Tường thu hồi là gì? Tác dụng của tường thu hồi trong xây dựng

Trong thế giới kiến trúc nhà mái dốc, các khái niệm như vì kèo, xà gồ, hoặc rui mè đã trở nên quen thuộc với nhiều người. Tuy nhiên, một bộ phận then chốt nhưng lại ít được nhắc đến, có vai trò không thể thiếu trong việc tạo nên sự vững chắc và hình dáng đặc trưng cho ngôi nhà, đó chính là tường thu hồi. Hiểu rõ về tường thu hồi không chỉ giúp các kiến trúc sư và nhà thầu tối ưu hóa thiết kế mà còn giúp gia chủ có cái nhìn sâu sắc hơn về kết cấu ngôi nhà của mình.

Bài viết này sẽ đi sâu vào định nghĩa, cấu tạo, và tầm quan trọng của tường thu hồi, đồng thời cung cấp những thông tin chuyên sâu về vật liệu và ứng dụng thực tế.

>>> Xem thêm: Thiết kế “tường thủng” kết hợp sân trong, giếng trời để duy trì nhiệt độ mát mẻ trong nhà 

1. Tường thu hồi là gì? Khái niệm và đặc điểm nhận diện

Tường thu hồi (tiếng Anh: gable wall hoặc gable end wall) là một bức tường đặc biệt được xây dựng ở hai đầu hồi của một ngôi nhà có mái dốc. Thay vì xây thẳng đứng như các bức tường thông thường, tường thu hồi được xây theo một hình dạng và độ dốc nhất định, tạo nên một mặt phẳng hình tam giác.

• Vị trí và hình dáng: Tường thu hồi bắt đầu từ mặt phẳng nằm ngang của mái (mặt cắt sàn áp mái) và thu dần lại theo độ dốc của mái, với đỉnh là phần nóc nhà. Chính hình dáng "thu hồi" này đã tạo nên tên gọi đặc trưng của nó.
• Vai trò kết cấu: Tường thu hồi không chỉ là một phần bao che mà còn thuộc kết cấu chịu lực chính của mái nhà. Nó hoạt động như một bệ đỡ kiên cố, giúp đỡ hệ thống vì kèo, xà gồ và các thanh đỡ mái, truyền tải trọng lượng của toàn bộ mái nhà xuống các bức tường chịu lực bên dưới. Điều này giúp công trình trở nên vững chãi và an toàn trước các tác động từ môi trường như gió bão.

Tường thu hồi là bức tường hình tam giác ở hai đầu mái dốc, vừa bao che vừa chịu lực, có vai trò truyền tải trọng mái xuống tường chịu lực, giúp công trình vững chắc và chống gió bão.

2. Cấu tạo và đặc điểm kỹ thuật của tường thu hồi

Cấu tạo của tường thu hồi phụ thuộc vào nhiều yếu tố, từ vật liệu, độ dốc mái cho đến các tiêu chuẩn kỹ thuật.

• Vật liệu xây dựng: Tường thu hồi có thể được xây bằng nhiều loại vật liệu khác nhau tùy theo thiết kế và yêu cầu kỹ thuật:

• Gạch và đá: Là vật liệu truyền thống và phổ biến nhất, đảm bảo độ bền và khả năng chịu lực tốt.
• Gỗ, thép, bê tông cốt thép: Được sử dụng trong các công trình hiện đại hoặc những nơi đòi hỏi kết cấu đặc biệt.

• Đặc điểm cấu tạo: Để đảm bảo tính bền vững, tường thu hồi có một số đặc điểm kỹ thuật cần tuân thủ:

• Độ dày tường:

• Tường thu hồi đầu biên: Thường có độ dày 220mm để chịu lực tốt nhất.
• Tường thu hồi giữa: Có thể có độ dày 105mm nếu sử dụng cho các vách ngăn.

• Bổ trụ: Để tăng cường khả năng chịu lực, tường thu hồi cần phải có bổ trụ (bộ phận tăng cường độ cứng) tại những điểm nhất định, thường cách nhau khoảng 2m.
• Khoảng cách giữa các tường thu hồi: Khoảng cách này không nên quá lớn, khuyến cáo không vượt quá 4m. Trong trường hợp cần khoảng cách lớn hơn, cần bổ sung các kết cấu phụ trợ như kèo cầu phong hoặc dầm nghiêng để đảm bảo an toàn.

Tường thu hồi thường xây bằng gạch, đá hoặc bê tông cốt thép với độ dày 220mm cho tường đầu biên, 105mm cho tường ngăn, có bổ trụ tăng cứng và khoảng cách không quá 4m để đảm bảo an toàn và độ bền.

3. Tác dụng cốt lõi của tường thu hồi trong xây dựng

Dù là một chi tiết ít được nhắc đến, tường thu hồi lại đảm nhận nhiều vai trò quan trọng, vừa mang tính kết cấu vừa mang tính thẩm mỹ cho công trình.

• Đảm bảo kết cấu chịu lực cho mái nhà: Đây là chức năng chính và quan trọng nhất. Tường thu hồi là bệ đỡ kiên cố cho hệ thống vì kèo và xà gồ, giúp phân bổ trọng lực của toàn bộ mái nhà một cách đều đặn lên các bức tường chịu lực bên dưới. Điều này tạo ra một kết cấu vững chãi, chống lại các tác động ngoại lực như gió bão.
• Định hình và giữ dáng cho mái: Mỗi hình dáng mái dốc (mái Thái, mái Nhật, mái biệt thự tân cổ điển) đều được tạo nên nhờ tường thu hồi. Nó không chỉ giúp định hình chính xác kiến trúc mái theo bản vẽ thiết kế mà còn giữ cho mái không bị cong vênh hay biến dạng theo thời gian.
• Tăng khả năng chống thấm và bảo vệ công trình: Tường thu hồi là lớp bảo vệ cuối cùng trước khi các yếu tố thời tiết như mưa, gió tác động trực tiếp lên kết cấu mái nhà. Khi được xây dựng đúng kỹ thuật và xử lý chống thấm tốt, tường thu hồi sẽ giúp ngăn chặn nước mưa ngấm vào nhà, bảo vệ không gian bên trong khỏi ẩm mốc và hư hại, đặc biệt ở khu vực áp mái.
• Tạo không gian thông thoáng và thẩm mỹ: Ở nhiều thiết kế, tường thu hồi có thể được tận dụng để tạo các ô cửa sổ nhỏ hoặc các lỗ thông gió. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm vật liệu mà còn tăng cường khả năng lưu thông không khí, giúp không gian áp mái trở nên thoáng đãng hơn, tránh tình trạng bí bách, nóng bức vào mùa hè. Việc này cũng tạo điểm nhấn kiến trúc độc đáo, làm tăng giá trị thẩm mỹ cho ngôi nhà.

Tường thu hồi có vai trò chịu lực cho mái, định hình dáng mái, chống thấm bảo vệ công trình và tạo thông thoáng thẩm mỹ, góp phần tăng độ bền vững và giá trị kiến trúc.

4. Cách chọn vật liệu gạch xây tường thu hồi hiệu quả

Việc lựa chọn vật liệu gạch phù hợp cho tường thu hồi không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ mà còn đến tính chất kỹ thuật và độ bền của cấu trúc.

• Các loại gạch phổ biến:

• Gạch không nung (gạch không vữa): Được làm từ hỗn hợp xi măng, cát, đá mạt và được ép thủy lực. Gạch không nung có độ bền cao, khả năng chống thấm và cách nhiệt tốt. Loại gạch này đặc biệt phù hợp với các công trình nhà cấp 4, homestay vì tính thẩm mỹ mộc mạc và thân thiện với môi trường.
• Gạch nung truyền thống: Được sản xuất từ đất sét nung ở nhiệt độ cao. Loại gạch này phổ biến và có độ bền cơ học tốt, thích hợp với nhiều loại công trình.
• Gạch bê tông: Làm từ hỗn hợp bê tông, cát và nước. Gạch bê tông có độ bền cao và khả năng chịu lực tốt, thường được dùng cho các khu vực có điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
• Gạch ốp lát (dành cho mục đích thẩm mỹ): Mặc dù không phải là vật liệu chịu lực chính, gạch ốp lát có thể được sử dụng để ốp bên ngoài tường thu hồi, tạo nên hiệu ứng thẩm mỹ độc đáo và bảo vệ tường khỏi các tác động của thời tiết.

Vật liệu gạch cho tường thu hồi thường gồm gạch không nung bền, chống thấm tốt; gạch nung truyền thống phổ biến; gạch bê tông chịu lực cao; và gạch ốp lát tăng thẩm mỹ, bảo vệ bề mặt.

• Yếu tố cần xem xét khi lựa chọn:

• Khả năng cách nhiệt và chống thấm: Tường thu hồi là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với môi trường, nên cần có khả năng cách nhiệt tốt để duy trì nhiệt độ ổn định bên trong nhà và khả năng chống thấm hiệu quả, đặc biệt trong mùa mưa.
• Độ bền và khả năng chịu lực: Vật liệu phải đủ bền để chịu được tác động của gió mạnh, mưa và các tác động cơ học khác.
• Tính thẩm mỹ: Vật liệu và màu sắc phải phù hợp với thiết kế tổng thể của ngôi nhà và phong cách kiến trúc mong muốn.

>>> Xem thêm: Bỏ bớt tường và mở rộng cửa sổ nhỏ - 2 giải pháp chính giúp ngôi nhà 1,5 tầng tiện nghi hơn hẳn 

Tường thu hồi là một yếu tố không thể thiếu trong kiến trúc nhà mái dốc, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo cả sự an toàn kết cấu lẫn tính thẩm mỹ cho ngôi nhà của bạn. Việc hiểu rõ về khái niệm, cấu tạo và lựa chọn vật liệu phù hợp sẽ giúp các kiến trúc sư, nhà thầu và gia chủ đưa ra những quyết định đúng đắn, góp phần tạo nên một công trình bền vững và hoàn hảo.

Tổng hợp

*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.