2.201 lượt xemLựa chọn vật liệu xây dựng phù hợp là bước đầu tiên để tạo nên một ngôi nhà không chỉ đẹp, bền chắc mà còn tối ưu ngân sách. Vậy làm sao để chọn đúng giữa vô vàn vật liệu trên thị trường?
Từ móng đến mái, mỗi loại vật liệu đều đóng vai trò riêng biệt và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng tổng thể của công trình. Tuy nhiên, không ít gia chủ lúng túng khi lựa chọn vật liệu: chọn sao cho tiết kiệm nhưng không ảnh hưởng đến độ bền? Làm sao để không bị “mắc lừa” bởi vật liệu kém chất lượng? Bài viết này sẽ giúp bạn hệ thống lại toàn bộ kinh nghiệm chọn mua vật liệu xây nhà - từ phần thô đến hoàn thiện - một cách khoa học, dễ hiểu và sát thực tế.
>>> Xem thêm: Thế nào là chọn vật liệu xây dựng theo phong thủy?
Những lưu ý quan trọng trước khi chọn vật liệu xây nhà
Một ngôi nhà kiên cố không bắt đầu từ thiết kế đẹp mà bắt đầu từ nền tảng vật liệu bền - đúng - đủ.
Trước khi mua bất kỳ vật liệu nào, bạn cần xác định rõ:
- Mục đích và ngân sách: Mỗi công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật và mức đầu tư khác nhau. Đừng chọn vật liệu chỉ vì “nghe quen tên” mà không đối chiếu với bản thiết kế hoặc kết cấu ngôi nhà.
- Nguồn cung uy tín: Ưu tiên các thương hiệu vật liệu có bảo hành, nhà cung cấp lâu năm hoặc được kiến trúc sư/đơn vị thi công khuyến nghị.
- Tuân thủ thiết kế: Nhiều gia chủ thích thay đổi vật liệu giữa chừng để “tiết kiệm hơn”, nhưng điều này dễ khiến chi phí phát sinh, vật liệu không đồng bộ, ảnh hưởng kết cấu và thẩm mỹ.
- Chuẩn bị vật liệu theo tiến độ: Nên chuẩn bị ít nhất 50% vật liệu thô trước khi thi công để không bị gián đoạn. Tránh để thiếu vật tư rồi mua gấp sẽ dẫn đến tăng giá và chất lượng không đồng đều.
Chọn vật liệu đúng ngay từ đầu giúp tiết kiệm không chỉ chi phí mà cả thời gian và công sức sửa chữa sau này
Kinh nghiệm chọn vật liệu xây nhà phần thô: móng vững, nhà bền
Phần thô là nền tảng cấu trúc chịu lực của cả ngôi nhà - nếu chọn sai vật liệu ngay từ giai đoạn này, hậu quả có thể kéo dài suốt quá trình sử dụng.
Gạch xây dựng: cốt lõi của từng bức tường
Gạch là vật liệu hình thành nên toàn bộ kết cấu tường và vách. Việc chọn gạch chất lượng không chỉ ảnh hưởng đến độ bền, khả năng chống thấm mà còn quyết định đến độ ổn định của tường sau này.
- Gạch tốt thường có hình khối vuông vức, bề mặt không rỗ, màu sắc đồng đều.
- Khi gõ hai viên gạch vào nhau, âm thanh phát ra phải đanh và rõ - đây là dấu hiệu của kết cấu đặc và độ nén cao.
- Một cách kiểm tra khác là thả gạch từ độ cao 1m: nếu gạch không bị vỡ vụn hoặc nát ra nhiều mảnh nhỏ thì có thể yên tâm sử dụng.
- Đặc biệt, nên thử ngâm gạch trong nước 24h: nếu trọng lượng tăng trên 15%, chứng tỏ gạch ngấm nước quá nhiều, không phù hợp vì sẽ gây thấm tường về sau.
Gạch tốt là yếu tố tiên quyết để tường bền, tường khô, chống thấm và nứt nẻ hiệu quả
Đá xây dựng: gia cố cốt lõi cho kết cấu bê tông
Đá được trộn cùng xi măng và cát để tạo thành bê tông - vật liệu chịu lực chính của các cấu kiện như móng, cột, sàn và dầm.
- Ưu tiên chọn đá 1x2 hoặc 3x4 đồng đều, ít đá dẹt, ít bụi và không lẫn tạp chất hữu cơ.
- Đá sạch giúp bê tông đông kết tốt, tránh tạo các lỗ rỗng ảnh hưởng đến khả năng chịu lực của kết cấu.
- Nếu mua phải đá bẩn, cần rửa sạch hoặc sàng qua lưới thép để loại bỏ đất, bùn, sỏi vụn trước khi trộn bê tông.
Sử dụng đá sạch, đều giúp bê tông đạt mác thiết kế, tăng độ chắc chắn và tuổi thọ cho công trình
Cát xây dựng: chọn đúng loại để thi công đúng cách
Cát là vật liệu trộn trong cả vữa xây, vữa tô và bê tông. Mỗi mục đích sử dụng sẽ cần loại cát khác nhau:
- Cát hạt lớn (cát vàng) dùng cho đổ bê tông.
- Cát hạt trung dùng để xây tường.
- Cát mịn hơn dùng để tô trát, hoàn thiện bề mặt.
Khi kiểm tra cát, hãy nắm một vốc cát trong tay:
- Nếu cát khô, rời, không bết dính - đó là loại cát sạch, ít tạp chất.
- Ngược lại, nếu thấy dính, có màu đen hoặc xám, hoặc có mùi - khả năng cao cát chứa sét hoặc bùn, phải sàng lọc hoặc thay thế.
Dùng cát đúng loại, sạch và chuẩn kích cỡ sẽ giúp hồ vữa bám dính tốt và giảm thiểu hiện tượng rạn nứt sau khi khô
Xi măng: chọn loại uy tín, bảo quản cẩn thận
Xi măng là chất kết dính chính tạo nên bê tông và vữa - ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chịu lực và chống thấm.
- Ưu tiên mua xi măng từ các thương hiệu uy tín, có bao bì rõ ràng, trọng lượng đủ 50kg/bao.
- Kiểm tra hạn sử dụng và trạng thái bao bì - tránh dùng xi măng bị ẩm, vón cục.
- Không nên mua từ các đại lý nhỏ lẻ không rõ nguồn gốc, tránh nguy cơ bị rút ruột hoặc trộn hàng kém chất lượng.
Xi măng tốt là bảo chứng cho bê tông chắc khỏe, tường gắn kết và tuổi thọ công trình dài lâu
>>> Xem thêm: Tổng hợp 6 vật liệu xây dựng có tác dụng trang trí phổ biến trong nhà ở Việt Nam
Sắt thép: lựa chọn theo kết cấu, bảo quản đúng cách
Sắt thép là vật liệu cốt lõi để tăng cường khả năng chịu lực của móng, cột, dầm và sàn.
- Dựa vào hồ sơ thiết kế, chọn đúng chủng loại (phi 10, phi 12, phi 16…), đúng cấp bền theo yêu cầu kỹ thuật.
- Sắt cần có bề mặt đều, không cong vênh, không hoen rỉ khi mới giao.
- Sau khi tập kết công trình, cần lau khô lớp dầu bảo quản và sơn chống gỉ ngay, đồng thời bảo quản nơi khô ráo, có mái che để không bị oxi hóa.
Sắt thép chất lượng và bảo quản đúng cách sẽ giữ cho kết cấu chịu lực an toàn hàng chục năm
Vật tư điện - nước: đầu tư đúng từ giai đoạn xây thô
Dây điện âm tường, ống nước âm sàn đều được thi công ở giai đoạn xây thô. Nếu dùng vật liệu rẻ, không đạt chuẩn thì rất khó sửa sau này.
- Dây điện nên dùng loại lõi đồng, bọc cách điện dày, từ thương hiệu uy tín như Cadivi, Trần Phú…
- Ống nước nên chọn nhựa PVC loại dày, có thương hiệu rõ ràng như Bình Minh, Tiền Phong...
- Thi công hệ thống điện nước cần đi theo bản vẽ kỹ thuật chuẩn, có kiểm tra áp lực sau lắp đặt.
Một hệ thống điện nước bền bỉ, ổn định giúp ngôi nhà vận hành an toàn và tiết kiệm chi phí sửa chữa về sau
Tóm lại, phần thô là nơi đặt nền móng vững chắc cả về kỹ thuật lẫn tài chính cho ngôi nhà. Hãy ưu tiên vật liệu chất lượng, thi công đúng kỹ thuật và tuân thủ bản thiết kế để không phải trả giá đắt sau này.
Mua vật liệu hoàn thiện: nơi thẩm mỹ và tiện nghi cùng đồng hành
Nếu phần thô là nền móng quyết định độ bền của ngôi nhà thì phần hoàn thiện lại là “gương mặt” phản chiếu phong cách sống và gu thẩm mỹ của gia chủ. Đây cũng là giai đoạn người ở cảm nhận rõ rệt nhất sự tiện nghi, thoải mái hay bất tiện, thiếu đồng bộ trong không gian sống hàng ngày.
Khi bước vào công đoạn hoàn thiện, từng lựa chọn - từ viên gạch lát nền, bồn rửa mặt, màu sơn cho đến ánh sáng - đều góp phần tạo nên “bầu không khí” riêng biệt cho tổ ấm. Vì vậy, đầu tư đúng và đủ cho phần hoàn thiện là khoản chi không thể chủ quan, nhất là khi muốn ngôi nhà không chỉ đẹp khi bàn giao, mà còn bền vững và dễ sống trong suốt nhiều năm sau đó.
>>> Xem thêm: Hoàn thiện nhà: Chọn vật liệu đẹp nhưng khó lau chùi, hay vật liệu phổ thông nhưng dễ vệ sinh
Gạch ốp lát: “nền móng” thẩm mỹ cho từng không gian
Gạch là lớp phủ trực tiếp bạn sẽ nhìn thấy và tiếp xúc mỗi ngày - dưới chân, trên tường, trong bếp, nhà vệ sinh hay sân thượng. Chọn sai gạch có thể gây trơn trượt, khó vệ sinh, thậm chí gây mất thẩm mỹ cho tổng thể.
- Gạch có mặt lưng trắng (nguyên liệu từ cao lanh, tràng thạch) thường cho độ cứng, khả năng chống thấm và độ bám tốt hơn so với loại có lưng đỏ (chủ yếu đất sét).
- Gạch lát nền nên ưu tiên loại có bề mặt nhám nhẹ để chống trơn trượt, đặc biệt ở khu vực bếp, nhà tắm hoặc nhà có người già, trẻ nhỏ.
- Gạch ốp tường cần dễ lau chùi, không nên có hoa văn quá rối để tránh bám bẩn khó vệ sinh.
- Gõ nhẹ vào viên gạch: âm thanh vang, thanh, giòn là dấu hiệu của gạch đặc chắc, ít lỗ rỗng. Đặt úp hai viên gạch vào nhau để kiểm tra độ cong vênh: gạch tốt phải ăn khít, không hở mép.
Gạch không chỉ là vật liệu phủ bề mặt, mà còn là lớp định hình cảm xúc đầu tiên khi bước vào từng căn phòng
Thiết bị vệ sinh: trải nghiệm tiện nghi bắt đầu từ những chi tiết nhỏ
Chậu rửa, vòi nước, bồn cầu hay sen tắm là những thứ ta dùng mỗi ngày. Nếu chọn loại chất lượng kém, bạn sẽ nhanh chóng đối mặt với các vấn đề như tắc nghẽn, ố bẩn, nứt vỡ hoặc tiêu tốn nhiều nước.
- Ưu tiên đầu tư cho bồn cầu và chậu rửa - hai thiết bị quan trọng nhất cần độ bền cao, vệ sinh dễ và tiết kiệm nước.
- Chọn sản phẩm có lớp men chống bám bẩn, kháng khuẩn, có van xả mạnh nhưng không gây ồn.
- Nếu có điều kiện, thiết bị vệ sinh thông minh như nắp rửa tự động, sen tắm điều chỉnh nhiệt độ… sẽ nâng cấp đáng kể sự thoải mái và vệ sinh cá nhân.
- Cân nhắc chọn kích cỡ phù hợp với diện tích phòng tắm để không gây bí bách hoặc thừa thãi.
Thiết bị vệ sinh tốt giúp bạn tiết kiệm nước, giảm thời gian dọn dẹp và tăng tiện nghi sống mỗi ngày
Sơn nội - ngoại thất: lớp “áo khoác” bảo vệ ngôi nhà từ trong ra ngoài
Sơn là yếu tố tạo màu sắc chủ đạo và bảo vệ cho tường nhà, nhưng mỗi vị trí lại yêu cầu đặc tính riêng. Một lớp sơn đẹp không chỉ cần mịn mà còn cần bền, chống mốc, chống thấm và an toàn cho sức khỏe.
- Sơn nội thất: Nên chọn loại chống ẩm, chống nấm mốc, lau chùi dễ, bề mặt lì hoặc mịn nhẹ để tạo cảm giác sạch sẽ, dễ bảo trì.
- Sơn ngoại thất: Phải có khả năng chống thấm, chống tia UV, không bạc màu theo thời gian, đặc biệt với tường hướng Tây hoặc những khu vực nắng gắt.
- Ưu tiên các dòng sơn có chứng nhận an toàn sức khỏe, không chứa chì, thủy ngân hoặc VOCs gây hại - nhất là khi có trẻ nhỏ.
- Màu sơn nên chọn theo tông màu tổng thể của thiết kế nội thất để đảm bảo sự liền mạch giữa kiến trúc và cảm xúc thẩm mỹ.
Sơn tốt là tấm khiên bảo vệ cả tính thẩm mỹ và độ bền cho ngôi nhà của bạn, từ trong ra ngoài
>>> Xem thêm: Chọn lọc 20+ màu sơn nội ngoại thất đẹp, trendy nhất hiện nay
Thiết bị chiếu sáng: ánh sáng tốt giúp không gian “thở”
Ánh sáng không chỉ là công cụ để nhìn rõ - mà còn ảnh hưởng đến tâm trạng, cảm giác rộng - hẹp và sự an toàn trong sinh hoạt. Thiết kế chiếu sáng hợp lý giúp không gian sống thêm chiều sâu, hài hòa và dễ chịu.
- Nên chọn thiết bị từ cùng một thương hiệu để tạo sự đồng bộ về kiểu dáng, ánh sáng và bảo hành.
- Ưu tiên đèn LED tiết kiệm điện, ánh sáng trung tính hoặc vàng ấm, tránh ánh sáng trắng quá lạnh gây mỏi mắt.
- Với không gian nhỏ, chọn đèn âm trần hoặc đèn gắn tường để tiết kiệm diện tích. Không gian lớn có thể kết hợp đèn thả trần, đèn cây, đèn hắt tường để tạo lớp ánh sáng.
- Đặc biệt, hệ thống chiếu sáng tốt nên có bộ điều chỉnh độ sáng, vừa tiết kiệm điện, vừa tạo được bầu không khí linh hoạt theo nhu cầu.
Đèn không chỉ để chiếu sáng mà còn để dẫn cảm xúc - hãy thiết kế ánh sáng như cách bạn thiết kế âm nhạc cho không gian
Tóm lại, vật liệu hoàn thiện chính là yếu tố đưa bản thiết kế từ bản vẽ trở thành nơi “đáng sống”. Hãy ưu tiên đúng chỗ - không nhất thiết phải đắt, nhưng phải phù hợp, bền và dễ bảo trì trong dài hạn.
Những câu hỏi thường gặp khi chọn vật liệu xây nhà
1. Có nên tự mua vật liệu xây nhà để tiết kiệm không?
Nếu bạn có kinh nghiệm và thời gian theo dõi tiến độ, bạn hoàn toàn có thể tự mua vật tư. Tuy nhiên, nên phối hợp chặt với đội thi công để tránh mua sai số lượng, chủng loại.
2. Có thể thay đổi vật liệu so với thiết kế không?
Không nên. Bản thiết kế đã tính toán kỹ về khả năng chịu lực, thẩm mỹ, ngân sách. Thay đổi vật liệu giữa chừng dễ phát sinh chi phí, không tương thích kỹ thuật.
3. Nên mua vật liệu trước bao lâu?
Phần thô nên chuẩn bị trước 50-70%. Phần hoàn thiện nên đặt hàng sớm từ 3-4 tuần để có thời gian kiểm tra, đổi trả nếu cần.
4. Làm sao phân biệt vật liệu thật - giả trên thị trường?
Chỉ mua từ đại lý chính hãng hoặc nhà phân phối uy tín. Tránh mua trôi nổi, đặc biệt với các vật liệu như xi măng, sắt thép, thiết bị điện.
Một ngôi nhà đẹp không chỉ đến từ thiết kế - mà đến từ từng viên gạch, bao xi măng, cây thép được chọn đúng ngay từ đầu.
>>> Xem thêm: 20 vật liệu nội thất đẹp trong thi công nhà ở (cập nhật mới nhất)
Hy vọng với những kinh nghiệm chọn vật liệu xây nhà được tổng hợp trên đây, bạn sẽ có thêm sự tự tin và kiến thức để đồng hành cùng đội ngũ thi công, từ bản vẽ đến từng công đoạn thi công thực tế. Sự hiểu biết là yếu tố giúp bạn tiết kiệm chi phí, tránh lỗi sai phổ biến và quan trọng nhất: kiến tạo nên một tổ ấm bền vững, đáng sống.
Bạn có đang phân vân khi chọn vật liệu cho ngôi nhà sắp xây? Hãy để lại câu hỏi hoặc chia sẻ kinh nghiệm cùng cộng đồng Happynest nhé!
Tổng hợp
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
