467 lượt xem
Mục lục Trong bối cảnh đô thị ngày càng dày đặc và con người dành phần lớn thời gian trong không gian kín, nhu cầu được “chạm” vào thiên nhiên không còn là mong muốn cảm tính, mà trở thành một nhu cầu thiết yếu cho sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.
Từ đó, thiết kế nội thất ưa sinh học (biophilic design) dần nổi lên như một hướng tiếp cận bền vững, giúp kiến trúc và con người tìm lại mối liên kết vốn có với tự nhiên. 10 công trình dưới đây là những ví dụ tiêu biểu cho cách biophilic design đang được ứng dụng linh hoạt, sâu sắc và đầy cảm hứng trên khắp thế giới.
Thiết kế nội thất ưa sinh học là gì?
Thiết kế nội thất ưa sinh học (biophilic interior design) là phương pháp thiết kế chủ động đưa các yếu tố của tự nhiên vào không gian sống và làm việc. Thay vì chỉ tập trung vào hình thức hoặc công năng, cách tiếp cận này nhấn mạnh đến trải nghiệm cảm nhận của con người thông qua ánh sáng tự nhiên, cây xanh, vật liệu thô, thông gió tự nhiên và các yếu tố gợi nhắc đến nhịp điệu của thiên nhiên.
Không gian ưa sinh học hướng tới việc cải thiện well-being - tức cảm giác khỏe mạnh, thư thái và cân bằng - bằng cách tạo ra môi trường sống “nuôi dưỡng” cả thể chất lẫn tinh thần. Đây cũng là lý do biophilic design ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong nhà ở, văn phòng, nhà hàng, không gian làm việc sáng tạo và cả các công trình công cộng.
Thiết kế nội thất ưa sinh học là cách đưa ánh sáng, cây xanh và yếu tố tự nhiên vào không gian sống để tạo trải nghiệm thư thái. Xu hướng này giúp cải thiện sức khỏe và tăng kết nối giữa con người với thiên nhiên
1. Ngôi nhà mái vòm kính giữa rừng thông Nhật Bản | A.H. Architects
Ngôi nhà 365° là một ví dụ rất dễ hình dung về việc “ở cùng thiên nhiên”. Nhờ hệ tường kính bao quanh, dù đứng ở đâu trong nhà, bạn cũng có thể nhìn thấy rừng thông xanh mát bên ngoài. Cảm giác giống như đang sống giữa thiên nhiên, chứ không phải chỉ “nhìn ra thiên nhiên” từ một ô cửa sổ.
Hình dáng mái vòm khiến ngôi nhà trông nhẹ nhàng, như một chiếc kén đặt trong rừng, không lấn át cảnh quan xung quanh. Vật liệu sử dụng cũng rất giản dị: gỗ tự nhiên kết hợp bê tông trần, tạo cảm giác mộc mạc, gần gũi.
Điều quan trọng hơn là cách ngôi nhà vận hành. Thay vì phụ thuộc nhiều vào máy móc, công trình tận dụng hướng gió tự nhiên để thông thoáng, giữ cho không gian bên trong luôn dễ chịu. Ở đây, rừng cây không chỉ để ngắm mà còn góp phần làm mát, làm dịu tinh thần người ở.
Ngôi nhà 365° tại Nhật Bản do A.H. Architects thiết kế là ví dụ tiêu biểu của nhà ở ưa sinh học, với mái vòm kính mở tầm nhìn 360° ra rừng thông xung quanh. Công trình sử dụng gỗ, bê tông trần và thông gió thụ động để hòa nhập thiên nhiên và tạo tiện nghi tự nhiên
>>> Xem thêm: Tổng hợp nhà đẹp thiết kế "mở mọi góc", hòa hợp với thiên nhiên
2. Văn phòng nhiều cây xanh giữa TP.HCM | Infinitive Architecture
The Vibes cho thấy văn phòng không nhất thiết phải khô khan hay ngột ngạt. Ngay khi bước vào, bạn có thể cảm nhận không khí nhẹ hơn nhờ khoảng thông tầng lớn được bố trí nhiều cây xanh, bồn trồng và tường xanh.
Không gian làm việc được thiết kế mở, kết hợp ánh sáng tự nhiên, cửa sổ có thể mở, chi tiết gỗ và luồng gió đối lưu. Những yếu tố này giúp giảm cảm giác bí bách, mỏi mắt - điều rất quen thuộc với dân văn phòng.
Việc đưa thiên nhiên vào nơi làm việc không chỉ để đẹp, mà còn giúp nhân viên dễ tập trung hơn, tinh thần thoải mái hơn khi phải làm việc trong thời gian dài. Đây là cách thiết kế hướng đến sức khỏe và cảm xúc con người, chứ không chỉ là hình thức bên ngoài.
Văn phòng The Vibes tại TP.HCM do Infinitive Architecture thiết kế là ví dụ tiêu biểu cho thiết kế ưa sinh học giúp nâng cao hạnh phúc và năng suất làm việc. Không gian ngập cây xanh, thông gió tự nhiên và vật liệu mộc tạo môi trường làm việc gần gũi thiên nhiên, hỗ trợ sức khỏe và sự tập trung của nhân viên
3. Văn phòng có thể… trồng và thu hoạch rau | VTN Architects
Urban Farming Office đưa khái niệm “sống xanh” đi xa hơn một bước. Ở đây, cây xanh không chỉ để ngắm mà còn để chăm sóc và thu hoạch. Rau được trồng ngay trong văn phòng bằng hệ thống thủy canh và trồng thẳng đứng.
Không gian làm việc vì thế giống như một khu vườn nhỏ trong nhà. Các khoảng mở kết nối liền mạch giữa vườn bên trong và sân trong bên ngoài, giúp không khí lưu thông tốt. Nhờ vậy, công trình gần như không cần dùng đến điều hòa cơ học.
Làm việc giữa cây cối và vòng đời sinh trưởng của rau giúp con người cảm thấy thư giãn hơn: mắt được nghỉ, không khí dễ thở, tinh thần cũng nhẹ nhàng hơn. Thiết kế này biến văn phòng thành nơi “nuôi dưỡng” cả sức khỏe lẫn cảm xúc.
Urban Farming Office của VTN Architects là dự án văn phòng ưa sinh học tích hợp vườn rau thủy canh và canh tác thẳng đứng ngay trong không gian làm việc. Thiết kế giúp nhân viên trồng rau sạch, hít thở không khí trong lành và tận dụng thông gió tự nhiên thay cho hệ HVAC cơ học
4. Nhà nguyện gỗ - kính ẩn mình trong rừng Mỹ | E. Fay Jones
Nhà nguyện Thorncrown mang lại cảm giác rất đặc biệt: khi bước vào, người ta tự nhiên nói nhỏ lại. Công trình được làm chủ yếu từ gỗ và kính, mô phỏng nhịp điệu của những thân cây xung quanh.
Nhờ các bức tường kính trong suốt, rừng cây bên ngoài như trở thành một phần của không gian bên trong. Gió, ánh nắng và bóng cây thay đổi theo thời gian, tạo nên bầu không khí tĩnh lặng và sâu lắng.
Ở đây, thiên nhiên không chỉ là cảnh quan mà còn góp phần tạo cảm xúc, giúp con người cảm thấy được kết nối, được lắng lại giữa nhịp sống thường ngày.
Nhà nguyện Thorncrown do E. Fay Jones thiết kế là công trình ưa sinh học nổi tiếng, nằm giữa rừng Arkansas với kết cấu gỗ mô phỏng hình thái cây cối. Hệ tường kính và thông gió tự nhiên giúp không gian hòa trọn với cảnh quan rừng xung quanh
5. Ngôi nhà đô thị dùng cây xanh để chống nóng | CTA (Việt Nam)
Wall House là ví dụ rất gần gũi với bối cảnh đô thị Việt Nam: nhà phố chật, nóng và thiếu gió. Thay vì chỉ trồng cây cho đẹp, kiến trúc sư tạo ra một hàng hiên xanh bên trong nhà, nơi cây cối được bố trí dày để làm dịu không khí.
Hệ gạch thông gió cho phép gió đi qua dễ dàng, giúp không khí luôn luân chuyển. Nhờ vậy, ngôi nhà mát hơn và ít phụ thuộc vào điều hòa.
Trong công trình này, cây xanh không phải “đồ trang trí”, mà đóng vai trò như một lớp đệm tự nhiên giúp cải thiện vi khí hậu cho không gian sống.
Wall House do CTA thiết kế tại Việt Nam là ví dụ tiêu biểu của nhà ở ưa sinh học trong đô thị nhiệt đới dày đặc. Công trình sử dụng cây xanh và tường gạch thông gió để tăng thông thoáng tự nhiên, giảm phụ thuộc vào giải pháp làm mát nhân tạo
6. Ngôi nhà xoay quanh một cây ficus cao 10m | Carlo Ratti Associati & Italo Rota
Greenary Residence gây ấn tượng mạnh vì toàn bộ ngôi nhà được thiết kế xoay quanh một cây ficus cao tới 10 mét. Cây được trồng xuyên suốt các tầng, trở thành “trục sống” của công trình.
Ánh sáng từ trên mái chiếu xuống, giúp cây phát triển tự nhiên và tạo nên những mảng sáng - tối thay đổi theo giờ. Mỗi tầng đều có sự hiện diện của cây, khiến người ở luôn cảm nhận được nhịp sống của thiên nhiên.
Ngôi nhà trở nên sinh động không phải nhờ đồ đạc cầu kỳ, mà nhờ sự phát triển thật của một sinh thể sống ngay trong không gian ở.
Dinh thự Greenary tại Ý do Carlo Ratti Associati và Italo Rota thiết kế là công trình ưa sinh học nổi bật với cây ficus cao 10m trồng xuyên suốt ngôi nhà. Cây xanh trở thành trung tâm không gian, kết nối các tầng và đưa ánh sáng tự nhiên vào nội thất
>>> Xem thêm: Tổng hợp nhà đẹp thiết kế hài hòa với thiên nhiên của Idee Architects
7. Tòa nhà cao tầng vẫn có thể rất “xanh” | BIG & Carlo Ratti Associati
CapitaSpring chứng minh rằng nhà cao tầng không nhất thiết phải xa rời thiên nhiên. Bên trong tòa tháp cao 280m là một không gian thông tầng lớn như một “ốc đảo xanh”, nơi cây nhiệt đới phát triển ở độ cao 35m.
Công trình sử dụng hệ thống tưới thông minh, cảm biến ánh sáng và kiểm soát khí hậu để cây sống tốt mà vẫn đảm bảo tiện nghi cho con người.
Đây là minh chứng rõ ràng rằng thiết kế ưa sinh học không chỉ phù hợp với nhà thấp tầng, mà hoàn toàn có thể áp dụng cho các công trình đô thị mật độ cao.
CapitaSpring tại Singapore do BIG và Carlo Ratti Associati thiết kế là tòa tháp 280m ứng dụng nội thất ưa sinh học với nhiều tầng cây xanh và atrium “Ốc đảo Xanh” cao 35m. Công trình kết hợp công nghệ thông minh để nuôi dưỡng thực vật mà vẫn đảm bảo tiện nghi đô thị mật độ cao
8. Nhà hàng nơi thiên nhiên là một phần của bữa ăn | BIG
Tại NOMA 2.0, thiên nhiên không đứng ngoài trải nghiệm ẩm thực. Các gian nhà bằng kính và gỗ mở ra khu vườn và nhà kính xung quanh, giúp thực khách luôn cảm nhận được cảnh quan bên ngoài.
Vật liệu tự nhiên như gỗ, đá và da tạo cảm giác ấm áp, trong khi ánh sáng tự nhiên được đưa vào tối đa nhờ vách kính lớn. Không gian ăn uống vì thế trở nên gần gũi, dễ chịu và giàu cảm xúc hơn.
Ở đây, kiến trúc, cảnh quan và ẩm thực cùng kể một câu chuyện chung về sự gắn kết với tự nhiên.
Nhà hàng NOMA 2.0 tại Copenhagen do BIG thiết kế lấy nội thất ưa sinh học làm trọng tâm, với các khu vườn và pavilion kính - gỗ bao quanh không gian ăn uống. Vật liệu tự nhiên và hệ kính lớn giúp tạo cảm giác ấm cúng, đồng thời tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên
9. Ngôi nhà giữ lại cây cổ thụ thay vì chặt bỏ | Earthscape Studio
Wendy House thể hiện rõ tinh thần tôn trọng thiên nhiên. Ngôi nhà được xây bằng các vật liệu mộc như gạch trần, gạch bùn, gỗ và đá tái chế, hòa hợp với bối cảnh nhiều cây xanh.
Điểm đặc biệt là các bức tường được thiết kế để “ôm” lấy cây cổ thụ có sẵn, thay vì chặt bỏ. Nhờ đó, cây trở thành một phần của không gian sống.
Các khoảng mở lớn, sân trong và hàng hiên giúp ngôi nhà luôn có gió, có nắng, có bóng cây - một cách sống chậm rãi và gần gũi với thiên nhiên.
Wendy House tại Bengaluru do Earthscape Studio thiết kế là công trình ưa sinh học sử dụng vật liệu tự nhiên và tái chế. Ngôi nhà mở rộng kết nối với thiên nhiên, đồng thời bảo tồn cây cổ thụ bằng giải pháp kiến trúc ôm trọn cây thay vì đốn hạ
10. Văn phòng như một khu vườn lớn giữa thành phố | Selgascano
Second Home Hollywood biến khái niệm văn phòng truyền thống thành một khu vườn rộng lớn. Trên khu đất hơn 8.400m2, hơn 10.000 cây xanh bao quanh các “kén” làm việc xuyên sáng.
Các không gian làm việc được thiết kế để đón gió và ánh sáng tự nhiên, tạo cảm giác như đang làm việc giữa công viên. Công trình còn kết nối giữa di sản kiến trúc cũ và thiết kế mới, tạo nên một môi trường làm việc vừa hiện đại vừa nhân văn.
Ở đây, văn phòng không còn là nơi chỉ để làm việc, mà là một hệ sinh thái sống - nơi con người, cây cối và không gian cùng tồn tại hài hòa.
Second Home Hollywood do Selgascano thiết kế là khu campus làm việc chung ưa sinh học, kết hợp kiến trúc, thiên nhiên và di sản tại Đông Hollywood. Không gian gồm các “kén” văn phòng xuyên sáng giữa khu vườn hơn 10.000 cây, thúc đẩy thông gió, ánh sáng tự nhiên và đa dạng sinh học
>>> Xem thêm: Trải nghiệm sống gần thiên nhiên trong Trancoso House, để mỗi ngày trôi qua là một ngày bình yên
Câu hỏi thường gặp về thiết kế Biophilic trong nhà
1. Thiết kế nội thất ưa sinh học (biophilic design) có phù hợp với nhà phố diện tích nhỏ không?
Có. Biophilic design không đòi hỏi không gian lớn mà tập trung vào cách đưa ánh sáng tự nhiên, cây xanh vừa phải, thông gió và vật liệu tự nhiên vào nhà. Với nhà phố nhỏ, chỉ cần một giếng trời, vài chậu cây đúng vị trí hoặc bề mặt vật liệu “thở” là đã tạo được cảm giác gần thiên nhiên.
2. Có phải trồng thật nhiều cây xanh mới được gọi là không gian biophilic?
Không. Biophilic design không đồng nghĩa với “nhà đầy cây”. Cốt lõi nằm ở trải nghiệm cảm giác: ánh sáng thay đổi theo thời gian, gió tự nhiên, màu sắc và vật liệu gợi nhắc thiên nhiên. Một không gian ít cây nhưng thông thoáng, có ánh sáng tốt vẫn có thể rất “biophilic”.
3. Thiết kế biophilic khác gì so với việc trang trí nhà bằng cây cảnh thông thường?
Trang trí cây cảnh chỉ mang tính thẩm mỹ, còn biophilic design là một chiến lược thiết kế tổng thể. Nó kết hợp kiến trúc, nội thất, ánh sáng, thông gió và sinh học để cải thiện sức khỏe tinh thần, giảm căng thẳng và tăng khả năng tập trung cho người sử dụng không gian.
4. Chi phí thiết kế nội thất ưa sinh học có cao hơn thiết kế thông thường không?
Không nhất thiết. Nếu tận dụng tốt ánh sáng tự nhiên, thông gió và vật liệu bền vững, chi phí vận hành về lâu dài còn có thể giảm. Biophilic design không phải lúc nào cũng đắt, quan trọng là tư duy thiết kế ngay từ đầu.
5. Người bận rộn, ít thời gian chăm sóc cây có phù hợp với không gian biophilic không?
Phù hợp. Có thể lựa chọn các giải pháp ít bảo trì như cây chịu hạn, tường xanh bán tự động, vật liệu tự nhiên hoặc thiết kế mở đón nắng - gió. Biophilic design hướng đến sự cân bằng lâu dài chứ không tạo thêm gánh nặng sinh hoạt.
10 công trình trên, dù khác nhau về quy mô và bối cảnh, đều cùng chung một tinh thần: tái lập mối liên kết bản năng giữa con người và tự nhiên. Thiết kế nội thất ưa sinh học không còn là lựa chọn mang tính thẩm mỹ, mà đã trở thành chiến lược quan trọng cho sức khỏe, sự bền vững và chất lượng sống lâu dài.
Khi nhà ở, văn phòng hay không gian công cộng được thiết kế để “nuôi dưỡng” con người, thiên nhiên không chỉ hiện diện như một yếu tố trang trí, mà trở thành một phần sống động của kiến trúc và đời sống.
Nếu bạn quan tâm đến các giải pháp thiết kế bền vững, cải thiện chất lượng sống và ứng dụng thiên nhiên vào không gian ở hiện đại, hãy khám phá thêm các bài viết chuyên sâu trong chuyên mục Xu hướng trên Happynest để có thêm góc nhìn thực tế và dễ áp dụng cho chính ngôi nhà của mình.
Nguồn: Kiến Việt
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
