Trong ngành xây dựng, một trong những vấn đề đau đầu nhất đối với cả chủ đầu tư và nhà thầu là hiện tượng thấm ẩm ngược (capillary action) từ nền đất. Tình trạng này không chỉ gây ra những vết loang lổ, ẩm mốc, bong tróc lớp sơn và ốp lát, làm mất đi vẻ thẩm mỹ của ngôi nhà, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ và độ bền của kết cấu.
Để giải quyết triệt để vấn đề này, kỹ thuật giằng chống thấm chân tường đã trở thành một giải pháp bắt buộc trong các tiêu chuẩn xây dựng hiện đại. Bài viết này sẽ đi sâu vào định nghĩa, vai trò, cấu tạo và quy trình thi công chuẩn xác nhất, giúp bạn hiểu rõ vì sao hạng mục này lại quan trọng đến vậy.
>>> Xem thêm: Nên giằng tường đối với tường cao bao nhiêu?
1. Giằng chống thấm chân tường là gì? Vai trò cốt lõi trong xây dựng
Giằng chống thấm chân tường (damp proof course - DPC) là một lớp cấu tạo đặc biệt nằm ở vị trí tiếp giáp giữa móng và phần tường xây phía trên. Mục đích chính của nó là ngăn chặn hiện tượng nước và độ ẩm mao dẫn (mao dẫn là hiện tượng chất lỏng tự di chuyển trong các không gian hẹp) từ nền đất, móng ngấm ngược lên tường.
Trong thi công hiện đại, giằng chống thấm không chỉ đơn thuần là một lớp ngăn ẩm mà còn có nhiều vai trò quan trọng khác:
- Bảo vệ kết cấu: Giúp phân tán đều tải trọng từ tường xây phía trên xuống móng, giảm thiểu nguy cơ nứt vỡ hoặc sụt lún cục bộ tại chân móng.
- Tăng tuổi thọ công trình: Khi ngăn chặn được ẩm mốc, lớp chống thấm giúp bảo vệ các vật liệu hoàn thiện (sơn, vữa, gạch ốp) và cấu kiện tường khỏi sự xuống cấp, kéo dài tuổi thọ và giảm đáng kể chi phí bảo trì, sửa chữa trong tương lai.
- Đảm bảo thẩm mỹ và sức khỏe: Ngăn chặn các vết loang ố, bong tróc, và sự phát triển của nấm mốc, rêu phong trên tường. Điều này không chỉ giữ vẻ đẹp cho ngôi nhà mà còn bảo vệ sức khỏe cho các thành viên trong gia đình.
Giằng chống thấm chân tường (DPC) là lớp ngăn ẩm giữa móng và tường, có vai trò ngăn mao dẫn nước, bảo vệ kết cấu, tăng tuổi thọ công trình và giữ thẩm mỹ, sức khỏe cho không gian sống
2. Cấu tạo và vật liệu chuẩn cho giằng chống thấm chân tường
Trước đây, giằng chống thấm thường chỉ là một lớp vữa hoặc hồ dầu mỏng, với hiệu quả thấp. Ngày nay, để đảm bảo độ bền vững, các kỹ sư đã áp dụng các giải pháp kỹ thuật cao hơn, phổ biến nhất là sử dụng bê tông cốt thép kết hợp vật liệu chống thấm chuyên dụng.
- Vật liệu chính:
- Bê tông cốt thép: Đây là vật liệu được ưu tiên hàng đầu. Lớp giằng bằng bê tông mác cao (thường là M200 trở lên) không chỉ chống thấm hiệu quả mà còn tăng cường khả năng chịu lực cho chân tường.
- Gạch đặc hoặc đá hộc: Được sử dụng để xây lớp tường đầu tiên ngay trên móng, tạo nền móng vững chắc cho lớp giằng.
- Kích thước và cốt thép:
- Kích thước: Lớp giằng bê tông thường có độ dày khoảng 100mm. Đối với các công trình có tải trọng lớn hơn hoặc yêu cầu đặc biệt, giằng có thể cao hơn (từ 300mm đến 400mm) để vừa chống thấm vừa hỗ trợ phân phối tải trọng.
- Cốt thép: Cốt thép trong giằng chống thấm thường chỉ mang tính cấu tạo, có vai trò liên kết và gia cường. Thông thường, người ta sử dụng thép dọc có đường kính ϕ8−ϕ10 và buộc với thép đai ϕ6. Trong trường hợp giằng cao và chịu lực, có thể bố trí 4 cây thép dọc ϕ14−ϕ16 để tăng khả năng chịu lực.
Giằng chống thấm chân tường thường làm bằng bê tông cốt thép mác ≥200, dày khoảng 100–400mm, kết hợp gạch đặc hoặc đá hộc, có cốt thép dọc ϕ8–ϕ10 (hoặc ϕ14–ϕ16 nếu chịu lực) và đai ϕ6 để vừa chống ẩm vừa gia cường kết cấu
>>> Xem thêm: Giải pháp xử lý hiện tượng thấm nước chân tường
3. Quy trình kỹ thuật giằng chống thấm chân tường chuẩn 2025
Một quy trình thi công chặt chẽ và đúng kỹ thuật là yếu tố quyết định sự thành công của hạng mục này.
Bước 1: Chuẩn bị bề mặt và vật liệu
- Vệ sinh bề mặt: Làm sạch tuyệt đối bề mặt móng, loại bỏ bụi bẩn, dầu mỡ, tạp chất và các vật liệu rời rạc. Đây là bước quan trọng để đảm bảo lớp chống thấm có độ bám dính tốt.
- Vật liệu: Chuẩn bị các vật liệu đạt chuẩn chất lượng:
- Vữa xây/trát: Sử dụng vữa xi măng - cát vàng trộn thêm phụ gia chống thấm gốc silicate hoặc polymer.
- Vật liệu chống thấm chuyên dụng: Màng khò bitum, sơn chống thấm gốc xi măng - polymer (sản phẩm phải có chứng nhận chất lượng và nguồn gốc rõ ràng, ví dụ: tiêu chuẩn ISO 9001:2015).
Bước 2: Thi công lớp giằng chống thấm
- Lớp lót chống thấm: Quét một lớp sơn lót hoặc trải lớp màng khò bitum tại vị trí chân tường. Lớp lót này có tác dụng ngăn ẩm từ móng lên và tăng độ bám dính cho các lớp tiếp theo.
- Xây lớp giằng: Xây lớp gạch đặc/đá hộc (chiều cao tối thiểu 200mm) để tạo hình và làm nền cho lớp giằng. Sau đó, tiến hành đổ bê tông và bố trí cốt thép theo thiết kế.
- Trát chống thấm: Trát một lớp vữa xi măng có trộn phụ gia chống thấm lên bề mặt lớp giằng bê tông.
- Gia cố thêm: Đối với những công trình yêu cầu cao, có thể bọc phủ thêm một đến hai lớp màng khò bitum hoặc lưới thủy tinh gia cường ở bên ngoài để tăng khả năng chống thấm và chống nứt.
Thi công giằng chống thấm chân tường gồm các bước: quét lớp lót chống ẩm, xây gạch/đá hộc tối thiểu 200mm, đổ bê tông cốt thép, trát vữa chống thấm và có thể gia cố thêm màng bitum hoặc lưới thủy tinh để tăng độ bền
Bước 3: Hoàn thiện và kiểm tra
- Bảo dưỡng: Sau khi thi công, cần bảo dưỡng lớp giằng chống thấm trong ít nhất 72 giờ để đảm bảo vật liệu đạt được độ cứng và cường độ cần thiết.
- Thử nước: Tiến hành thử nước bằng cách phun hoặc ngâm nước tại khu vực giằng chống thấm để kiểm tra xem có rò rỉ hay không. Đây là bước quan trọng để nghiệm thu và đảm bảo chất lượng.
- Thi công hoàn thiện: Lớp hoàn thiện (sơn, ốp lát) chỉ được thực hiện sau khi giằng chống thấm đã được nghiệm thu và đạt chuẩn, để tránh phải sửa chữa tốn kém sau này.
4. Lưu ý quan trọng từ chuyên gia khi thi công
- Tránh dùng gạch thay ván khuôn: Nhiều thợ thi công có thói quen xây hai hàng gạch rồi đổ bê tông vào giữa để tiết kiệm ván khuôn. Tuy nhiên, cách làm này rất nguy hiểm vì nước có thể thấm qua mạch gạch, làm mất tác dụng chống thấm của lớp giằng.
- Thi công đúng kỹ thuật ngay từ đầu: Dù giằng chống thấm chỉ là một cấu kiện nhỏ nhưng nếu xảy ra sự cố, việc sửa chữa sẽ rất phức tạp và tốn kém. Hãy đầu tư đúng mức và thi công chuẩn ngay từ đầu.
- Bảo dưỡng bê tông cẩn thận: Tương tự như các cấu kiện bê tông khác, lớp giằng cần được bảo dưỡng ẩm để đảm bảo bê tông đạt cường độ thiết kế và tránh nứt do co ngót.
Khi thi công giằng chống thấm chân tường cần tránh dùng gạch thay ván khuôn, đảm bảo đúng kỹ thuật ngay từ đầu và bảo dưỡng bê tông cẩn thận để đạt cường độ, chống thấm hiệu quả và bền lâu
>>> Xem thêm: Tư vấn: Xử lý chống thấm cho nhà phố tường 10 đã xuống cấp, ẩm mốc nghiêm trọng
Giải đáp nhanh về giằng chống thấm chân tường
1. Tại sao phải làm giằng chống thấm chân tường ngay từ đầu?
Vì nếu bỏ qua, nước mao dẫn từ nền đất sẽ thấm ngược lên, gây ẩm mốc, bong tróc sơn và xuống cấp tường. Sửa chữa sau này rất tốn kém và khó triệt để.
2. Giằng chống thấm chân tường nên dày bao nhiêu?
Thông thường lớp giằng bê tông cốt thép dày khoảng 100mm. Với công trình chịu tải lớn hoặc cần chống thấm cao, có thể tăng lên 300–400mm.
3. Có thể dùng gạch thay thế bê tông cho giằng chống thấm không?
Không nên. Gạch có nhiều mạch vữa, dễ thấm nước, làm giảm hiệu quả chống thấm. Bê tông cốt thép mác ≥200 kết hợp phụ gia chống thấm mới đảm bảo độ bền.
4. Bao lâu sau khi thi công giằng chống thấm mới được hoàn thiện sơn, ốp lát?
Chỉ nên hoàn thiện sau khi bê tông giằng đã được bảo dưỡng ít nhất 72 giờ và nghiệm thu chống thấm đạt chuẩn, tránh tình trạng thấm ngược phải đục phá lại.
5. Vật liệu chống thấm nào thường dùng cho giằng chân tường?
Phổ biến nhất là màng khò bitum, sơn chống thấm gốc xi măng – polymer, hoặc phụ gia silicate trộn trong vữa. Nên chọn sản phẩm có chứng chỉ chất lượng rõ ràng.
Kỹ thuật giằng chống thấm chân tường chuẩn xây dựng 2025 không chỉ là một giải pháp mà là một yêu cầu kỹ thuật bắt buộc để bảo vệ công trình khỏi các tác động tiêu cực của nước và độ ẩm. Việc thi công đúng quy trình, lựa chọn vật liệu đạt chuẩn, và tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật sẽ giúp công trình của bạn bền vững, duy trì thẩm mỹ và đảm bảo an toàn lâu dài.
Tổng hợp
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.