Giải thưởng kiến trúc Pritzker 2022 lần đầu tiên vinh danh một kiến trúc sư đến từ châu Phi

    07/08/2022 03:001.059 lượt xem

    Giải thưởng kiến trúc Pritzker là giải thưởng cao quý nhất trên thế giới về kiến trúc, được ví tương đương với giải Nobel, đã được trao cho các kiến trúc sư xuất sắc kể từ năm 1979. Năm 2022, giải thưởng này được trao cho một kiến trúc sư người châu Phi - Diébédo Francis Kéré đến từ Burkina Faso.

    Trải nghiệm bài viết và hình ảnh mượt mà hơn với ứng dụng Happynest tại đây.

    Diébédo Francis Kéré là người nhận giải thứ 51 của giải thưởng này, kế nhiệm Anne Lacaton và Jean-Philippe Vassal. Lần đầu tiên trong lịch sử hơn 4 thập kỷ từ khi thành lập, Giải thưởng Pritzker tôn vinh một kiến trúc sư đến từ châu Phi. Có thể nói cho tới giờ phút này, không chỉ riêng kiến trúc mà còn nhiều lĩnh vực nghề nghiệp khác, giải thưởng dành cho những người tới từ Châu Phi là những chặng đường gian khó trong sự khắc nghiệt của cả vật chất lẫn tinh thần.

    Diébédo Francis Kéré – Kiến trúc sư, Nhà giáo dục và Nhà hoạt động xã hội đã được vinh danh với Giải thưởng Kiến trúc Pritzker 2022

    Francis Kéré được sinh ra tại một ngôi làng tên là Gando ở Burkina Faso, châu Phi. May mắn là con trai cả của trưởng làng, Kéré cũng là người đầu tiên được tới trường. Nơi ông tới học là một ngôi trường ở thị xã Tenkodogo, cũng là cơn ác mộng thời thơ ấu đối với Kéré. Do khu nhà dạy học này được xây dựng bằng xi măng nên thiếu sự thông thoáng và ánh sáng cần thiết. Mỗi ngày, trong lớp học, ông và hơn 150 bạn cùng lớp bị mắc kẹt trong một môi trường cực kỳ khắc nghiệt suốt nhiều giờ. Và thử thách đó kéo dài trong 6 năm.

    Năm 1985, ông đến Berlin nhận học bổng nghề mộc, ban ngày học lợp mái nhà, làm đồ nội thất và lên lớp trung cấp vào ban đêm. Năm 1995, ông được nhận học bổng tại trường Technische Universität Berlin (Berlin, Đức), ông tốt nghiệp năm 2004 với bằng cấp cao về kiến trúc. Khi đã học thành tài, ông biết mình phải trở về Gando để xây dựng một trường học ở quê nhà. Ông kêu gọi bạn bè đóng góp và tiết kiệm đủ 50.000 USD để trở về.

    Công trình đầu tiên của ông là Trường tiểu học Gando tại quê hương, hoàn thành năm 2001, được chính những người dân ở đây xây dựng dưới sự hướng dẫn của kiến trúc sư bằng “các dạng vật liệu bản địa và kỹ thuật hiện đại”. Khi Kéré nói với cộng đồng bản địa muốn xây một trường học, người dân nơi đây rất phấn khởi. Nhưng khi ông ấy nói ngôi trường sẽ được xây bằng bùn, họ rất đỗi kinh ngạc, “Liệu ngôi trường sẽ ra sao khi gặp mưa và lũ lụt?” 

    Sau nhiều lần nói chuyện và cho họ xem bản thiết kế, Kéré đã thuyết phục được họ. Và cộng đồng cùng chung tay xây dựng công trình, bắt đầu với những khối đá được đập nhỏ và nghiền thành bột bằng các công cụ thô sơ để làm gạch và lát sàn, cho đến khi kết cấu thô cứng nhường chỗ cho đất sét. Ngoài những bức tường làm bằng gạch đất sét, còn có một mái nhà bằng thiếc rộng để che chắn khỏi mưa gió. Mái nhà thiếc này thực sự được làm từ những thanh thép cực kỳ rẻ tiền, thường chỉ được sử dụng trong nội thất chứ không phải loại dùng trong bê tông xây dựng.

    Trường tiểu học Gando là công trình đầu tiên của kiến trúc sư Diébédo Francis Kéré, được xây dựng tại Burkina Faso - quê hương của ông (Ảnh: Siméon Duchoud, Erik Jan Ouwerkerk)

     

    Các phòng học thoáng mát và đủ ánh sáng (Ảnh: Siméon Duchoud, Erik Jan Ouwerkerk)

    Sự thành công của dự án này đã tăng số lượng học sinh của trường từ 120 lên 700 học sinh, và xúc tác cho các dự án khác như Nhà ở Giáo viên (2004, Gando, Burkina Faso), một Phần thiết kế mở rộng (2008, Gando, Burkina Faso) và Thư viện (2019, Gando, Burkina Faso).

    Công trình Nhà ở Giáo viên (Ảnh: Erik Jan Ouwerkerk)

     

    Phần thiết kế mở rộng của Trường tiểu học Gando (Ảnh: Erik Jan Ouwerkerk)

    Kiến trúc của Diébédo Francis Kéré là sự hòa quyện tri thức khoa học, công nghệ và truyền thống địa phương một cách bản địa, đặc sắc. Các công trình của ông cũng hướng tới công bằng xã hội, kết hợp các giải pháp sử dụng các vật liệu địa phương một cách thông minh để phù hợp và ứng phó được những khắc nghiệt của khí hậu bản địa.

    Ngoài trường học và cơ sở y tế, Kéré cũng thực hiện nhiều dự án khác tại châu Phi bao gồm hai tòa nhà quốc hội: tòa nhà Quốc hội Burkina Faso (Ouagadougou, Burkina Faso) và tòa nhà Quốc hội Benin (Porto-Novo, Cộng hòa Benin); TStartup Lions Campus (2021, Turkana, Kenya), một khuôn viên công nghệ thông tin và truyền thông, Viện Công nghệ Burkina (Giai đoạn I, 2020, Koudougou, Burkina Faso) bao gồm các bức tường đất sét có thể làm mát.

    Tòa nhà Quốc hội Burkina Faso (Ouagadougou, Burkina Faso)

    Startup Lions Campus (Ảnh: Francis Kéré)

    Năm 2017 tại Serpentine Pavilion, kiến trúc sư người Gando đã thiết kế một cấu trúc giống hình cây với một mái nhà tách rời và những bức tường cong được tạo thành từ các mô-đun màu chàm hình tam giác, màu đại diện cho sức mạnh trong nền văn hóa của ông.

    Serpentine Pavilion 2017 (Ảnh: Iwan Baan)

    Bên cạnh những hoạt động kiến trúc thiết thực ở châu Phi, ông cũng ghi dấu ấn đáng kể ở Đan Mạch, Đức, Ý, Thụy Sỹ, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ. Một số dự án nổi tiếng khác của ông còn có Xylem Léo Medical doctors’ Housing (2019, Léo, Burkina Faso), Trường trung học Lycée Schorge (2016, Koudougou, Burkina Faso), Vườn quốc gia Mali (2010, Bamako, Mali) và Làng Opera (Giai đoạn I, 2010, Laongo, Burkina Faso).

     

    Trường trung học Lycée Schorge (Ảnh: Iwan Baan)

    Vườn quốc gia Mali (Ảnh: Iwan Baan)

    Làng Opera (Ảnh: Francis Kéré)

    Xylem Pavilion (Ảnh: Iwan Baan)

    Sarbalé Ke Pavilion (Ảnh Iwan Baan)

    Theo Ban giám khảo Giải thưởng kiến trúc Pritzker, các tác phẩm của Kéré được đánh giá cao là bởi ở một nơi có khí hậu khắc nghiệt và kinh tế kém như các nước châu Phi, điều cần thiết ở một kiến trúc sư là phải biết sử dụng các vật liệu địa phương như đất sét, đá granite và gỗ để xây dựng các công trình chất lượng cao theo điều kiện mỗi vùng.

    “Kéré là một ngọn hải đăng không thể thay thế trong thế giới kiến trúc. Ông ấy cho chúng ta thấy kiến trúc đương đại có thể phản ánh và phục vụ nhu cầu của mọi người trên thế giới như thế nào, bao gồm cả nhu cầu thẩm mỹ, của các dân tộc trên khắp thế giới”, Ban giám khảo của Giải thưởng Kiến trúc Pritzker cho biết.

    Bên cạnh Giải thưởng Aga Khan và Giải thưởng Toàn cầu về Kiến trúc Bền vững (Holcim), Francis Kéré còn vinh dự được nhận Giải thưởng Kiến trúc Thụy Sĩ BSI (2010), Giải Vàng Holcim Toàn cầu (2012, Zurich, Thụy Sĩ), Giải thưởng Kiến trúc Schelling (2014), Kỷ niệm chương Arnold W Brunner Kiến trúc từ Học viện Nghệ thuật và Văn học Hoa Kỳ (2017) và Huy chương của Foundation Thomas Jefferson về Kiến trúc (năm 2021).

    Nguồn: Tạp Chí Kiến Trúc, GenK

    Chia sẻ ngay câu chuyện của bạn tại đây để kết nối với cộng đồng yêu nhà đẹp trên nền tảng Happynest nhé. 

    Nếu đây là lần đầu bạn đăng bài, hãy tham khảo trước tài liệu này để hiểu rõ hơn về các thể loại bài đăng, tips giúp bài đăng được duyệt nhanh và thu hút sự chú ý nhất từ cộng đồng. 

    Mọi thắc mắc về việc đăng bài hoặc chỉnh sửa bài, xin vui lòng liên hệ địa chỉ email info@happynest.vn, hoặc phản hồi trực tiếp qua fanpage Happynest để được hỗ trợ và tư vấn kịp thời.

    Bình luận

    Hãy đăng nhập và trở thành người đầu tiên bình luận về bài viết này!

    Bài đăng liên quan

    Chuyện nhà

    Xem tất cả

    Kho kiến thức

    Xem tất cả

    Happynest Story

    Xem tất cả

    Sự kiện

    Xem tất cả

    HappynestTV

    Xem tất cả

    Thảo luận

    Xem tất cả

    Ăn - Chơi

    Xem tất cả
    • 0
    • 0
    • 0
    • 0