6 lượt xemTiết Thanh minh là dịp nhiều gia đình Việt lựa chọn để tảo mộ, tưởng nhớ tổ tiên. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ Tiết Thanh minh là gì, rơi vào ngày nào và liệu đây có phải là ngày nghỉ lễ tết theo quy định hay không. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đầy đủ thông tin về nguồn gốc, ý nghĩa và các quy định pháp lý liên quan đến Tiết Thanh minh.
Tiết Thanh minh là gì và diễn ra vào thời gian nào?
Tiết Thanh minh là một trong 24 tiết khí trong năm theo lịch cổ truyền Trung Quốc. Đây là thời điểm giao mùa, khi trời đất hài hòa, không khí trong lành, cây cối đâm chồi nảy lộc. Tiết này thường kéo dài từ khoảng ngày 4/4 hoặc 5/4 đến khoảng ngày 20 hoặc 21/4 Dương lịch hằng năm.
Ngày đầu tiên của Tiết Thanh minh được gọi là Tết Thanh minh. Trong ngày này, nhiều gia đình người Việt có phong tục đi tảo mộ, dâng hương, bày mâm cúng tổ tiên – một nét đẹp văn hóa thể hiện lòng thành kính và đạo lý “uống nước nhớ nguồn”.
Năm 2025, Tiết Thanh minh bắt đầu từ ngày 4/4 (thứ Sáu) đến ngày 19/4 Dương lịch, tức từ ngày 7/3 đến 22/3 Âm lịch. Ngày đầu tiên của tiết này là 4/4/2025 (7/3 Âm lịch).
Tiết Thanh minh năm 2025 bắt đầu vào ngày 4/4 và kéo dài đến ngày 19/4 Dương lịch, tương ứng với ngày 7/3 đến 22/3 Âm lịch.
Tiết Thanh minh có phải ngày nghỉ lễ theo luật không?
Mặc dù có ý nghĩa truyền thống sâu sắc, Tết Thanh minh không được liệt kê là ngày nghỉ lễ, tết trong Bộ luật Lao động 2019. Theo Điều 112 của luật này, người lao động chỉ được nghỉ hưởng nguyên lương vào các dịp sau:
- Tết Dương lịch (01/01 Dương lịch)
- Tết Âm lịch (05 ngày)
- Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10/3 Âm lịch)
- Ngày Chiến thắng 30/4
- Ngày Quốc tế Lao động 01/5
- Ngày Quốc khánh 02/9 và 01 ngày liền kề
Như vậy, nếu người lao động nghỉ làm vào dịp Tết Thanh minh mà không nằm trong các trường hợp đặc biệt, sẽ không được tự động nghỉ hưởng nguyên lương theo luật.
Tết Thanh minh không thuộc nhóm ngày nghỉ lễ tết được quy định, người lao động nghỉ làm cần có lý do hợp lệ để được hưởng lương.
Trường hợp nào được nghỉ ngày Thanh minh vẫn hưởng nguyên lương?
Người lao động vẫn có thể nghỉ làm trong ngày Thanh minh và hưởng nguyên lương nếu thuộc một trong hai trường hợp sau:
(1) Sử dụng ngày phép năm
Căn cứ Điều 113 Bộ luật Lao động 2019, người lao động làm đủ 12 tháng được nghỉ phép năm với số ngày như sau:
- 12 ngày/năm: công việc bình thường
- 14 ngày/năm: người khuyết tật, người làm nghề độc hại
- 16 ngày/năm: người làm nghề đặc biệt nặng nhọc
Ngoài ra, với mỗi 5 năm làm việc, người lao động được cộng thêm 1 ngày phép thâm niên.
Nghỉ Tiết Thanh minh bằng cách dùng ngày phép năm là hình thức hợp lệ và được hưởng lương đầy đủ.
(2) Nghỉ công việc riêng có hưởng lương
Theo Điều 115 Bộ luật Lao động 2019, người lao động có thể nghỉ làm và hưởng lương trong các trường hợp cá nhân như:
- Kết hôn: 03 ngày
- Con kết hôn: 01 ngày
- Tứ thân phụ mẫu hoặc con chết: 03 ngày
Tuy nhiên, cần lưu ý: nếu nghỉ đúng lý do trên và rơi đúng ngày Thanh minh thì vẫn được tính lương. Người lao động cần báo trước cho người sử dụng lao động theo quy định.
Nếu ngày Thanh minh trùng với lý do nghỉ cá nhân hợp pháp, người lao động vẫn được nhận lương theo quy định.
Ý nghĩa văn hóa của ngày Thanh minh
Không chỉ là một tiết khí trong năm, Thanh minh còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Đây là dịp để con cháu thể hiện lòng thành kính với tổ tiên qua việc tảo mộ, dọn dẹp phần mộ, thắp nén hương, bày mâm lễ. Dù xã hội hiện đại có nhiều thay đổi, truyền thống này vẫn được gìn giữ trong nhiều gia đình Việt.
Thanh minh cũng là dịp hiếm hoi trong năm để các thế hệ trong dòng tộc hội tụ, cùng nhau ôn lại cội nguồn, gắn kết tình thân.
Thanh minh là biểu tượng của lòng hiếu kính và nét đẹp văn hóa lâu đời trong đời sống tinh thần người Việt.
Tiết Thanh minh là khoảng thời gian thiên nhiên giao hòa và cũng là dịp quan trọng để tưởng nhớ tổ tiên. Tuy không phải là ngày nghỉ lễ chính thức theo pháp luật lao động, nhưng với ý nghĩa truyền thống và cảm xúc đặc biệt mà nó mang lại, nhiều người vẫn lựa chọn nghỉ phép để đi tảo mộ và đoàn tụ gia đình. Việc hiểu rõ các quy định về nghỉ làm và chế độ hưởng lương sẽ giúp người lao động chủ động hơn khi sắp xếp công việc trong dịp này.
Tổng hợp
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
