390 lượt xemChỉ cần một lần sơ suất chia sẻ ảnh thẻ căn cước công dân (CCCD), bạn có thể trở thành nạn nhân của các chiêu trò mạo danh, lừa đảo hoặc bị lợi dụng trong các giao dịch phi pháp. Đã đến lúc cần hiểu rõ mức độ nguy hiểm của việc làm tưởng chừng vô hại này.
>>> Xem thêm: Cách kiểm tra số căn cước công dân của bạn có bị lợi dụng hay không?
Vì sao không nên đăng ảnh thẻ CCCD lên mạng?
Trong thời đại số hóa, CCCD gắn chip không chỉ là giấy tờ tùy thân, mà còn là “chìa khóa” truy cập hàng loạt dịch vụ tài chính, hành chính, y tế, giáo dục... Tuy nhiên, rất nhiều người lại dễ dãi đăng tải ảnh hai mặt thẻ CCCD lên mạng xã hội, gửi cho người lạ hoặc chia sẻ trong các nhóm chat mà không rõ mục đích sử dụng.
Hành động tưởng vô thưởng vô phạt này lại tiềm ẩn nguy cơ rò rỉ dữ liệu cá nhân, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như:
- Bị mạo danh vay tiền online thông qua các ứng dụng tín dụng đen, dẫn đến bị gọi điện đòi nợ, bôi nhọ danh dự.
- Bị mở tài khoản ngân hàng trái phép nhờ quy trình eKYC, sử dụng để rửa tiền hoặc nhận tiền bất hợp pháp.
- Bị lợi dụng thông tin sinh trắc học để xác minh giao dịch tài chính, khiến bạn mất quyền kiểm soát tài khoản.
CCCD là tấm khiên bảo vệ danh tính - một khi để lộ, bạn đang đánh mất lớp phòng vệ quan trọng nhất của mình.
1. Số căn cước và mã định danh cá nhân - “mã truy cập” nguy hiểm nếu rơi vào tay kẻ xấu
Dãy số trên thẻ CCCD không chỉ đơn thuần là mã nhận dạng. Nó chính là mã định danh duy nhất gắn liền với mỗi công dân suốt đời, được dùng trong mọi loại giao dịch hành chính, ngân hàng, đăng ký bảo hiểm, y tế, giáo dục...
Một khi kẻ xấu có trong tay số định danh cá nhân, chúng có thể:
- Đăng ký tài khoản ngân hàng từ xa
- Vay tín chấp qua các app tài chính
- Tạo hợp đồng điện nước, thuê xe, mở ví điện tử giả mạo
Tuyệt đối không chia sẻ ảnh hoặc số CCCD trừ khi cần thiết và phải kiểm tra kỹ mục đích sử dụng.
2. Thông tin nhân thân - nguyên liệu để tạo “bản sao” giả mạo hoàn hảo
Họ tên, ngày tháng năm sinh, quê quán, địa chỉ thường trú là những thông tin cơ bản nhưng cực kỳ nhạy cảm. Khi kết hợp với mã định danh, kẻ gian hoàn toàn có thể dựng nên một "bản sao" danh tính để thực hiện các hành vi lừa đảo.
Ví dụ:
- Mạo danh mở thẻ tín dụng rồi bỏ trốn
- Làm giả giấy tờ, hồ sơ xin việc, vay tín chấp
- Gửi đơn tố cáo, khiếu nại mạo danh gây rắc rối pháp lý cho nạn nhân
Chỉ cần vài mảnh ghép thông tin nhân thân, kẻ gian có thể tạo nên cả một danh tính giả.
>>> Xem thêm: Từ năm 2025, ai cần đổi thẻ căn cước? Những điều cần biết để tránh vi phạm pháp luật
3. Mã QR ở mặt trước - "kho dữ liệu số" mà kẻ gian chỉ cần quét là có tất
Ít ai biết rằng mã QR trên CCCD không chỉ dẫn đến đường link đơn thuần. Nó chứa toàn bộ thông tin trên thẻ, bao gồm:
- Số CMND cũ
- Ngày cấp CCCD
- Mã máy cấp thẻ
- Thậm chí một số trường hợp còn chứa dữ liệu mã hóa nội bộ
Với công nghệ hiện nay, việc trích xuất dữ liệu từ mã QR cực kỳ dễ dàng. Vì vậy:
- Không nên để người khác quét mã QR từ thẻ của bạn
- Không đăng ảnh mặt trước CCCD, kể cả đã làm mờ số
Mã QR trên CCCD là cánh cửa không khóa - đừng để kẻ gian mở ra bằng một cú quét.
4. Dấu vân tay và thông tin sinh trắc học - dữ liệu không thể thay thế khi bị lộ
Một trong những điểm mới của CCCD gắn chip là tích hợp thông tin sinh trắc học như dấu vân tay, đặc điểm nhận dạng khuôn mặt. Đây là loại dữ liệu không thể thay đổi hay làm giả - nhưng nếu bị đánh cắp, hậu quả lại nghiêm trọng gấp nhiều lần.
Kẻ xấu có thể sử dụng các công cụ AI, giả lập sinh trắc học để:
- Mở khóa thiết bị cá nhân
- Xác minh danh tính khi thực hiện giao dịch ngân hàng
- Truy cập vào tài khoản bảo mật cao
Dữ liệu sinh trắc là “mật khẩu sinh học” của bạn - đã mất là không thể đổi lại.
Gặp sự cố lộ thông tin CCCD - phải làm gì ngay?
Nếu nghi ngờ hoặc phát hiện thông tin trên CCCD của mình bị lộ, bạn cần lập tức:
- Thu hồi: Yêu cầu gỡ ngay bài đăng, ảnh có chứa CCCD trên các nền tảng mạng xã hội.
- Trình báo công an: Đến công an phường/xã để khai báo, lập biên bản ghi nhận.
- Kiểm tra ngân hàng: Chủ động liên hệ tất cả ngân hàng lớn, ví điện tử, tổ chức tín dụng để rà soát có mở tài khoản nào mạo danh không.
- Thu thập bằng chứng: Chụp màn hình bài đăng, lưu tin nhắn, email... làm cơ sở pháp lý nếu có tranh chấp.
- Cảnh báo người thân: Thông báo cho người thân, bạn bè để tránh bị lừa đảo theo kịch bản mạo danh quen biết.
Ứng phó nhanh chóng là cách duy nhất giúp bạn hạn chế thiệt hại nếu bị lộ dữ liệu.
>>> Xem thêm: Cách định danh tài khoản mạng xã hội chuẩn xác từ ngày 25/12
Thẻ căn cước công dân là một phần danh tính số không thể thay thế. Chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể khiến bạn vướng vào nợ nần, kiện tụng, thậm chí bị truy cứu pháp lý vì các hành vi mà mình không gây ra.
Hãy cẩn trọng với từng bức ảnh bạn đăng, từng người bạn chia sẻ thông tin. Giữ CCCD luôn ở chế độ “riêng tư tuyệt đối” chính là cách bạn bảo vệ bản thân và gia đình trong kỷ nguyên số đầy cạm bẫy.
Nguồn: CafeF
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
