Cách đo khối lượng cát trên xà lan chính xác: Công thức và hướng dẫn thực tế dễ áp dụng

Trong ngành xây dựng và vận tải vật liệu, việc đo khối lượng cát trên xà lan chính xác là yếu tố then chốt, giúp quản lý chi phí hiệu quả và đảm bảo đúng số lượng vật tư. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ các phương pháp và công thức để xác định khối lượng cát một cách chuẩn xác. Bài viết sau sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện về vấn đề này.

Một phép đo khối lượng cát trên xà lan đúng không chỉ giúp bạn quản lý chi phí hiệu quả, đảm bảo đúng số lượng vật tư nhập

Vì sao cần đo khối lượng cát trên xà lan?

Việc đo khối lượng cát trên xà lan là yếu tố then chốt, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho các bên liên quan trong ngành xây dựng và vận tải giúp đảm bảo:

• Đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong giao dịch: Cát được mua bán theo khối lượng hoặc thể tích. Việc đo đạc chuẩn xác giúp cả người mua và người bán xác định được số lượng thực tế, tránh sai sót, tranh chấp và đảm bảo giao dịch diễn ra công bằng, minh bạch. 
• Kiểm soát chi phí và tối ưu hóa ngân sách: Đối với các dự án xây dựng, chi phí vật liệu chiếm tỷ trọng lớn. Khi biết chính xác lượng cát nhận về, bạn có thể kiểm soát chặt chẽ ngân sách, tránh tình trạng thừa hoặc thiếu, từ đó tối ưu hóa chi phí đầu tư. 

Đo khối lượng cát trên xà lan là cơ sở để thanh toán đúng giá trị hàng hóa, bảo vệ lợi ích kinh tế của các bên

• Quản lý tồn kho và kế hoạch vật tư hiệu quả: Đo lường chính xác giúp bạn cập nhật số liệu tồn kho cát trong kho bãi một cách nhanh chóng. Từ đó, việc lập kế hoạch nhập xuất vật tư, điều phối nguồn cung ứng cho các hạng mục công trình sẽ trở nên hiệu quả hơn.
  Đảm bảo chất lượng công trình: Sử dụng đúng tỷ lệ vật liệu, bao gồm cả cát, là cực kỳ quan trọng đối với chất lượng và độ bền vững của công trình. Việc đo lường không chính xác có thể dẫn đến việc pha trộn sai tỷ lệ, ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng bê tông, vữa xây, và cuối cùng là tuổi thọ của công trình.

Đo khối lượng cát giúp tuân thủ các quy định tránh bị phạt hoặc các sự cố đáng tiếc do quá tải

>>> Tìm hiểu Công thức tính vật liệu xây nhà để kiểm soát chi phí

Các phương pháp đo khối lượng cát phổ biến

Để xác định khối lượng cát trên xà lan một cách chính xác, có nhiều phương pháp khác nhau được áp dụng, tùy thuộc vào điều kiện thực tế, yêu cầu về độ chính xác và trang thiết bị sẵn có. 

1. Phương pháp đo hình học

Đây là phương pháp thông dụng và được nhiều người lựa chọn vì tính đơn giản, dễ thực hiện. Phương pháp dựa trên việc đo kích thước của khoang chứa cát trên xà lan và chiều cao của đống cát.

Cách thực hiện:

• Đo kích thước xà lan: Xác định chiều dài, chiều rộng và chiều cao lòng xà lan (hoặc khoang chứa cát).
• Đo chiều cao cát: Đo chiều cao trung bình của đống cát từ đáy khoang. Cần đo ở nhiều vị trí khác nhau để có kết quả chính xác, đặc biệt khi đống cát không bằng phẳng.
• Tính toán: Sau khi có các số liệu, sử dụng công thức tính thể tích của hình học tương ứng (thường là hình hộp chữ nhật hoặc các hình phức tạp hơn nếu đống cát không đều).

 

Độ chính xác có thể bị ảnh hưởng bởi hình dạng không đều của đống cát, độ lún của cát

2. Phương pháp giám định mớn nước (draught survey)

Đây là phương pháp được sử dụng rộng rãi và có độ chính xác cao, đặc biệt cho các tàu, xà lan có tải trọng lớn. Phương pháp này dựa trên nguyên lý Archimedes về lực nổi.

Cách thực hiện:

• Đo mớn nước (draft) của xà lan: Đo độ chìm của xà lan trong nước khi chưa có hàng (light draft) và khi đã chất đầy cát (loaded draft). Các vạch mớn nước thường được đánh dấu rõ ràng ở mũi, giữa và lái xà lan.
• Xác định tỷ trọng nước: Đo tỷ trọng của nước tại vị trí xà lan neo đậu (nước ngọt, nước lợ, nước mặn sẽ có tỷ trọng khác nhau).
• Tra bảng thủy trực: Sử dụng bảng thủy trực (hydrostatic tables) của xà lan để xác định lượng giãn nước (displacement) tương ứng với mớn nước đã đo.
• Tính toán khối lượng hàng: Khối lượng cát được tính bằng hiệu số giữa lượng giãn nước khi đầy tải và khi không tải, sau khi đã hiệu chỉnh các yếu tố khác như nhiên liệu, nước ngọt, ballast, v.v.

 

Phương pháp giám định mớn nước có độ chính xác cao, được công nhận rộng rãi trong thương mại quốc tế.

3. Phương pháp cân điện tử

Đây là phương pháp hiện đại, độ chính xác rất cao, nhanh chóng, tự động lưu trữ dữ liệu, giảm thiểu sai số do con người.

Cách thực hiện: Xà lan chở cát sẽ được di chuyển lên một hệ thống cân điện tử có trọng tải lớn (thường là cân cầu đường, cân ô tô tích hợp cho xà lan hoặc cân đặt trên bến cảng).

 

Chi phí đầu tư hệ thống cân rất lớn, không phải cảng hay bến bãi nào cũng có sẵn hệ thống này

>>> Khám phá Các loại vật liệu xây dựng: Đặc điểm và công năng của từng loại

Cách đo khối lượng cát trên xà lan bằng công thức

Phương pháp đo hình học kết hợp với công thức tính toán là cách phổ biến và dễ áp dụng nhất để xác định khối lượng cát trên xà lan, đặc biệt khi bạn không có các thiết bị phức tạp. Để thực hiện, chúng ta sẽ cần tính toán thể tích của đống cát, sau đó nhân với tỷ trọng của cát.

Công thức tính thể tích cát trên xà lan

Đa số các khoang chứa trên xà lan có dạng hình hộp chữ nhật hoặc hình lăng trụ. Do đó, công thức cơ bản để tính thể tích cát là:

Vc = Dài * Rộng * Cao

• Vc​: Thể tích cát cần tính (đơn vị: mét khối - m3)
• Dài: Chiều dài lòng khoang chứa cát của xà lan (đơn vị: mét - m)
• Rộng: Chiều rộng lòng khoang chứa cát của xà lan (đơn vị: mét - m)
• Cao​: Chiều cao trung bình của đống cát trong khoang (đơn vị: mét - m)

Sử dụng công thức đo khối lượng cát trên xà lan hiệu quả

Công thức tính khối lượng cát

Mc=Vc*Tỷ trọng cát

Trong đó:

• Mc​: Khối lượng cát cần tính (đơn vị: tấn  hoặc kilôgam - kg)
• Vc: Thể tích cát đã tính được (đơn vị: m3)
• Tỷ trọng cát: Tỷ trọng của loại cát đó (đơn vị: tấn/m3 hoặc kg/m3)

Bảng tỷ trọng một số loại cát phổ biến 

Tùy thuộc vào tỷ trọng của một số loại cát mà kết quả sẽ khác nhau

Ví dụ minh họa

Giả sử bạn có một xà lan với khoang chứa cát có kích thước:

• Chiều dài (D) = 15m
• Chiều rộng (R) = 5m
• Chiều cao trung bình của đống cát (C) = 2.5m
• Loại cát là cát vàng xây dựng, tỷ trọng ước tính khi đã ướt là 1700 kg/m3 (tương đương 1.7 tấn/m3).

Bước 1: Tính thể tích cát Vc​=D * R * C​=15m*5m*2.5m=187.5m3

Bước 2: Tính khối lượng cát 

Mc​=Vc​×Tỷ trọng cát=187.5m3×1.7=318.75 tấn

Vậy khối lượng cát trên xà lan ước tính là 318.75 tấn.

Áp dụng đúng công thức giúp bạn đo khối lượng cát trên xà lan một cách hiệu quả 

Việc đo khối lượng cát trên xà lan không chỉ là một kỹ năng cần thiết mà còn là yếu tố then chốt giúp bạn quản lý vật tư xây dựng hiệu quả, tránh lãng phí và đảm bảo tính minh bạch trong mọi giao dịch. Qua bài viết này, mình hy vọng bạn đã nắm vững các phương pháp, công thức và quy trình thực hiện một cách chi tiết, dễ hiểu nhất.

>>> Tìm hiểu cách Sử dụng vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường trong kiến trúc hiện đại

Nguồn: Tổng hợp

Nếu bạn đang có thắc mắc liên quan đến lĩnh vực kiến trúc cần được giải đáp, hãy liên hệ ngay với Happynest bằng cách để lại lời nhắn trong box. Đội ngũ chuyên gia, kiến trúc sư uy tín của chúng tôi sẽ liên hệ và hỗ trợ nhanh chóng.