Từ nhà thờ Kitô giáo lớn nhất thế giới thời Byzantine đến thánh đường Hồi giáo dưới đế chế Ottoman, Hagia Sophia mang trong mình lớ trình lịch sử gần 1.500 năm đắm đặc dấu ấn hai nền văn minh tôn giáo lớn. Công trình kiến trúc nổi tiếng tại Istanbul không chỉ thu hút khách du lịch bởi vẻ nguy nga, mà còn vì những chuyến đổi đầy thống lĩnh trong lịch sử tôn giáo thế giới.
Hagia Sophia – Từ nhà thờ Kitô giáo lớn trở thành thánh đường Hồi giáo
Hagia Sophia được xây dựng vào năm 532 dưới triều đế Justinianos của Đế quốc Byzantine và hoàn thành sau 5 năm. Với diện tích hơn 5.500 m2, mái vòm cao gần 50m, nó từng là vương cung thánh đường trung tâm của Giáo hội Chính thống Đông phương suốt gần 1.000 năm.
Năm 1453, khi Đế quốc Ottoman chiếm Constantinople, Hagia Sophia đã được chuyển đổi chức năng thành nhà thờ Hồi giáo. Kiến trúc Hồi giáo được đóng dấu rõ rệt bằng 4 ngọn tháp cao ở bốn góc, và những chi tiết trang trí theo phong cách Hồi giáo.
Hagia Sophia là công trình nổi tiếng, ghi dấu không chỉ bởi vẻ đẹp mà còn thể hiện bề dày của lịch sử tôn giáo
Từ nhà thờ sang thánh đường, sang bảo tàng năm 1935, và trở lại thánh đường Hồi giáo năm 2020 (Ảnh: VnExpress)
Kiến trúc giao thoa giữa Byzantine và Hồi giáo
Hagia Sophia sở hữu diện tích hơn 5.500m2, mặt bằng hình vuông, mái vòm trung tâm cao khoảng 50 mét với đường kính gần 32m – một kỳ công kỹ thuật thời bấy giờ. Được xây dựng bằng các nguyên liệu quý từ nhiều vùng như đá cẩm thạch Hy Lạp, đá tím từ Ai Cập, gạch từ Syria… toàn bộ cấu trúc mang đậm phong cách Byzantine với sự uy nghi, tinh xảo.
Với diện tích hơn 5.500m2 và mặt bằng vuông vức, công trình nổi bật nhờ mái vòm cao 50m cùng hệ thống cửa sổ lấy sáng (Ảnh: VnExpress)
Bốn ngọn tháp cao vươn lên ở bốn góc, được xây dựng trong thế kỷ XV và XVI, trở thành dấu ấn đặc trưng của kiến trúc Hagia Sophia ngày nay (Ảnh: VnExpress)
Mái vòm lớn được chống đỡ bởi các cột trụ đồ sộ, bao quanh là hàng trăm cửa sổ nhỏ giúp không gian tràn ngập ánh sáng tự nhiên. Nội thất bên trong từng được trang trí bằng các bức tranh khảm vàng rực rỡ, mô tả Đức Mẹ, Chúa Giêsu và các thánh đồ – vốn là đặc trưng không thể thiếu của nhà thờ Kitô giáo.
Bên trong thánh đường là một không gian rộng lớn, nơi những mái vòm cao vút đan xen và được nâng đỡ bởi hệ thống cột đá cẩm thạch kiên cố (Ảnh: VnExpress)
Sàn được lát bằng phiến đá cẩm thạch lớn, với nguyên vật liệu chủ yếu lấy từ miền Đông Thổ Nhĩ Kỳ và Bắc Phi (Ảnh: VnExpress)
Tuy nhiên, sau khi chuyển thành nhà thờ Hồi giáo, các hình ảnh tôn giáo bị xóa bỏ hoặc che phủ lại, thay thế bằng thư pháp Ả Rập viết tên Allah. Các yếu tố như bàn thờ, tượng ảnh cũng bị dỡ bỏ, nhường chỗ cho không gian trống trải đúng theo giáo lý Hồi giáo. Song, qua nhiều lần phục chế, một số bức tranh khảm Kitô giáo vẫn được khôi phục, tạo nên sự giao thoa độc đáo giữa hai tôn giáo.
Đặc trưng Byzantine hiện rõ qua những cột cẩm thạch đỡ mái vòm đồ sộ, hoạ tiết tinh xảo và chuỗi cửa sổ nhỏ đan xen ánh sáng (Ảnh: VnExpress)
Mihrab và chính điện – linh hồn của Hagia Sophia
Điểm thiêng liêng nhất trong Hagia Sophia chính là khu vực chính điện. Tại đây, du khách sẽ bắt gặp Mihrab – hốc lõm hướng về phía Tây, nơi chỉ định hướng Mecca – Thánh địa của người Hồi giáo. Mihrab được đặt đúng vị trí từng là gian cung thánh trong thời kỳ Hagia Sophia còn là nhà thờ Kitô giáo, thể hiện sự kế thừa đầy biểu tượng.
Chính điện là không gian linh thiêng, nơi diễn ra các nghi lễ tôn giáo và các buổi cầu nguyện quan trọng (Ảnh: VnExpress)
Mihrab, nằm tại trung tâm chính điện, từng là gian cung thánh trong thời kỳ Hagia Sophia còn là nhà thờ Kitô giáo (Ảnh: VnExpress)
Toàn bộ chính điện được lót thảm xanh, phía trên là hệ thống đèn chùm cổ kính, xung quanh là hàng cột đá cẩm thạch điêu khắc tinh xảo. Phía trên treo các tấm bảng tròn lớn ghi tên Allah, Muhammad và các nhân vật quan trọng trong Hồi giáo bằng chữ thư pháp vàng nổi bật.
Ngước nhìn mái vòm cao rực sáng dưới ánh nắng, bạn sẽ cảm nhận được sự linh thiêng hòa lẫn cảm giác kinh ngạc
Kiến trúc Byzantine được thể hiện rõ qua những cột đá cẩm thạch vững chãi nâng đỡ mái vòm rộng
Hướng dẫn tham quan Hagia Sophia chi tiết
Giờ mở cửa:
- Mở cửa mỗi ngày từ 9h đến 19h30, trừ thời gian hành lễ trưa thứ sáu hàng tuần.
Giá vé:
- Khoảng 30 euro/lượt (tương đương khoảng 800.000 VNĐ).
Cách di chuyển:
- Từ trung tâm Istanbul, bạn có thể đi tàu điện T1 (tuyến Kabataş-Bağcılar) và xuống tại trạm Sultanahmet. Từ đó đi bộ 5 phút là tới Hagia Sophia.
Quy định trang phục:
- Đây là nơi tôn nghiêm nên phải che vai, ngực và đầu gối. Phụ nữ cần quàng khăn che tóc.
- Có thể mượn khăn miễn phí tại lối vào.
Thời điểm tham quan lý tưởng:
- Buổi sáng sớm (9h00 – 10h00) hoặc sau 16h để tránh đông người.
- Tránh đi vào giờ cầu nguyện trưa thứ Sáu.
Hagia Sophia mở cửa từ 9 đến 19h30 mỗi ngày, trừ thời gian cầu nguyện trưa thứ sáu hàng tuần (Ảnh: VnExpress)
Tips check-in Hagia Sophia cho du khách Việt
1. Nên mang gì?
- Một đôi giày dễ tháo vì bạn cần cởi giày ở một số khu vực.
- Khăn quàng cổ mỏng cho phụ nữ.
- Một ống kính góc rộng hoặc điện thoại có chế độ chụp đêm – Hagia Sophia cực kỳ ảo diệu dưới ánh đèn vàng buổi tối.
2. Góc chụp đẹp nhất:
- Mặt tiền Hagia Sophia từ quảng trường Sultanahmet, với cây cỏ xanh và tháp minaret nổi bật.
- Tầng lửng bên trong, nơi có thể ngắm toàn cảnh mái vòm.
- Góc bức tranh khảm Đức Mẹ Maria – hãy chụp từ bên trái để lấy ánh sáng đẹp hơn.
3. Kết hợp tham quan
- Hagia Sophia nằm ngay cạnh Thánh đường Xanh (Blue Mosque) và Cung điện Topkapi, bạn có thể đi bộ tham quan 3 địa điểm trong cùng một buổi.
4. Lưu ý đặc biệt:
- Không được nói chuyện lớn tiếng trong chính điện.
- Một số khu vực cấm chụp ảnh, bạn nên chú ý bảng hướng dẫn.
- Nếu đi theo nhóm, nên thuê hướng dẫn viên hoặc audio guide để hiểu sâu hơn về công trình.
Mỗi hành lang, mỗi mái vòm đều kể một câu chuyện về niềm tin, sự sùng kính và tài hoa kiến trúc (Ảnh: VnExpress)
Những câu hỏi thường gặp về Hagia Sophia
1. Hagia Sophia có còn là nhà thờ Kitô giáo không?
Không. Sau nhiều lần chuyển đổi, hiện nay Hagia Sophia là thánh đường Hồi giáo.
2. Có cần đặt vé trước không?
Không bắt buộc, nhưng nên đặt online vào mùa cao điểm để tránh xếp hàng dài.
3. Có được phép quay video, chụp ảnh bên trong không?
Có, nhưng không sử dụng đèn flash. Một số khu vực có quy định cấm quay phim để giữ sự trang nghiêm.
4. Có hướng dẫn viên tiếng Việt không?
Chưa phổ biến. Du khách nên dùng ứng dụng audio guide quốc tế hoặc thuê hướng dẫn viên tiếng Anh.
5. Có dịch vụ giữ đồ không?
Không có tủ giữ đồ, nên bạn nên mang theo túi xách nhỏ gọn.
Bước chân vào Hagia Sophia là bước vào một không gian vượt khỏi thời gian (Ảnh: VnExpress)
Hagia Sophia là nơi chạm vào chiều sâu lịch sử nhân loại. Không chỉ là nhà thờ Kitô giáo lớn trên thế giới trong gần thiên niên kỷ, mà còn là thánh đường Hồi giáo tráng lệ, là bảo tàng ghi dấu chuyển mình của Istanbul qua các thời đại. Tại nơi đây, kiến trúc, tôn giáo và tâm linh cùng hội tụ tạo nên một kỳ quan không chỉ để ngắm nhìn, mà còn để cảm nhận.
Tổng hợp
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.