Thép sàn ban công phải bố trí thế nào để không bị nứt và võng sau vài năm?

Ban công là hạng mục nhỏ nhưng lại có kết cấu phức tạp hơn nhiều người nghĩ. Hầu hết ban công đều thiết kế dạng console – tức là chỉ có một đầu gắn cố định vào sàn nhà, còn đầu kia hoàn toàn tự do. Chính vì vậy, ban công phải chịu lực uốn và momen âm lớn ngay tại chỗ tiếp giáp với sàn chính. Nếu bố trí thép sàn ban công không đúng kỹ thuật, công trình dễ bị nứt, võng, thấm nước hoặc thậm chí mất an toàn sau vài năm sử dụng.

Thép sàn ban công là gì và vì sao phải bố trí “chuẩn” hơn so với sàn trong nhà?

Thép sàn ban công là hệ thống cốt thép nằm trong bản bê tông khu vực ban công, có nhiệm vụ chịu lực, chống nứt và phân tán tải trọng từ người đi lại, vật dụng đặt trên ban công. Điểm đặc biệt của ban công là kết cấu thường làm dạng console – tức là:

• Một đầu gắn chặt với sàn hoặc dầm của ngôi nhà.
• Đầu còn lại thò ra ngoài, không có điểm đỡ.

Thép sàn ban công là hệ cốt thép trong bản bê tông ban công, chịu lực uốn lớn do kết cấu console nên phải bố trí chuẩn, đặc biệt ở vùng gối nối với sàn chính để tránh nứt, võng và thấm nước.

Kết cấu này khiến ban công phải chịu lực uốn rất lớn tại chỗ tiếp giáp với sàn nhà, gọi là moment âm. Chính vì vậy, lớp thép trên ở vùng gối ban công (nơi nối với sàn chính) đóng vai trò như “xương sống”. Nếu thiếu hoặc bố trí sai, ban công rất dễ bị nứt, võng hoặc thấm nước chỉ sau một thời gian sử dụng.

>>> Xem thêm: Bố trí thép sàn bản kê 4 cạnh: Nguyên tắc, công thức tính toán và quy tắc thi công chuẩn kỹ thuật 

Khi nào dùng 1 lớp thép và khi nào bắt buộc phải dùng 2 lớp?

• Với sàn nhỏ, tải nhẹ: có thể bố trí 1 lớp thép dưới. Tuy nhiên, vẫn phải đảm bảo chiều dày sàn tối thiểu 100mm và lớp bê tông bảo vệ thép 20–25 mm.
• Với ban công console hoặc chiều dài vươn ra trên 1 mét: bắt buộc phải bố trí 2 lớp thép (trên và dưới), đồng thời có thêm thép phân bố để tăng độ cứng, hạn chế nứt và giữ ổn định cho toàn bộ mặt sàn.

Nguyên tắc bố trí thép sàn ban công dễ hiểu và dễ nhớ

1. Thép lớp trên – chống nứt tại gối

• Đặt vuông góc với mép ban công (theo phương ngắn của bản).
• Kéo thép vào sâu trong sàn chính từ 1/3 đến 1/2 chiều dài ban công.

• Ví dụ: ban công dài 1,2m → kéo thép vào sàn 40–60cm.

• Dùng thép Ø10–Ø14, khoảng cách 10–15cm.

Nguyên tắc bố trí thép sàn ban công: thép lớp trên đặt vuông góc mép ban công, kéo vào sàn chính 1/3–1/2 chiều dài, dùng thép Ø10–Ø14 cách nhau 10–15cm để chống nứt gối.

2. Thép lớp dưới – chống võng ở đầu ban công

• Đặt theo phương ngắn giống lớp trên.
• Neo chắc ở mép ngoài ban công.
• Số lượng ít hơn lớp trên, nhưng bắt buộc phải có.

3. Thép phân bố – giữ ổn định, chống nứt ngang

• Dùng thép Ø6–Ø8, khoảng cách 15–20cm.
• Đặt xen giữa hoặc dưới cùng, tạo lưới hai phương để tăng độ bền.

4. Liên kết và neo thép

• Thép chủ lớp trên phải được neo chắc chắn vào sàn chính, không được cắt ngắn ngay mép ban công.
• Lớp bê tông bảo vệ phải đạt tối thiểu 25mm để tránh rỉ thép và thấm nước.

5. Vật liệu và thi công

• Dùng bê tông tối thiểu mác M250 (B20).
• Cốt pha phải chắc chắn, không để võng khi đổ bê tông.
• Sau khi tháo cốt pha, cần xử lý chống thấm đàn hồi ở các khe tiếp giáp.

>>> Xem thêm: Nên bố trí 2 lớp thép sàn xuyên suốt hay 1 lớp thép và 1 lớp thép mũ? 

8 sai lầm thường gặp khi làm thép sàn ban công

1. Không đặt thép lớp trên ở gối → Ban công dễ nứt, thấm.
2. Cắt ngắn thép ngay tại mép ban công → Liên kết yếu, dễ võng.
3. Chỉ đặt một lớp thép dưới cho ban công dài >1m → Không đủ an toàn.
4. Đặt sai phương thép chủ → Thép không phát huy tác dụng, công trình nhanh xuống cấp.
5. Khoảng cách thép quá thưa hoặc quá dày → Ảnh hưởng đến khả năng chịu lực và chất lượng bê tông.
6. Không kê con kê đúng chuẩn → Lớp bê tông bảo vệ quá mỏng, dễ rỉ thép.
7. Bỏ thép mũ hoặc rải sai vị trí → Mặt trên ban công dễ nứt.
8. Thi công không theo bản vẽ → Dẫn đến sai lệch toàn bộ tính toán kết cấu.

8 sai lầm khi làm thép sàn ban công.

Checklist nhanh cho gia chủ khi nghiệm thu thép ban công

• Sàn ban công dày ≥ 100 mm.
• Lớp bảo vệ thép dày ≥ 25mm.
• Thép lớp trên đặt vuông góc mép ban công, kéo vào sàn 1/3–1/2 nhịp.
• Thép chủ Ø10–Ø14, cách nhau 10–15cm; thép phân bố Ø6–Ø8, cách nhau 15–20cm.
• Thép neo chắc vào sàn chính, không cắt cụt.
• Cốt pha chắc chắn, không võng khi đổ bê tông.
• Có xử lý chống thấm sau khi tháo cốt pha.

>>> Xem thêm: Sàn deck là gì mà thi công nhà thép nào cũng chọn? Câu trả lời nằm ở 5 lợi thế vượt trội 

Khi xây dựng hay cải tạo nhà ở, ban công tuy chỉ chiếm một phần nhỏ nhưng lại là hạng mục dễ xảy ra sự cố nhất nếu không được tính toán và thi công đúng kỹ thuật. Việc hiểu nguyên tắc bố trí thép sàn chỉ giúp gia chủ có thêm kiến thức để giám sát, còn phương án chính xác cho từng công trình vẫn cần được kỹ sư kết cấu thiết kế và kiểm tra.

Mỗi ngôi nhà có điều kiện nền móng, tải trọng và thiết kế khác nhau, vì vậy gia chủ nên tham khảo ý kiến chuyên gia ngay từ đầu để đảm bảo ban công vừa an toàn, vừa bền vững lâu dài. Đây là cách tốt nhất để tránh rủi ro và bảo vệ giá trị ngôi nhà trong nhiều năm sử dụng.

Nguồn: vinavic

*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.