Dạo gần đây tôi có dịp nói chuyện tư vấn cho một số khách hàng có nhu cầu xây dựng nhà ở. Có một số điểm chung khá thú vị dù bối cảnh, kích thước khu đất và yêu cầu công năng đều khác biệt. Họ đều chia sẻ với tôi một phác thảo mặt bằng và nhờ tôi góp ý. Tôi cũng hiểu là từ góc nhìn của một người không chuyên, sơ phác này chỉ đơn thuần giúp họ hình dung về chuyện sắp đặt các công năng của ngôi nhà trên mặt bằng và có một cơ sở thảo luận với các bên chuyên môn. Tất nhiên tôi sẽ không đánh giá trên mặt bằng đó bởi cả tôi và họ đều biết đó không phải là thiết kế, nhưng nhìn vào phác thảo, tôi tự ngẫm liệu họ có bỏ quên điều gì đó khi nghĩ về ngôi nhà của mình không.
“Anh chị hình dung như thế nào về đời sống trong ngôi nhà tương lai? Điều gì là quan trọng đối với anh chị?”
Đây là câu hỏi đầu tiên (ngoài những thông tin cơ bản về dự án) mà tôi đặt ra cho khách hàng để có thể hiểu hơn về họ. Tôi nhận ra ở họ sự bối rối trước câu hỏi, bởi có lẽ họ cũng chưa từng suy nghĩ sâu sắc về điều đó.
Rốt cuộc thì chúng ta cần gì ở ngôi nhà của mình? là một nơi trú ngụ đáp ứng những nhu cầu cơ bản như một phòng khách sạn, là sự tiện nghi, gọn gàng như một căn hộ chung cư, là không gian để thể hiện cái tôi cá tính hay chiếc vỏ bọc để phô diễn với xã hội. Không có quan điểm nào là đúng hay sai bởi nhu cầu của mỗi người là khác nhau.
Khi nghĩ về ngôi nhà, tôi quan tâm nhiều hơn về đời sống, như là việc hình dung về những cảm xúc thân thuộc, về sự thoả mãn với mỗi trải nghiệm trong sinh hoạt thường nhật và về những kỷ niệm hạnh phúc mà mình có thể có được cùng gia đình.
Ngôi nhà sẽ đón tôi trở về mỗi ngày sau chiếc cửa gỗ mộc phủ rợp dưới dàn hoa giấy, với khoảng sân lát đá thô xen lẫn cỏ cây kích thích xúc giác mỗi bước chân. Phòng sinh hoạt mở ra một khoảng hiên rộng, mẹ ngồi đọc sách trên chiếc ghế bập bênh quen thuộc, còn lũ trẻ chắc hẳn thích chạy chơi ngoài trời, dưới bóng cây lớn và căn nhà gỗ nhỏ nơi góc vườn. Căn bếp nhìn ra khoảng xanh với những bóng nắng chiếu qua tán cây vươn sát cửa sổ, đặt cạnh vài chậu rau mùi với hương thơm nhẹ gợi cảm hứng nấu nướng. Phòng ngủ với ban công mở ra hướng đông đón những tia nắng dịu buổi sớm len qua lớp rèm voan, mang theo năng lượng để khởi đầu một ngày mới.
Khi tư vấn khách hàng, tôi luôn khơi gợi để có thể lắng nghe được những câu chuyện như vậy từ họ. Đó là chiếc la bàn và niềm cảm hứng để dẫn dắt cho mỗi cân nhắc, quyết định sau này. Riêng với kiến trúc nhà ở, tôi thích bắt đầu với những điều nhỏ nhặt như vậy.