Khi thiên tai bất ngờ ập đến, việc nhận biết sớm dấu hiệu và trang bị kỹ năng ứng phó kịp thời là yếu tố then chốt giúp giảm thiểu thương vong. Đặc biệt với động đất – loại thiên tai ít phổ biến nhưng cực kỳ nguy hiểm – sự chủ động và hiểu biết có thể cứu sống chính bạn và người thân.
Dấu hiệu sớm cảnh báo một trận động đất sắp xảy ra
Dù không dễ nhận biết, nhưng các nhà khoa học đã ghi nhận một số dấu hiệu bất thường thường xuất hiện trước khi xảy ra động đất. Cụ thể, động vật như chó, mèo, sóc, cá hoặc chuột có thể đột nhiên thay đổi hành vi – bỏ ăn, chạy loạn, hoảng sợ không rõ lý do.
Bên cạnh đó, hiện tượng mực nước sông, hồ rút bất thường hoặc dâng cao đột ngột dù không có mưa cũng là dấu hiệu đáng nghi ngờ. Khi quan sát bầu trời, nếu xuất hiện các luồng sáng kỳ lạ – còn gọi là "ánh sáng động đất" – hoặc nhận thấy không khí xung quanh yên tĩnh, bất thường, nhiều khả năng một trận động đất đang đến gần.
Những dấu hiệu bất thường trong tự nhiên và hành vi động vật có thể là cảnh báo sớm của động đất.
Cách ứng phó kịp thời khi động đất xảy ra
Theo Cục Quản lý đê điều và phòng, chống thiên tai, khi cảm nhận rung lắc, người dân cần giữ bình tĩnh và nhanh chóng thực hiện các bước sau:
Nếu đang ở trong nhà, lập tức bò thấp sát sàn, tìm nơi trú ẩn an toàn như gầm bàn chắc chắn hoặc gầm tủ gỗ. Nếu không có chỗ núp, hãy di chuyển đến góc nhà hoặc sát tường phía trong, tránh xa cửa kính, cửa sổ. Ngồi thu mình lại, dùng hai tay che đầu và mặt, chờ đến khi rung chấn kết thúc mới rời khỏi chỗ.
Việc giữ bình tĩnh và tìm chỗ trú ẩn an toàn trong nhà là cách giảm nguy cơ chấn thương khi có động đất.
Các biện pháp xử lý sau rung chấn
Ngay khi động đất kết thúc, nếu có điều kiện hãy ngắt điện, gas và kiểm tra xem có cháy nổ hay rò rỉ không khí độc hay không. Tránh tiếp cận các khu vực bị hư hại nghiêm trọng, nhà cao tầng, cột điện hoặc dây điện rơi. Nếu có người bị thương hoặc kẹt trong đống đổ nát, hãy tìm cách cứu trợ hoặc báo cho lực lượng chức năng gần nhất.
Trong trường hợp bị mắc kẹt dưới đống đổ nát, hãy dùng khăn hoặc vải che miệng, cố gắng tạo tiếng động bằng cách gõ lên ống nước, mảnh tường hoặc sử dụng điện thoại, thiết bị định vị để được phát hiện sớm.
Nắm vững các biện pháp sơ cứu và hỗ trợ sau động đất sẽ giúp giảm thiểu tổn thất và cứu sống nhiều người.
Cách phản ứng khi đang di chuyển ngoài trời hoặc trong ô tô
Nếu đang đi bộ ngoài trời, hãy tránh xa các tòa nhà, cây lớn, gầm cầu, đường dây điện hoặc khu vực dễ sụp đổ. Nếu đang lái xe, cần dừng xe an toàn bên lề, tránh các công trình xây dựng hoặc đèn tín hiệu, giữ nguyên vị trí và bật đài để theo dõi tin tức.
Trong xe ô tô, hạn chế ra ngoài nếu chưa an toàn, tránh dừng dưới cầu vượt, gầm cầu hay khu vực có nguy cơ sạt lở.
Tránh những nơi dễ sụp đổ và theo dõi thông tin là nguyên tắc quan trọng khi đang di chuyển trong lúc xảy ra động đất.
Đề phòng sóng thần và các dư chấn sau động đất
Nếu đang ở khu vực gần biển, việc chạy lên vùng cao ngay khi cảm nhận được động đất là điều bắt buộc. Sóng thần có thể ập tới rất nhanh chỉ vài phút sau khi rung chấn kết thúc. Sau động đất, cũng cần cảnh giác với dư chấn – có thể xảy ra trong vài giờ, thậm chí kéo dài hàng tháng sau đó.
Chủ động tránh xa bờ biển và cảnh giác với dư chấn là cách phòng ngừa rủi ro từ sóng thần và động đất tiếp theo.
Những điều tuyệt đối không nên làm khi xảy ra động đất
- Không sử dụng thang máy trong bất kỳ trường hợp nào.
- Không chạy ra ngoài khi đang ở vị trí an toàn.
- Không tụ tập gần các tòa nhà, mái hiên, cột điện hay công trình đang thi công.
- Không đứng dưới các đường dây điện.
- Không hoảng loạn, la hét gây mất trật tự chung.
Tránh những hành động sai lầm sẽ giúp bạn và những người xung quanh giữ được sự an toàn tối đa.
>>> Xem thêm: Hậu quả đau lòng sau động đất Myanmar: Cung điện hoàng gia, đền chùa cổ hàng trăm năm tuổi sụp đổ
Động đất là hiện tượng khó dự đoán, nhưng không phải là không thể phòng ngừa. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường từ thiên nhiên và trang bị cho bản thân những kiến thức ứng phó đúng cách chính là “lá chắn” quan trọng giúp bạn và gia đình bảo vệ tính mạng. Trong bất kỳ tình huống khẩn cấp nào, hãy giữ vững sự bình tĩnh và làm theo các chỉ dẫn an toàn, bởi đôi khi một hành động đúng lúc có thể cứu sống bạn và cả những người thân yêu.
Nguồn: Thanh niên
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.