1.500 lượt xemLiệu các thành phố có thể là một phần của giải pháp môi trường thay vì một vấn nạn môi trường? Đây không phải là một câu hỏi vu vơ mà hoàn toàn rất nghiêm túc.
Trong vòng 20 năm tới, dân số tại các đô thị trên thế giới sẽ tăng từ 3 tỉ lên 5 tỉ người. Nếu tốc độ đô thị hóa vẫn như hiện nay thì các đô thị sẽ chiếm tới 3/4 nhu cầu năng lượng của thế giới vào năm 2030.
Phần lớn mức tăng này đến từ các quốc gia đang phát triển mạnh như Trung Quốc, Ấn Độ. Để cải thiện tình trạng này cần phải có sự thay đổi trong cách suy nghĩ về quy hoạch, phát triển ngay từ đầu nhằm sử dụng một cách hiệu quả tài nguyên đất, nước và năng lượng tự nhiên.
Tại Chicago (Mỹ) có khoảng 350 dự án mái nhà xanh với tổng diện tích phủ xanh là 418.000 m2.
Các nhà quy hoạch và phát triển đô thị đã đưa ra những sáng kiến mới nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng năng lượng. Một số cải tiến có thể dễ dàng thực hiện ngay như sử dụng các sản phẩm chiếu sáng tiết kiệm năng lượng, dành riêng làn đường rộng cho xe đạp và người đi bộ. Những biện pháp dài hơi hơn đòi hỏi phải xây dựng mới hoặc tái thiết cơ sở hạ tầng đô thị.
Phát triển đô thị xanh là xu hướng tất yếu, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu hiện nay. Sau đây là những sáng kiến cụ thể.
Sử dụng mái nhà xanh
Tại Chicago (Mỹ) có khoảng 350 dự án mái nhà xanh với tổng diện tích là 418.000m2. Mái nhà xanh có thể trở nên phổ biến bởi nó thực hiện khá dễ dàng, có khả năng hỗ trợ cho các tấm pin năng lượng mặt trời hoặc turbine gió.
Việc áp dụng mái nhà xanh không chỉ giúp cách nhiệt mà còn giảm nhu cầu làm mát vào mùa hè và sưởi ấm vào mùa đông.
Đường cho người đi bộ và xe đạp
Vận chuyển là vấn đề đau đầu của nhiều thành phố lớn. Thế nhưng, không ít đô thị đông đúc như thành phố Manhattan của Mỹ đã giảm được nhu cầu vận tải bằng cách bố trí nơi ở, nơi làm việc, nơi cung cấp dịch vụ ở gần nhau, nhờ đó làm giảm nhu cầu sử dụng năng lượng. Chẳng hạn, dự án Songdo được thiết kế sao cho hầu hết các cửa hiệu, công viên và trạm dừng đều cách nhau chỉ chưa tới 15 phút đi bộ. Dự án cũng có mạng lưới làn xe đạp dài hơn 24 km.
Hệ thống nhiệt trung tâm
Trong một tòa cao ốc văn phòng, hệ thống sưởi ấm và làm mát chiếm gần 2/3 tổng mức tiêu thụ năng lượng. Vì thế, việc tìm ra giải pháp thay thế các hệ thống dùng khí đốt hay điện là điều quan trọng trong việc làm cho thành phố trở nên xanh hơn. Có một giải pháp có thể áp dụng ngay là sử dụng sức nóng từ các hệ thống nhiệt trung tâm. Chúng có hiệu suất cao hơn so với các hệ thống nhiệt được lắp đặt trong tòa nhà. Ở Hàn Quốc, các hệ thống nhiệt đang được sử dụng tại Songdo IBD và quốc gia này cũng dự kiến sẽ sử dụng cho các dự án thành phố sinh thái khác.
Tận dụng sức mạnh của turbine gió siêu nhỏ
Những chiếc cối xay gió khổng lồ thường phát ra tiếng ồn khá lớn. Chính vì vậy nó không phù hợp với thành thị. Vì thế, các nhà phát triển đã chế ra loại turbine siêu nhỏ có khả năng lắp đặt trên nóc các tòa cao ốc nhằm tận dụng những luồng gió mạnh nhất, thất thường ở đô thị.
Mặc dù chỉ có công suất nhỏ từ 1 - 3KW nhưng khi lắp đặt theo dãy, kết hợp cùng với các tấm pin năng lượng mặt trời hiệu suất cao có thể tạo ra nguồn năng lượng đủ để đáp ứng nhu cầu sử dụng của một tòa nhà.
Hệ thống turbine gió siêu nhỏ đặc biệt phổ biến ở Mỹ và châu Âu. Tòa nhà cao ốc văn phòng tại Chicago của PepsiCo có trang bị hệ thống này.
Thủy điện tích năng
Năng lượng gió và mặt trời thường “mưa nắng thất thường”, có lúc tạo ra nguồn năng lượng nhiều hơn mức cần thiết, có khi lại bị thiếu hụt. Một thành phố muốn xanh nhờ vào các nguồn “hên xui” như vậy cần phải tìm ra cách để kiểm soát nguồn năng lượng đó. Một giải pháp để tích trữ năng lượng là bơm. Điện năng dư thừa sẽ được sử dụng để bơm nước vào một hồ chứa ở phía trên. Sau đó, khi cần đến năng lượng, nước sẽ được cho chảy từ hồ xuống, làm quay turbine, tạo ra điện.
Xe PRT
Một xe PRT có khả năng chở tối đa 6 người. Những chiếc xe này đi trên những con đường riêng, giống chiếc xe tự vận chuyển trong sân bay. Hành khách có thể tự chọn điểm đến và sẽ có một hệ thống máy tính trung tâm điều khiển.
Hiện xe PRT đang được sử dụng tại Sân bay Quốc tế Heathrow gần London và Viện Khoa học Công nghệ Masdar ở thành phố sinh thái Masdar (Abu Dhabi).
Hệ thống thu gom rác thải trung tâm
Michael Totty (WSJ) - Văn Quốc (biên dịch)
