Từng giới thiệu nhà chồng miền biển, giờ mình xin phép đưa mọi người về thăm quê miền núi Lạng Sơn – nơi mình sinh ra và lớn lên. Ở đó, có những nếp nhà sàn cổ Lạng Sơn nằm dựa lưng vào núi, mặt hướng cánh đồng, có dòng suối chảy róc rách, có mùi khói bếp và bữa cơm chan chứa yêu thương. Và quan trọng nhất đó là một phần ký ức tuổi thơ, nơi bắt đầu mọi nỗi nhớ mỗi khi đi xa.
Khám phá bản làng vùng núi: Những điều xưa cũ lại trở thành báu vật
Ngày bé, quê chỉ là nơi lam lũ, nghèo khó. Nhưng lớn lên, đi nhiều nơi rồi mới thấy quê mình đẹp lạ – đẹp từ ánh nắng xuyên qua mái ngói âm dương, từ tiếng cười bên bếp lửa, từ vị ngọt của thạch đen buổi trưa hè. Nhìn lại, mình thấy may mắn khi được lớn lên giữa một bản làng vùng cao Việt Nam, nơi vẫn gìn giữ nguyên vẹn kiến trúc nhà sàn truyền thống và bản sắc văn hóa dân tộc.
Tết về thành phố, tết đến miền quê
Nhà mình là nhà sàn gần trăm năm tuổi: nhà rộng 5 gian được lợp bằng mái ngói âm dương, lưng dựa vào núi, mặt hướng cánh đồng…
Nhà sàn trăm tuổi: Nơi lưu giữ hồn cốt người Tày
Nhà mình là nhà sàn cổ gần trăm năm tuổi, rộng năm gian, lợp ngói âm dương. Tựa lưng vào núi, mặt hướng cánh đồng, mùa lúa chín là vàng ươm cả một khoảng trời. Bạn bè hay đùa: “Dựng được căn nhà như thế chắc tốn nửa cánh rừng!”. Quả thật, thời không có máy móc, người ta vẫn có thể kéo những thân gỗ nghiến cao tới 5–6m từ rừng về dựng nên 22 cột gỗ vững chãi, không đinh sắt – chỉ dùng đinh gỗ lắp ghép thủ công.
Một gian nhà luôn được dành riêng để thờ cúng tổ tiên – đó là điều thiêng liêng trong văn hóa dân tộc Tày. Dù nhà có dột, bàn thờ vẫn phải chỉnh tề, trang trọng nhất. Trước là rèm con công, giờ ông bà thay hết, mỗi lần về lại thấy tiếc hùi hụi cái nét xưa cũ ấy.
Bạn mình hay đùa: dựng được căn nhà mất nửa cánh rừng
Nhà có 5 gian thì dành riêng 1 gian để thờ cúng
Mỗi mùa một sắc: Quê hương có gì đâu mà nhớ đến thế
Ở quê em, du lịch cộng đồng Bắc Sơn không phải chỉ là homestay, mà là lối sống – nơi ai đến cũng có thể trải nghiệm “sống như người bản địa”. Mùa xuân hái măng, mùa hè cấy lúa, mùa thu gặt hái, mùa đông quây quần bên bếp củi. Gà thả rông trong núi, ăn thóc ăn ngô, buổi chiều còn thi thoảng gáy "giao lưu" với gà rừng.
Trước nhà là những thửa ruộng bậc thang, đến vụ lúa chín vàng ươm cả cánh đồng
Vựa thuốc lá
Góc này gọi là “lân” – kiểu nhà nhỏ trong núi, không ở chính mà để làm nương, nuôi trâu bò, trồng ngô. Mỗi lần lên lân lấy trứng gà, là một lần được “tắm rừng”, hít không khí trong veo không bụi, không tiếng xe, chỉ có tiếng gió và tiếng người thân.
View đi hái măng, lấy trứng gà: quê mình gọi những khu như này là lân (kiểu lều ấy, không phải nhà chính để ở) họ dựng nhà trong núi để làm nương rẫy và chăn nuôi trâu, bò, gà… Nên cứ xa xa mới có 1 căn nhà
Trứng gà ta thả rông trong núi, nương rẫy thì luôn được cày bừa hai vụ, gà ngoài ăn ngô, ăn thóc còn tự do đi kiếm mối, kiếm giun…
Quê mình nổi tiếng giống “quýt vàng Bắc Sơn” quýt trồng trong núi đá, vị của nó vừa ngọt xen lẫn chua nhẹ, với mùi thơm rất đặc trưng
Ai đã từng nếm đặc sản Lạng Sơn mắc mật hẳn sẽ nhớ mãi hương vị nồng ấm và thơm lừng của nó trong món lợn quay. Vườn nhà mình có mấy cây mắc mật sai trĩu quả – càng sâu trong núi càng to và thơm, không tưới, không bón vẫn mọc tốt. Mỗi năm thu hàng tạ quả mà chẳng kịp hái, vì quả hỏng rất nhanh, chỉ bán được vài chuyến lẻ.
Vườn nhà mình mỗi năm cho đầu tấn mắc mật mà chẳng ai thu, hái bán lẻ được có vài chuyến không kịp là hỏng hết
Hễ về quê là phải mượn ngay bộ đồ bà ngoại để đi rừng đào măng
Về quê mới được nhìn thấy con lợn đen, lợn bản, toàn lợn to nuôi gần năm với trên năm hết
Về quê em, ở nhà sàn, sống chậm lại một chút
Nếu có dịp, mời mọi người khám phá bản làng vùng núi, ở nhà sàn, ăn lợn quay lá mắc mật, nghe người Tày kể chuyện xưa bên bếp lửa. Một đêm ở lại thôi là thấy lòng nhẹ tênh – để rồi đi đâu cũng muốn quay lại.
Những trưa hè: Chạy nhảy, đuổi nhau ầm ĩ đến trưa là phải lùa về bật quạt, mở tivi, cho ăn thạch đen, uống sữa đậu cho mát, nhưng hễ hết đồ ăn là k đứa nào chịu ngồi yên nữa
Mâm cơm ngày Tết không thể thiếu bánh chưng đen, lạp sườn, các loại giò chả tự gói…100% lợn làng, lợn bản nên ăn gì cũng thấy ngon
Ảnh có vịt quay, lợn quay…2 món nổi tiếng của Xứ Lạng
Tiệm bánh cuốn quê, mẹ mình tráng nè: bánh mềm, dẻo, tráng mỏng mịn nhưng không nát, không bở nha, chấm cùng nước hầm xương…
Sạp hoa quả theo mùa của bà ngoại
“Péng khí mạ” tiếng Tày, dịch ra là bánh cứt ngựa. Món bánh được làm vào dịp Tết lại (30 tháng giêng âm lịch hằng năm). Bánh thơm bởi lá ngải và mùi của lá gói, mình thích ăn bánh này hơn cả bánh ngải
Bánh cóc mò: Tên vậy vì bánh được gói hình cái sừng bò (tiếng Tày là cóc mò). Hồi bé háo hức đến mùa lạc để chờ bà nội gói cho ăn. Xưa chỉ thấy gói gạo nếp và lạc, giờ sáng tạo hơn có nhà ngâm gạo cùng tro nếp ăn thanh mát hẳn
Xôi lá cẩm đặc trưng của Xứ Lạng có màu xanh đậu biếc
Xôi ngà ngoóc: mỗi món xôi đều có vị riêng bởi nguyên liệu mix cùng, ăn quen thấy rất thơm mùi hạt vừng đen (ngà ngoóc)
Đêm 30 Tết bà ngoại vẫn thảnh thơi ngồi khâu áo
Mỗi lần về quê là ai cũng phấn khởi
Vậy đó, quê em chẳng có gì ngoài nhà sàn cũ, ruộng lúa chín vàng, mùi mắc mật thơm nồng và những ký ức không bao giờ cũ. Nếu một ngày thấy mỏi, mời ghé Bắc Sơn, ngồi bên bếp lửa cùng em kể chuyện rừng núi nhé!
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.