn thoát ra nhanh hơn trong tình huống khẩn cấp, đặc biệt là khi điện bị cắt hoặc hành lang bị khói bao phủ.
Ngoài ra, những cabin ở tầng thấp và giữa tàu cũng ít bị ảnh hưởng bởi sóng lớn, giúp hành khách đỡ say sóng hơn, đặc biệt trong những chuyến đi biển dài ngày.
Chọn cabin gần lối thoát hiểm và ở tầng giữa giúp dễ sơ tán khi có sự cố và hạn chế say sóng trong hành trình dài trên biển. (Ảnh minh họa)
Khi đặt vé tàu hoặc tour du lịch bằng du thuyền, hãy hỏi nhân viên bán vé: “Cabin nào gần thang thoát hiểm nhất?” hoặc “Có cabin tầng giữa, gần lối ra không?”. Việc này không mất thêm phí nhưng có thể giúp bạn tiết kiệm thời gian quý giá trong tình huống sống còn.
>>> Xem thêm: Khám phá trải nghiệm du lịch bằng tàu hỏa: Hành trình chậm rãi đầy hứng khởi
6. Theo dõi điều kiện thời tiết trước khi khởi hành, không đi khi có cảnh báo biển động
Thời tiết là một trong những yếu tố có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến độ an toàn của hành trình. Sóng to, gió lớn, mưa bão hoặc áp thấp nhiệt đới đều có thể gây mất kiểm soát tàu, khiến tàu trôi dạt, va chạm hoặc nghiêng lật.
Vì vậy, trước mỗi chuyến đi, bạn nên kiểm tra dự báo thời tiết biển từ các nguồn tin cậy như Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, các ứng dụng thời tiết quốc tế, hoặc hỏi trực tiếp đơn vị vận hành tàu. Nếu có cảnh báo biển động hoặc bão áp sát, hãy chủ động hoãn hoặc đổi lịch trình.
Luôn kiểm tra dự báo thời tiết và hoãn chuyến đi nếu có cảnh báo biển động để đảm bảo an toàn tuyệt đối khi di chuyển bằng tàu. (Ảnh minh họa)
Hầu hết các vụ tai nạn tàu du lịch trong 10 năm qua ở khu vực Đông Nam Á đều xảy ra khi thuyền trưởng đánh giá thấp nguy cơ từ thời tiết hoặc chuyến tàu vẫn được triển khai dù có cảnh báo gió mạnh. Vì thế, người đi tàu cũng nên trang bị kiến thức thời tiết cơ bản để tự đánh giá rủi ro.
7. Nếu rơi xuống nước, hạn chế vận động để giữ ấm và tiết kiệm năng lượng
Trường hợp xấu nhất là tàu chìm và bạn phải xuống nước, lúc này, điều quan trọng không phải là bơi nhanh hay tìm kiếm cứu hộ bằng mọi giá, mà là bảo tồn nhiệt cơ thể.
Nhiệt độ nước biển dưới 20°C có thể gây hạ thân nhiệt nghiêm trọng chỉ sau 15-30 phút, khiến cơ thể mất dần ý thức và sức phản kháng. Vì vậy, nếu không có áo nổi chuyên dụng hoặc bộ đồ giữ nhiệt, bạn cần giữ cơ thể ở tư thế H.E.L.P (Heat Escape Lessening Posture):
- Khép chân lại và kéo sát lên ngực.
- Khoanh tay ôm sát thân người hoặc đặt vào nách.
- Không bơi nhiều, không vận động mạnh, vì càng cử động, cơ thể càng mất nhiệt nhanh.
Nếu bạn ở trong nhóm người rơi xuống nước cùng lúc, hãy ôm sát nhau tạo thành “bè người” để tăng khả năng giữ ấm và được phát hiện dễ hơn từ xa.
Khi rơi xuống nước lạnh, hãy giữ tư thế H.E.L.P để hạn chế mất nhiệt, tiết kiệm năng lượng và tăng cơ hội sống sót trong chờ cứu hộ.
>>> Xem thêm: Tại sao chất thải trên tàu hỏa được xả thẳng xuống đường ray
Việc đảm bảo an toàn khi đi tàu biển không chỉ phụ thuộc vào thiết bị cứu hộ hay kinh nghiệm của thủy thủ đoàn, mà còn phụ thuộc vào sự chủ động, nhận thức và hành động kịp thời của mỗi hành khách. Hãy chia sẻ bài viết này nếu bạn thấy hữu ích vì an toàn là điều quan trọng nhất trên mọi hành trình biển!
Nguồn: ngoisao.vnexpress
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
